Morgunblaðið - 20.12.1991, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 20. DESEMBER 1991
Landakotsspítali:
Starfsfólk uggandi
um framtíð spítalans
ÁHRIF áætlaðrar sameiningar Landakots- og Borgarspítala og vænt-
anlegur niðurskurður á fjárframlögum til spítalans á hag starfsfólks
jafnt sem sjúklinga eru óviss enn. Upplýsingar hafa verið af skornum
skammti, að sögn viðmælenda Morgunblaðsins, og ekki eru allir sam-
mála því sem sameiningin myndi fela í sér. Blaðamaður Morgunblaðs-
ins hitti í gær að máli nokkra starfsmenn Landakotsspítala og leitaði
álits þeirra á hugmyndinni um sameiningu og því að sjúkrahúsið verði
gert að öldrunarspitala.
G. Bima Guðmundsdóltir Guðbjörg Pálsdóttir Elín Ólafsdóttir
Hans Hilariusson
Kristín Ilögnadóttir Margrét Björasdóttir
Kristinn Sigurjðnsson Jarþrúður Þórhallsdóttir Guðlaug Torfadóttir
„Auðvitað hefur þetta áhrif á
lækna eins og annað starfsfólk, og
kemur þá sérstaklega illa við kandí-
datana. Engu að síður er starfs-
andinn mjög góður þó óvissan sé
erfið,“ segir G, Birna Guðmunds-
dóttir, aðstoðarlæknir.
„Það sem mest hefur skort á er
þó fagleg umræða. Það er skrýtið
að ætla með handafli að leggja niður
heilan spítala á nokkrum dögum —
sérstaklega þann sem hefur sýnt
fram á lægstan rekstrarkostnað. Ef
af svona sameiningu ætti að verða
mundi ég vilja sjá það sem margra
ára þróun þar sem fulltrúar frá heil-
brigðiskerfínu og stjómmálamenn
tækju virkan þátt.
Auðvitað er slæmt fyrir starfs-
fólkið að missa sína vinnu, en allra
verst er að hagur sjúklinga er að
engu hafður. Sjúkrahús eru til fyrir
sjúklinga en ekki starfsfólkið, og það
er ekkert rætt um hvemig þetta
kemur við þá. Hin sjúkrahúsin éru
á engan hátt fær um að taka við
auknu streymi eins og ástandið er
þar í dag — þetta þýðir ringulreið
og verri þjónustu fyrir sjúklinga.
Sjúklingar hér hafa persónulega og
góða þjónustu en ég tel engu að síð-
ur vera hægt að ná aukinni hagræð-
ingu eftir nokkur ár, með vandlegum
undirbúningi. Það er út í hött að
ætla sér svo stórar framkvæmdir á
svo stuttum tíma, og sjúklingarnir
þjást fyrir það.“
Tvísýnt ástand
„Ástandið er mjög tvísýnt — ég
er lausráðin og þori ekki að fastráða
mig því ég vil hafa vaðið fyrir neðan
mig. Þetta eykur líka álagið í vinn-
unni, þegar búið er við svona óör-
yggi og óvissu," sagði Guðbjörg
Pálsdóttir, hjúkrunarfræðingur.
Guðbjörg segist auk þess hafa
fengið sterk viðbrögð og stuðning
frá sjúklingunum. „Þeim þykir þetta
mjög heimilislegt sjúkrahús og
fínnst mjög miður að sjá í hvað horf-
ir. Andlegt ástand starfsfólksins og
líðan hefur auðvitað líka áhrif á
starfíð og okkur þykir leitt að svona
mál skuli geta haft áhrif á umönnun
sjúklinganna.“
Rangt að farið
kostur, en ekki að leggja niður starf-
semina á þann hátt að þetta verði
ekki lengur virkur spítali."
Svíður sárt
„Það sem stingur okkur hvað
mest, sem lengst emm búin að vera
hérna, er hvernig heilbrigðisráðu-
neytið hefur sent systmnum kveðj-
una,“ segir Hans Hilaríusson, um-
sjónarmaður. Hans hefur unnið á
Landakoti í 35 ár og ber sterkar
taugar til spítalans og systranna.
