Morgunblaðið - 10.11.1994, Blaðsíða 8

8 FIMMTUDAGUR 10. NÓVEMBER 1994
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Er vor pólitíski frelsari fæddur . . .
Samtök um kvennaathvarf
Bráðabirg-ðastjórn skoði
alla þætti starfseminnar
BRÁÐABIRGÐASTJÓRN Sam-
taka um kvennaathvarf, sem kjör-
in var á aðalfundi samtakanna 1.
nóvember sl., vinnur nú að því að
endurskipuleggja lög og stjórn-
sýslu samtakanna og, ef með þarf,
rekstur athvarfs og þjónustumið-
stöðvar, starfsmannahald og með-
ferð fjármuna. Þetta kemur fram
í fréttatilkynningu sem bráða-
birgðastjórnin hefur sent frá sér.
Á aðalfundinum voru lagðir
fram ársreikningur 1993 og árs-
hlutareikningur 1994, endurskoð-
aðir af Endurskoðunarmiðstöðinni
Coopers & Lybrand hf. „Á grund-
velli niðurstaðna Endurskoðun-
armiðstöðvarinnar höfðu félags-
lega kjörnir endurskoðendur og
gjaldkeri samtakanna gert at-
hugasemdir við rekstur athvarfs
og þjónustumiðstöðvar og óskil-
virkni stjórnkerfis,“ segir í tilkynn-
ingunni.
I kjölfar þessa samþykkti aðal-
fundurinn tillögur framkvæmda-
nefndar um að kjósa bráðabirgða-
stjórn fimm kvenna, sem allar eru
fjárhagslega óháðar rekstri sam-
takanna. Bráðabirgðastjórnin skal
starfa allt að sjö mánuðum og
boða til aðalfundar eigi síðar en
1. júní 1995.
Mikill vandi fyrirsjáanlegur
„Fyrirsjáanlegt er að á næstu
mánuðum mun kvennaathvarfið
eiga við mikinn vanda að etja. í
fyrsta lagi þarf að koma á skilvirk-
ara stjórnkerfi og meðferð fjár-
muna. í öðru lagi hefur starfsemi
athvarfsins aukist sem hefur leitt
til hærri útgjalda."
Hildigunnur Ólafsdóttir, for-
maður bráðabirgðastjórnarinnar,
sagði að stjórnin væri nú að raða
verkefnum í forgangsröð og reyna
að átta sig á þeim, en meirihluti
stjórnarinnar kæmi nýr að verk-
efninu. Hún sagði að stjórnin liti
þær athugasemdir sem gerðar
hefðu verið alvarlegum augum en
vildi ekki að öðru leyti tjá sig um
störf stjórnarinnar og sagði að hún
myndi skýra frá þeim eins fljótt
og hægt væri.
Vandasamt, erfitt
og leiðinlegt mál
Sjöfn Ingólfsdóttir, sem sæti á
í stjórninni, ságði að stjórnin væri
ekki komin nógu langt í störfum
sínum til að hún gæti gefið frek-
ari upplýsingar en þær sem fram
kæmu í fréttatilkynningu. Hún
sagði að um væri að ræða vanda-
samt, erfitt og leiðinlegt mál en
hins vegar sagði hún að ekki væri
um glæpsamlegt athæfi að ræða
og heldur ekki stórar fjárhæðir.
Þá sagði hún að vegna þess að
Samtök um kvennaathvarf væru
grasrótarsamtök þá væri ekki
hægt að skella allri skuldinni á
neinn einn. Hún segir að ákveðin
óreiða hafi verið á fjármálum
vegna þess hve margir hafi komið
að þeim og það sé m.a. hlutverk
bráðabirgðastjórnarinnar að
greiða úr henni og skilgreina
ábyrgð. Það tæki hins vegar tíma
að breyta hlutunum og hún sagði
að stjómin myndi gera grein fyrir
störfum sínum eins fljótt og hægt
væri.
Nefnd um
nýtingu
Safnahússins
SAMÞYKKT var á ríkisstjórnarfundi
á þriðjudag að setja á stofn nefnd
þriggja fulltrúa menntamála-, for-
sætis- og fjármálaráðuneytis til að
athuga og leggja mat á tillögur um
framtíðarnýtingu Safnahússins.
