Morgunblaðið - 26.11.1996, Blaðsíða 53

MORGUNBLAÐIÐ
ekki lengur varist, heilsa og kraftar
á þrotum en í Kópavogi beið þeirra
íbúð í skjóli fóstursonar. Þeim var
erfitt að fara frá Hallsstöðum. Þó
ekki haft hátt um eða tilfinningar
bornar á torg. Huggað sig við að
komið yrði aftur að sumri. Gengið
um kæra jörð, heilsað uppá ná-
granna, fylgst með gróðrinum,
lambfé í kringum túnið og fuglalíf-
inu á sjónum. Nágrannar og vinir
horfðu á eftir þeim með söknuði í
huga. Einu býli var færra í fá-
| mennri sveit og þetta erindi kemur
í hugann.
Þau ganga um eldhús og stofu í síðasta sinn,
svipurinn rór, þegar skrefið er stigið til fulis.
Einstaka tár sést þó hniga um hrukkótta kinn
hér var það starf sem aldrei er metið til gulls.
(Á.K.)
Lóa og Berti komu í sumar en
dvölin varð stutt. í haust kom í ljós
banvænn sjúkdómur hjá Berta.
Rúmum mánuði síðar var hann all-
I ur.
I upphafí þessara orða er ljóð
um gamlan bónda, verksvið hans,
líf og athafnir. Þó að það sé ekki
ort um Berta þá fannst mér það
eiga við hann að flestu leyti. Þau
systkinin keyptu Hallsstaði og hús-
uðu jörðina, íbúðar- og útihús,
ræktun og girðingar, allt var þeirra
| verk. Mörg handtök og margir
| svitadropar, en þetta var hjartans
' mál beggja og samhent voru þau.
v Þtjá fóstursyni ólu þau upp að
mestu og sumardvalarbörnin urðu
æði mörg.
í janúar 1966 fauk bænhúsið á
Melgraseyri. Öllum til undrunar og
gleði björguðust kirkjugripir lítt
skemmdir. Fljótlega var farið að
huga að byggingu nýrrar kirkju.
Stofnuð var sérstök sókn - Mel-
Þ graseyrarsókn.
j Velunnarar Melgraseyrarkirkju,
L innan sóknar og utan lögðust á eitt
" við að koma upp fallegu og vönd-
uðu guðshúsi. Kynslóðabil var þar
óþekkt hugtak og kirkjan var vígð
10. sept. 1972. Hallsstaðaheimilið
•ét ekki sitt eftir liggja og Engil-
bert átti þar margt gott handtak
enda prýðilega laghentur. Eitt lítið
atriði er mér sérlega í minni. I
bænhúsinu sem fauk var kerta-
9 hjálmur úr kopar gefinn af sr. Eyj-
'v} Óifi Jónssyni er bjó á Melgraseyri
m 1865, má og vera að Eyjólfur hafi
™ sjálfur smíðað kertahjálminn því
stafir hans og ártal er á honum.
Kertahjálmurinn skaddaðist
nokkuð er þó tókst að koma honum
saman og gera við, fægja og pússa.
Nú var komið að vígsludegi og eft-
ir að festa hjálminn upp í kirkjuloft-
ið eða öilu heldur þá löngu festi er
_ hann hékk í, upp í kirkjuhvelfing-
I una. Þetta olli okkur stúlkunum
| nokkru hugarangri en Berti kvaðst
■ skyldi taka þetta að sér og enn
® man ég hvað mér létti að sjá gamla
kertahjálminn skínandi fagran og
gljáandi hanga á sínum stað þegar
komið var á söngæfíngu í kirkjunni
að morgni vígsludagsins.
Nú áttum við kirkju og voru í
sjálfstæðri sókn og enn reyndi á
samheldni fólks, m.a. að sameinast
m í söng við kirkjulegar athafnir.
