Skírnir - 01.01.1879, Blaðsíða 97
PÝZKALAND.
97
bera, aS 15 af 100 börnnm sje óskírð, og vart meira enn helm-
ingur Jeirra er taka saman til hjúskapar, neyti hjónavígsln. Frá
ennm stærri borgum hefir heyrzt, aS fólkiS hirSi svo lítiS um
guSsþjónustu og sinni svo lítiS kirkjum og prestum, aS sumar
hafa staSiS lengi tómar, prestarnir hafa engar tekjur fengiS, eSa
kirkjurnar hafa ekki getaS staSiS straum af vanalegum kostnaSi
(t. d. lýsingu), aS menn urSu loks aS láta þær vera læstar á
helgum. þegar litiS er á siSferSiS, bera skýrslurnar ekki betri
sagnir. I nálega öllum borgum hafa menn orSiS aS stækka
varShaldshús og betrunarhús. Skýrslurnar frá Prússaveldi segja,
aS þar sem fólksfjöldinn hafi á árunum 1871—77 ekki aukizt
meir enn um 4 af hundraSi, þá hafi afbrot og glæpaverk aukizt
til helminga, en tala afbrotamanna 78 af hundraSi. í>a& sást
t>ar aS auki af skýrslunum, aS þaS voru en verstu og hryllilegustu
ódáSaverkin, sem hafSi mest fjölgaS (morSum, ránum, drápum —
en um fram allt annaS saurlífisafbrotum af versta tagi). Enn
fremur, aS tala unglínga á 12—18 ári, sem komnir voru á
glæpaveginn, var aukin 40—50 af hundraSi. Áþekkar en nokkuS
skárri voru skýrslurnar frá öSrum ríkjum á þýzkalandi.
þjóSverjar eru mestu ölgerSarmenn — og þaS mun vera
óhætt aS segja öldrykkjumenn — í heimi. ÁriS 1877—78 voru
búnir til 7800 millíónir potta á þýzkalandi. Menn reikna, a&
af hvers árs ölheitu sje út fluttur '/46, og af því sem eptir
verSur komi svo 180 pottar á mann. í Bayern nær ölgerSin
500 potta fyrir hvern manna, enda mun þar meira drukkiS enn
annarstaSar.
Mannalát. 25. september dó í Gotha landafræSingurinn
August Petermann. Hann er eflaust sá fræSimanna í sinni grein,
sem hefir komiS landafræSi mest áfram á vorri öld og veriS
þeim beztur leiStogi, sem lönd eSa höf (t. d. norSurskautshafiS)
hafa kannaS. Landa og jarSaruppdrættir hans bera af öllum
öSrum, og þaS rit, sem hann kom á stofn 1859, og kallast
Geographische Mittlieilungen er taliS fremst allra tímarita í landa-
fræSi. — SíSan um nýjár hafa dáiS tveir af hershöfbingjum
Prússa, sem bafa orSiS nafnkenndir öSrum fremur, þó frægSin
yrSi ójöfn. Annar þeirra er Willisen nfríherra», sem tók forustu
Skírnir 1879. 7