Morgunblaðið - 28.08.1987, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 28. ÁGÚST 1987
Nú er rétti tíminn fyrir grænmetið.
Gæðin eru í hámarfci og verðið í lágmarki.
Sumartilboð
agoðu
grænmeti:
Kínakál kg.
Gulrætur kg.
Blómkál kg.
Gott lambakjöt:
Kryddlegnar
frampartasneiðar kg. 398,-
Ragout kg. 498,-
Ymislegt:
Grillkol 2,25 kg. 149,-
Grillkol 4,5 kg. 298,-
Derrydown
bleijur 30 stk. 379,-
Leni eldhúsrúllur 2rl. 65,-
Velkomin í
pylsuveisluna
föstud. kl. 3-6 og
laugard kl. 1-3
Sími: 73900
IMJODD
Áskriftarsíminn er 83033
Bókakaup
og bókasöfn
00
eftir Onnu
Torfadóttur
Vegna skýrslu bókafulltrúa
ríkisins fyrir árið 1985 þar sem
fram kemur að í ýmsu er áfátt
varðandi almenningsbókasöfn
landsins, hafa fjölmiðlar ijallað
ýtarlega um málefni þeirra, þar
á meðal Morgunblaðið í ágætum
leiðara laugardaginn 22. ágúst.
í þessari þörfu umræðu um
bókasöfn hefur verið á það bent
hve nauðsynleg þau eru í okkar
menningarsamfélagi og að
áhugaleysi á bókasöfnum sé
mikið áhyggjuefni.
Því miður hefur nafn mitt
dregist inn í umræðuna með
óskemmtilegum hætti og bið ég
því Morgunblaðið að birta þetta
greinarkom, en ég var erlendis
þegar málið kom upp.
Þann 12. ágúst sl. hringdi
blaðamaður Morgunblaðsins í
Borgarbókasafn og kvaðst vera
að skrifa grein um bókasöfn víða
um land. Hana langaði að vita
hvort einhverjar breytingar
hefðu orðið á útláni (hvaða bæk-
ur væru lánaðar út) og hveijar
væru hugsanlegar ástæður fyrir
samdrætti í útlánum Borgar-
bókasafns (að undanskildu árinu
1986) í framhaldi af grein, sem
birst hafði í blaðinu þann 8.
ágúst byggð á símtali við ónafn-
greindan starfsmann safnsins.
Borgarbókavörður fór af landi
brott þann 6. ágúst og verður
erlendis í rúmlega 2 mánuði, —
kemur aftur til starfa þann 11.
október. Enginn aðstoðarborg-
arbókavörður er við safnið og
varð undirrituð sem er deildar-
stjóri fyrir svörum.
í símtalinu nefndi ég nokkrar
hugsanlegar ástæður fyrir
minnkandi útlánum safnsins
undanfarin árin (ekki 1986).
Ástæður sem ég lét mér detta
f hug voru í fyrsta lagi nýir fjöl-
miðlar, í öðru lagi gott veður á
sumrin í Reykjavík (þessu atriði
sleppti blaðamaður reyndar „til
að forðast endurtekningu") og í
þriðja lagi að vegna niðurskurð-
ar, sem varð á fjárveitingu til
bókakaupa á milli áranna 1982
og ’83 („Eftir að nýr meirihluti
tók við“ eins og segir í grein-
inni, en_ hefði rétt eins getað
verið „Árið, sem hann Davíð
okkar kom“, því árið stóð aðeins
í mér í óundirbúnu símtali) hafa
verið keypt færri eintök af nýj-
um bókum árlega.
í lok símtalsins bað ég blaða-
mann um að ef í greininni yrði
vitnað í mig þá læsi hann text-
ann fyrir mig, því auðvitað
þekkjum við bókaverðir mátt
hins prentaða orðs. „Þetta fórst
fyrir" og varð ég að vonum hissa
þegar ég las greinina sem birst
hafði í Morgunblaðinu þann 14.
ágúst.
í greininni eru ambögur hafð-
ar eftir mér og eru sumar innan
gæsalappa. Fæ ég raunar ekki
betur séð en sama eigi við um
a.m.k. annan hinna viðmælenda
blaðsins. Helsta villan er að fjár-
veiting til bókakaupa verður að
§árveitingu til bókasafna. Þeg-
ar talað er um niðurskurð á
fjárveitingu til bókakaupa á milli
„í þessari þörfu um-
ræðu um bókasöfn
hefur verið á það bent
hve nauðsynleg þau
eru í okkar menning-
arsamfélagi og að
áhugaleysi á bóka-
söfnum sé mikið
áhyggjuefni.“
áranna 1982 og ’83 er einfald-
lega átt við það að fjárveiting
til bókakaupa hækkaði á milli
áranna 1982 og ’83 um 20% en
á sama tíma er hækkun bóka-
verðs 84,4% samkvæmt upplýs-
ingum Hagstofu Íslands. Hér er
vísað til atriðis sem m.a. hefur
komið fram í greinargerð borg-
arbókavarðar með fjárhagsáætl-
unartillögu safnsins, og er því
ekki neitt nýtt. Með lækkun á
árlegri fjárveitingu til bóka-
kaupa varð að sjálfsögðu að
kaupa færri eintök af hverjum
bókartitli. Heitar krásir bragð-
ast best, og því tel ég að með
því að kaupa færri eintök nýrra
bóka dragi eitthvað úr útlánum,
alveg eins og nýir fjölmiðlar og
góða veðrið gera trúlega. Eins
og vænta mátti varð góð upp-
sveifla í útlánum í fyrra, en í
marz opnaði útibúið í Gerðubergi
í 900 fm húsnæði með 40 þús-
und bókum og 11 nýjum starfs-
mönnum. Eftir að Gerðubergtók
til starfa hefur eintakafjöldi
nýrra bóka aukist.
Borgarstjóri skrifar grein í
Morgunblaðið þann 18. ágúst
og gefur sér að ekkert hafi skol-
ast til í ummælum mínum en
þykir þó „að fullyrðing um að
framlög borgarinnar til bóka-
safna hafi minnkað um helming
ijarri öllu lagi og óskiljanlegt
að ábyrgur starfsmaður taki
þannig til orða.“ Borgarstjóri
hefði mátt sjá að eitthvað hlyti
að hafa skolast til þegar starfs-
maður sem unnið hefur við
borgarstofnun í tæp 9 ár telur
slíkt mögulegt án þess að ioka
einni einustu deild og opna
stærsta útibú safnsins að auki.
Þótt útlán í bókasöfnum séu
mjög stór hluti af starfsemi al-
menningsbókasafna og íslend-
ingar eigi trúlega ennþá eitt
heimsmetið þar, þá má ekki ein-
blína á þau og telja víst að allt
sé á niðurleið þótt þau dragist
saman. Fjölbreytt starfsemi er í
mörgum söfnum, þar á meðal í
Borgarbókasafni, sem mælist
lítið eða ekki í útlánstölum, eins
og upplýsingaþjónusta, starf-
semi lesstofu, heimsendinga-
þjónusta bóka til aldraðra og
fatlaðra, útlán til sjómanna og
sögustundir og safnfræðsla fyrir
börn.
Ég vona að lokum að þessi
umíjöllun um bókasöfn verði
þeim til framdráttar, en sé ekki
loftbóla, sem springur þegar
annað meira spennandi fyllir
síður dagblaðanna.
Höfundur er deildarstjóri í
Borgarbókaaafni.