Morgunblaðið - 12.12.1989, Qupperneq 47

688r -flaaroagaa st jraowim.Œíw ai(SMawjo®M
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 12. DESEMBER 1989
Gegn fáfræði hrokans
bliknar sannleikurinn
eftir Úlfar
Þormóðsson
Vegna mistaka í frágangi
greinar Ulfars Þormóðssonar
í blaðinu sl. laugardag (hún
var illa „stokkuð") er hún
endurbirt hér um, leið og beð-
ist er velvirðingar á að svona
skyldi til takast.
Mér hefur lengst af þótt Morgun-
blaðið virðulegt blað og gott þegar
það fjallar ekki um viðkvæm dæg-
urmál og stjórnmál. Og í flestum
greinum öðrum en framantöldum
ágætlega sannverðugt blað.
Þetta á við enn.
Til áréttingar þessari fullyrðingu
ætla ég að fara nokkrum orðum
um grein eftir einhvem Eirík Þor-
láksson, sem að undanförnu hefur
skrifað a.m.k. vikulega pistla í blað-
ið um listir. Pistill hans síðasta
sunnudag bar yfirskriftina „Mynd-
list/Kunna íslendingar ekki á upp-
boð? „Fyrsta, annað og..
Vegna hinnar ótrúlegu hroka-
fullu fáfræði sem fram kemur í
greininni ætla ég að gera athuga-
semdir og leiðréttingar eftir því sem
greinin verður lesin frá upphafi til
enda.
Fyrst ber þá að geta nokkuð
réttrar ívitnunar í sundurslitið við-
tal við undirritaðan sem birt var í
DV eftir uppboð í Gallerí Borg þann
29. október. Þar sem tilvitnun þessi
er slitin úr öllu rökréttu samhengi
er full ástæða til að staldra við, en
Eiríkur þessi hefur eftir undirrituð-
um „að því lengur sem hann væri
við þetta þeim mun minna skildi
hann í þessum málum“. í viðtalinu
í DV mátti skilja rétta meiningu
að baki þessara orða, en hún var
sú, að hvert uppboð fyrir sig lifði
sjálfstæðu lífi, sem lyti engum fyrir-
fram gefnum lögmálum, þannig að
ekki væri með neinu móti hægt að
segja til um það fyrir fram á hvaða
verði verk yrðu seld, og þeim mun
fleiri uppboð sem haldin eru þeim
mun fleiri sjálfstæð líf spretta án
röklegs samhengis við það líf sem
önnur uppboð og áður haldin hafa
kveikt og þeim mun óskiljanlegri í
samhengi og samanburði við allt
og allt. Þetta er skýringin á þeim
ummælum mínum að þeim mun
lengur sem ég fæst við uppboð þeim
mun minna skil ég í ástæðum fyrir
því verði sem upp kemur hveiju
sinni.
Þessu næst reynir Eiríkur þessi
að skýra listmunauppboð út frá
uppboðum tollstjóra. Skýring hans
á eðli tollstjórauppboða er út af
fyrir sig ekki verri en hver önnur
því þar eimir svo sannarlega eftir
af nauðungaruppboðum til sjávar
og sveita fyrr á öldinni þegar heim-
ili þurfalinga voru boðin upp. En
þegar greinarhöfundur fer að draga
ályktanir af tollstjórauppboðunum
dregur kólgubakka upp á hugar-
himin hans. Hann segir um gesti
listmunauppboða að þeir telji „Að
borga sannvirði fyrir hlutinn er að
tapa leiknum sem kaupandi...“
Rétt er fyrir Eirík þennan að þjálfa
samræmi hugsana sinna því síðar
í greininni vill hann ge'ra að sínum
orðum að sannvirði hluta á uppboði
sé það verð sem þar er fyrir þá
greitt. Og það er út af fyrir sig
rétt. Því greiða menn jafn glöðu
geði þá upphæð fyrir þau verk sem
þeir kaupa á uppboði hvort sem hún
er þúsundinu undir uppgefnu mark-
aðsverði eða yfir því.
