Morgunblaðið - 23.10.1982, Blaðsíða 32

32 MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 23. OKTÓBER 1982
Minning:
Margrét Valdimars
dóttir Gaulverjabœ
Fædd 26. apríl 1921
Dáin 13. október 1982
.Jesús er mér í minni,
mig á hans vald ég gcf,
hvorl ég er úli eAa inni,
ein.s þá ég vaki og .sef,
hann er mín hjálp og hrey.sti,
hann er mitl rétta líf,
honum af hjarta ég Irey.sti
hann mýkir dauAans kif."
Tilvitnað vers trúarskáldsins
mikla kýs ég að gera að yfirskrift
fátæklegra minningarorða um
mágkonu mína, Margréti Valdi-
marsdóttur, húsfreyju í Gaul-
verjabæ, en hún lést í Landspítal-
anum hinn 13. október sl., eftir
harðar sviptingar við dauðans
vald.
Utför hennar fer fram frá
Gaulverjabæjarkirkju í dag.
1 júnímánuði sl. kenndi hún sér
meins er leiddi til þess að hún
gekkst undir skurðaðgerð á höfði.
Kunnátta lækna, vit og kærleikur
hjúkrunarfólks megnaði ekki að
stemma þar stigu við. Dómurinn
mikli, sem enginn áfrýjar, var
fallinn. Hugdjörf, trúuð og kær-
leiksrík til ástvina sinna, vina og
hjúkrunarfólksins, gekk hún mót
örlögum sínum rétt eins og hún
hafði í heilbrigðu lífi sínu gengið
að verkum hins daglega lífs. Guð
gaf henni styrk, líka í kvöl sinni.
Líf Margrétar var heilsteypt og
fagurt. An fordóma, án tilætlunar
um sérstakt sér til handa, án
ofmetnaðar af því mikla trausti er
sveitungarnir báru til heimilis
hennar, vann hún störfin í gegn
um árin. Hennar ánægja var mest
þegar hún fann að hún og hennar
nánustu unnu störfin, hvers eðlis
sem voru, af fyrirhyggju, hagsýni
og góðvild. Hún var ræktunar-
manneskja í þess orðs víðu
merkingu. Hún hlúði af einstakri
einlægni að sérhverju ungviði sem
greri og óx. Blómin voru vinir
hennar og hún ræktaði þau og þau
breiddu faðm sinn móti henni.
Margrét var fædd 26. apríl 1921
að Brunahvammi í Vonafirði. For-
eldrar hennar voru hjónin Valdi-
mar Jóhannesson og Guðfinna
Þorsteinsdóttir, skáldkonan Erla,
er síðar bjuggu að Teigi um ára-
tugaskeið. Systkinin í Teigi voru
níu og er Margrét þriðja af þeim,
er nú hafa kvatt þennan heim.
Rannveig systir hennar fórst af
slysförum á unga aldri og Þor-
steinn bróðir hennar lést fyrir
nokkrum árum, einnig á besta
aldri.
Margrét ólst upp í foreldrahús-
um við mikinn kærleik og inn-
prentun alls þess besta, er skyn-
samir og djúpt hugsandi foreldrar
rækta með börnum sínum. Hún
tók þátt í hinni algengu vinnu á
bernsku- og æskuheimili sínu, en
fór á æskuárum sínum á vit fjöl-
mennisins og tók þátt í ýmsum
þjónustustörfum er buðust. Þá
sótti hún nám í Húsmæðraskóla
Reykjavíkur, en eftir það lagði
hún leið sína austur yfir fjallið og
sinnti um tíma verslunarstörfum
hjá Kaupfélagi Árnesinga á Sel-
fossi. Þar kynntist hún eftirlifandi
eiginmanni sínum, Guðjóni Sig-
urðssyni frá Seljatungu, en hann
var þá bifreiðastjóri hjá Mjólk-
urbúi Flóamanna. Þau voru gefin
saman í hjónaband að Holti undir
Eyjafjöllum hinn 26. júní 1948, á
afmælisdegi móður hennar.
Margrét og Guðjón settu þá bú
sitt í Seljatungu og bjuggu þar í
tvö ár, er þau fluttu að Selfossi og
bjuggu þar í fimm ár. Hugur
þeirra stóð þó jafnan til þess að
takast á við viðfangsefni landbún-
aðarins og því fluttu þau frá Sel-
fossi að Vegatungu í Biskupstung-
um og bjuggu þar í eitt ár. Eftir
það verða mikil þáttaskil í lífi
þeirra því árið 1955 flytja þau að
Gaulverjabæ.
Með þessari ákvörðun færðust
hin ungu hjón vissulega mikið í
fang því Gaulverjabær er kirkju-
staður og því höfuðstaður sveitar-
innar, svo að það eitt bauð upp á
að vel væri að verki staðið inni og
úti.
