Skógræktarritið - 15.12.1991, Blaðsíða 43

Hægt er að flokka ræktun sumarbústaðarlandsins í þrjá flokka; Iand-
græðslu, skógrækt og trjárækt.
Landgræðsla: Hefta þarf uppblástur og er það hægt með margvíslegum
aðgerðum, s.s. með notkun á lúpínu og grasfræi, einnig hafa á síðari árum
verið gerðar tilraunir í smáum stíl með sjálfgræðslu lands og þá með
íslenskum tegundum; ilmbjörk og baunagrasi.
Skógrækt: í gróið land er hægt að planta skógræktarplöntum, stinga stikl-
ingum og sá trjáfræi.
Trjárækt: í nágrenni við bústaðinn má síðan planta trjám og stunda
trjárækt. Þar er hægt að planta tegundum sem minna mega sín í baráttu
við veðurguðina.
Sumarbústaðareigandinn getur haft í huga að stunda eina eða allar af
þessum ræktunarleiðum, en það breytir ekki því að nauðsynlegt er fyrir
hann að skipuleggja sumarbústaðarlandið þannig að ekki fari allur tíminn
í að færa til plöntur eða fást við rangar plöntutegundir í erfiðri baráttu.
Landeigandinn þarf í upphafi að skoða Iandið sitt, virða fyrir sér þann
gróður, sem þar er og ákveða út frá honum hvaða svæði hann ætlar að taka
til ræktunar. En hafa þarf það í huga að með útplöntun og notkun áburðar
breytist það gróðursamfélag, sem fyrir er. Eigandinn velur ákveðin land-
svæði til ræktunar og hvaða tegundir hann ætlar að vinna með og hve
fljótt hann vill sjá árangur. En árangur er að miklu kominn undir góðum
undirbúningi, réttu tegundavali og plöntustærð við útplöntun.
Bestan árangur er hægt að fá ef plantað er í afmörkuð svæði og myndað
er skjól fyrir plönturnar fyrstu árin.
Lokaorð
Fyrir Iandeiganda, sem leigir eða selur lóðaspildur úr jörð sinni og okkur
öll, sem eigum að erfa þetta land, verður að hafa hugfast að sú ákvörðun,
að skipta landi upp í sumarbústaðasvæði, erákvörðun tekin til lengri tíma
en svarar lífsskeiði eins sumarbústaðar eða eins mannsaldurs.
Því þarf að huga vel að skipulagi áður en hafist er handa við uppbygg-
ingu. Byggðin ætti að rísa í áður skipulögðum hverfum, í sveitarfélögum,
sem hafa unnið skipulag og valið til þess landsvæði, sem hentar undir
sumarbústaðabyggð. Sjá þarf til þess að vernda fágæt náttúrusvæði, vatns-
bakka, birkiskóga eða útivistarsvæði. Náttúran og landslagið eiga að leika
aðalhlutverkið í skipulagsvinnunni og uppbyggingu svæðisins.
Mikið af sumarbústaðasvæðum, sem byggst hafa hingað til, hafa verið
staðsett í íslenskum birkiskógum á þeim svæðum, þar sem íslenskt gróð-
ursamfélag er hvað ríkast. Islenskir birkiskógar þekja nú aðeins um 1% af
flatarmáli landsins og því ætti að forðast að ganga frekar á þá, en nýta
þess í stað önnur svæði, sem oft og tíðum eru betur til ræktunar fallin en
birkiskógarnir. Þar með er unnið að stækkun skóglendis landsins.
Ekkert er því til fyrirstöðu að hugsa sér skógræktarsvæði dagsins í dag
sem byggðarsvæði morgundagsins, þannig að komandi kynslóð sumar-
bústaðabyggjenda hefði möguleika á að eignast lóðarspildu, þar sem
plantað hefur verið skógi. í stað útplöntunar þurfi að hefjast handa við
skógarhögg, þegar verið er að staðsetja bústaðinn og koma fyrir sólpalli og
nestislaut. ímynd okkar af sumarbústaðalandinu og þeirri paradís, sem
það á að vera verður að veruleika sem skógi klætt land og gróðursælar
brekkur með litskrúðugum vallendisblómum.
SKÓGRÆKTARRITIÐ 1991
41