Morgunblaðið - 16.12.1984, Qupperneq 62

62
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 16. DESEMBER 1984
ÍR MEIMI EVIEMyNEANNA
er fariö eftir þeim, þá mun margt
Ijótt gerast. Og auóvitaö fer
strákur ekki eftir þeim, og veröur
hann þá aö taka örlögum sínum
eins og manni sæmir. Brúóan er
af þeirri undarlegu náttúru, aö
um leiö og leiöbeiningunum er
ekki fylgt, fjölgar hún sér — áöur
en varir er mýgrútur af litlum,
ógeöfelldum gremlínunum farinn
aö spretta upp, hver annarri líf-
legri og hættulegri og Ijótari.
Enda þótt spennan og æsing-
urinn og gæsahúöin sitji í fyrir-
rúmi hjá hönnuöum myndarinn-
ar, þá hafa þeir ekki gleymt
húmornum eöa gríninu. Dæmi:
Einn gremlíninn dulbýr sig sem
Jennifer Beals (úr Flashdance)
og dansar eins og hann eigi lífiö
aö leysa. Gremlínarkórinn syng-
ur háöska jólaariu eftir sjálfan
sig. Þeir fara í sjómann og krók,
spila póker og einn sem þolir
ekki aö tapa sakar annan um
svindl og tekur upp byssu og
skýtur, rétt eins og treggáfaöir
kúrekar í villta vestrinu.
Chris Columbus heitir ungi
maöurinn sem á hugmyndina aö
Gremlins. Hann er rótt rúmlega
tvítugur og stúderaöi í kvik-
myndaskóla í New York, en gafst
upp og flutti í draugalega risíbúö
einhvers staöar í Manhattan og
lét sig dreyma allan sólarhring-
inn um ójaröneskar verur.
Hugmyndina að Gremlins fókk
hann þegar hann lá andvaka
nótt eina og fannst mýs skutlast
um óþrifalegt herbergi sitt.
Chris byrjaöi þegar í staö aó
hamra sögu sína á pappír, og
áöur en langt um leiö hafói
handritiö rataö alla leiöina upp á
hiö eftirsótta skrifstofuborö
Steven Spieibergs.
Spielberg þurfti ekki aö hugsa
sig um lengi. Miöja vegu í hand-
ritinu ákvaö hann aö þaö skyldi
filmaö, en hins vegar kom aldrei
til greina aö hann filmaöi þaö
GREMLINS
ÞRIÐJA vinsælasta kvikmynd síöastliöins sumars í
Bandaríkjunum var mynd sem ber hiö sérkennilega
heiti: Gremlins. Þaö er enn ein myndin sem Steven
Spielberg, meistari hinnar hraövirku fantasíu, hefur
staöiö aö. En aö þessu sinni er hann ekki titlaöur leik-
stjóri, heldur executive producer. Spielberg átti hins
vegar mestan heiöurinn aö því aö myndin var gerö. Því
handritshöfundurinn ungi og leikstjórinn voru ekki nógu
hátt skrifaöir hjá forkólfum Hollywood til aö gera hana á
eigin spýtur.
Langvinsælasta myndin var
grínmyndin „Ghostbusters“,
meö Bill Murray og Dan Aycroyd
(helmingurinn af Blúsbræörun-
um) í aöalhlutverkum, en sú
mynd er einmitt jólamynd
Stjörnubíós aö þessu sinni. önn-
ur vinsælasta kvikmynd sumars-
ins var ævintýramyndin sem svo
margir höföu beöiö eftir allt frá
árinu 1981, er Raiders of the
Lost Ark þaut um heiminn.
Þriöja vinsælasta myndin var
svo hin áöurnefnda „Gremlins"
— eöa „E.T. með tennur", eins
og henni hefur verið lýst.
Þeir, sem myndina geröu,
segja aó meö Gremlins hafi þeir
aöeins eitt markmiö í huga: aö
hræöa áhorfandann fram á nötr-
andi stólbrún i formyrkvuöum
bíósalnum. Myndin er sterkur
kokteiil af kitlandi húmor og
safaríkum sjokkum. Myndarinn-
ar njóta í ríkum mæli jafnt slef-
andi börn sem harösoönustu
menntamenn meö doktors-
gráöu, og skýrir þaö vinsældir
hennar. Þaö er hálfaumt aö lýsa
litríkri mynd meö fátækiegum
oröum, en ætli lesandinn fái ekki
einhverja hugmynd um verkiö ef
honum er sagt aó rifja upp jóla-
sögur Walt Disneys, eöa þá
Prúöuleikarana og skeyta þeim
saman viö „Psycho" eöa .Shin-
ing“. Bandarískt bíófólk kunni aö
meta þessa skritnu blöndu; hún
rann ofaní þaö eins og ískaldur
bjór.
