Skógræktarritið - 15.12.1998, Síða 19

hvergi tilverurétt á Sólheimum
nema í köldum brekkum móti
norðri. Þar vex það merkilega vel,
teinrétt og ásjálegt og langtum
hraðvaxnara en sitkagreni, en
rýrnun á plöntum er talsvert
meiri.
Ekki er hægt að minnast á lerki
án þess að nefna svepprót í
sömu andrá. Það er mikill ókost-
ur að geta ekki keypt bakkaplönt-
ur með svepprótarsmiti á Reykja-
víkursvæðinu. Gildi svepprótar í
skógrækt er atriði sem menn hafa
reynt að leiða hjá sér í lengstu
'ög á íslandi, en við lok 20. aldar
sýnist kominn tími til að bregð-
ast við þeirri staðreynd.
Örfoka land
A þremur síðustu öldum hefur
mikill sandur fokið inn á austan-
vert land Sólheima, fært gróður-
sælt votlendi í kaf og valdið upp-
blæstri á þurrlendi. Á hinu örfoka
landi sýnist vænlegast að hafa
sem minnst fyrir hlutunum, velja
sjálfbæran gróður og láta hann
um að klæða auðnina. Þar sýnist
tvennt koma helst til greina:
'úpína og sitkaelri.
hað hefur verið árlegt verkefni
að sá nokkru af lúpínufræi í hið
eydda land. Á öðru ári er bakka-
Plöntum af birki stungið niður í
lúpínuna og á hún síðan að
annast um framhaldið. Blákorni
er sáldrað á bakkaplönturnar í
eitt eða tvö ár þangað til lúpín-
an tekur við. Þótt meginhlutinn
af Sólheimalandi sé allt of þurr
fyrir birki og það þrífist þar illa,
er staðreyndin sú að þar sem
birkifræ hefur slegið sér niður
innan um lúpínu, vex það með
eðlilegum hætti, þótt það geri
Það ekki annars staðar. Af þess-
um sökum sáum við öðru hverju
birkifræi á auðnina, og má ætla
að nokkuð spretti upp af því
með tíð og tíma, í nábýli við
iúpínuna. (20. mynd)
I öðru lagi hefur sitkaelri verið
reynt með góðum árangri. Það
18. mynd. Brekkan, september 1997.
Eftir 9 sumur er stafafura yfirleitt
1.5- 1,8 metrará hæð, sitkagreni
1.5- 2,5 metrar, lerki 2,5-5 metrar,
alaskavíðir og jörfavíðir 3,5-4,5
metrar.
19. mynd. Lerki, september 1997.
Það vantar hæðarviðmiðun á þessa
mynd, en þetta 9 ára lerki er 2,5-5
metrar á hæð. Það þrífst furðanlega í
hinu hafræna loftslagi ef það fær að
standa í þrekkum sem snúa móti
norðri eða norðvestri. Hins vegar eru
talsverð afföll af því fyrstu fimm árin
og ranabjöllur eru til leiðinda í mjög
sandborinni jörð.
20. mynd. Ársgamalt sitkaelri á ör-
foka landi, september 1997. Of lítið
framboð hefur verið á sitkaelri sunn-
anlands, og er það mikill galli því að
þetta er einstakur gróður tii að vaxa
þar sem ekkert annað þrífst. Eigi
sitkaelri að dafna, þarf það að hafa
rétt sveppasmit á rótum, en nokkur
brögð hafa verið að því að seldar hafi
verið plöntur með lélegu eða engu
smiti.
unir sér hið besta í gjörsnauðri
hraunmöl þar sem ekkert annað
þrífst, en forsendan er að sjálf-
sögðu sú að gott sveppasmit sé á
rótum. Sitkaelrið myndar fallega
runna, og er hinn hæsti þeirra
orðinn tveir metrar á hæð. Virð-
ast sæmilegar vonir til þess að
hinar blásnu brekkur klæðist
gróðri á ný og skarti sitkaelri,
SKÓGRÆKTARRITIÐ 1998
17