Morgunblaðið - 28.08.1987, Blaðsíða 55

+
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 28. ÁGÚST 1987
Lífsréttur dýranna
Mannúðarleysi gagnvart dýrum
á tilraunastofnunum, er einn af
svörtu blettunum á samvisku
heimsins.
Lengi hefur vitað verið að við
fjölmargar vísindastofnanir úti í
löndum eru tilraunir gerðar í stórum
stn á dýrum, ýmissa tegunda, og
þau oft látin þola hinar hrylli-
legustu píslir, án minnstu tilfínn-
ingasemi af hálfu kvalaranna. Og
í mjög mörgum tilvikum er þessi
meðferð á dýrunum gerð án brýnn-
ar nauðsynjar. Um þetta hafa verið
ritaðar bækur, samanber hið kunna
rit Victims of Science, þar sem
tilraunamaður lýsir þessum atriðum
á opinskáan hátt.
Hitt mun aftur á móti ekki hafa
mjög komist í hámæli, að á seinni
árum hefur nemendum, jafnvel í
lægri skólum, verið lögð sú skylda
á herðar, að gerast þátttakendur í
þessum ljóta leik.
í Morgunblaðinu 28. júlí 1987
birtist fróðleg fregn, „Berst fyrir
friðun froska", þar sem segir nokk-
uð frá þessu ástandi. Þar er þess
getið að í bandarískum grunnskól-
um þurfi allir unglingar að kryfja
frosk, til þess að geta lokið líffræði-
prófí með sóma.
I fréttinni er sagt frá 14 ára
stúlku, Jennifer Graham frá Kali-
forníu, sem neitaði að kryfja frosk
í líffræðitíma, vegna samúðar með
þessu litla dýri, enda dýravinur
mikill. Undir mynd sem fylgdi, sést
hvar hún heldur á lifandi froski og
þar segir, að væntanlega hafí hún
bjargað honum frá „grimmilegum
dauðdaga á skurðarborði líffræði-
kennarans".
Vegna þessarar neitunar stúlk-
unnar, að kryfja lifandi frosk, hefur
hún lent í vandræðum gagnvart
skólayfírvöldum, sem sýna baráttu
hennar lítinn skilning, og telja hana
með þessu vilja koma sér hjá
skylduverkefnum.
Þessi togstreita hefur leitt til
þess, að Jennifer hefur fengið sér
lögfræðing og hyggst höfða mál á
hendur skólanum ef dýravemdun-
arhugsjón hennar á að koma niður
á lífræðieinkunninni.
Þá er þess og getið, að hér yrði
um tímamótaáfanga að ræða fyrir
dýravemdunarsamtök, sem berjast
gegn hvers kyns dýratilraunum, ef
svo færí að Jennifer ynni þetta mál.
En fjölmiðlar hafa veitt þessu
máli stuðning og kvikmyndagerðar-
maður frá Hollywood hefur boðist
til að kvikmynda krufningu eins
frosks, sem þá yrði að vísu píslar-
vottur fyrir þúsundir annarra
froska.
Þessi frétt er allrar athygli verð,
og á raunar erindi til allra hugs-
andi manna, sem einhveija samúð
hafa með öðrum, hvort heldur
mönnum eða dýrum. Því dýrin hafa
vissulega næmt sársaukaskyn og
þjást á sama hátt og menn.
Það er því vissulega grimmdar-
legt athæfi, þegar óþolandi þjáning-
ar em lagðar á dýr í tilraunastofum,
oft að þarflausu og afsakað með
því, að það sé gert í þágu vísind-
anna. Svo virðist, að ýmsir vísinda-
menn þeir, sem við dýratilraunir
fást, séu tilfinningasljóir í meira
lagi gagnvart dýrunum, sem þeir
eru að handfjatla.
En þá kastar fyrst tólfunum,
þegar fræðsluyfírvöld heilla
þjóðríkja setja þær reglur, að nem-
endur á unglingsaldri skuli því
aðeins ná tilskildum grunnskóla-
prófum, að þeir geri sig seka í
dýrapyntingum, sem þeim hrýs
hugur við að framkvæma, undir
leiðsögn fulltíða „vísindamanna",
sem stundað hafa þessa iðju lengi,
og telja sig líklega ekki menn að
minni. Þeir munu sennilega telja
sig „kalda karla“, sem hinir ungu,
óhömuðu eiga að líta upp til og
taka sér til fyrirmyndar.
(Þessar aðfarir við „fómardýr
vísindanna" minna ekki svo lítið á
„rannsóknarréttinn", sem kirkjan
beitti gegn ímynduðum andstæð-
ingum sínum fyrr á öldum, víða um
Evrópu. En nóg um það.)
Dýraverndunarfélög um víða ver-
öld hafa lengi barist með tiltækum
ráðum gegn hinum mjög svo
ómannúðlegu dýrarannsóknum,
