Morgunblaðið - 13.12.1986, Blaðsíða 44

44
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 13. DESEMBER 1986
Vopnasalan til íran
Bandaríkin:
Meirihluti landsmanna
óánægður með forseta sinn
- samkvæmt nýgerðri skoðanakönnun
Washington; AP, Reuter.
SAMKVÆMT skoðanakönnun er
CBS sjónvarps- og útvarpsstöðin
og dagblaðið The New York Times
létu gera sl. nýlega, trúir um helm-
ingur Bandaríkjamanna ekki, að
Ronald Reagan, forseti, hafi ekki
vitað að peningar þeir, er íranir
greiddu fyrir vopnasendingar frá
Bandaríkjamönnum, hafi farið til
Contraskæruliða í Nicaragua.
Könnunin fór fram sl. sunnudag
og mánudag, eftir að forsetinn hafði
opinberlega viðurkennt, að mistök
hefðu átt sér stað varðandi þetta
mál og George Shultz, utanríkisráð-
herra og Robert McFarlane, fyrrum
öryggismálaráðgjafi, höfðu setið
fyrir svörum hjá utanríkismála-
Reagan-dagskrá
var aflýst vegna
vopnasölu til Iran
nefnd þingsins. Þeir sem gerðu
könnunina höfðu samband við
1.036 einstaklinga og sögðust 47%
þeirra álíta að forsetinn segði ekki
satt, en 37% kváðust trúa honum.
Einnig kom fram í könnuninni að
færri en helmingur aðspurðra töldu
Reagan standa sig vel sem forseta.
Skoðanakannanir benda til þess, að
vinsældir forsetans hafí minnkað
um 21% eftir að upg komst um
vopnasendingamar til íran í síðasta
mánuði.
Ncw York. AP.
SJÓNVARPSDAGSKRÁ, sem
gerð var um Ronald Reagan
Bandaríkjaforseta og senda átti
út á afmælisdegi hans, hefur
verið aflýst vegna vopnasölu-
samninganna við íran, að þvi er
talsmaður YJR-dreifingarfyrir-
tækisins sagði á fimmtudag.
„Við hættum við útsendinguna
vegna þess að aðalauglýsendumir
hættu við þátttöku," sagði Sidney
Love, sölustjóri YJR í New York.
„Það var samdóma álit allra, að
óráðlegt væri fyrir þá að láta orða
sig við Reagan-dagskrána með til-
liti til þeirra tíðinda, sem bærust
frá Washington þessa dagana,"
sagði Love. Hann neitaði að greina
frá nöfhum auglýsendanna.
Dagskránni, sem er klukku-
stundar löng og ber heitið „Reagans
Way“, átti að útvarpa um öll Banda-
ríkin á afmælisdegi forsetans, 6.
febrúar nk., þegar Reagan verður
76 ára.
Símamynd/ABC News
Sjónvarpsfréttakonan Barbara Walters tók viðtalið við Khashoggi á
heimili hans í Mónakó en hann er bendlaður við vopnasöluna til írans.
Ronald Reagan
Love sagði, að 200 sjónvarps-
stöðvar hefðu verið búnar að
samþykkja að sýna dagskrána.
Samdi íranskur
vopnasali um
frelsi gíslanna?
Bretar selja ratsjárbúnað til írans:
Stjórnin gagnrýnd
vegna sölunnar
London, AP.
TALSMENN V erkamanna-
flokksins gagnrýndu stjórn
Margaretar Thatcher harðlega í
gær fyrir að hafa gefið Ieyfi til
sölu á ratsjárbúnaði til Irans.
Sökuðu þeir stjórnina um „óþol-
andi tvöfeldni“.
Denis Healey talsmaður flokks-
ins í utanríkismálum sagði að
stuðningur Thatchers við vopnasölu
Bandaríkjamanna til írans væri nú
skiljanlegur þar sem hún hefði sjálf
heimilað slík viðskipti.
Á þriðjudag skýrði Archibald
Hamilton, aðstoðarvamarmálaráð-
herra, breskum þingmönnnum frá
því að Bretar hefðu í októbermán-
uði selt ratsjárbúnað til írans.
Dagblaðið Daily Telegraph skýrði
nýlega frá því aið íranir hefðu leitað
til breska fyrirtækisins Plessey CO.
PLC um kaup á ratsjárbúnaði að
verðmæti 240 milljónir punda. Ut-
anríkisráðuneytið staðfesti síðar að
fyrirtækið hefði fengið nauðsynleg
útflutningsleyfí.
Þegar Persaflóastríðið braust út
árið 1980 samþykkti breska stjóm-
in að selja hvorki írönum né írökum
árásarvopn. Talsmaður utanríkis-
ráðuneytisins sagði að samþykkt
þessi hefði ekki verið brotin þar eð
ratsjárbúnaðurinn yrði notaður í
vamarskyni auk þess sem honum
yrði komið upp fjarri helstu átaka-
svæðunum.
Washington, Reuter.