Hér brást heldur ekki neitt. Með
einstökum myndarbrag endur-
byggðu þau staðinn, í ræktun, að
húsakosti og fagurri umgengni.
Hlutverki húsfreyjunnar sinnti
Margrét af dæmafáum myndar-
skap, þar sem saman fór elskuleg
framkoma og gestrisni, sem ekki
átti margar hliðstæður.
En það voru ekki eingöngu þeir,
sem inn að hennar borði komu,
sem nutu velvilja hennar og elsku.
í fjölda ára var Margrét hinn
daglegi vörslumaður símstöðvar-
innar, sem um áratugaskeið var í
Gaulverjabæ. Það var erilssamt
og bindandi starf. Aldrei brást
þjónustan við þann, sem bak við
heyrnartólið var og ófáum vanda-
málum margra leysti hún úr með
sérstakri lipurð og úrræðasemi.
Margrét og Guðjón eignuðust
fjögur börn og eru þau: Haukur,
búfræðingur og nú starfsmaður í
verksmiðju Reykjalundar, kvænt-
ur Jóhönnu Baldursdóttur. Þau
eiga tvo drengi og eina stúlku,
Erla Sigríður, lauk verslunar-
skólaprófi, vinnur nú skrifstofu-
störf, Pétur Valdimar, lauk'stúd-
entsprófi sl. vor, vinnur nú við
byggingastörf.
Margrét var börnum sinum
mikil móðir, umhyggjusöm og
nærgætin. Hún var í öllu mikil af
sjálfri sér. Greind vel, hógvær og
kurteis i framkomu. Einörð vel í
skoðunum um þá hluti, sem hún
tók afstöðu til, en lét aldrei svo
sem hún ein sæti með hina réttu
lausn mála. Styrk hefir hún staðið
við hlið eiginmanns síns í marg-
slungnu starfi forystumanns
sveitarfélagsins. Henni eru færðar
þakkir allra sveitunganna.
í nafni Gaulverjabæjarsóknar
skulu í minningu hennar þakkir
færðar fyrir ekki einasta mikið
starf að söngmálum kirkjunnar,
heldur einnig og ekki síður fyrir
reisn hennar og háttprýði á
kirkjustaðnum. Oendanlegt um-
burðarlyndi hvenær sem að garði
hennar bar beiðni og kvabb um
eitt og annað sem málefnum
kirkjunnar viðkom.
Héðan frá Seijatungu streyma
þakkir í minningu hennar. Henni
skal þakkað sambýlið sem á sér í
minningunni allra fagra fleti.
Henni er þökkuð góðvildin, hin
hýra gamansemi og hin óendan-
lega trú hennar á hið góða í fari
hvers einstaklings.
Guðjóni og fjölskyldunni allri
vottum við einlæga samúð okkar.
Gunnar Sigurðsson
Margrét Valdimarsdóttir, hús-
. freyja í Gaulverjabæ, er látin
langt um aldur fram. Þar er geng-
in kona, sem bar með sér á sér-
stæðan hátt höfðingsskap og
reisn. Hún var kona, sem gott var
að vera með og gott að þekkja. Eg
hef fáu fólki kynnst, sem jafn auð-
velt var að bera virðingu fyrir og
henni. Yfirveguð kona, umhyggju-
söm og fórnfús. Þegar hún er
kvödd, sendum við hjónin Guðjóni
og fjölskyldu hans innilegar
kveðjur.
Margrét stjórnaði húsi í Gaul-
verjabæ, þar sem verið hefur
miðstöð sveitar og kirkjulífs um
aldaraðir. I sögunni er ljómi um
þann stað, og ekki er vafi á, að
hann er einn af þeim, þar sem
hvað dyggilegast var staðinn vörð-
ur um íslenska menningu oggóðar
dyggðir. Þeir, sem setjast að á
sögufrægum stöðum, axla mikla
ábyrgð. Þar er alltaf mikils kraf-
ist, ef einhvers er krafist á annað
borð, og andlegt líf grotnar ekki
niður. En það vita allir, sem til
þekkja, að Margrét og Guðjón í
Gaulverjabæ hafa borið þá ábyrgð
myndarlega. Þar hefur sannarlega
verið miðstöð sveitar í margföld-
um skilningi. Margt fólk hefur
komið þar í alls konar erindum á
skrifstofu oddvitans, á kirkjustað-
inn, af gleðilegu tilefni eða sorg-
legu. Og alltaf var heimili hjón-
anna opnað til þess að greiða götu
fólks sem mest og best og ekki í
það horft þótt það fylgdi, að nokk-
uð þyrfti að leggja á sig. Mér eru
margar myndir í huga, þar sem
þau hjón mættu málum af nær-
færnum skilningi og gerðu öllum
auðvelt að koma til staðarins og
eiga þar góðar stundir. Þar fóru
margir ríkari af fundi eftir að
hafa talað við Margréti, sem í öll-
um tilvikum var jafn stillt og
hafði góð áhrif á umhverfi sitt.
