Morgunblaðið - 10.11.1994, Blaðsíða 42

42 FIMMTUDAGUR 10. NÓVEMBER 1994
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
KRISTJANA BRYNDÍS
DA VÍÐSDÓTTIR
+ Kristjana
Bryndís Dav-
íðsdóttir fæddist
21. ágúst 1913 á
Þórshöfn á Langa-
nesi. Hún lést í
Reykjavík 1.
nóvember síðast-
Iiðinn. Foreldrar
hennar voru þau
Halldóra Arnljóts-
dóttir, Ólafssonar,
prests og alþingis-
manns á Sauðanesi
og Davíð Kristjáns-
son, Jónssonar hót-
elhaldara á Seyðis-
firði. Davíð var
verslunarstjóri á Þórshöfn en
rak síðar verslun á Skólavörðu-
stíg 13 í Reykjavík. Systkini
Kristjönu Bryndísar voru: Mar-
grét, gift Hjalta Björnssyni,
stórkaupmanni, Arnljótur,
starfsmaður Olíuverzlunar ís-
lands, kvæntur Ágústu Maríu
Figved, Hólmfríður, gift Helga
Elíassyni, fræðslumálastjóra,
Snæfríð, gift Þorsteini Egilson,
tryggingamanni og Þorsteinn,
kaupmaður, kvæntur Guðnýju
Amadóttur. Einungis tvö
yngstu systkinin eru enn á lífi.
Bryndís giftist ekki og eignað-
ist ekki böm. Hún sá um heim-
ili foreldra sinna þar til þau
létust en eftir það starfaði hún
lengst af hjá Afengis- og tób-
aksverslun ríkisins. Útför
Bryndísar fer fram frá Foss-
vogskirkju í dag.
ÞEGAR lítil stúlka var að reyna að
kalla myndina af guði fram í huga
sér leitaði hún fyrirmynda úr heim-
inum í kringum sig. Skyndilega
staðnæmdist hugurinn við ásýnd
dökkhærðrar, brúneygrar móður-
systur. Einhvern veginn þannig
hlaut hann að vera, blíður og hlýr,
hafinn yfir óþarfa ver-
aldarvafstur og um-
burðarlyndur gagnvart
yfirsjónum barna. Það
er þessi ljúfa minning
sem mér er efst í huga
þegar ég kveð Bryndísi
frænku mína.
Kristjana Bryndís
sem við ættingjamir
kölluðum alltaf Biddí
ólst upp við góð kjör í
hópi glaðværra systk-
ina þar til heimskrepp-
an rauf djúpt skarð í
efnahaginn. Þá var
haldið suður til Reykja-
víkur þar sem Davíð
stofnaði verslun á Skólavörðustíg
13 en fjölskyldan settist að í lítilli
íbúð á efri hæð hússins. Þótt Bryn-
dís væri komin á unglingsár var
alltaf talað um „heima á Þórshöfn"
og minningamar þaðan vom fagrar
og hugstæðar. Okkur systkinunum
gaf hún hlutdeild í þessum minning-
um með því að segja okkur ótal
sögur úr litla þorpinu þar sem mið-
nætursólin dansaði á haffletinum á
sumrin en öldumar hrifsuðu til sín
menn af litlum bátskeljum í aftaka-
veðmm á vetri. Þessar sögur kunni
hún að segja af þvílíkri list að litlum
hlustanda hitnaði og kólnaði á víxl.
Það var bjart yfir haffletinum á
Skólavörðustíg 13 og ekki átti
Bryndís síst hlut að því. Systkini
hennar giftust snemma og stofnuðu
heimili en í hennar hlut kom að sjá
um foreldra sína þegar ellin færðist
yfír og taka á móti stórfjölskyld-
unni og vinum þegar þörf krafði.
Og þar var oft giatt á hjalla, tekið
í spil, bomar fram veitingar og
sagðar sögur. Margir í fjölskyldunni
höfðu góða frásagnargáfu en þar
tók Bryndís flestum fram. Hún
hafði hárfínt auga fyrir því skop-
lega í tilvemnni og kom því til skila
á óviðjafnanlegan hátt en einungis
í sínum hópi. Meðal ókunnugra var
+
Bróðir okkar,
ÞORVARÐUR BJARNASON,
Hörgsdal á Sfðu,
sem andaðist 3. þessa mánaðar, verður jarðsunginn frá Prest-
bakkakirkju 12. nóvember kl. 14.00.