„Það svíður dálítið sárt að sjá hversu
iítil virðing hefur verið borin fyrir
þeim.
Hvað sameininguna varðar virðist
mér ómælda tugi milljóna skorta til
að koma þessari stofnun í það horf
að hún geti orðið að sómasamlegu
öldmnarvistheimili."
Vildi heyra meira í sjúklingum
„Þessi umræða hefur farið óskap-
lega illa í starfsfólk," segir Kristín
Högnadóttir, deildarstjóri í móttöku-
deild. „Margir eru orðnir uggandi
um hag sinn þó við hjúkrunarfræð-
ingamir getum flest fengið vinnu
annars staðar. Það sem mér þykir
sérstaklega verðmætt við þennan
spítala er að í þessari smáu einingu
er hægt að veita sjúklingum mun
betri þjónustu á öllum sviðum —
hlutirnir ganga fljótar fyrir sig og
biðtíminn er minni.
Mér þykir í raun verst hvað við
heyrum lítið frá sjúklingum á opin-
bemm vettvangi, því við fáum sjálf
svo mikið hrós fyrir þjónustuna sem
við veitum.
Við emm komin með dagdeild
fyrir sjúklinga sem ekki leggjast
inn, og koma til að fara í alls konar
aðgerðir, blóðgjafir og svo framveg-
is. Á níu rúma deild höfum við haft
allt upp í fjórtán sjúklinga á dag,
og hefur mikil hagræðing verið í
þessu — deildin hefur margborgað
sig og lítið sem ekkert verið um bið-
lista. Þetta verður einnig til þess að
skurðstofur og annað nýtist betur.“
Óvisst atvinnuástand
„Niðurskurðurinn kemur auðvitað
niður á Sóknarkonunum hér, sem
margar em orðnar fullorðnar og
hlaupa ekki bara í nýja vinnu,“ seg-
ir Margrét Bjömsdóttir, aðstoðar-
ræstingastjóri. „Sá góði vinnuandi
sem hér er hefur skaðast af óviss-
unni og má segja að loftið sé lævi
blandið.
Annars líst mér ekki svo illa á
sameiningaráformin í sjálfu sér —
það er bara ekki rétt að þeim staðið
og heilbrigðisráðherra hefur komið
illa út úr þessu. Systumar störfuðu
og starfa hér óeigingjamt og mér
finnst þær ekki eiga svona meðferð
skilið, að samningur þeirra við ríkið
sé að engu hafður."
Leita verður annarra Ieiða
„Ég stend í þeirri trú að eftir því
sem fyrirtæki stækka, þá vaxi
stjómunarvandamálin. Skrifræðið
vex og stjórnunarþörfín verður meiri
í sameinuðum spítala en í hinum
tveimur samanlagt," segir Kristinn
Siguijónsson, verkfræðingur á rann-
sóknastofu. „Við gætum fengið
„sænskt ástand", þar sem báknið
var orðið svo óhöndugt að nú em
þeir að vinna að því að snúa þróun-
inni við.
Stærsti kosturinn við þennan spít-
ala er þó ekki smæð hans, heldur
launakerfí læknanna. Þetta gerir það
að verkum að þeir hafa keyrt starf-
ið hér miklu hraðar. Það væri miklu
nær að spítalinn færi út í „rútínuað-
gerðir", þar sem styrkur hans er,
því vissulega fara menn seint að
gera hér heila- og hjartaskurðað-
gerðir. Ég vil gera það að tillögu
minni að spítalinn verði seldur, og
í framtíðinni verði verkin boðin út,
og ef hann reynist dýrari en Landsp-
ítalinn þá verði viðskiptunum beint
þangað."
