Morgunblaðið - 01.10.1987, Qupperneq 34

34
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 1. OKTÓBER 1987
Sovétríkin:
Hvatt til minni leyndar-
hyggju í hernaðarmálum
Moskvu, Reuter.
TVÖ árhrifamikil sovésk tímarit,
Kommunist og Novy Mir, sögðu
á þriðjudag að sovésk stjórnvöld
ættu að birta nákvæmar upplýs-
ingar um fjárframlög til hernað-
armála og hernaðarmátt.
Ronald Reagan Bandaríkjafor-
seti skoraði á Sovétmenn að greina
frá íjárframlögum tilhemaðarmála
og stærð herafla þeirra í ræðu fyr-
ir mánuði síðan. „Ég beini orðum
mínum til forystu Sovétríkjanna:
kominn er tími til að endurbóta-
stefnan birtist einnig í hemaðar-
málum," sagði Reagan í ræðu í Los
Angeles 26. ágúst.
Stanislav Kondrashov skrifaði í
Kommunist, tímarit sovéska kom-
múnistaflokksins, að blaðamenn
fengju enn ekki þær upplýsingar
um hemaðarmál og tengd stjórn-
mál, sem þeim væm nauðsynlegar
Bretland:
Spurt um tilgang
velf er ðarríkisins
St. Andrews. Frá Guðmundi Heiðari Frímannssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
til að gegna starfi sínu. „En það
er ekkert launungarmál að ýmis
hemaðarleyndarmál okkar, sem
varða fjölda og eiginleika kjam-
orkuflauga, hafa verið lýðum ljós
erlendis, þökk sé gervihnöttum og
rafeindanjósnabúnaði," sagði í
grein Kondrashovs.
Pyotr Cherkasvo sagði í menn-
ingartímaritinu Novy Mir að ýmsir
vestrænir fjölmiðlar reyndu að veita
nákvæmar upplýsingar um styrk
og stærð herafla austurs og vest-
urs. „Því miður höfum við ekki átt
kost á sömu umfjöllun hér. Þetta
stendur umræðu milli austurs og
vesturs fyrir þrifum," skrifaði
Cherkasvo. „Þessi skortur á opinni
umfjöllun er vatn á myllu andstæð-
inga þýðu í samskiptum austurs og
vesturs."
STJÓRNVÖLD eru staðráðin í
að hefja mikla umræðu um
breytingar á velferðarríkinu á
tíunda áratug aldarinnar, að
sögn ráðherra í ríkisstjórninni.
John Moore, heilbrigðis- og
tryggingaráðherra, hélt ræðu á
laugardag, og markar hún upphaf
þessarar umræðu. Hann sagði, að
markmið allrar samfélagshjálpar
ætti að vera að gera einstaklinga
færa um að standa á eigin fótum,
en ekki að gera þá háða hinu opin-
bera. Um 44 milljarðar punda fara
til heilbrigðis- og tryggingamála á
fjárlögum þessa árs. Ýmsir for-
ystumenn íhaldsflokksins eru
þeirrar skoðunar, að samfélagsað-
stoð þurfi að verða markvissari,
þurfi að ganga til þeirra, sem nauð-
synlega þurfa á henni að halda,
en ekki til allra, sem tilheyra
ákveðnum hópi, án tillits til þess
hvemig annars er ástatt hjá þeim.
Moore sagði, að löngu væri tíma-
bært að temja sér hógværð í
velferðarútgjöldum.
John Moore fór nýlega til
Bandaríkjanna til að kynna sér
ýmsar hugmyndir um velferðar-
kerfið þar. Hann hugaði að því,
að sums staðar er lögð vinnukvöð
á þá, sem þiggja atvinnuleysis-
bætur, og ræddi við hugmynda-
fræðinga í Republikanaflokknum
og Demókrataflokknum.
Moore sagði í ræðu sinni, að
ekki væri um það að ræða að
leggja fyrir róða þá hefð samfé-
lagshjálpar, sem hefði skapast í
Bretlandi á síðastliðnum 40 árum,
og bætti við, að íhaldsflokkurinn
mundi ekki eyðileggja öryggisnet
samfélagsins.