Systkini hins látna.
+
Ástkaer móðir okkar, tengdamóðir,
amma og langamma,
AÐALHEIÐUR E. JÓNSDÓTTIR
(frá Gróf),
Hjallabraut 33,
Hafnarfirðí,
lóst í St. Jósepsspítala 8. nóvember sl.
Hörður Sigursteinsson, Jóhanna Jóhannsdóttir,
Jóna Sigursteinsdóttir,
Jón Ingi Sigursteinsson, Kristfn Kristjónsdóttlr,
Brynja S. Johansen, TorJohansen,
Bjarni Sigursteinsson, Sigurlaug Guðjónsdóttir,
Rúnar Sigursteinsson, Jóna Knútsdóttir,
Einar Sígursteinsson, Elfn Kristófersdóttir,
barnabörn og barnábarnabörn.
hún dul og fáskiptin. Okkur hin gat
hún gert máttlaus af hlátri, ekki
síst Halldóm, móður sína, og ég sé
hana ömmu fyrir mér, prúðbúna í
stólnum sínum, með tárin rennandi
niður kinnamar út af glensinu í
Bryndísi.
Það urðu mikil umskipti í lífi
Bryndísar þegar foreldrar hennar
féllu frá með stuttu millibili seint á
6. áratugnum. Búðinni hans afa
hafði verið lokað nokkm áður og
nú var heimilið leyst upp. Bryndís
fluttist fljótlega í íbúð í húsi Þor-
steins bróður síns og Guðnýjar
Árnadóttur konu hans og dreif sig
út á vinnumarkaðinn í fyrsta sinn,
tæplega fimmtug að aldri. Það kom
okkur á óvart hversu fljótt hún
aðlagaðist þessum breyttu lífshátt-
um, en þar naut hún stuðnings
systkina sinna og maka þeirra því
að alltaf var hún aufúsugestur hjá
þeim og okkur systkinabömunum.
Hún hélt lengi þeim sið af Skóla-
vörðustígnum að bjóða í kaffí og
þá var dekkað með sparistellinu og
silfurborðbúnaðinum frá Þórshöfn.
Hún las mikið, einungis góðar bæk-
ur, ferðaðist með fjölskyldu og vin-
um til útlanda og naut lífsins á sinn
hátt á meðan henni entist heilsa.
Hún hafði tiginmannlegt yfírbragð
og hjúkmnarkonurnar sem önnuð-
ust hana að leiðarlokum kölluðu
hana stundum hefðarkonuna.
Hún var frá fyrstu tíð náinn vin-
ur okkar systkinanna og kunni vel
að meta prakkarasögur sem við
þorðum varla að segja heima hjá
okkur. Á sama hátt varð hún vinur
bamanna okkar og kallaði fram
elskulegar tilfinningar hjá þeim.
Þess varð ekki síst vart þegar ellin
sótti að henni og henni var orðið
stirt um mál því að ekki var við
annað komandi af þeirra hálfu en
að hún sækti fjölskylduveislur og
héldi með okkur hátíðir. Og þó að
þrekið Qaraði smám saman út var
alltaf blikið í brúnum augum henn-
ar, blik góðmennsku og glettni.
Ég hef stundum velt því fyrir
mér, hvort Bryndís hefði ekki átt
skilið stærri landvinninga á þessari
jörð — hvort hún hefði ekki notið
sín í hlutverki eiginkonu og móður
eða getað nýtt eiginleika sína til
mikilvægari starfa í samfélaginu
en raun bar vitni.
Við töluðum aldrei um það og
mér er nær að halda að hún hafí
verið sátt við hlutskipti sitt. Hún
heyrðist að minnsta kosti aldrei
kvarta. Það eina sem hún hafði
áhyggjur af var að hún þyrfti að
lifa öll systkini sín. Við því var
henni hlíft.