Minnir á þráhyggju
„Órói og óvissa er í fólki, og auð-
vitað er óþægilegt að fá allar fréttir
úr fjölmiðlunum — kvöldfréttimar
segja manni hvað gerist næst, og
fólk hefur áhyggjur, því það gæti
reynst miserfítt fyrir það að fá nýja
vinnu,“ segir Jarþrúður Þórhalls-
dóttir, yfirsjúkraþjálfí.
„Manni fínnst þetta allt mjög sér-
kennilegt — tvennt er þó sérstaklega
alvarlegt: Annars vegar tillögur sem
ekki virðast tryggja að unnt verði
að veita sömu þjónustu og áður og
því hljóti biðlistar að lengjast. Nú
þegár liggja sjúklingar sem bíða eft-
ir að komast í bæklunaraðgerðir
heima hjá sér og taka verkjalyf.
Þeir hafa ekki orku til að beijast. í
öðru lagi er það, að skurðaðgerðir
leggist hér af, sem hlýtur að reyn-
ast óhagkvæmt þar sem nýlega hef-
ur verið gerð upp skurðstofa.
Fyrir okkur lítur þetta út eins og
leggja eigi spítalann niður og marg-
ir sjúklingar hafa lýst yfír óánægju.
Auðvitað verður að hagræða og
spara, en tillögurnar sýna að mínu
viti ekki glögglega að það verði
nokkur sparnaður af þessu — þetta
minnir hálfpartinn á þráhyggju.
Svo er það sem snýr að systmn-
um. Mér fínnst heilbrigðisráðherra
gagnrýni verður, því þeim hefur
ekki verið sýnd sú virðing sem þeim
ber — fáir vita hversu mikið starf
þær hafa lagt í þetta í gegnum árin,
því þær hafa ekki hátt um það.
Samningur sem veitir þeim neitunar-
vald er í raun ekki virtur, því þegar
þær nýta sér það, þá beitir ráðherra
valdi og þvingar fólk til hlýðni, og
þá verður auðvitað neitunarvaldið
óvirkt."
Þjóðarskömm
„Starfsfólk er almennt mjög
óánægt með hvernig að málum hef-
ur verið staðið. Gjöf nunnanna á
Landakoti til þjóðarinnar hefur verið
misnotuð þegar gengið er á svig við
þeirra vilja,“ segir Guðlaug Torfa-
dóttir, líffræðingur á rannsókna-
stofu. „Ég þekki þennan spítala,
bæði sem sjúklingur og starfsmað-
ur, og þar ríkir alveg sérstakur andi.
Þegar ekki einu sinni virðist liggja
fyrir að beinn fjárhagslegur ávinn-
ingur verði af sameiningunni held
ég að þetta sé hvorki viturleg né
góð lausn.
Það liggur við að það megi kalla
það þjóðarskömm hvernig komið
hefur verið fram við systumar, sem
hafa gefíð þjóðinni svo mikið en
hafa verið svo illa meðhöndlaðar af
stjórnvöldum."
Hjúkrunarstjómendur Landa-
kots vilja ræða sanieiiiiiigri
SIGHVATUR Björgvinsson fékk í gær undirskriftaskjal frá öllum
stjórnendum hjúkrunarsviða á Landakotsspítala þar sem þeir lýsa
yfir vilja sínum til að viðræður verði hafnar á ný á milli Landakots
og Borgarspítalans. Þar er einnig farið fram á að skipuð verði ný
viðræðunefnd af hálfu Landakots en að sögn Sighvats verður spítal-
inn sjálfur að velja sína fulltrúa í nefndina. Ráðherra barst einnig
bréf í gær frá Haraldi Ólafssyni, formanni yfirstjórnar Landakots
og starfsmanni ráðherrans, vegna sameiningaráformanna, þar sem
hann skýrir ástæður þess að hann hætti störfum í viðræðunefndinni
um miðjan nóvember.
