Morgunblaðið - 23.10.1982, Blaðsíða 45

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 23. OKTÓBER 1982
45
!£ya
AKANDI
SVARAR í SÍMA
10100 KL. 10—12
frA mAnudegi
~ TIL FÖSTUDAGS
Brauð:
Saltið hefur áhrif
á útlit og gerjun
— og bragðið
Jón Albert Kristinsson, formaöur
Landssambands bakarameistara,
skrifar:
„Vegna áskorunar frá JIJ í Vel-
vakanda síðastliðinn föstudag, 15.
október ætla ég að svara þeirri
spurningu, sem til mín var beint:
Hvers vegna er verið að salta
brauð? í fyrsta lagi hefur salt áhrif
á útlit og gerjun brauðsins. í öðru
lagi það, sem ræður úrslitum: brauð
er það bragðlaust saltlaust að
kvartanir og óánægja láta ekki á
sér standa komi það fyrir að gleym-
ist að hafa saltið með.
Það hefur komið í ljós að á ís-
landi og í öðrum vestrænum iðnað-
arríkjum hefur kornneysla minnk-
að frá því sem áður var og þar með
trefjaefni í fæðunni.
Við bakarar höfum á undanförn-
um árum leitast við að fá fólk til að
borða meira og grófara brauð.
Þetta kom mjög vel fram á rátf-
stefnu, sem Landssamband bakara-
meistara hélt á þessu ári. Ráðstefn-
an bar nafnið „Brauð og hollusta"
og var haldin í góðri samvinnu við
dr. Jón Óttar Ragnarsson. Bæði
læknir og matvælafræðingar, sem
þarna héldu erindi, voru samdóma
um að aukin brauðneysla væri
okkur til heilla, bæði hvað snertir
næringarefni, trefjaefni, heilsufar
og vellíðan.
Svo kemur áskorun til okkar bak-
arameistara um að sleppa saltinu í
brauðin. Þetta mundi þýða minnk-
aða neyslu á brauði og að það sem
við bakarar erum búnir að vera að
vinna að undanfarin ár fari for-
görðum.
Við bakarameistarar höfum leit-
ast við að nota ávallt bestu fáanleg
hráefni, og reynt að hafa brauðin
okkar eins trefjarík og koma til
skila sem flestum af þeim nær-
ingarefnum sem í korni eru. Þess
vegna þarf brauðið að vera bragð-
gott til þess að fólk borði nóg af því.
Nei, mín tillaga er: Settu frekar
minna af sérsöltuðu smjöri á brauð-
ið, slepptu rúllupylsunni og hangi-
kjötinu og öðru söltu áleggi.
Nú bið ég JIJ að hafa samband
við mig. Það er alveg sjálfsagt að
baka fyrir hann saltlaust brauð til
að sannreyna það sem ég hef sagt.
Með kveðju."
Ást í meinum
Á miðvikudag spurðist Jenný
fyrir um kvæði nokkurt og höfund
þess og tilfærði nokkrar sundur-
lausar hendingar. Hún hafði lært
kvæðið er hún var við hjúkrunar-
nám á Akureyri, en var búin að
gleyma því að mestu. Þessar sund-
urlausu hendingar nægðu þó til
þess, að margar hendur voru á lofti
til að gera okkur kleift að verða við
beiðni Jennýjar. Kvæðið reyndist
heita „Ást f meinum", en höfundur
þess hét Þorbjörn Björnsson og
notaði skáldanafnið „Þorskabítur".
Hann fæddist 29. ágúst 1859 og ólst
upp til fullorðinsára á Barði í
Reykholtsdal í Borgarfirði. For-
eldrar hans voru hjónin Þorbjörg
Ólafsdóttir, ættuð úr Kjós, og
Björn Eggertsson frá Eyri. Þor-
björn hóf búskap á Breiðabólstað í
Reykholtsdal árið 1885 og bjó þar
til 1891, en nokkru seinna fór hann
til Ameríku og bjó þar lengst af í
kauptúninu Pempina í norðaust-
urhorni Norður-Dakóta. Þar and-
aðist hann 7. febrúar 1933.
„Ást í meinum — Brot úr kvæða-
flokki" birtist fyrst í kvæðabókinni
„Nokkur ljóðmæli", sem Borg-
firðingafélagið í Winnipeg gaf út
árið 1914. Og árið 1964 birtist það
aftur í ljóðabókinni „Nokkur kvæði
eftir Þorskabit — Úrval", sem kom
út hjá bókaútgáfunni Einbúa í
Reykjavík. Þar sem kvæðið er
geysilangt, yfir 50 erindi, í fjórum
köflum, verður að nægja hér að
birta lítið sýnishorn úr fyrsta kafla
þess. En Jenný fær ljósrit af kvæð-
inu öllu með fyrstu póstferð.
