Úrval - 01.05.1970, Page 114

112
ÚRVAL
gyaristræti. Og það virtíst, sem þar
væri að mestu barizt í návígi, líkt
og verið væri að heyja þarna ótal
einvígi. Síðan tóku menn úr báð-
um liðum að týna tölunni, en gat-
an og torgið urðu þakin föllnum
og særðum mönnum. Tíbetbúar
voru að bera þarna hærri hlut, og
svo fór, að Kínverjar neyddust til
þess að hörfa undan.
Öllum var það ljóst, að Kínverj-
um mundi veitast það auðvelt að
brjóta á bak aftur hverja uppreisn,
er til lengdar léti og þeir gengju
milli bols og höfuðs á uppreisnar-
mönnum. En Thondup áleit, að
„framtíðin gæti ekki orðið verri en
fortíðin“. Og því uxu árásir Tíbet-
manna að ofsa og fífldirfsku. Þeir
gerðu sér sem sagt grein fyrir því,
að „þeir hefðu engu að tapa“. —-
Mannslífin skiptu engu máli, svo
framarlega sem það glötuðust að
minnsta kosti tvö kínversk líf fyrir
eitt tíbetskt. Því var eins farið hér
og verið hafði í Austur-Berlín,
Búdapest og Prag. Hér var um fólk
að ræða, sem bað. þess eins að mega
lifa í friði, fólk, sem hafði verið
misboðið svo herfilega, að það gat
ekki lengur reynt að þrauka á
óvirkan hátt, heldur varð að hefj-
ast handa.
KRYPPLINGURINN f
DÓMKIRKJUNNI
Slíkar orrustur voru háðar um
gervalla borgina þennan blóðuga
föstudag. Það eru ekki til neinar
nákvæmar tölur um mannfallið, en
álitið er, að yfir 2000 tíbetskir
óbreyttir borgarar hafi fallið. Mik-
ill fjöldi lézt fyrir utan kínversku
flutningamiðstöðina í borginni.
Hópur manna hafði gengið óvopn-
aður í fylkingu til byggingar þess-
arar. Fólkið bar veifur með áletr-
unum, söng ættjarðarsöngva og
hrópaði andkínversk vígorð. Kín-
verjar svöruðu þessum mótmælum
á þann hátt, að þeir sendu út fjög-
ur vélbyssulið, sem skutu á mann-
fjöldann með hryllilegum afleið-
ingum.
Konur tóku oft þátt í bardögun-
um. Margar báru heimagerðar ben-
sínsprengjur, sem þær köstuðu svo
að kínverskum varðmönnum. Það
varð mikið mannfall meðal kvenn-
anna. Þar á meðal dóu 20 konur,
sem lokuðust inni í Kvenfélags-
byggingunni, þegar kínverskir varð-
menn umkringdu hana, og neituðu
að gefast upp. Þær voru stráfelldar
með vélbyssuskothríð.
í hjarta Lhasaborgar var öllum
götubardögum hætt, þegar komið
var fram að sólsetri. Og nú um-
vafði þögn borgina, þögn, sem virt-
ist hlaðin spennu. Thondup hafði
misst fjölmarga óbreytta borgara
og rúmlega 200 Khambaskæruliða
og hermenn. En samt tók hann
strax til að skipuleggja hernað
morgundagsins. Hann var næstum
einangraður með liði sínu í dóm-
kirkjunni. Lítið, en sterkt kínverskt
herlið, sem var í Dhekyi-Wonang-
kvikmyndahúsinu, hindraði hann í
að fá viðbótarliðstyrk úr Lhasadal.
Kvikmyndahús þetta var rétt utan
við vesturborgarmúrinn. Tækist Tí-
betbúum að ná kvikmyndahúsinu
úr höndum Kínverja, mundi leiðin
fram í dalinn opnast.
Thondup ákvað að senda 70 sjálf-