„Á lyflæknisdeild 1A eru 30 sjúkl-
ingar þó deildin sé aðeins mönnuð
fyrir 20, svo það er erfítt að sjá
hvað verið er að meina með hagræð-
ingu,“ segir Elín Ólafsdóttir, sjúkral-
iði. „Það er engin aðstaða hér fyrir
gamalt fólk — þrengslin eru mikil
og eflaust þyrfti að gera stórvægi-
legar breytingar á húsnæðinu ef
ætti að breyta spítalanum í öldrun-
arspítala. Áuk þess mundi starfs-
fólkið sennilega frekar kjósa að
vinna á öldrunardeildum sem væru
hannaðar sem slíkar."
Elín segir góðan starfsanda ríkja
á Landakoti, enda séu margir búnir
að vinna þar lengi. Nokkuð óöryggi
hefði þó gripið um sig upp á síðkast-
ið — fólk fengi svo lítið að heyra
nema það sem fram kæmi í ijölmiðl-
um.
„Ef þetta yrði gert að ellispítala
einvörðungu mundi sennilega helm-
ingurinn af starfsfólkinu segja upp,
en sannleikurinn er sá að við erum
með mikið af gömlu fólki inni á deild-
unum — um og yfir helmingur sjúkl-
inga.“ Um sameiningarspurninguna
segir Elín sér þykja í góðu lagi að
stofna til sameiginlegra verkefna
eins og efni standa til á hverjum
tíma. „Samstarf sem eykur sparnað
- og hagræðingm er vissulega góður-
Samkvæmt tillögu ráðherra
verður fjárframlag til Borgarspít-
ala óbreytt frá þessu ári en fjárveit-
ing til Landakots 830 millj. kr., sem
er niðurskurður um rúmlega 300
millj. kr. á milli ára. Sighvatur seg-
ir að um tvo kosti hafi verið að
ræða. „Annars vegar að skerða
verulega fjárveitingar til beggja
spítalanna, sem hefði þýtt að þeir
hefðu'Mðir verið að meira ’eða
minna leyti í lamasessi. Hinn kost-
urinn var að haga fjárveitingum
þannig að hægt yrði að starfrækja
annan spítalann með eðlilegum
umsvifum. Mínar tillögur voru að
gera það og fara síðan í uppbygg-
ingarstarf á þeim spítala í samræmi
við tillögur nefndarinnar, sem vann
álitsgerð um sameiningu spítal-
anna. Ég hafði skýrt frá því að ég
myndi hrekjast til áð gerá þettá
ef samkomulag um samstarf
næðist ekki,“ sagði Sighvatur.
Kom fram í máli hans að afleið-
ingar niðurskurðarins yrðu, að
Landakotsspítali ætti ekki mögu-
leika á að veita bráðaþjónustu
nema á augndeild og barnadeild
og mjög muni dregið úr starfsemi
lyflækningadeildarinnar. „Spítal-
inn mun því samkvæmt þessu halda
áfram að starfa en hann verður
að breyta starfsemi sinni mjög
verulega. Ég tel að af tveimur
slæmum kostum sé betra að vera
með annan spítalann í góðum gangi
en að báðir verði Iamaðir,“ sagði
hann.
Sighvatur kvaðst reikna með að
viðræður hæfust fljótlega á milli
spítalanna og ekki stæði á ráðu-
neytinúr K
Vildi hann ekki skýra frá því
hvað kæmi fram í bréfi Haraldar
Ólafssonar. Sagðist hann telja að
Haraldur væri ekki á móti samein-
ingu spítalanna þótt hann væri
mótfallin niðurstöðum nefndarinn-
ar varðandi hlut Landakotsspítala.
„Við gerðum ráð fyrir að
ráðningartími hans hjá ráðuneytinu
rynni út um áramótin en ég legg
áherslu á að Haraldur sat í þessari
nefnd sem fulltrúi ráðuneytisins.
Og hann var ráðinn til þessa starfs
af mér og sem talsmaður minn
þótt hann hafi fullan rétt til að
hafa eigin skoðanir á þessum mál-
um, en þær eru ekki þær sömu og
mínar. Eg á eftir að ræða við hann
um skýringar hans í bréfinu en þær
felast í að hann sé ekki sáttur við
þessa sameiningu spítalanna,"
sagði- Sighvatur.