I Gaulverjabæjarhreppi er góð
samstaða fólks og þar njóta sveit-
ungarnir þess að vera saman. Þeg-
ar þannig tekst til í einhverri sveit
er það aldrei einum að þakka, því
þar verða margir að leggja fram
sinn skerf. Mín skoðun er sú, að
hlutur Margrétar í Gaulverjabæ
hafi ekki verið minnstur þar. Hún
var félagsmanneskja, starfaði af
áhuga, var bæði létt og fjörug og
ekki síður sú kjölfesta, sem ekki er
hægt að vera án.
Hún bar þess mörg merki að
vera alin upp á menningarheimili,
var vel að sér í mörgu. Mér gleym-
ast ekki stundirnar mörgu yfir
kaffibolla í Gaulverjabæ eftir
embættisgjörðir þar. Það verður
ekki ofsagt að það hafi verið
menntandi að koma þar og það gaf
til kynna að staðurinn héldi vissu-
lega enn fullri reisn. En þar var
líka gott að geta talað við þau hjón
um sveitina, finna alltaf jákvæða
afstöðu til allra, næman skilning-
og þekkingu á mannlegu lífi. Fyrir
þær stundir verð ég alltaf þakklát-
ur.
Þegar Margrét er kvödd hefðum
við mörg viljað hafa hana lengur.
Þar verður ekki um spurt. En sá
Drottinn, sem Margrét þekkti vel
og þjónaði í kyrrð, hefur lofað því,
að leiða til góðs það, sem mennirn-
ir skilja ekki. I trausti til orða
hans mætum við öllu í þakklæti,
vitandi að Jesús Kristur hefur
sigrað dauðann. Þökk sé fyrir líf
og starf Margrétar Valdimars-
dóttur. Valgeir Ástráðsson
„Ljóh ber i rökkurvegu,
rökkur ber á Ijósvegu.
Líf ber (il dauda
Of dauAi lil lífs.“ (|,orst Vald.)
Það ríkir mikil eftirvænting og
spenna í brjósti mínu þar sem ég 8
ára gamall sit í flutningabíl á leið
í sveit til frænku minnar og
frænda í Gaulverjabæ. Flutninga-
bíllinn hefur endastöð á hlaðinu.
Þegar þangað er komið er margt
fólk mætt til að reka erindi við
bílstjórann eða fá sér far á Selfoss
eða til Reykjavíkur og á meðan
beðið var hafa margir þegið góð-
gerðir hjá húsráðendum. Mér er
tekið opnum örmum og hefur
Gréta, frænka mín, orð á því hve
ég sé nú grár og gugginn, ég verði
nú að vera duglegur við að borða
og vera úti. Þegar ég hef tekið haf-
urtask mitt og komið því upp í
baðstofu er mér borin blessuð
sveitamjólkin og annað góðgæti.
En þá er ekki til setunnar boðið
eftir að ég hef flutt kveðjur for-
eldra minna og sagt helstu fréttir
sem 8 ára drengur geymir í minni,
fer út í leik og störf með frænd-
systkinum mínum.
Segja má að Gaulverjabær hafi
verið mitt annað heimili því sem
barn og unglingur dvaldi ég þar
einhvern tíma á hverju ári og
fannst mér ég sem eitt af börnum
Grétu og Guðjóns enda var hún
móðursystir mín og hann föður-
bróðir. Ótal leiftur liðins tíma
fljúga mér nú fyrir hugskotssjón-
um 25 árum síðar er ég stend á
þeim vegamótum að kveðja Grétu,
frænku mína, hinstu kveðju fyrir
aldur fram.
Margrét Valdimarsdóttir var
eitt af 9 „Teigsbörnum" sem Þor-
steinn bróðir hennar nefndi svo í
einu kvæða sinna. Hún fæddist að
Rrunahvammi í Vopnafirði 26.
apríl 1921 en fluttist ung með for-
eldrum sínum, Pétri Valdimar Jó-
hannessyni bónda og Guðfinnu
Þorsteinsdóttur (Erlu) skáldkonu,
að Teigi í Vopnafirði þar sem hún
ólst upp til fullorðinsára. Bjuggu
Valdimar og Guðfinna börnum
sínum orðlagt myndar- og menn-
ingarheimili sem var börnum
þeirra gott veganesti út á lífs-
brautina. Ljóð og stökur voru mik-
ið um hönd hafðar og höfðu öll
börnin gott vit á kveðskap þó
Þorstein bæri þar hæst. Á 16. af-
mælisdegi Margrétar orti Guð-
finna, móðir hennar, eftirfarandi
vísu til hennar:
llorfi þér all( (il heilla' á ári nýju.