Ýmsar húgmyndir hafa komið
fram um nýtingu Safnahússins með-
al annars að nota það undir Náttúru-
gripasafn lslands. Samkvæmt upp-
lýsingum Morgunblaðsins eru hug-
myndir um það í menntamálaráðu-
neytinu að þar verði starfsemi, er
lúti að varðveizlu menningararfsins.
Landbúnaðarráðherra um innflutning
Verkalýðshreyfingin
oft staðið með bændum
HALLDÓR Blöndal landbúnaðarráð-
herra segist ekki átta sig á hvemig
Hrafnkell A. Jónsson, formaður
verkalýðsfélagsins Árvakurs á Eski-
firði, vilji útfæra hugmyndir sínar um
að verkalýðshreyfingin beiti sér fyrir
því við gerð komandi kjarasamninga
að matvælaverð Iækki með því að
opnað verði fyrir innfiutning landbún-
aðarvara, eins og fram kom í Morgun-
blaðinu sl. sunnudag.
Halldór sagðist ekki hafa heyrt
Hrafnkel reifa þessar hugmyndir og
sagðist ekki vita hvort það væri hans
skoðun að leyfa ætti óhindraðan inn-
flutning á niðurgreiddum erlendum
landbúnaðarvörum í samkeppni við
íslenskan landbúnað.
„Verkalýðshreyfingin hefur oft
gengið fram með bændum í barátt-
únni. Þeir gerðu það 1978, svo ég
minni á frægt dæmi, og verkalýðs-
hreyfkigin kom að kjarasamningun-
um í sambandi við gerð búvörusamn-
ingana. Við erum líka að tala um
Qölda verkafólks sem vinnur í mjólk-
ursamlögum, kjötvinnslustöðvum,
sláturhúsum og víðar,“ sagði Halldór.
Þekking nemenda athuguð
Grundvöllur til
að ræða gæði
menntakerfisins
Dr. Einar
Guðmundsson
Yerkefnið, sem kallast
TIMSS (Third Inter-
national Mathematics
and Science Study) hófst árið
1990 á vegum IEA, alþjóð-
legra samtaka rannsóknar-
stofnana á sviði uppeldis- og
menntamála. Islendingar
bættust í hópinn árið 1992.
Rannsóknastofnun uppeldis-
og menntamála vinnur verk-
efnið í samvinnu við mennta-
málaráðuneytið, auk þess sem
aðilar innan Kennaraháskól-
ans og Háskóla íslands koma
við sögu.
Hver er tilgangur þessa
verkefnis?
„Tilgangurinn er margþætt-
ur. I fyrsta lagi athugun á
kunnáttu nemenda í stærð-
fræði og náttúrufræði, en til
hennar telst líffræði, eðlis-
fræði, efnafræði og jarðfræði.
Sömu próf eru lögð fyrir nem-
'endur í 50 öðrum löndum um all-
an heim og því getum við borið
niðurstöður saman í ólíkum lönd-
um. I öðru lagi hvert sambandið
er á milli námsárangurs og marg-
vísiegra bakgrunnupplýsinga um
nemendur og námsskilyrði þeirra.
Þessum gögnum er safnað með
spurningalistum sem lagðir eru
fyrir nemendur og kennara.
Spurningalistarnir eru eins í öllum
þátttökulöndunum. i þriðja lagi
er athugað hvernig námsefni og
kennsla endurspegla yfirlýst
markmið í námsskrám þátttöku-
landanna, þ.e. hvort námsskráin
er raunhæf miðað við kennslu-
gögn og áherslur í kennslu. Þessi
hluti verkefnisins er unninn með
greiningu á innihaldi námsskráa
og kennslubóka og með spurn-
ingalistum sem lagðir eru fyrir
kennara og skólastjóra. Greining
námsgagna og námsskráa er nú
að mestu lokið hérlendis. Loks
má nefna að kennarar í öllum
þátttökulöndunum svara eiúnig
spurningum um starfsskilyrði sín
og kennsluhætti. Það verður fróð-
legt að sjá hvernig íslenskir kenn-
arar standa í samanburði við er-
lenda starfsfélaga þeirra að þessu
leyti. Hér hef ég aðeins nefnt
nokkur atriði sem tengjast til-
gangi rannsóknarinnar."
