Skírnir - 01.01.1879, Blaðsíða 58

58
ÍTALÍA.
J>aS má nú aS vísu |>ykja undarlegt, ab konungur tekur þá menn
sjer til ráSaneytis, en menn mega ekki gleyma, aS margir geta
aShyllzt jþjóSveldi eptir eSIi þess, eptir álitum sinum á því sem
bezt og æskilegast væri, ef svo bæri undir e8a svo og svo hagaSi
til, en veriS J>ó afhuga meS öllu, aS kollvarpa þar konungs-
stjórn, sem hún á bezt viS, eSa þar sem þjóSin hefir átt sjer
aSra eins menn til forustu og ena síSustu Sardiníukonunga (Karl
Albert og Viktor Emanúel). Umbertó konungur veit vel, aS
hann þarf ekkert aS óttast af hálfu slíkra manna, sem þeir eru
Cairoli, Garíbaldi og aSrir þeirra nótar. þaS sem skilur Cairoli
og bans flokk frá hinum, er þaS sjerílagi, aS hann vill fara
lengst meS útfærslu kjörrjettar*), takmarka sem minnst prent-
frelsi og i'undafrelsi, og aS hann dregur taum þeirra manna, sem
vilja, aS ítalskt þjóberni ráSi endimerkjum ens ítalska ríkis. Af
þessu má skilja, hvaS Cairoli og hans sessunautum hefir gengiS
til, er hann dró sem lengst aS forboSa fundahöldin, sem áSur er
á minnzt, og hasta á uppþotiS móti Austurríki. En tveir af
sessunautum Cairolis — annar þeirra Corti greifi — fóru úr
ráSaneytinu, sökum þess aS hann tregSaSist viS aS þagga niSur
þann hávaSa. — þaS hefir ávalt veriS mesta vandaverkefni fyrir
ráSherrana á italíu aS koma jafnvægi á raeS tekjum og út-
gjöldum, en um leiS finna ráS ti), aS skattarnir lægju Ijettara á
fólkinu enn aS undanförnu. þetta hefir ekki tekizt aS svo komnu,
J>ví þó klaustragózin liafi fleytt miklu í sjób ríkisins, þá hafa út-
gjöldin til hers og landvarna, flota og hafnabóta, orSiS svo stór-
kostleg, aS áhallinn hefir heldur aukizt enn mínkaS. J>aS er
*) ítalir eru að tölu 27 míllíónir, en tala kjósanda er ekki meiri enn
hjerumbil 600,000. Cairoli fór fram á að hver maður sem væri 21 árs
að aldri, og kynni að lesa, skrifa og reikna, fengi kosningarrjett.
Svo var reiknað, að við þetta mundi talan aukast til l'/a millíónar.
Svo er talið, að af 8 millíónuin karlmanna, sem eru 21 árs eða þar
yfir, kunni vart 3 millíónir að lesa og skrifa, en meiru munar, þegar
til reikningsins kemur. þó frumvarpið yrði fellt í þetta skipti, þá
verður það sjálfsagt tekið upp aptur, og tala kjósanda aukin að
miklu, þó eigi verði fyr enn er þeir verða fulltíða, sem nú eru við
nám i skólunum.