Morgunblaðið - 08.12.2000, Blaðsíða 12

12 FÖSTUDAGUR 8. DESEMBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
15 Islendingar sinna nú friðargæslustörfum í Kosovo
íslendingarnir sem starfa við friðargæslustörf í Kosovo komu saman í síðustu viku. f fremstu röð frá vinstri:
Páll Ásgeir Davíðsson, Iögfræðingur hjá ÖSE, Þórir Sigurðsson, lögreglumaður hjá SÞ, Ásgeir Ásgeirsson, lög-
reglumaður hjá SÞ, og Ingibjörg Stefánsdóttir, hjúkrunarfra:ðingur hjá breska hernum. í aftari röð frá vinstri:
Bjöm Óli Hauksson, verkfræðingur hjá NATO, Hjálmar W. Hannesson, skrifstofustjóri í utanríkisráðuneytinu,
Hrafnhildur Sverrisdóttir, hjá SÞ, Huld Ingimarsdóttir, hjá Alþjóðasambandi Rauða krossins, Kristín Ástgeirs-
dóttir, hjá UNIFEM, Þór Magnússon, hjá SÞ, Jóhanna Jónsdóttir, hjúkrunarfræðingur hjá breska hemum,
Birgir Guðbergsson, hjá SÞ, Davíð Logi Sigurðsson, fjölmiðlafulltrúi hjá ÖSE, Þórarinn Eyjólfsson, hjá SÞ, og
Halldór Hilmarsson, hjá SÞ. Á myndina vantar ísleif Pótursson, hjá SÞ.
Gífurlegt starf óunnið
Sæmdur dönsku
riddaraorðunni
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
FIMMTÁN fslendingar eru að störf-
um í Kosovo við friðargæslu fyrir hin
ýmsu alþjóðasamtök, en á næstu ár-
um er gert ráð fyrir aukinni þátttöku
íslendinga á þessum vettvagni og
skýrslu utanríldsráðherra um utan-
ríkismál kemur fram að á næstu
fyeimur til þremur árum verði um 25
í slendingar við Mðargæslustörf og að
sú tala geti farið upp í allt að 50
manns.
Meðal annars vegna þessa heim-
sótti Hjálmar W. Hannesson, skrif-
stofustjóri alþjóðaskrifstofu utanrík-
isráðuneytisins, Mðai’gæsluliðana
fimmtán í síðustu viku.
Hjálmar sagðist hafa heimsótt
vinnustaði allra íslendinganna í Kos-
ovo tii þess að fá frekari mynd af því
sem þeir væru að gera en langflestir
þeirra eru á vegum utanríkisráðu-
neytisins. Hann sagði að flestir þeirra
væru við störf í borginni Pristina eða
nánasta nágrenni hennar.
„Mér fannst þetta vera afskaplega
áhugavert fólk og það er að gera
þarna góða hluti við mjög erfiðar að-
stæður en það er gífurlegt starf óunn-
ið,“ sagði Hjálmar. „Það er enn mikil
spenna á milli Kosovo-Aibana og
Serba og það er mitt mat að alþjóða-
stofnanir verði þama við störf í mörg
ár ef ekki áratugi. Þær eru í fyrsta
lagi að reyna að koma í veg fyrir að
þarna blossi upp stríð á ný en jafn-
framt að reyna að byggja upp eitt-
hvað varanlegt kerfi á ýmsum svið-
um, t.d. byggja og treysta innviði
stjórnskipulagsins."
Hjálmar sagði að íslendingamir
væra þama flestir í hálft ár í senn.
Hann sagði að þeir sem væru þarna
staddir núna hefðu allir hist á veit-
ingastað í Pristina á fimmtudaginn til
þess að kveðja Kristínu Ástgeirsdótt-
ur, sem starfað hefur á vegum
kvennahjálpar Sameinuðu þjóðanna
(UNIFEM) síðastliðna mánuði.
EÐLISFRÆÐINGURINN Sigfús
Johnsen var fyrir skemmstu
sæmdur dönsku riddaraorðunni,
sem er ein æðsta heiðursorða
Dana. Orðuna hlýtur Sigfús fyrir
vísindastörf sín en undanfarna
þrjá áratugi hefur hann stundað
boranir á Grænlandsjökli.
Sigfús, sem er prófessor _við
Raunvísindadeild Háskóla Is-
lands, gegnir einnig lektorsstöðu
við Kaupmannahafnarháskóla og
hefur reynst hægara sagt en gert
að snúa sér að fullum krafti að
vísindastörfum á íslandi, þar sem
rannsóknirnar í Kaupmannahöfn
og á Grænlandi hafa undið upp á
sig. Næsta verkefni Sigfúsar er
þó af öðru tagi, það verður að
mæta í áheyrn hjá Margréti
Danadrottningu og þakka fyrir
sig.