ÁST f MEINUM
Brot úr kvæðanokki.
1
Lát v«>Ha botur hoimsins hjól,
þú himindrottning, fa^ra sól!
O, hvorfðu hak vió húmsins tjöld,
því hitta vin ég þarf í kvöld.
En bctur hugnast myrkrió mér,
„í meinum" því vort samband er.
I»aó hrösun dæmir heimur vor,
já, hneyksli, gla*p og villuspor,
og ábyrgó slær á afleióing,
en orsök réttu fer í kring,
og kallar synd, í mýkri mynd.
En má ég spyrja: Hvað er synd?
Er synd aó hlúa aó særóri rós?
Er synd aó kvcikja' í myrkri Ijós?
Er synd aó hressa svekkta lund?
Er synd meó byrói aó hvíla’ um stund?
Er synd aó líta sig í kring?
Er synd aó hafa tilfinning?
Er synd aó stefna sól mót beint?
Er synd aó teyga loftió hreint?
Er synd aó lyfta sér úr vök?
Er synd aó æfa vængjatök?
Er synd aó vona? Er synd aó þrá?
Er synd aó rísa dauóum frá?
Er synd aó kenna sólaryls?
Er synd aó njóta hörpuspils?
Er synd aó dást að sannri mynd?
Er synd aó drekka af tærri lind?
Er synd aó finna sálu frió?
Er synd aó tala guó sinn vió?
Er synd aó leita samhygóar?
Er synd aó horfa á stjörnurnar?
Er synd aó fagna sumartíó?
Er synd aó lesa blómin fríó?
Er synd aó játa sannleikann?
Er synd aó elska nokkurn mann?
Ef allt er þetta sök og synd,
er sálin þrældóms-skuggamynd.
I»á synd er víst aó vera til
og vita á þesNum hlutum skil.
Og synd hefur drottinn sjálfur drýgt,
ef syndum allt er lífió vígt.
Þessir hringdu .
Slysagildra á
Seltjarnarnesi
Ökumaður hringdi og hafði eft-
irfarandi að segja: — Mig langar
til að forvitnast um, hvort ætlun-
in sé að bjóða ökumönnum upp á
að búa við það stórhættulega
stökkbretti til frambúðar, sem
nú er búið að hreykja upp í mal-
biki á Suðurströndinni á Sel-
tjarnarnesi, rétt hjá gömlu Is-
bjarnarhúsunum og íþróttahús-
inu. Sennilega er þessum hrygg
ætlað að draga úr ferð bíla á
vegarkaflanum þarna, en fyrr
má nú rota en dauðrota. Þetta er
svo hátt, að það getur valdið
stórslysum. Skömmu áður en
komið er að þessari hindrun er
merki á veginum, sem gefur til
kynna, að ójafn vegur sé fram-
undan, ekki stökkbretti. Ég ók
þarna um á sunnudaginn var, á
u.þ.b. 35—40 km hraða, og ég er
hræddur um, að illa hefði farið,
ef ég hefði verið með börn sitj-
andi í aftursæti; ég hefði senni-
lega fengið þau frammí til mín.
Það er nánast ógjörningur að
fara yfir hindrunina án þess að
stoppa gersamlega áður, nema
eiga á hættu að valda tjóni á
fólki eða bíl. Þetta er að mínu
mati stórhættuleg slysagildra.
OG EFNISMEIRA BLAÐ!
HVER SKAL ÞAR?
— rætt viö Óskar Jónsson
frá Holtsmúla.
SVIKAHRAPPAR
AF GUÐSNÁÐ
FYRSTU MEISTARARNIR
í HJÚKRUNARFRÆÐUM
HRÆRINGUR
SVIPMYND Á
SUNNUDEGI
— Yasser Arafat
ROKKAÐ í RÚSSÍÁ
VAKNAÐ UPP VIÐ
VONDAN DRAUM
— fjallaö um fíkniefnamál
Á HLJÓMLEIKUM MEÐ
AC/DC í GLASGOW
ÍSLENZKIR STÓÐHEST-
ARí ÞÝZKALANDI
Á DROTTINSDEGI —
VELVAKANDI — POTTA-
RÍM — Á FÖRNUM VEGI
REYKJAVÍKURBRÉF
Sunnudagarinn byrjar á síðum Moggans