Skírnir - 01.01.1879, Blaðsíða 99
AUSTURRÍKI OG UNGVERJALAND.
99
höfuSborginni í Herzegovínu, og Bosna Serai, (e8a Serajevó),
höfubborg Bosníu, böfðu Tyrkir aS vísu setuliS og foringja til
landstjórnar og griSagæzlu, en lýburinn og skríllinn — allt t>aB
sem MúhameSs trúar var — Ó5 svo hvervetna uppi, aS jþeir
fengu vi8 ekkert ráSiS, og þegar til vopnanna var þrifiS, gengu
flestir hermennirnir undir þeirra merki, sera vildu verja landiS
fyrir atfaraliSinu. VíSa voru iíka embættismenn soldáns og fyrir-
liSar drepnir, er þeir vildu stöSva fólkiS eSa aptra tiltektum
þess. Á öSrum stöSum voru þeir í ráSum og vitorSi meS róstu-
flokkunum, og víSa átti her Austarríkiskeisara bardaga vib heilar
sveitir af liSi soldáns. því var líka fleygt, sem ekki er ótrúlegt
um stjórn soldáns, aS hún haíi leikiS tveim tungum í Bosníu;
svo hljóbbært yrSi, hefSi hún hvatt umboSsmenn sína aS gæta
friSar og griSa, en í bljóSi eggjaS aS gera atfarirnar svo erfiSar,
sem verSa mætti. 4. ágúst náSi atfaraherinn í Herzegóvínu
bænum Mostar, sem fyr er nefndur, en þar hafbi skríllinn brotizt
inn í vopnabirzlurnar og drepiS síSan ymsa af embættismönnum
og foringja löggæzluliSsins. Atfaraher Austurríkiskeisara var
eitthvaS um 140 þúsundir, og hafSi þó fullt í fangi aS gera þá
landhreinsun, sem þurfti, og alstaSar veittu hinir viSnám meS
frábærri grimmd og barSfylgi. SumstaSar — einkum inni f
bæjunum — urSu viSskiptin meS því móti, aS hvoratveggju
reiddi í bendu, og neyttu þeir þá meir vopnanna til rothöggva
enn laga og skota. Serajevo unnu Austurríkismenn eptir geysi-
harba orrustu (19. ágúst), en þar reis allur borgarlýSurinn tyrk-
neski til andvígis, og skotin riSu aS þeim úr hverjum glugga, og
á strætunum börSust viS þá bæSi konur og karlar. Sú viSur-
eign stóS á fjórSu stund, en orrrustan rjenaSi þegar Austurríkis-
menn höfSu náS kastalanum, en mikill hluti bæjarins stóS í báli.
MeSal þeirra, sem hjer voru handteknir voru, 55 fyrirlibar og
830 hermenn úr her soldáns, auk fjölda af Basjíbozúkum.
Nokkrum dögum áSur enn sóknin færSist aS höfuSborginni hafSi
Hafiz «pasja», landstjóri soldáns og hersforingi, komiS þaSan á
fund Philippovics, höfuSforingja atfaraliSsins, og tjáS fyrir honum
vandræSi sín, er öll ráS væru af sjer tekin, og látiS sem hann
yrSi komu hans feginn, en svo fóru þó sögur af, aS hann hefSi
7*