í fallegri dæmisögu segir: Yfír
litlu varst trúr. Yfír mikið mun ég
ERFIDRYKKJUR
dk____
P E R L A N sími 620200
Erfidrykkjur
Glíesilcg kalfi-
lilaólxirð fallegir
salir og iiijiig
góð þjónustiL
Upplýsingar
í síma 2 23 22
■
FLUGLEKHR
HÖTEl LOFTLEIIIK
setja þig. í trausti þeirra orða kveð
ég ástkæra móðursystur, mína
fyrstu ímynd um guðdóminn.
Guðrún Egilson.
Stundum fínnst mér þegar verið
er að skrifa minningargreinar og
lofa hina látnu sé það ef til vill of
seint og hugsa um það hvort sá sem
skrifað er um hafí fengið að heyra
um sitt eigið ágæti i lifanda lífí,
eða er verið að gera þetta fyrir eftir-
lifandi afkomendur þeim til hugg-
unar og gleði. .
Bryndís eða Biddí eins og hún
var alltaf kölluð af okkur átti enga
afkomendur og ekki er það þess
vegna sem ég skrifa þessa grein,
veit ég einnig að hún fékk að heyra
í lifanda lífí hjá nákomnustu ætt-
ingjum sinnum að hún væri góð
frænka, enda ekki hægt annað svo
hjartahlý og einlæg sem hún var.
Þegar systir hennar impraði á því
við mig hvort ég vildi skrifa fáeinar
línur fannst mér auðvelt að verða
við þeirri bón. Vandinn væri bara
sá hvort ég kæmi því til skila hversu
góð Biddi var, ekki einungis góð
heldur einnig einlæg og hrein sál,
sem öllum vildi vel.
Til er afmælisljóð sem Sigríði
Amljótsdóttur móðursystur hennar
var einu sinni fært. Mér finnst eins
og þau áhrínsorð hafí einnig færst
yfir á Bryndísi en þannig hljóða þau:
Og ástarkveðjur englum frá
þau eig’ að færa þér
og heillaósk, sem hrín þér á
og hún þá svona er:
í æsku vertu eins og rós
í yndi hrein og góð,
en seinna vertu líkt og ljós
er lýsir allri þjóð.
Ég kynntist henni fyrst í gegnum
systurdætur hennar, Dóru og Gyðu
sem eru æskuvinkonur mínar og
skynjaði ég hve vænt þeim þótti
um hana. Ég fann að hún hafði
alltaf tíma og áhuga að vita hvað
þær væru að bralla á unglingsárun-
um. .. En það var ekki fyrr en seinna
þegar ég giftist systursyni hennar,
Orra, sem ég kynntist í raun hvern
mann hún hafði að geyma. Einlæg
gleði hennar yfir allri velgengni
systkina og systkinabama sinna var
algjörlega óeigingjöm. Aldrei
fannst mér hún hugsa um sig fyrst
og öfund var ekki til í hennar hugs-
un.
Hún bjó fyrri hluta æfi sinnar í
skjóli foreldra sinna og þegar þau
tóku að eldast hugsaði hún um þá.
Mér hefur verið sagt að systkini
hennar og markar og svo seinna
systkinaböm gátu komið hvenær
sem var í heimsókn og þar beið
alltaf kaffí og heimabakað meðlæti
ásamt ljúfu viðmóti. Ætíð er minnst
með djúpri virðingu á heimili afa
og ömmu á Skólavörðustíg og er
það ekki síst Bryndísi að þakka.
Eftir andlát foreldra hennar
sýndu systkini hennar að þau kunnu
vel að meta það sem hún hafði
gert fyrir þau öll og var allt kapp
lagt á að hún gæti komið sér nota-
lega fyrir og átt góða ævi. Hún var
svo lánsöm að Þorsteinn bróðir
hennar og Guðný kona hans gátu
boðið henni að búa í húsinu sínu.
