Morgunblaðið - 28.08.1987, Blaðsíða 60

| ALHLIÐA PRENTÞJÓNUSTA
81 GuÓjónÓ.hf.
| 91-2 7233 |
FÖSTUDAGUR 28. ÁGÚST 1987
ÉIBRUnflBáT
-AF^RYGGISASTÆDUM
Nýjungar
í 70 ár
VERÐ í LAUSASÖLU 50 KR.
Varalið Bandaríkjahers:
íslendingar á
heræfingum
TVEIR íslendingar fylgdust fyrr
I þessum mánuði með æfingum
sérstaks varaliðs í Bandaríkjaher,
sem hefur það hlutverk að annast
varnir íslands á hættutímum.
íslendingamir tveir, þeir Amór
Siguijónsson, sem starfar í höfuð-
stöðvum Atlantshafsbandalagsins í
Briissel, og Magnús Bjamason,
Verk eftir Signrð
Guðmundsson af-
hjúpað í Hollandi:
Bronsá
rennur nið-
ur 7 metra
granítblokk
Frá Eggerti Kjartanssyni, fréttarit-
ara Morgunblaðsins í Hollandi. '
VIÐ póststöðvarbygginguna í
Den Bosch i Hollandi hefur
verið afhjúpað listaverk eftir
Sigurö Guðmundsson. Um er
að ræða verk úr granítblokk
sem er 7 metra há og flutt var
frá Svíþjóð til Hollands.
Granítið er svokallað diabas
sem er einstaklega hart og eins-
dæmi að svona stór blokk finnist
af þvi í heilu lagi. Niður granít-
blokkina rennur bronsá og tvær
örvar benda upp til að upphefja
þyngdarkraft granítsins. Segja
má að verkið túlki landslag á
ljóðrænan hátt.
Það er svonefnd „1% reglu-
gerð“, sem gerir ríkisstofnunum
í Hollandi kleift að eyða jafnvirði
1% af byggingarkostnaði til lista-
verkakaupa, sem Sigurður
Guðmundsson naut góðs af að
þessu sinni. Einnig var sett upp
minna verk eftir Sigurð inni í
pósthúsinu.
Verkið var afhjúpað 25. ágúst.
starfsmaður vamarmálaskrifstofu
utanríkisráðuneytisins, fylgdust með
æfíngunum á vegum ráðuneytisins.
Þeir fóru til Gates Town í New
Brunswick-fylki í Kanada hinn 5.
ágúst og dvöldust þar á meðan liðið
æfði til 20. ágúst. „Þetta 6000
manna lið er þjálfað reglulega og
við vildum kynna okkur hvemig sú
þjálfun fer fram,“ sagði Þorsteinn
Ingólfsson, skrifstofustjóri vamar-
málaskrifstofunnar. „Þeir Amó- og
Magnús hafa þann starfa að fylgjast
með tækjabúnaði og starfsemi vam-
arliðsins og því var ákveðið að þeir
skyldu kynna sér æfíngar þessar.
Þetta er í fyrsta sinn sem íslending-
ar hafa fengið tækifæri til þess að
vera viðstaddir þegar varaliðið er
þjálfað, en óvíst er hvort framhald
verður þar á. Amór og Magnús eiga
eftir að skila skýrslu um ferð sína
og síðan verður metið hvort ástæða
er til þess fyrir okkur að senda full-
trúa aftur á æfingar þessar,“ sagði
Þorsteinn Ingólfsson.

Fyrstir úr leik
Morgunblaðið/Gunniaugur Rögnvaldsson
Pjórföld velta Porsche-mannanna Jóns S. Halldórssonar og Guðbergs Guðbergssonar á sérleið um
Kaldadal batt enda á sigurvonir þeirra í Ljómarallinu í gær. Þeir sluppu ómeiddir frá óhappinu
og voru fyrstir keppenda til að falla úr leik. Bifreiðin er stórskemmd. Talsvert var um óhöpp og
skakkaföll í rallinu, en feðgarnir Jón Ragnarsson og Rúnar Jónsson á Ford Escort RS hafa nauma
forystu, á undan Birgi Bragasyni og Hafþóri Guðmundssyni á Talbot og Steingrími Ingasyni og
Ægi Ármannssyni á Datsun. Sjá nánar um Ljómarallið á blaðsiðu 59.
Réttíndalaus kennari
heitír nú leiðbeinandi
Beiðni um undanþágu fyrir 330 leiðbeinendur
Nemendur í grunnskólum 45 þúsund
LEIÐBEINANDI verður fram-
vegis starfsheiti réttindalausra
kennara að sögn Sigurðar Helga-
sonar deildarstjóra grunnskóla-
deildar menntamálaráðuneytis-
ins. Ráðuneytinu hafa þegar
borist beiðnir um undanþágur
fyrir 330 leiðbeinendur og hefur
það fallist á ráðningu 260 þeirra.
Um 45.000 nemendur munu
stunda nám við grunnskóla lands-
ins á komandi vetri.
Sigurður sagði að þegar kennarar
fóru fyrst fram á að fá löggilt starfs-
heiti var þeirra starfsheiti kennari.