Sigfús var einn þriggja raun-
vísindamanna sem hlaut riddara-
orðuna 1. september sl. en hún
var veitt þeim í tilefni 150 ára af-
mælis raunvísindastofnunar
Kaupmannahafnarháskóla. Hinir
tveir eru Jens Martin Knudsen
eðlisfræðingur sem hefur unnið
að Mars-rannsóknunum svoköll-
uðu, og Nanna Noe-Nygaard
jarðfræðingur. Sjálfur fékk Sig-
fús orðuna fyrir þátt sinn í að
hrinda borunum á Grænlandsjökli
af stað og vinnuna við þær.
„Þetta er auðvitað mikill heiður
og viðurkenning á því rannsókn-
arstarfi sem við höfum unnið að á
Grænlandsjökli, segir Sigfús.
Dvelur á jöklinum
hvert sumar
Hann hefur dvalið á jöklinum
hvert sumar frá því snemma á
áttunda áratugnum og segist
munu halda þvf áfram eins og
heilsan leyfi. Vísindamennirnir
sem unnið hafa að rannsóknunum
á jöklinum eru vel þekktir í vís-
indaheiininum og hafa hlotið
ýmsar viðurkenningar í gegnum
Sigfús Johnsen með dönsku
riddaraorðuna.
árin, til dæmis Crafoord-verð-
launin sænsku sem veitt eru vís-
indamönnum í greinum sem
Nóbelsverðlaunin ná ekki yfir.
Nú vinnur Sigfús að verkefni á
Grænlandsjökli sem kallast Nord-
grip og vonast til þess að því
ljúki á næsta ári en það felst í
borunum um 300 km norðan við
hábungu jökulsins.
„Við iesum kjarnana eins og
bókfell, þeir segja ótalmargt um
loftslag og veðurfar um 100.000
ár aftur í ti'mann, segir Sigfús.
„Það er ekki síst athyglisvert að
skoða þá í ljósi þeirra loftslags-
breytinga sem nú eiga sér stað. I
kjörnunum sést t.d. síðasta jök-
ulskeið og greinilegt að veðurfar
þá var gífurlega óstöðugt, nokk-
uð sem veldur mönnum áhyggjum
nú.
Formaður Hollvina Reykjavrkurflugvallar um framtíð vallarins
Akvörðun um atkvæða-
greiðslu er óskiljanleg
Tekið við
umsókn-
um vegna
jólaað-
stoðar
HJÁLPARSTARF kirkjunnar
og Reykjavíkurdeild Rauða
kross Islands munu eins og
undanfarin ár leggja saman
kraftana og veita þurfandi ein-
staklingum og fjölskyldum að-
stoð fyrir jólin. Þörfin hefur
verið brýn fyrir aðstoð undan-
farin ár.
Leggur Reykjavíkurdeildin
til fjármagn og sjálfboðaliða en
Hjálparstarfið sér um fram-
kvæmdina auk þess að leggja
fram fé.
Nærri 900 umsóknir um
aðstoð bárust í fyrra
Tekið verður við umsóknum
um aðstoð hjá Hjálparstarfi
kirkjunnar við Laugaveg 31 í
Reykjavík og prestar úti á landi
taka einnig við umsóknum til
15. desember.
Tekið verður við umsóknum
hjá Hjálparstarfinu dagana 11.
til 15. desember milli kl. 10 og
12 og 13 og 16.
Fyrir síðustu jól bárast
nærri 900 umsóknir um aðstoð.
Aðstoðin felst í því að fólki era
útveguð matvæli og leggur
fjöldi fyrirtækja fram vaming í
matarbúrið.
„MÉR finnst alveg ófært að þeir full-
trúar sem við höfum kosið okkur,
hvort sem er í borgarstjóm eða Al-
þingi, haldi ekki áfram að sinna
ákvarðanatöku af þessu tagi og mér
finnst ákvörðun um atkvæðagreiðslu
óskiijanleg og við hljótum að reikna
með því að menn snúi við blaðinu og
hætti við hana,“ sagði Friðrik Páls-
son, formaður Hollvina Reykjavíkur-
flugvallar, í lokaorðum sínum á fundi
samtakanna á mánudag þar sem
rædd var framtíð flugvallarins.
Vísaði Friðrik til áforma Reykja-
víkurborgar um að efnt verði til at-
kvæðagreiðslu á næsta ári um það
hvort flugvöllurinn verður áfram í
Vatnsmýri, starfsemin flutt til Kefla-
víkur eða á nýjan flugvöll á höfuð-
borgarsvæðinu. í ræðu sinni á fund-
inum kvaðst Friðrik vona að
borgarráð sæi sig um hönd og félli frá
atkvæðagreiðslu.
Ósanngjarnt að
efna til klofnings
„Það er engin skömm að því að
taka rökum og snúa aftur til rétts
vegar. Skoðanakannanir sýna að hinn
almenni borgarbúi hefúr mikinn
skilning á mikilvægi Reykjavíkur-
flugvallar svo að engin ástæða er fyr-
ir Hollvini Reykjavíkurflugvallar að
hafa áhyggjur af niðurstöðu atkvæða-
greiðslu. Hins vegar er það eindregin
skoðun mín að það væri ósanngjamt
af borgaryfirvöldum að efna til klofn-
ings og átaka meðal borgarbúa í ein-
hvers konar kosningabaráttu um
þetta tiltekna mál. Staðsetning flug-
vallar á ekki að vera tilfinningamál.
Það snýst um margþætt og flókin at-
riði eins og verkfræði, veðurfræði,
umhverfismál, atvinnumál, heilbrigð-
ismál, öryggismál og vissulega
byggðapólitík," sagði Friðrik og taldi
málið illa til þess fallið að greiða at-
kvæði um marga kosti. Hann sagði
það skoðun sína að ljúka ætti endur-
byggingu Reylqavíkurflugvallar,
fegra umhveifi hans og bæta sambúð
hans við borgarbúa með ýmsu móti.
Á fundinum vitnaði Friðrik í
skýrslu Hagfræðistofnunar Háskóla
íslands um atvinnu- og efnahagsleg
áhi-if Reykjavíkurflugvaliar. Sagði
hann bein og óbein áhrif vera fram-
leiðslu vera uppá 11,4 milljarða í
1.156 störfum. Þá væra ekki talin
með efnahagáhrif farþega sem væra
um völlinn en þeir era um 500 þúsund
árlega. Þá benti Friðrik á mikilvægi
flugvallarins sem varaflugvöllur fyrir
millilandaflugið og þótt ekki kæmi til
þess að hann væri notaður sem slíkur
nema í undantekningartilvikum væri
í því fólgin mikil hagkvæmni fyrir
flugrekendur og öryggi og þægindi
fyrir farþega.
Endurbyggingin
fagnaðarefni
Formaður Hollvina Reykjavíkur-
flugvallar sagði samgöngur skipta
miklu máli í landinu og í því efni væri
mikilvægur góður skilningur og já-
kvætt og uppbyggilegt viðhorf
stjómvalda til sameiginlegra þarfa
allra landsmanna í samgöng-, heil-
brigðis- og öryggismálum. „Þess
vegna var það fagnaðarefni þegar
ríkisstjómin haustið 1998 ákvað end-
anlega að hafist skyldi handa við end-
nrbyggingu vallarins. Sú ákvörðun
kom í kjölfai- þriggja ára náins sam-
starfs flugmálayfirvalda og Reykja-
víkurborgar um hvemig staðið skyldi
að verki," og sagði hann verkið byggj-
ast á aðalskipulagi Reykjavíkur, nýju
deiliskipulagi og samþykkt Aiþingis á
framkvæmdunum sem hluta af flug-
málaáætlun vorið 1999. „Það hlýtur
því að orka mjög tvímælis, svo ekki sé
fastar að orði kveðið, að Reykjavíkur-
borg skuli á sama tíma ákveða að efnt
skuli til atkvæðagreiðslu meðal borg-
arbúa einna um framtíð vallarins. Eg
hefði betur skilið ef borgaryfirvöld
hefðu sett af stað áskoran til ríkis-
stjómar að tryggja að völlurinn færi
hvergi, svo mikilvægur sem hann er
fyrir borgina í heild.“
Friðrik ræddi einnig öryggismál
og sagði að nokkuð hefði verið talað
um hættu fyrir fólk á jörðu niðri
vegna hugsanlegra flugslysa. „Vitan-
lega er ekki unnt að útiloka þannig
slys, en samkvæmt niðurstöðum fær-
ustu sérfræðinga á þessu sviði, liggur
áhættan við rekstur Reykjavíkur-
flugvallar innan þeirra marka, sem
menn sætta sig við á öðram sviðum
þjóðlífsins að því er varðar líkur á
slysi,“ sagði hann.
Formaðurinn gerði einnig að um-
talsefni þá hugmynd að Vatnsmýrin
yrði tekin undir byggð. Benti hann á
að Hagfræðistofnun teldi þjóðhags-
lega óhagkvæmt að flytja völlinn. Þá
hefði það komið í ljós að eftir áratuga
starfsemi vallarins í Vatnsmýrinni
benti ekkert til annars en óbreytt
starfsemi í Vatnsmýri myndi viðhalda
dýrmætu lífríki og umhverfi Tjamai’-
innar. „Ólíklegt er að loknu umhverf-
ismati yrði tekin áhætta um veralega
breytingu með því að leggja Vatns-
mýrina undir götur, byggingar, hol-
ræsi og aðrar framkvæmdir sem
stöðvuðu að mestu rennsli til Tjarn-
arinnar með ófyrirsjáanlegum afleið-
ingum.“