En hann sagði það hins vegar
Grænland:
Alkóhólistar
efna til funda
Kaupmannahöfn. Frá Nils Jörgen Bruun,
fréttaritara Morgunbladsins.
HÓPUR alkóhólista, sem allir
hafa verið í meðferð hjá Von á
íslandi, hefur myndað starfs-
hóp í Godtháb (Nuuk) á Græn-
landi, og hefur hann hlotið
nafnið AA-Nuuk.
Hópurinn hefur haldið opinbera
fundi í Godtháb í því skyni að
komast í samband við fólk, sem á
við áfengisvandamál að stríða.
Hefur hópurinn haldið einn fund
með Dönum og einn með Græn-
lendingum, þar sem 'grænlensku
alkóhólistamir hafa greint frá dvöl
sinni hjá Von á íslandi.
hugarburð, að velferðarkerfið væri
gallalaust. „Árið 1987 er gerólíkt
árinu 1947,“ sagði Moore. „Bret-
land er nú vart sama samfélag og
á þeim hörðu skömmtunardögum,
þegar enginn átti sjónvarp og
venjulegur maður átti einar buxur.
Nú er nánast enginn án sjónvarps,
og samkvæmt markaðskönnunum
á meðalmaður í Bretlandi sjö bux-
ur og 25 skyrtur. Lífið hefur
breyst, þarfímar hafa breyst og
vonir fólks hafa breyst. Og það er
nauðsynlegt, að það, sem við köll-
um velferðarríki, breytist."
Hann sagði, að markmið velferð-
araðstoðar ætti að vera að gera
fólk sjálfstætt, auka því trú á sjálft
sig og hæfileikann til sjálfshjálpar.
Neil Kinnock, leiðtogi Verka-
mannaflokksins, gagnrýndi ræðu
ráðherrans og sagði, að þegar hin-
ir ríku fengju aðstoð, héti það
efnahagsleg hvatning, en þegar
hinir fátæku fengju hana, héti það
ölmusa.
Hættu-
legtlyf
KONUR, sem gengist hafa undir
meðferð með psoriasis-lyfinu
Tigason, verða að láta tvö ár
líða frá lokum meðferðar, áður
en þær verða þungaðar. Annars
eiga þær á hættu að fæða van-
sköpuð börn, að þvi er danska
blaðið Politiken hefur eftir heil
brigðisyfirvöldum í Danmörku.
Hingað til hefur verið talið full-
nægjandi, að eitt ár liði frá
Tigason-meðferðinni, þar til þung-
un ætti sér stað, en nú hefur annað
komið í ljós, og hafa dönsk heil-
brigðisyfirvöld og lyfjafyrirtækið
Roche varað konur við og lagt til,
að tvö ár hið minnsta líði frá lokum
meðferðarinnar.
Kona, sem varð ófrísk u.þ.b. ári
eftir að Tigason-meðferð lauk,
eignaðist vanskapað bam.
Átök milli Indveija og Pakistana:
Deilan um Kashm-
ir einkennir sam-
skipti ríkjanna
Nýju Delhi, Reuter.
INDVERSK stjórnvöld sögðu í gær, að pakistanskir hermenn
hefðu í siðustu viku ráðist á indverska hermenn á Siachen-jökli
i Kashmir en verið hraktir burt eftir mikið mannfali. Pakistanar
hafa aftur sakað Indveija um yfirgang en svæðið, sem deilt er
um, Siachén-jökull, varð útundan þegar rikin sömdu um vopna-
hléslínu að lokinni þriðju styijöldinni þeirra i milli árið 1971.
Pakistanar og Indveijar fengu þriðja sinn börðust þjóðimar árið
sjálfstæði frá Bretum fyrir 40
árum og hafa síðan háð með sér
þijár styijaldir. Bretar skiptu hinu
gamla Indlandi milli hindúa og
múhameðstrúarmanna, sem nú
búa flestir í Paksitan, en fyrsta
stríðið milli ríkjanna varð aðeins
nokkrum mánuðum eftir sjálf-
stæðistökuna. Yfírráðin yfír
Kashmir voru undirrótin að því
en þannig var, að sá, sem þar réð
ríkjum, var hindúi og ákvað, að
ríkið skyldi fylgja Indlandi þótt
meirihluti íbúanna væri múham-
eðstrúar.
