Skírnir - 01.01.1911, Page 32

32
Sægróður íslands.
Ekki þarf annað en að slá marhálminn, flytja hann upp
úr flæðarmáli og reka fénaðinn að ef gott er veður.
II. Þörungagróðurinn.
Þörungar teljast til þaljurta. Þaljurtir eru nefndar
svo af því að líkami þeirra er nefndur þal. Þalið er frá-
brugðið likama hájurtanna að útliti og svo því, að það
annaðhvort greinist ekki í blað, stöngul og rót, eða grein-
ingin er óljós. Litur þörunga er blágrænn, grænn, brúnn
og rauður, og þeim er skift í flokka eftir lit. Reyndar
eru litirnir margbrotnari en oss virðist í fljótu bragði. Allir
flokkarnir eru nefnilega grænir, en blágrænt, brúnt eða
-rautt litarefni felur græna litinn. A allflestum þörungum
eru sprotar, sem festa þá við botninn. Sprota þessa kalla
eg rætur, af því þeir festa jurtina við jörðina. Þeir taka
ekki næringu úr jörðinni og svara því ekki nema að hálfu
til róta landjurtanna. Tíðast er því að kalla sprota þessa
festar, því að rótarnafnið þykir of veglegt fyrir þá.
Þörungar eru mjög misjafnir að stærð. Hinar stærstu
tegundir hér við land eru þarinn og marinkjarninn. Mar-
inkjarna hef eg t. a. m. séð 7 metra langan. Aðrar teg-
undir eru mjög smáar og margar þeirra eru svo litlar, að
þær verða ekki greindar nema í sjónauka. Af sumum
tegundum er fremur lítið og þær vaxa þá á víð og dreif
hingað og þangað á mararbotni. Aðrar tegundir eru mjög
»fjölmennar« og vaxa þétt. Þær þekja stór svæði á mar-
arbotni og má taka til dæmis þangið i fjörunni og þar-
ann úti fyrir. Jurtirnar eru stórar og einstaklingamergð-
in ákaflega mikil; af jurtum þessum eru því hin mestu
kynstur við strendur landsins.
Tegundir hafsins skipa sér í félög á svipaðan hátt og
landjurtir. Þær tegundir vaxa saman, sem hafa svipaðar
þarfir. Miklu erfiðara er að greina félagsskipan sæjurta
en landjurta af því að botninn eða jarðvegurinn veitir sæ-
jurtum enga næringu. Takmörkun félaganna virðist eink-
um háð dýpinu, hitanum og seltunni. Þess utan fer fé-
lagsskipunin víða eftir straumum og öldugangi, og til dæm-