Fljótlega kom í ljós að það var
óframkvæmanlegt að halda því
vegna þeirra kennara sem kenna
utan grunnskóla. „Málið snerist því
strax um að fá löggildingu starfs-
heitisins grunnskólakennari og
framhaldsskólakennari. Þegar búið
var að samþykkja þessi lög kom sú
staða upp að réttindalausa kennara
vantaði starfsheiti," sagði Sigurður.
„Það verður að viðurkennast að
ýmsir innan kennarasamtakanna
hölluðust að því að þetta fólk héti
kennari en niðurstaðan var samt; sú
að ráðuneytinu barst bréf frá Banda-
lagi kennara, á þá leið að þeir óskuðu
eftir að hvorki orðið kennari né
kennsla kæmi fyrir í nafni á þessum
starfshópi." Leitað var til fróðra
Ríkistjórnin leyfir að hval-
veiðar hefjist í næstu viku
Ákvörðunin gerð opinber eftir helgi er
viðbrögð Bandaríkjamanna hafa borist
HVALVEIÐAR hefjast að nýju í lok næstu viku en þær hafa legið
niðri í rúman mánuð. Ætlunin er að veiða 20-30 sandreyðar fram
að áramótum en engar hrefnuveiðar verða leyfðar. Þessi ákvörðun
var tekin á rikisstjórnarfundi í gær en verður ekki gerð opinber
fyrr en eftir helgi, liklega á þriðjudag, er viðbrögð Bandaríkjastjórn-
ar liggja fyrir. Ingvi Ingvarsson, sendiherra í Washington, afhenti
bandaríska utanrikisráðuneytinu bréf frá Steingrími Hermannssyni,
utanríkisráðherra, þar sem greint var frá þessari ákvörðun í gær.
Ákvörðun ríkisstjórnarinnar var einnig tilkynnt utanrikismálanefnd
Alþingis í gær og var nefndin sammála ákvörðun ríkisstjórnarinnar.
ekki verði gripið til viðskiptaþving-
ana af hálfu Bandaríkjamanna
vegna áframhaldandi hvalveiða þar
sem hvalveiðideilan sé ekki lengur
hreint viðskiptamál í þeirra augum
heldur utanríkismál.
manna um starfsheiti og niðurstaðan
var starfsheitið leiðbeinandi. Sam-
kvæmt síðustu kjarasamningum eru
leiðbeinendur íjórum launaflokkum
lægri en kennarar með full réttindi
en í mars næstkomandi verða þeir
sex launaflokkum lægri.
Á síðastliðnum vetri voru 422
réttindalausir kennarar settir við
grunnskólana og sagði Sigurður að
mun fleiri kennara vantaði að skól-
unum í ár miðað við sama tíma í
fyrra. „Það stafar af þessu nýja
kerfí en í lögunum er gert ráð fyrir
að auglýst verði til þrautar eftir
kennurum og það hefur verið gert.
Þess vegna er allt seinna á ferðinni
þegar skólastjórar hafa verið að bíða
og vonast eftir umsóknum frá reynd-
um mönnum og þegar það ekki tekst
fara þeir að senda inn beiðnir um
undanþágur," sagði Sigurður.
Fæstir grunnskólanemendur eru
á Vestfjörðum, Norðurlandi vestra
og Austfjörðum en þar hefur gengið
hvað verst að fá kennara. „Eg hef
enga trú á að skólar loki, en því
getur seinkað að skólar fari af stað,“
sagði Sigurður.
Ekki er enn vitað hver viðbrögð
bandarískra stjómvalda verða við
þessari ákvörðun en fulltrúar sjáv-
arútvegs- og viðskiptaráðuneytis
Bandaríkjanna munu hafa lagt á
það ríka áherslu í viðræðum sínum
við Halldór Ásgrímsson, sjávarút-
vegsráðherra, í síðasta mánuði að
ekki kæmi til frekari hvalveiða ís-
lendinga.
Bandaríska utanríkisráðuneytið
hefur haft vaxandi áhyggjur af
þessu máli og áhrifum þess á sam-
skipti þjóðanna og tekið æ ríkari
þátt í viðræðum ríkjanna um hval-
veiðar. Vona íslenskir ráðamenn að
Jóhann Hjartarson.
Korchnoi líklegur
sem mótheiji Jóhanns
Líklegast er talið að Jóhann Hjartarsson stórmeistari tefii við
Viktor Korchnoi í keppninni um réttinn til að tefla um heims-
meistaratitilinn í skák, sem haldin verður í Kanada 20. janúar
n.k. íslenzku stórmeistararnir í skák hittust í vikunni til að reyna
að spá í spilin með hliðsjón af reglum keppninnar. Að sögn Frið-
riks Ólafssonar verður þetta ekki endanlega ljóst fyrr en að
lokinni skák þeirra Nunn og Portich um þriðja sætið á milli-
svæða mótinu í Ungveijalandi, en flest bendir til þess að Korchnoi
verði mótheiji Jóhanns. Korchnoi er einn þekktasti skákmaður
heims. Hann tefldi einvígi um heimsmeistaratitilinn við Karpov
fyrir nokkrum árum.