Úrval - 01.05.1970, Qupperneq 121

HARMLEIKURINN í TÍBET
119
þrátt fyrir þögnina vorum við um-
kringdir tryggum, ákveðnum mönn-
um, sem við sáum aldrei," eins og
hann orðaði það síðar.
Fréttirnar um uppreisnina og
bardagana í höfuðborginni bárust
Dalai Lama ekki fyrr en hann hafði
ferðazt í fimm daga samfleytt. Þá
fékk hann bréf frá einkaritara sín-
um, sem hafði orðið eftir í borginni.
í bréfinu var nákvæm lýsing á öllu
því, sem gerzt hafði, þar á meðal
lýsing á Sumarhöllinni sem yfir-
gefnum, rjúkandi rústum, sem voru
þaktar líkum. Einkaritarinn skýrði
honum frá því, að Kínverjar hefðu
gengið lík frá líki og skoðað and-
litin vandlega, einkum andlit þeirra,
sem klæddir voru munkakuflum, ef
ske kynni, að Dalai Lama hefði
fallið þarna þrátt fyrir allt.
En ógnvænlegustu fréttirnar bár-
ust honum nokkrum dögum síðar í
útsendingu Pekingútvarpsins. Það
tilkynnti, að Chou En-lai hefði leyst
upp tíbetsku ríkisstjórnina, en í
þess stað hefði verið skipuð „Und-
irbúningsnefnd tíbetska sjálfsstjórn-
arhéraðsins", sem Dalai Lama var
formaður fyrir að nafninu til. Nga-
bo var aðalritari hennar og vara-
formaður.
Heila viku í viðbót hélt Dalai
Laroa og fylgdarlið hans áfram
hægt suður á bóginn. Þetta var
óskaplega erfið ferð, og menn urðu
aumir í skrokknum af að sitja á
hestbaki dag eftir dag. Þegar hóp-
urinn nálgaðist indversku landa-
mærin, skall á eitt það versta veð-
ur, sem þeir höfðu lent í á leið-
inni. Fyrst snjóaði óskaplega mik-
ið, síðan kom rok og hellirigning.
Og á síðasta áningarstaðnum svaf
Dalai Lama í leku tjaldi. Næsta
morgun leið honum óskaplega illa,
og þegar hann reyndi að stíga á
bak hesti sínum, komst hann að
raun um, að hann gat ekki haldið
sér uppi í hnakknum, heldur seig
hann stöðugt út af. Það var ekki
hægt að halda áfram. Regnið
streymdi úr loftinu í stríðum
straumum viðstöðulaust.
Nokkrir fylgdarmanna hans leit-
uðu að heppilegum áningarstað
þarna í nágrenninu og fundu loks
kofa smábónda eins. Þangað báru
þeir Dalai Lama. Og því eyddi hann
síðustu nótt sinni í Tíbet í litlu
hreysi, sem var óhreint og svart
af sóti. Á neðri hæðinni voru baul-
andi nautgripir og uppi í rjáfri
gargandi hænsni. Næsta morgun
leið honum svolítið betur, en hann
gat þó enn ekki setið hest. En bóndi
einn bauð honum þá dýr það til
reiðar, sem „dzo“ nefnist. Er það
kynblendingur yakuxa og venju-
legrar kýr. Það hefur breiðari hrygg
en hestur. Þannig gat Dalai Lama
haldið áfram-ferð sinni.
Kannske hefur þessi rólynda
skepna bjargað lífi hans, því að
margir lamaprestar, sem höfðu
óskaplegar áhyggjur af veikindum
hans, ráðlögðu honum lengri hvíld
þarna, þar eð þeir voru komnir svo
nálægt landamærunum, að þeir
álitu sig vera sloppna úr allri hættu,
enda þótt kínverskir leitarflokkar
væru nú í aðeins nokkurra mílna
fjarlægð frá þeim. Hefði Dalai
Lama dvalizt þarna 24 tímum leng-
ur, hefðu Kínverjar að öllum lík-
indum náð honum.