Þar bjó hún í rúm 30 ár umvafin
kærleika og umhyggju þeirra hjóna
og barna þeirra. Einnig voru þær
ákaflega samrýmdar Snæfríð systir
hennar og hún og veit ég að Þor-
steinn eiginmaður Snæfríðar og
börn þeirra tóku Biddí eins og hún
væri ein af fjölskyldunni og sýndu
það óspart í verki, sem dæmi um
það hvað þeim þótti vænt um hana
og mátu hana mikils, er að tvö
þeirra skírðu börnin sín í höfuðið á
henni. Svo seinna þegar hún var
komin á elliheimilið sýndu þau
systkini hennar Snæfríð og Þor-
steinn, ásamt börnum þeirra, Bryn-
dísi einstaka tryggð og umhyggju-
semi.
Þegar ég lít yfir farinn veg finnst
mér tvö atvik lýsa Bryndísi ákaflega
vel. Það fyrra var er við Orri fórum
austur í hreppa og buðum Bryndísi
með. Meðan Orri var að veiða bauð
ég henni í bíltúr að næsta bæ. Ég
var þá nýbúin að taka bílpróf og
dálítið óstyrk og þurfti að fara yfir
smáafleggjara sem var mjög grýtt-
ur en við sungum okkur samt yfír
hann og þá segir Bryníds: „Heba
mín voða ertu flink að keyra, ég
sá fullt af grjóti en ég fann svo
ekki fyrir neinu.“ Svo seinna, þegar
hún sat hjá mér í eldhúsinu í kjallar-
anum og við vorum að hlæja og
spjalla, spyr ég hvort hún vilji ekki
borða með okkur, en ég var að
steikja lifur og útbúa kartöflumús,
þá man ég hún sagði: „Osköp ertu
fljót að galdra fram þenna fína
mat, ég náði ekki að segja játakk
áður en þú vart tilbúinn með mat-
inn.“ Á einfaldan og jákvæðan hátt
lýsti hún upp umhverfið, uppörvaði
og hældi svo manni fannst allir
vegir vera færir. Ég man að það
var svo bjart yfir þessari máltíð og
ég hef eldað lifur síðan með sól í
sinni og hugsað til Biddíar og er
ekki laust við að mér fínnist ég
vera að svindla þegar ég nenni ekki
að búa til kartöflumúsina.
Nú er hennar lífí lokið hér á jörðu
og ég sé hana fyrir mér unga og
brosandi í faðmi ástvina sinna sem
eru famir á undan henni. Ég vil svo
kveðja hana með minningarljóði
Hannesar Hafsteins sem hann orti
um móðursystur hennar Óvínu Am-
ljótsdóttur er dó ung að áram.
Klukkurnar kalla
kalda morgunstundu
dapurt og þungt yfir fólva fold
Yngismey unga
ástvinum Qarri
vér leggjum brátt í myrka mold.
Heba Guðmundsdóttir.
ARNFRÍÐUR
EINARSDÓTTIR
+ Arnfríður Ein-
arsdóttir fædd-
ist á Þóroddsstöð-
um í Ölfusi 8. júlí
1906. Hún andaðist
á Droplaugarstöð-
um 2. nóvember síð-
astliðinn. Foreldrar
hennar _ voru
Magnea Ámadóttir
og Einar Eiríksson
bóndi á Þórodds-
stöðum. Hinn 30.
október 1932 giftist
Amfríður Sig-
urbergi Jóhanns-
syni bónda á Græn-
hóli í Ölfusi, f. 18. ágúst 1886,
d. 23. febrúar 1969. Þau bjuggu
á Grænhóli og síðar á Arnbergi
á Selfossi þar til þau fluttu til
Reykjavíkur árið 1965. Börn
þeirra eru: Guðmundur, sonur
Amfríðar og kjörsonur Sigur-
bergs, f. 1928, Jóhann Þór, f.
1933, Einar, f. 1934, Magnea,
f. 1937, og Ami
Bergur, f. 1948.
Útför Árafríðar fer
fram frá Fossvogs-
kirkju í dag.
ELSKU Adda.
Ég veit þú heim ert horfín nú
og hafin þrautir yfir,
svo mæt og góð, svo trygg
og trú,
svo tállaus, falslaus reyndist
þú.
Eg veit þú látin lifir.
(Steinn Sigurðsson)
Með þessum orðum kveð ég
tengdamóður mína og þakka henni
samfylgdina.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
(V. Briem.)
Agnes.