Úrval - 01.05.1970, Qupperneq 75

MAÐURINN SEM UPPGÖTVAÐI RADARINN
73
um, ef til vill einhvers konar
,,dauðageisli“.
Watson-Watt sat á svarinu í
marga daga. Honum varð hugsað til
fjöldamorða nazista í Niirnberg og
um Þýzka flugherinn, sem varð
stöðugt öflugri, og hann gerði sér
ljóst, að Þýzkaland, sem var leið-
andi ríki á vettvangi radíótækni,
var áreiðanlega í þann mund að
fullgera radarkerfi. Á grundvelli
útreikninga, sem einn aðstoðarmað-
ur hans, hinn snjalli raftæknifræð-
ingur A. F. Wilkins, hafði gert,
gerði hann loks skýrslu, „Staðsetn-
ing flugvéla með radíóbylgjum", og
þessa leynilegu og sögulegu skýrslu
afhenti hann flughernum þann 12.
febrúar 1935. Hún var „fæðingar-
vottorð radarsins", og spámaður
hefði getað bætt við: „dauðadómur
Luftwaffe“.
En skýrslan kom yfirstjórn Kon-
unglega flughersins aðeins fyrir
sjónir sem athyglisverð hugmynd.
Kannski vildi hr. Watson-Watt vera
svo vænn að gefa þeim sýnishorn
af hugmyndinni í reynd.
Það gerði hann tveim vikum síð-
ar. Hráslagalegt síðdegi settist hann,
Wilkins og vísindaráðunautur loft-
ferðaráðuneytisins, dr. A. P. Rowse,
upp í tengivagn nokkurn, sem stað-
settur var í mýrlendi í Northhamp-
tonshire. f vagninum var radartæki,
sem hafði verið snarað saman á
tveim vikum. Á sex þumlunga
myndskermi kom í ljós hárfín, græn
Ijóslína — mynd af radíógeisla, sem
var sendur út frá stuttbylgjusendi
BBC í Daventry, tíu kílómetrum í
burtu. Wilkins stillti tækið, þar til
línan var orðin depill, og síðan sett-
ust mennirnir þrír til að bíða eftir
sprengjuflugvélinni, sem átti að
fljúga fram og aftur meðfram ra-
díógeislanum í 1800 metra hæð.
Watson-Watt vonaðist til að geta
náð bergmáli merkjanna á mynd-
skerminn. Munnur hans var þurr
af eftirvæntingu. Hann vissi, að
hugmyndin stóð fyrir sínu, en er
til framkvæmdar kæmi, gat margt
farið aflaga.
Loks heyrðu þeir í drunum
sprengjuflugvélar, sem nálgaðist.
Þeir störðu eftirvæntingarfullir á
skerminn. Græni ljósdepillinn titr-
aði og varð að stuttu striki. Strikið
varð að línu — nú eins og senti-
metra langri, nú tveggja sentimetra,
nú tveggja og hálfs sentimetra - -
meðan vélin nálgaðist og drundi
beint yfir höfðum þeirra. Svo dróst
línan aftur saman og varð að depli
á nýjan leik, er flugvélardrunurnar
dóu út í fjarska.
Þrisvar heyrðu þeir drunur vél-
arinnar vaxa og hverfa, og er vél-
in flaug yfir þá í síðasta skiptið,
gekk Rowe út úr vagninum. Meðan
Watosn-Watt gætti skermisins,
fylgdi Rowe vélinni með augunum,
þar til hún hvarf sem depill milli
mastra Daventry-sendisins. „Hún
er horfin!“ kallaði Watson-Watt
innan úr vagninum. „Um það bil
13 kílómetra," svaraði Rowe að ut-
an. Fjarlægðin var meiri en þeir
höfðu þorað að vona.
FLUGHERINNN TEKUR
ÁKVÖRÐUN
Sé Watson-Watt spurður, hvern-
ig tekizt hafi að fullgera nothæfan
radar á aðeins fjórum árum, svar-