Þessi skilningur Eiríks þessa á
hugarfari uppboðsgesta skýrist
mætavel í næstu málsgrein í ritsmíð
hans. Og áður en ég endurprenta
hana vil ég vekja athygli lesenda
Morgunblaðsins og forráðamanna
þess á því að þessi orð eru skrifuð
af fastráðnum menningarskríbent
blaðsins. En Eiríkur þessi fullyrðir:
„Þar sem engan vanhagar í raun
um listaverk,...“ Þetta er ótrú-
legt. Svo ótrúlegt að ég fæ mig
ekki til að fjalla frekar um þessa
fullyrðingu, því ég hlýt að vera —
er — ákaflega afbrigðilegur, og þá
allflestir gestir uppboðanna og allir
viðskiptamenn Gallerí Borgar, allir
kaupendur bóka, flytjendur og
aðdáendur tónlistar og leiklistar og
hins talaða orðs. Og líka Matti Jó
og Styrmir og mestöll ritstjórn
Morgunblaðsins.
í raun ætti ekki að þurfa lesa
lengra í þessari grein til þess að
hveijum sé ljóst að hún er kafald
hrokans og fáviskunnar umhverfis
sannleikann. En þijóska mín fær
mig til að halda áfram leiðréttingum
Frá útvörðum hins íslenska lýð-
veldis í Nor ður-Þ ingeyj ar sýslu
Hvaða auðlindir hefiir Norður-Þingeyjarsýsla upp á að bjóða?
eftirlngunni St.
Svavarsdóttur
1. Eitt besta sauðfjárræktar-
svæði landsins. Víðáttumikil
beitilönd og aðstaða í byggingum
á bújörðum óvíða betri. (Sjá bú-
restrarkönnun Framleiðsluráðs
landbúnaðarins).
Eitt af sex fullkomnustu slátur-
húsum á landinu er til staðar á
Kópaskeri með nægum frysti-
geymslum og aðstöðu til kjöt-
vinnslu.
Æðardúntekja fer vaxandi í sýsl-
unni.
2. Örstutt á fengsæl fiskimið.
Hafnarastaða er góð á Þórshöfn
og Raufarhöfn og í norðaustan-
átt á vetrum hefur Kópaskers-
höfn reynst gott lægi fyrir flot-
ann.
Tbpp vinnslustöðvar eru fyrir
hendi í sýslunni, en um er að
ræða tvær loðnuverksmiðjur, tvö
fiystihús, rækjuvinnslu og salt-
fiskverkunarstöðvar.
3. Háhitasvæði, þar sem jarðhiti
er nægur. Staðsetningin í miðri
byggð í Öxarfirði á bökkum stór-
fljóts býður uppá ýmsa virkjunar-
möguleika og nýtingu (sjá
skýrslu Orkustofnunar hér um).
4. Ferskvatn í sýslunni er nánast
óþrjótandi og sjótaka auðveld.
Orkustofnun metur skilyrði til
fiskeldis i Öxarfirði einhver þau
bestu á íslandi og þó víðar væri
leitað. Byggð hafa verið upp þijú
fiskeldisfyrirtæki þar.
5. Eitt Qölbreyttasta svæði til
útivistar á landinu. Fyrir botni
Öxarfjarðar, í Asbyrgi og þjóð-
garðinum við Jökulsárgljúfur er
talin fyrsta flokks aðstaða fyrir
ferðamenn á íslandi. (Úr skýrslu
Byggðastofnunar um landnýt-
ingu á íslandi).
Uppbygging ferðaþjónustu er
vaxandi í sýslunni og „miðnætur-
sólarhringurinn' á uppleið, en
það er leiðin út með Öxarfirði í
Ingunn St. Svavarsdóttir
„íbúafækkun er stað-
reynd. Síðastliðinn ald-
arQórðung hefúr íbúum
sýslunnar fækkað úr
tæplega tvö þúsund í
rúmlega fimmtán
hundruð.“
gegnum Kópasker, fyrir Mel-
rakkasléttu um Raufarhöfn,
Þórshöfn og upp úr Vopnafirði.
Hvernig má bæta nýtingu þess-
ara auðlinda og mannvirkja í
sýslunni?
íbúafækkun er staðreynd.
Síðastliðinn aldarfjórðung hefur
íbúum sýslunnar fækkað úr tæp-
lega tvö þúsund í rúmlega fimm-
tánhundruð.
Hvað getur stöðvað
fólksflóttann?
1. Hækkun launa í launafram-
leiðsluatvinnugreinunum. Erfiðu
framleiðslustörfin verða að vera
betur launuð en þægilegu og
þrifalegu þjónustustörfin," ef fólk
á að fást 5 þau.