sem stundaðar hafa verið á stofnun-
um í flestum löndum, en árangur
orðið minni en skyldi.
Hver veit nema málið hennar
Jennifer litlu eigi eftir að leiða til
einhvers áfangasigurs í þessari
áríðandi baráttu fyrir lífsrétti dýr-
anna og velferð þeirra. Þess væri
sannarlega óskandi.
Við Islendingar emm svo lán-
samir að ekki hefur verið komið
hér upp hinum ómannúðlegu dýra-
rannsónarstofnunum, sem svo víða
er raunin á í öðrum löndum, illu
heilli.
Við stöndum því þjóða best að
vígi, að beijast fyrir afnámi þessa
helstefnúþáttar, sem svo mjög setur
svartan blett á samvisku heimsins
(með meiru).
Fulltrúar íslands, vísindamenn
og aðrir, gætu t.d. látið til sín taka
í þessu máli á ýmsum þeim þingum
sem þeir sækja meðal annarra
þjóða, þingum, sem að einhveiju
leyti snerta þessi efni, því að til-
raunir á dýrum eru gerðar t.d. í
sambandi við efnaiðnað hvers kon-
ar, lyfjaframleiðslu, snyrtivöru-
framleiðslu og ekki síst í sambandi
við flestar greinar læknisfræðinnar.
Þjóð, sem sjálf stendur utan við
illan verknað af því tagi, sem um
er rætt hér að framan, hefur góða
aðstöðu til að sitja ekki þögul og
aðgerðarlaus, þegar tækifæri bjóð-
ast heldur láta rödd sína heyrast
sem „rödd hrópandans", því að hér
er vissulega um að ræða eina af
þeim meinsemdum, sem uppræta
verður ef líf jarðar á að komast á
rétta leið.
Muna skyldi, að hvert eitt dýr á
rétt á hamingjusömu lífí, ekki síður
en mennimir, og það er að bijóta
hin heilögu lögmál lífsins, að valda
dýri þjáningu, ef hjá því verður
komist.
Ingvar Agnarsson
HEILRÆÐI
Heitir vökvar em ein algengasta orsök brunaslysa í heimahúsum.
Vegna óvarkámi hafa alvarleg brunasár hlotist af brennandi heitu
baðvatni.
Munið að kæling brunasára skiptir miklu máli en mikilvægast er
þó að koma í vég fyrir þessi slys.
Kveðja til
strætisvagna-
bflstjóra
Ég hef flest gott um strætis-
vagnastjóra að segja og nota ég
vagnana mikið. Mig langar þó til
að benda þeim á eitt atriði sem
þeir athuga ekki nógu vel. Stundum
tekur fólk sér stæði fyrir framan
vagnstjóra svo að það byrgir honum
alveg sýn til dyrarina.
Þetta getur valdið óþægindum
og nefni ég nú tvö dæmi þess. Stór
og mikill roskinn maður stóð eins
og ég hef lýst. Ég var að ganga út
á hæla öðrum og þá skellti bílstjór-
inn hurðinni á mig. Það var
óþægilegt þótt ég meiddist ekki að
ráði.
í annað sinn var enn stærri og
gildari maður á áðumefndum stað.
Þá kom annar gamall maður inn í
vagninn. Hann gekk við staf og var
auðsæilega erfítt um gang. Hann
var sýnu mjórri en hinn og tókst
því með erfiðismunum að troða sér
framhjá honum.
Ég vil því beina því til ykkar,
góðu vagnstjórar, að þið látið engan
standa fyrir dymnum á biðstöðun-
um.
Sumarbústaður til leigu
á milli Reykholts og Húsafells
4ra-t> manna Dustaour tll leigu til lengri eoa
skemmri tíma í september. Allt fylgir. Upplýsing-
ar í síma 93-51426.

VESTURGÖTU 6

SIMI 177 59
HELGARMAT5EÐILL
28.-30. ágúst
Forréttur
Hvítlauksristaður beitukóngur
með smjördeigssnittu.
Aðalréttur
Léttsteiktur úrvals lambahryggur
með rauðvínssósu og nýju grænmeti
eða
Glóðarsteikt súla með kirsuberjasósu, dillsoðnum
gulrótum og jöklasalati.
Eftirréttur
Fersk islensk aðalbláber með ijóma.
Kr. 1.690,-
Glæsilegur sérréttamatseðill.
Sigurður Halldórsson cellóleikari og Daniel Þor-
steinsson
pianóleikari spila
fyrir matargesti.
Tískusýninö
í Blómasal í daq
á íslenskum fatnaði.
Módelsamtökin sýna nýjustu línuna í
íslenskum fatnaði í hádeginu alla föstudaga.
Fötin eru frá íslenskum Heimilisiðnaði
og Rammagerðinni.
Víkingaskipið er hlaðið íslenskum
úrvalsréttum alla daga ársins.
HÚTEL
LOFTLEKHR
FLUGLEIDA S HÓTEL
(/)
Þórunn Guðmundsdóttir