Skírnir - 01.01.1879, Blaðsíða 137

DANMÖRK.
137
stjóri nokkra menn eptir í FriSriksstaS, en fór sjálfnr sjóleið til
KristjánsstaSar næsta dag. Mátti nú kalla a8 uppreistin væri
sefu8, en fó brenndu upplilaupsmenn enn nokkra búgarða 4.
október. 6. október fór landsstjóri meS libi sínu út um eyna
og fjellu þá enn nokkrir af svertingjum, en síðan bar eigi framar
neitt á uppreisninni enda lög8ust J>egar 3 kerskip á höfn í
Kristjánsstaö og FribriksstaS, eitt enskt, annaö franskt og þriSja
frá Bandaríkjunum í Yesturheimi, og áttu þau aS bjálpa til að
bæla uppreisnina ef á þyrfti aS halda, en eigi áttu Danir sjálfir
neitt lierskip þar vestra. Annab, sem einnig þykir furSu
gegna er þaS, hve fáa hermenn Danir höfSu þar til gæzlu og
landvarnar; áSnr höfSu þeir haft þar rúm 2 hnndruS manns, en
þaS J>ótti kostnaSarsamt, og var því liSinu fækkað, svo aS nú
voru eigi fleiri hermenn í eyjunum en einir 80. í uppreisninni
fjellu alls um 100 manns, faraf 3 hvítir menn, en hitt allt
svertingjar. Tjón þaS, sem eyjarskeggjar hafa beSiÖ af uppreistinni
er metiS ab sje um 1 millíón Vestureyjadala (h. u. b. 2,500,000 kr.).
Vjer víkjum nú aptur til jþingsögu Dana. J>á er fregnir
bárust um uppreistina til Danmerkur, varS mönnum bilt viS.
Stjórninni J>ótti hjer brýna nauSsyn til bera aS hjálpa eyjar-
skeggjum til aS bæta tjón þaS sem unniS var, og lagSi í byrjun
nóvembermánaSar lagafrumvarp fyrir fólksþingiS, er fór fram á,
aS veita skyldi 1,200,000 króna ián til eyjanna, svo aS þeir
menn er tjón hefSu beSiS gætu fengiS fje aS láni og rjett svo
viS aptur. Frumvarpi þessu var misjafnt tekib á þingi. VægSar-
menn vildu eigi veita neitt, hvaS sem tautaSi. Kappsmenn
vildu, aS stjórnin og þingiS skipuSu menn í nefnd til þess aS
rannsaka ástandiS á eyjunum og komast fyrir orsakir uppreist-
arinnar, og ljezt þá mundu greiSa atkvæSi meS frumvarpinu, ef
þab sannaSist, aS fjárveitingin væri naubsynleg. Aptur á móti
vildi stjórnin engan drátt á málinu, og fylgdi hægriflokkurinn
henni aS því og vildi veita allt óskoraS. Eptir langt þref varS
þaS úr aS lokum, aS frumvarp stjórnarinnar var fellt og tók
stjórnin þá þaS ráS, aS fólksþinginu var hleypt upp (9. dé-
sember) en lánaSi eyjunum svo mikiS fje sem þurfa þótti aS
fornspurSu þinginu uppá sitt eindæmi. Kosniugar fóru fram 3.