Hefur þú einhverja hugmynd
um hvernig íslenskir nemendur
standa að vígi gagnvart nemend-
um í öðrum löndum?
„Nei, ég get ekki sagt til um
það. Islenskir nemend-
ur eiga sjálfsagt eftir
að standa sig vel í
ákveðnum þáttum próf-
anna, en síður í öðrum.
Við höfum engan sam-
anburð við aðrar þjóðir,
því við tókum ekki þátt
í fyrri tveimur rannsóknum, sem
IEA stóð fyrir. Þessi könnun ætti
þó að gefa okkur tækifæri til að
setja upp gagnabanka, sem við
getum moðað úr í framtíðinni. Þar
hef ég sérstaklega hug á að bera
saman niðurstöður á Norðurlönd-
unum.“
Hvernig verður þessi rannsókn
framkvæmd?
„Við höfum samband við flesta
skóla landsins og óskum eftir
þátttöku þeirra í rannsókninni, en
hún fer fram í lok þessa skólaárs.
Miðað er við að kanna kunnáttu
9 og 13 ára nemenda, eða þeirra
sem nú sitja í 3. og 4. bekk grunn-
skóla og 7. og 8. bekk grunn-
skóla. Þá verður kunnátta nem-
enda á lokaári í framhaldsskólum
könnuð, bæði þeirra sem stunda
►Einar Guðmundsson er
deildarstjóri prófa- og mats-
deildar á Rannsóknastofnun
uppeldis- og menntamála.
Hann stjórnar nú íslenskum
hluta í alþjóðlegu verkefni
þar sem athuguð er kunnátta
nemenda í stærðfræði og
náttúrufræði. Verkefnið er
liður í alþjóðlegri rannsókn
sem um 50 lönd i öllum heims-
álfum taka þátt í. Einar hefur
BS-próf í líffræði og BA-, MS-
og doktorspróf í sálfræði.
bóknám og verknám. Við höfum
ekki mótað fyllilega þann þátt
verkefnisins, en hugsanlega verð-
ur kannað sérstaklega hvernig
þeir nemendur, sem eru að ijúka
námi á sérstökum eðlisfræði- og
stærðfræðibrautum, standa að
vígi.“
Hvaða þýðingu hefur alþjóðlegt
samstarf um slíkar kannanir?
„Þessi rannsókn er mikilvæg
fyrir upplýsingamiðlun um ís-
lenskt menntakerfi samanborið
við önnur lönd. Við höfum áður
tekið þátt í alþjóðlegum rannsókn-
um a,f þessu tagi og í fyrra lágu
til dæmis fyrir niðurstöður rann-
sóknar á læsi skólabarna, þar sem
Islendingar komu ágætlega út.
Niðurstöður þessarar rann-
sóknar nýtast fyrir ýmsa aðila í
menntakerfisins hér á landi. Þar
má nefna, að þær auðvelda
fræðsluyfirvöldum
ákvarðanatöku og
stefnumótun í mennta-
málum, þær nýtast
rannsóknarstofnunum
á sviði menntamála og
háskólum sem sjá um
menntun kennara, sem
og kennurum í þeim námsgreinum
sem rannsóknin nær til og loks
nýtast þær við námsskrárgerð og
samningu kennsluefnis.
Með þátttöku í þessari alþjóð-
legu rannsókn fæst greining og
lýsing á námskunnáttu íslenskra
nemenda miðað við jafnaldra
þeirra í öðrum löndum og því
skapast annars konar grundvöllur
til að ræða skilvirkni og gæði ís-
lenska menntakerfisins en hingað
til. Við fáum mynd af viðhorfí og
vinnubrögðum íslenskra kennara
samanborið við erlenda, fáum
nýjan vettvang til að þróa gerð
námsmarkmiða og þjálfa fólk í
gerð og notkun þeirra og loks
fáum við aðgang að neti sérfræð-
inga í rúmlega 50 löndum á sviði
uppeldis- og menntamála."
Mikilvægar
upplýsingar
um mennta-
kerfið