Skírnir - 01.01.1879, Blaðsíða 142

142
DANMÖRK.
út 1. bindi um SunnlendingafjórSung og VestfirSi. Vjer leiSum
hjá oss aS segja frá hvernig hátta skal hátíSinni, því aS þaS
mun koma í næsta árg. Skírnis, er hátíSin er um garS gengin.
þess var getiS í síSasta árgangi Skírnis, aS Georg Brandes,
sá er fremstur var þeirra manna, er halda vildu á lopti merkjum
frjálsrar rannsóknar í Danmörku, fór úr landi til Berlínar. En
hann hefir látiS eptir marga þá menn er fara í líka stefnu og
hann, og skulum vjer nefna skáldin Drachmann og Schandorph;
hefir Drachmann gefiS út yms skáldrit á ári þessu; getum vjer
hjer um: «Pá sömands tro og love», nPrinsessen og det halve
kongerige», «Ranker og roser» og «Paul og Virginie paa nord-
lig hredde», og þykja öll rit þessi ágætlega samin. Schandorph
hefir samiS skáldsögu, sem heitir «Uden midtpunkt», er hefir á
unniS sjer almennings lof. Af öferum skáldritum getum vjer aS
eins um «Massudith» eptir Karl Andersen, og mun þaS skáld
vera góSkunnugt mörgum löndum vorum; í þessu kvæSi sínu
hefir hann aS nokkru leyti valiS sjer efni frá Islandi.
þaS er eitt af löndum Danakonungs, sem sjaldan er minnzt
á í blöSum Dana, enda hafa Danir þaSan minna aS segja af
afrekum sínum en vera skyldi. þetta land er Grænland, og er
þaS í mörgu fróSlegt fyrir oss íslendinga aS sjá hvernig því er
stjórnaS. Landsbúar eru nú 9377 aS tölu, en fækka árlega; þeim
er stjórnaS sviplíkt og fslendingum á einokunartímanum, eSa þó
aS ýmsu leyti ver. Verzlunin er í einokunardróma og gefur af
sjer um 200 þúsundir kr. á ári hverju í rikissjóS Dana, eSa
rúmar 20 kr. á hvert maonsbarn. Reyndar er ágóSinn af verzl-
uninni fyrir þetta ár eigi settur hærra en 150,000, en í 5 undan-
farandi ár hefir hann stundum veriS 250,000 og í eitt skipti
meir 300,000. A8 vísu er mikiS af þessu fje tekjur af krýolít-
námunum, og eigi beinlinis tekiS úr vasa landsmanna, en þó fer
fje þetta árlega út úr landinu og kemur landsbúum eigi aS neinu
gagni. Aptur á móti befir stjórnin tekizt þá skyldu á hendur
aS annast ómaga, sem fátækrastyrks þurfa, svo aS enginn deyi
beinlínis úr sulti. En nú er líf Grænlendinga miklum hættum
og örSugleikum bundiS, ef þeir eiga aS vinna fyrir sjer, og kjósa
því margir heldur aS sitja auSum höndum og láta stjórnina sjá