2. Búið verði þannig að framleiðslu-
fyrirtækjum að þau geti borið
hærri launakostnað. Ein leið er
að lækka raforkuverð til fiskeld-
isstöðva og vinnslustöðva í sjáv-
arútvegi og landbúnaði.
3. Framleiðslurétturinn í sauðfjár-
rækt fái að halda sér í sýslunni.
Ekki komi til frekari skerðing á
kvóta í sauðfjárbúskap í Norður-
Þingeyjarsýslu.
4. Vinnslustöðvum í sjávarútvegi
verði tryggt hráefni, með því að
binda kvótann byggðarlögunum.
Þetta hefði í för með sér stöð-
ugri atvinnu fiskvinnslufólks og
þar með tryggari búsetu.
5. Lokið verði frumrannsóknum
háhitasvæðisins í Öxarfirði og
tekið til við að virkja og nýta
orkuna sem þar er. Ef til vill
mun vera rétt að kanna áhuga
erlendra fjármagnseigenda þeg-
ar um er að ræða nýtinguna.
6. Fá inn áhættufjármagn f at-
vinnurekstri. Brýnt er að hlut-
deild erlendra aðila í fyrirtækjum
fái að vera hærri en 49%, því
landsbyggðarfólk hefur nú þegar
verið blóðmjólkað með tilliti til
hlutafjárframlaga í hin ýmsu
framleiðslufyrirtæki, sem hafa
svo rúllað hvert af öðru.
7. Bæta þarf veginn um Hólssand
og Möðrudalsöræfi. Nú er lokað
milli Norður- og Austurlands
5—7 mánuði á ári og því verslun
og viðskipti frá báðum lands-
hlutum suður til Reykjavíkur, en
ekkert sín á milli. Það yrði styrk-
ur fyrir fyrirtæki bæði á Austur-
og Norðurlandi, ef fært yrði á
milli landshlutanna árið um
kring.
Höfundur er sálfræðingur og
oddviti Presthólahrepps.
Úlfar Þormóðsson
„Af hverju ekki að
spyrja þá sem til þekkja
áður en maður svarar
spurningu sem maður
hvorki skilur né veit
svar við?“
ef verða mætti Eiríki þessum til
einhverrar upplýsingar. Hann talar
um matsverð og „óljóst á hveijú
það mat byggist og ekkert staðfest
verð er birt til samanburðar“.
Um nokkurt skeið hefur Gallerí
Borg birt matsverð/markaðsverð
við sum þau verk sem boðin eru
upp. Það hefur komið fram í blöð-
um, það hefur komið fram á sýning-
um uppboðsverka og á hveiju upp-
boði á fætur öðru, að markaðsverð
er það verð sem samsvarandi verk
viðkomandi höfunda hafa verið að
seljast á í Galleríinu frá degi til
dags. Þetta er sú aðferð sem viður-
kennd er um allan heim og meðal
annars notuð jafnt af Kunsthallen
og Arne Bruun í Kaupmannahöfn
sem Sotherby’s í London og New
York. Og engir þessara aðila, og
ekki heldur við í Gallerí Borg, setja
aftan við slíkt mat klausu eins og
þessa: Verð þetta er grundvallað á
því að Eiríkur Þorláksson keypti
mynd þessa af Haraldi Sveinssyni,
framkvæmdastjóra Morgunblaðs-
ins. 'á þessu verði í maí 1986; sjá
reikning 10555 ogeiðsvarið framtal
beggja aðila. Og ástæðan fyrir
þessu er ein og hin sama út um
allan heim: Það er trúnaðarmál á
milli listaverkasalans og kaupan-
dans hver kaupir og á hvaða verði,
og það er einnig trúnaðarmál á
milli þess sem selur og listaverka-
salans hver hafi verið eigandi
myndarinnar, og hann fær aldrei
að vita hjá listaverkasalanum hver
keypti myndina hans, né heldur fær
sá sem keypti að vita hver hafi átt
myndina á undan honum, nema í
þeim fáu tilvikum sem seljandanum
er sama um það og gefur leyfi sitt
til þess. \
Agæta Morgunblað (að mörgu
leyti). Grein þessi er þegar orðin
of löng. Ef ég ætti að svara og leið-
rétta öll rangmæli í grein þessa
starfsmanns þíns þyrfti ég heila
opnu. En ég hvorki fer fram á það
né heldur tel ástæðu til, því ég veit
að allt skynugt fólk skilur nú þegar
að grein starfsmannsins er ómerki-
legt hjal og marklaust. Því ætla ég
rétt að stikla á eftirfarandi:
Starfsmaðurinn segir: „Þannig
áttu eigendurnir hæsta boð í eitt
verkið á uppboði fyrir mánuði."!