Hlutverkaskipan myndarínnar
er tvennskonar: annars vegar
eru það mennskir leikarar; hins
vegar litlu, skrýtnu, fyndnu og
geggjuöu gremlínarnir, en þaö
eru auövitaö listilega fjarstýröar
brúöur. Kostnaöurinn viö brúöur
þessar nam ekki nema 50 millj-
ónum, en þaö er nálægt 10% af
heildarkostnaöi myndarinnar.
Þaö þykir ekki mikið þarna fyrir
vestan, er vel undir meöaldýrri
mynd. En myndin dró í kassann
um þaö bil 35 milljónir dollara
fyrstu tíu dagana sem hún var í
dreifingu.
Söguþráöurinn er ofureinfald-
ur, eins og í öllum ævintýrum af
þessu tæi: Faöir gefur syni sín-
um óstálpuöum litla, skrýtna
brúöu í jólagjöf. Brúöunni fylgja
leiöbeiningar strangar og ef ekki
Zach Galligan i
hlutverki
drengsins.
Faðirinn kaupir
sérkenniiegt
leikfang handa
syni sínum.
ítölsk kvikmynda-
gerð á niðurleið
Federico Fellini gerir sjónvarpsauglýsingar um þsaaar mundir.
Um þessar mundir er ít-
alska kvikmyndageróin á
hraóri níóurleió eins og sik-
ileyski aóallinn í „Hlébaró-
anum“ eftir Luchio Visconti.
Kvikmyndarisarnir gömlu
eru dreiföir um allar jaröir:
Carlo Ponti er sestur í helg-
an stein í Sviss, Deino De
Laurentiis og Alberto Grim-
aldi starfa einvöröungu í
Bandaríkjunum. Listamenn-
irnir Federico Fellíni og
Michelangelo Antonini eyða
kröftum sínum í auglýsinga-
gerö. Bernardo Bertolucci,
sem hefur ekkert gert í
fimm ár, ætlar að gera
næstu mynd í Kína. Nýjasta
mynd Dino Ftisi var gerö í
Frakklandi. ítalir eiga fáar
leikstjörnur, fáar kvikmyndir
eru gerðar, innflutningur
kvikmynda hefur aldrei ver-
ið minni og aösókn er lítil.
„Það er til lítils aö tala um
slæmt ástand,“ segir Luigi
Comencini, leikstjóri, „því
ítölsk kvikmyndagerö er
ekki lengur til.“
Samt er engin ástæöa til aö
afskrifa bransann, sjón-
varpsstöðvarnar sjá til þess.
Aðeins 110 myndir voru gerö-
ar áriö 1983, en meir en 300
myndir árið áöur. Á sama tíma
sýndu ítalskar sjónvarpsstööv-
ar 1.415 erlendar myndir og
12.900 þætti úr erlendum
sjónvarpsþáttum. Á Ítalíu
starfa þrjár ríkisreknar
sjónvarpsstöövar og þrjár
ríkisreknar sjónvarpsstöövar
og þrjár einkastöövar og fieiri
hundruð kapalstöövar.
Meöan bíógestir sitja heima
fyrir framan skjáinn, þá grotna
gömlu bíóin niöur. Um þaö bil
1400 kvikmyndahúsum var
lokað árið 1983 — fleirum
hefði verið lokaö ef ríkisstjórn-
in heföi ekki hreinlega bannaö
þaö. Fyrir tíu árum seldust um
þaö bil 700 milljón miöar ár-
lega, sem var meira en í
Þýskalandi, Frakklandi og
Englandi til samans. Taliö er
aö 160 milljón miöar seljist í
ár.
Þaó er af sem áöur var. it-
ölsk kvikmyndagerö steig upp
úr rústum heimsstyrjaldarinnar
síöari og stóö í hvaö mestum
blóma á árunum eftir strió. it-
alskur neóralismi sendi nýja liti
og nýjan tón í gegnum kvik-
myndagerö heimsbyggöarinn-
ar. Þekktir uróu listamenn á
borö viö Roberto Rossellini
(fyrir „Óvarna borg“) og Vittor-
io De Sica (fyrir „Bicycle Thi-
ef“). Á eftir þeim komu Anton-
ini og Fellini. Meöal mynda
þeirra eru „8%“ og „La Dolce
Vita“ eftir Fellini og „Blow-Up“
eftir Antonini. Nokkrum árum
síöar birtust Bernardo Bertol-
ucci, meö myndir eins og „Síö-
asta tangóinn í París“ og „La
Luna“, og bræöurnir Paolo og
Vittori Tariani.
Eini Ijósi punkturirm í þessu
svartnætti ítalskrar kvik-
myndageróar er Cinecittá-
kvikmyndaveriö. Þar er yfriö
nóg aö gera, en gallinn er bara
sá, segja kvikmyndageróar-
menn, aö þar eru aöeins gerö-
ar sjónvarpsmyndir á vegum
sjónvarpsstööva í ríkiseign
sem og einkaeign. Þá er þriö-
jungur starfseminnar í Cinec-
ittá lagöur undir auglýsinga-
gerö. Þaö gefur talsvert í aöra
hönd, og forráðamenn kvik-
myndaversins sjá loks fram á