ÍRANSKI vopnasalinn Manucher
Ghorbanifar skýrði frá því í
gær, að hann hefði sjálfur farið
til Líbanon til að semja um lausn
þríggja bandarískra gísla og að
líkur væru á, að hinum fimm
yrði sleppt.
Ghorbanifar, sem hefur margoft
verið nefndur í yfirheyrslunum í
Washington um vopnasöluna til ír-
ans og fjárstuðninginn við skæm-
iiða í Nicaragua, kom í gær fram
í sjónvarpi ásamt Adnan Khas-
hoggi, saudi-arabískum vopnasala.
Vom þeir raunar ekki saman í sjón-
varpssal því að viðtalið við Khas-
hoggi var sent beint frá Mónakó.
Sagði Khashoggi, að hugmyndin
um að bæta samskipti Bandaríkja-
manna og írana og að reyna að
styrkja hófsöm öfl í írönsku stjóm-
inni hefði fyrst komið frá Ghorbani-
far, sem væri að eigin sögn
yfírmaður írönsku leyniþjónustunn-
ar í Evrópu.
Ghorbanifar sagði, að vopna-
sendingamar til írans hefðu verið
sex og andvirði vopnanna 30—35
milljónir dollara. Hefði m.a. verið
um að ræða 2.000 TOW-eldflaugar
gegn skriðdrekum og varahluti í
ratsjár. Sagði hann, að um sending-
amar hefði verið samið á fundi með
Robert McFarlane, fyrrum ráðgjafa
þjóðaröryggisráðsins, yfirmanni
ísraelska utanríkisráðuneytisins,
David Kimche, Oliver North, sem
rekinn var úr starfí fyrir þjóðarör-
yggisráðið, og óopinbemm aðstoð-
armanni Norths, Richard Secord,
fyrrum foringja í flughemum.
Khashoggi og Ghorbanifar sögðu
báðir að greiðslumar fyrir vopnin
hefðu verið Iagðar inn á reikning í
Credit Suisse-bankanum og sagði
Ghorbanifar, að Secord hefði skipað
svo fyrir.
„Á fundinum bað ég um vopn,“
sagði Ghorbanifar og á móti var
hann beðinn um aðstoð við að fá
gíslana lausa. „Ég tók það skýrt
fram, að írönsk stjómvöld ættu þar
engan hlut að máli en vegna sam-
banda minna í Líbanon bauðst ég
til að gera hvað ég gæti. Það fór
þannig, að mér tókst að fá þijá
gísla lausa," sagði hann.
Ghorbanifar og Khashoggi kváð-
ust ekki hafa hagnast sjálfír á
vopnasölunni, sem hefði enda verið
smámál eftir því, sem tíðkaðist í
þessum viðskiptum.
Skoðanakönnun Economist:
Vopnasalan hefur dregið
úr álití Bandaríkjastíómar
I /inHnn Rpnfpr
London, Reuter.
SALAN á bandarískum vopnum
til írans og það að beina hagnað-
inum af henni tíl uppreisnar-
manna í Nicaragua, hefur spillt
álití Bandaríkjastjómar jafnt í
Vestur-Evrópu sem í Banda-
ríkjunum sjálfum. Kemur þetta
fram í niðurstöðum skoðaua-
könnunar, sem birtar vom í gær.
Skoðanakönnunin fór fram í
Bretlandi, Vestur-Þýzkalandi og
Bandaríkjunum og voru niðurstöður
hennar birtar í brezka tímaritinu
Economist. Þar kemur fram, að
Evrópumenn eru gagnrýnni en
Bandaríkjamenn á Reagan forseta
og samstarfsmenn hans. Mest er
gagnrýnin á meðal Vestur-Þjóð-
veija, en aðeins 22% þeirra sögðust
vera ánægðir með frammistöðu
Reagans forseta. í Bretlandi sögð-
ust 26% vera ánægðir með hana
og 50% í Bandaríkjunum.
Þá sögðust 84% Vestur-Þjóð-
veija, 78% Bandaríkjamanna og
73% Breta álíta, að trúverðugleiki
forsetans sem leiðtoga vestrænna
ríkja hefði beðið hnekki vegna
vopnasölumálsins. Ennfremur sögð-
ust 41% Vestur-Þjóðveija telja, að
Reagan hefði „vitað allt“ um það,
að hagnaðurinn af vopnasölunni
rynni til skæruliða í Nicaragua og
í þessu tilliti voru 33% Breta og
22% Bandaríkjamanna sammála.
Reagan heldur því fram, að hann
hafí ekki vitað, að féð fór til skæru-
liðanna. Eeonomist tekur það fram,
að þessar tölur glati nokkru af
áreiðanleika sínum sökum þess, að
aðeins minnihluti Breta og Vestur-
Þjóðveija og litfll meirihluti
Bandaríkjamanna vissi, að Nic-
aragua er í Mið-Ameríku. í Bret-
landi og Vestur-Þýzkalandi héldu
15% þeirra, sem tóku þátt í skoð-
anakönnuninni, að Nicaragua væri
í Afríku.