Skírnir - 01.01.1879, Blaðsíða 69

SPÁNN.
69
liersliöfSingja, aS aðalforingja Spánarhersins, aS «stórgæSingi»
(grand) og a8 hertoga — í stuttu máli, aS öllu sem nöfnum
tjáir aS nefna, en eitt tókst mjer ekki, og það var: a8 gera ór
y8ur góðan dreng». þegar Narvaez var kominn til valda (184B)
kom hún heim aptur og til Madrídar, og hjelt j?ar nokkurskonar
sigurhróss innreiö. J>ó dóttir hennar væri gerS fullveSja 13 ára
a8 aldri, seildist hún til sömu ráða, sera hún hafði á8ur haft,
og nú fyrirvarS hún sig ekki ab birta giptingu sína, en ljet
gera mann sinn aS hertoga («af Rianzares»). Hún rjeð því, er
dóttir hennar var gefin frænda sínum Frans af Assisi, einskonar
fáráðiingi og vesalmenni, og gekk henni það til, aS hún gæti
t>ví betur komiS sjer viS til ráSanna. Af þessu leiddi líka, ab
Isahellu tók bráSum aS henda þaS hiS sama, sem móSur hennar
hafSi veriS til orSs lagt, og hneyxlaSi æSri menn og lægri, en
t>aS hefir lengi veriS sagt, aS l>au ísabella og Serranó (mar-
skálkur) yrSu snemma kunnug. J>ar kom, aS Kristínu drottningu
voru J>au ráS eignuS, aS hún vildi afmá stjórnarskrána, og gerSist
l>á aptur ófriSur í landi og varS liún jþá aS flýja til Portúgals
(1854). AS skömmum tíma liSnum vendi hún aptur, en Esparteró
sá J>á svo fyrir, aS hún varS færS út yfir landamærin og til
Frakklands. Hjer varS hún svo úr sögunni og ljet upp frá því
ýmist fyrir berast á Ítalíu eSa á Frakklandi. — 9. janúar 1>. á.
dó Baldómeró Esparteró, er nú var nefndur, næstum 87 ára aS
aldri (f. 27. febrúar 1792). Hann var ættabur frá La Mancha,
sonur fátæks hjólasmiSs. Hann var settur til mennta og átti aS
verSa klerkur, en á þeim tímum, erNapóleon lti herjaSi á Spáni,
rjeSust flestir stúdenta undir merki ættjarSar sinnar. MeSal
peirra var Esparteró. Eptir þaS gekk hann til náms í her-
mannaskóla, og varS sveitarforingi, þegar hann var 19vetra. Frá
1815 —1824 var hann í her Spánverja í SuSurameríku, og kom
þaSan heim meS yfirliSa nafnhót. 1834 gekk hann þegar í flokk
ísabellu, og varS hinn" dugmesti og sigursælasti foringi fyrir
herdeildum. Tvysvar var þaS honum aS þakka, aS höfuSborgin
komst ekki á vald Karíunga. í seinna skiptiS stökkti hann
meginher Don Carlos á burt eptir allmannskæSan bardaga og
rak hann yfir Ebró (fljótiS), og þá fjekk hann tvær nafnbætur: