Úrval - 01.05.1970, Page 111

HARMLEIKURINN í TÍBET
109
sér, án þess að þeir yrðu hans var-
ir. Um þetta farast honum svo orð:
„Þetta veitti mér einkennilega yf-
irburðakennd, því að ég hefði getað
stráfellt hvern mann með vél-
byssu.“
Skyndilega rauf gelt í kínverskri
byssu morgunkyrrðina. Thondup
hafði lagt á það ríka áherzlu við
menn sína, að þeir skyldu ekki
verða fyrri til þess að skjóta. En nú
gripu allmargir tíbetskir hermenn,
sem voru að baki ytri varnargarðs-
ins, byssur sínar og gerðu sig lík-
lega til þess að svara skothríðinni
í sömu mynt. Svo sá Thondup, að
hópar af mönnum hans voru komn-
ir á harðastökk yfir hinn risavaxna
húsgarð dómkirkjunnar, sem er
ferhyrndur að lögun, og að aðrir
voru að streyma út úr bogagöngun-
um umhverfis hann.
Herbragð Kínverja var í því fólg-
ið, að þeir ætluðu sér að vera kyrr-
ir í stórbyggingunni við Dómkirkju-
torgið en hætta sér ekki út og lenda
í návígi. Þegar tíbetsku hermenn-
irnir gerðu sér grein fyrir þessu,
skutust 20 þeirra fram fyrir fátæk-
lega götusteinavirkið sitt og þutu
skjótandi út á torgið. Enginn þeirra
gat gert sér von um að halda lífi.
Þeir hlupu beint inn í ofboðslega
kúlnahríð kínversku vélbyssanna.
Kúlnahríðin var svo mikil að
kúlurnar dönsuðu um allt torgið.
Allir tíbetsku hermennirnir féllu
að tveim undanskildum. En samt
hafði þeim gefizt tóm til að kasta
nokkrum handsprengjum inn í
bygginguna, sem Kínverjar höfðu
hreiðrað um sig í. Hermönnunum
tveim tókst jafnvel að komast al-
veg inn í bygginguna. Og nokkrum
sekúndum síðar heyrði Thondup
tvær sprengingar og sá tvo heljar-
mikla glampa þar.
Þetta var fyrsta hríðin. Brátt
magnaðist viðureignin og tekið var
að berjast á fleiri stöðum. Handan
Shagyaristrætis var samsafn húsa
við þröng öngstræti. Voru sum
öngstrætin aðeins þrjú fet á breidd.
Húsaþyrping þessi lá alveg þétt að
dómkirkjunni. Nóttina á undan
hafði hóp tíbetskra hermanna og
óbreyttra borgara tekizt að læðast
að einu þessara húsa og komast þar
upp á þak í skjóli myrkursins. Þeir
voru vopnaðir vélbyssum og einni
fallbyssu. Skyndilega sá Tohndup
reyk gjósa upp uppi á þaki þessa
húss, og svo heyrði hann fallbyssu-
skot kveða við strax á eftir. Fall-
byssukúlan lenti í miðjum hóp Kín-
verjanna, sem voru uppi á þaki
stórbyggingarinnar við torgið. Eitt
augnablikið voru þeir enn þarna á
þakinu, en á næsta augnabliki höfðu
þeir horfið í reykjasvælu. Þetta
olli mikilli reiði Kínverja, og
streymdu þeir nú út úr húsinu
vopnaðir léttum vélbyssum og
dreifðu sér um Shagyaristræti.
Eftir þessu höfðu Tíbetbúar ein-
mitt verið að bíða. Og nú komu
þeir streymandi að út úr öngstræt-
unum. Á nokkrum sekúndum hafði
Shagyaristræti breytzt í orrustu-
völl, þar sem hundruð manna börð-
ust upp á líf og dauða. Thondup
reyndist ógerlegt að greina í sund-
ur liðin í þeim allsherj arátökum,
sem nú voru hafin. Það hljóta að
hafa verið um 500 menn, sem átt-
ust við þarna á torginu og í Sha-