Iljarta þi(t fylli saklaus æsku(;leói.
\ orhug þér glæói veórin mildu, hlýju.
Víósýnió efli (áp í þínu geði.
Ilvar>e(na (ærir, hjartir heilsuhrunnar
hjoóast þér úti' i skauti náttúrunnar.
Laugaóu hug þinn lofts í tærum hárum.
Ljósþrá og göfgi vaxi þér meó árum.
Enda þótt Margréti entist ekki
lengur aldur þá buðust henni
bjartir heilsubrunnar i skauti
náttúrunnar og hún laugaði hug
sinn í tærum bárum lofts.
Um tvítugt fór Margrét suður á
land og settist í Húsmæðraskóla
Reykjavíkur og lauk hún námi
þaðan. Árið 1948 giftist hún Guð-
jóni Sigurðssyni frá Seljatungu í
Gaulverjabæjarhreppi. Eignuðust
þau 4 börn, Hauk, kvæntan Jó-
hönnu Baldursdóttur, Rannveigu
Ágústu, gifta Ólafi Árnasyni, Erlu
Sigríði og Pétur Valdimar. Árið
1955 fluttust þau í Gaulverjabæ
þar sem þau stóðu fyrir myndar-
búskap.
I Gaulverjabæ var oft gest-
kvæmt enda staðurinn höfuðból
sveitarinnar, kirkjustaður og
lengst af símstöð eða allt þar til
sjálfvirkur sími kom í sveitina. Ég
minnist þess að ávallt þegar guðs-
þjónustur voru haldnar var prest-
urinn skrýddur í austurstofu og
eftir messu komu sveitungarnir
inn í eldhús og þáðu góðgerðir og
urðu þá oft fjörugar umræður.
Allt þótti þetta sjálfsagt og eðli-
legur hluti messuhalds.
Margrét var hrein og bein í
viðskiptum og sagði það sem henni
bjó í brjósti enda vann hún fljótt
hylli sveitunga sinna. Hnyttin til-
svör hennar eða athugasemdir
hrundu oft af stað hiátursbylgjum
enda hafði hún gott auga fyrir því.
spaugilega í umhverfinu. Hún*
hafði góða söngrödd og tók alltaf
þátt í kórstarfi kirkjunnar í
Gaulverjabæ.
Ég heimsótti Grétu og Guðjón
síðast i júní í sumar. Ég gekk þess
ekki dulinn þá að Gréta var ekki
heil heilsu enda þótt hún léti á
engu bera. Hún var ekki fyrir það
að kvarta. Það kom því ekki eins
og þruma er ég frétti að hún væri
mikið veik. Læknismeðferð gaf þó
góða von í fyrstu að hún sigraðist
á sjúkdómi sínum, en enginn ræð-
ur sínum næturstað og tæpum 4
mánuðum eftir að sjúkdómur
hennar var greindur var Margrét
öll.
Nú við fráfall Margrétar vil ég
færa henni og fjölskyldunni í
Gaulverjabæ ástarþakkir fyrir
allt sem fyrir mig var gert. Ég og
fjölskylda mín biðjum alföður að
styrkja Guðjón og börn þeirra í
þeirra þungu sorg. Jafnframt biðj-
um við algóðan Guð að blessa
minningu Margrétar. Trausti
Blaðið Vera hef-
ur göngu sína
NÝTT blað, Vera, hefur hafið göngu
sina á vegum Kvennaframboðsins í
Keykjavík. Kr ætlunin að það komi
út 9 sinnum á ári.
Hér er um að ræða kvennablað, og
mun efni þess ákvarðast af áhuga-
og baráttumálum kvenna og taka
mið af viðhorfum þeirra, eins og
stendur í fréttatilkynningu um
blaðið. Þar segir ennfremur að
vonast sé til að Vera geti orðið
langþráður vettvangur kvenna á
sviði íslenskrar fjölmiðlunar.
Jafnframt þessu verður Vera
málgagn Kvennaframboðsins í
borgarstjórn Reykjavíkur. En þó
er stefnt að því að blaðið höfði til
sem flestra kvenna. I þeim til-
gangi verður því dreift um allt
land.
í fyrsta tölublaði þess er m.a.
smásaga eftir Svövu Jakobsdóttur,
viðtal við þrjár húsmæður, fréttir
úr starfi Kvennaframboðs í borg-
arstjórn, og grein undir heitinu
Frá þolanda til geranda — Konur
og tónlistariðnaðurinn eftir
Aagot. V. Óskarsdóttur, ljóð og
fleira.
Aðstandendur blaðsins Veru.