Vopnahlé var samið í þessum
átökum árið 1949 en 1965 var
aftur barist um Kashmir og geis-
aði þá stríðið á öllum vesturlanda-
mærum Indlands. Ári síðar var
samið um frið og höfðu Sovét-
menn og Sameinuðu þjóðimar
milligöngu um þá samninga. í
1971 þegar Indira heitin Gandhi
sendi herlið til Austur-Pakistans
til aðstoðar þeim, sem vildu stofna
sjálfstætt ríki, óháð Vestur-
Pakistan. Lauk átökunum . í
desember sama ár með stofnun
Bangladesh.
Pakistönum fínnst sem þeir eigi
Indveijum grátt að gjalda vegna
Kashmirs og Bangladesh og er
herafli beggja ríkjanna ávallt við-
búinn átökum. I janúar sl. var
mikil spenna milli þeirra og er
talið, að 250.000 hermenn hafí
þá staðið andspænis hver öðram
á landamæranum. í febrúar
sömdu þó ríkin með sér sátt og
Zia-ul-Haq, Pakistansforseti, kom
í heimsókn til Indlands. Ágrein-
ingurinn um Kashmir er eftir sem
áður óútkljáður og getur hvenær
sem er orðið að neistanum, sem
kveikir bálið.
Reuter
Kona ein, sem lifði af skriðuföllin í Kólombíu á sunnudag, situr hér
í rústum heimilis síns. Björgunarmenn leita fjölskyldu hennar í brak-
inu.
Skriðuf öllin í Kólombíu:
Óttast að fimm
hundrað manns
hafi beðið bana
Bogota, Reuter.
HÁTTSETTUR kólombískur
embættismaður sagði í gær að
óttast væri að 500 hundruð hefðu
látið lífið i skriðunni, sem féll
yfir fátækraþorp á hæð yfir
borginni Medellin.
Sagði embættismaðurinn að nú
væri verið að ráða fram úr því
hvemig bjarga ætti tvö hundruð
fjölskyldum, sem misstu heimili sín
í skriðunni. Dagblaðið El Tiempo
sagði að verið gæti að rúmlega 600
menn hefðu farist í skriðunni.
Á þriðjudagskvöld höfðu lík 213
manna verið grafín upp úr skrið-
unni, sem féll í Andesfjöllum eftir
miklar rigningar. Hrófatildur, sem
reist höfðu verið í bröttum hlíðum
fyrir ofan Medellin grófust undir
tíu metra hárri skriðu. Ekki hefur
verið hægt að bera kennsl á líkin
og var fjöldi manna grafin í fjölda-
gröf á þriðjudag. Alfonso Lopez
Trajillo kardináli sagði að brátt
yrði aðeins kirkjugarður þar sem
sem fátækraþorpið stóð.
Marlene Navaez lifði skriðuföllin
á sunnudag af. Hún komst einnig
naumlega undan þegar eldgos í
Nevado del Ruiz leysti aurskriður
úr læðingi með þeim afleiðingum
að þorpið Armero lagðist í rúst og
20 þúsund menn létu lífíð í nóvem-
ber 1985.
Mótmæli íManagua
Konur í Nicaragua halda hér á lofti myndum af börnum þeirra,
sem létu lífið f byltingunni 1979 og í átökum við kontra-skæru-
liða. Mæðumar gengu að skrifstofum Sameinuðu þjóðanna í
Managua, höfuðborg Nicaragua, í fyrradag og hétu á Bandaríkja-
menn að láta af stuðningi við kontra-skæruliða. Á spjöldunum,
sem konumar halda á lofti, segir að þær séu andvígar þvi að
fangelsaðir kontra-skæruliðar og Þjóðvarðliðar, sem handteknir
vom eftir byltinguna, verði náðaðir.