Rétt er: Eigendur áttu hæsta boð
í 23 verk. Starfsmaðurinn segir:
„Verkin á uppboðinu eru greinilega
ekki tryggð fyrir lágmarksverði,"!
Rétt er: A fjölda uppboða hefur
fylgt prentað lágmarksboð í mynd-
ir, þ.e.a.s. sú fjárhæð sem eigandi
viðkomandi verks er tilbúinn til að
selja verkið á lægst. Sé það ekki
prentað í skrá er það ýmist svo áð
eiganda er sama á hvaða verði verk-
ið selst, eða hann hefur tjáð upp-
boðshaldara að hann muni sjálfur
veija það upp í einhveija tiltekna
upphæð áður en uppboðið hefst.
Hingað kominn í skrifum hef ég
ekki meira þrek í að ala upp þenn-
an starfsmann þinn, Morgunblaðið
góðan daginn, en í lokin, skil ég
eftir handa honum eina spurningu,
sem allir blaðamenn Morgunblaðs-
ins kunna svar við, nema greinilega
ekki margnefndur starfsmaöur
þess. Spumingin er þessi:
Af hveiju ekki að spyija þá sem
til þekkja áður en maður svarar
spumingu sem maður hvorki skilur
né veit svar við?
Höfundur er forstöðumaður
Gallerí Borgar.
□ EDDA 598912127 = 2 Frl.
□ FJÖLNIR 598912127 - JF.
I.O.O.F. Rb. 1 = 13912128 -
E.KJ.v.
□ HELGAFELL 598912127 VI
2.
FREEPORT
KLÚBBURINN
&
Jólafundurinn verður haldinn I
félagsheimili Bústaðarkirkju
fimmtudaginn 14. desember kl.
20.30.
Jólahugvekja séra Pálmi
Matthiasson. Sagt frá áramóta-
fagnaöi. Jólakaffi.
Frá sájarrannsóknar-
félagi íslands
Félagar athugið aö bækurnar „Á
vængjum vitundar" og „Draum-
ar“ verða fáanlegar hjá félaginu
fró og með þriðjudeginum 12.
desember. Einnig fæst hjá félag-
inu bókin „Leitin inn 6 viö“ eftir
Shirley Maclaine. Munið félags-
afsláttinn.
Stjórnin.
FERÐAFELAG
ÍSLANDS
ÖLDUGÖTU3
SÍMAR11796 OQ19533.
Stjórnin.
Fundur í kvöld kl. 20.30 á
Amtmannsstíg 2B. Minning úr
húsinu. Hugleiðing, Katrín
Guðlaugsdóttir. Ungar stúlkur
syngja.
Uíj Útivist
Tunglskinsganga
þriðjudag 12. des.
Eiðsvfk - Blikastaðakró.
Brottför kl. 20.00 frá Umferðar-
miðstöð, bensinsölu. Sjáumst.
Útivist.
Myndakvöld - miðviku-
dag 13. desember
Myndakvöld verður miövikudag-
inn 13. des. i Sóknarsalnum,
Sklpholti 50a, og hefst kl. 20.30
stundvíslega.
Fyrst sýnir Eygló Sigurðardótt-
ir, húsvöðrur F.l. í Þórsmörk,
myndir frá lífi og starfi húsvarða
á þessum vinsæla stað. Það
verður forvitnilegt aö kynnast
starfi húsvarðanna og því iífi
sem tengist gestum staöarins.
Eftir hlé verður geröur stuttur
annáll um vinnuferðir F.l. á liðn-
um árum. Veitingar I hléi. Að-
gangur kr. 200,-
Nú kynnum við þær hliöar á
starfi félagsins sem ferðamaöur-
Inn nýtur góðs af. Allir velkomn-
ir, fólagar og aörir. Það er óm-
aksins vert að eyða kvöldstund
hjá Ferðafélagi íslands.
Ferðafólag íslands.