Reynt var að koma saman, einu
li sinni til tvisvar fyrir messur og æfa
0 sálmasöng. Þar var Berti mjög virk-
ur og áhugasamur. Ég held að varla
hafi komið fyrir að hann mætti
ekki uppábúinn, brosandi með gam-
anyrði á vör. Þetta voru góðar
stundir og djúp og karlmannleg
rödd hans gaf söngnum aukinn
kraft og fyllingu. Til messugjörða
var ævinlega mætt frá Hallsstöðum.
g Arin liðu og ekki áfallalaus. Engil-
Íbert lenti í slysi svo af tók fjóra
fingur hægri handar. Með venju-
% legu jafnaðargeði bjargaði hann sér
áfram og vann flest verk þó svona
væri komið. Hann hafði haft við
orð að gaman væri að smíða nýtt
sáluhlið í kirkjugarðinn á Melgras-
eyri en eftir að þetta kom fyrir
fannst manni sjálfgefið að það væri
úr sögunni. En fyrir nokkrum árum
kom hliðið. Vönduð smíð úr ryðfríu
;] stáli. Allt unnið af honum. Fyrir
m þetta og allt annað vil ég þakka sem
jg formaður sóknarnefndar Melgras-
9 eyrarkirkju. Öllum aðstandendum
sendi ég samúðarkveðjur og kveð
MINNINGAR
með erindi úr sálmi er oft var sung-
inn í kirkjunni okkar og ég vissi
að Berta þótti vænt um.
Þegar æviþrautin dvín,
þegar lokast augu mín,
þegar ég við sælli sól
sé þinn dóms og veldisstól.
Bjargið alda, borgin mín,
byrg mig þá í skjóli þín.
(M. Joch.)
Ása Ketilsdóttir,
Laugalandi.
Það er komið að kveðjustund
okkar kæra vinar og afa, Berta á
Hallsstöðum. Það er erfitt að lýsa
þeim vináttuböndum sem við bræð-
urnir höfum bundist systkinunum,
Berta sem nú er fallinn frá og Lóu
sem dvelst á Sólvangi í Hafnar-
firði. Það er góður vinur sem hún
Lóa mín hefur misst og við öll sem
þekktum hann Berta.
Þeim vináttuböndum sem við
bræðurnir höfum bundist þeim Lóu
og Berta er ef til vill best lýst í
ótal ferðum vestur í djúp á hvaða
árstíma sem var. Fyrst sem smá-
strákar með pabba, seinna meir
með öllum mögulegum samgöngu-
tækjum hvort sem var með rútu,
flutningabílum, flugi eða Djúpbátn-
um. Staðurinn sem allt beindist að
var Hallsstaðir, heimilið sem alltaf
stóð opið fyrir strákunum hans
Gylfa. Staðurinn sem við bræðurnir
kennum okkur við í dag.
Strax í barnæsku snerist allt um
að komast vestur í Djúp. Á hveiju
einasta vori var barist um að fá
eins langt frí í skólanum og mögu-
legt var til að komast í sauðburðinn
hjá Berta og Lóu. Og á haustin
drógum við eins og hægt var að
mæta í skólann, allt fyrir það að
vera á Hallsstöðum. Jafnvel um
páskana var reynt að lengja skóla-
fríið til að komast vestur. Já, það
var mikið lagt á sig til að komast
til Lóu og Berta enda ekki að
ástæðulausu.
Nú þegar Berti er farinn hugsar
maður til baka og veltir fýrir sér,
hvað það var sem dró okkur eins
og segull að Hallsstöðum öll þessi
ár.
Það var mikill agi á Hallsstöðum.
Við bræðurnir komumst ekki upp
með neina vitleysu og lærðum fljótt
að skila þeim verkum sem við tókum
að okkur. Það var aldrei flanað að
neinu. Hlutirnir voru framkvæmdir
rólega en skipulega. Berti var ekki
málgefinn að eðlisfari og göntuð-
umst við bræðurnir oft með það að
ef við spyrðum Berta einhvers, þá
væri hægur vandi að mjólka allar
beljurnar tvisvar sinnum áður en
svarið kæmi. Berti var ekki ræðinn
við okkur bræðurna á barnaskólaár-
unum og voru samræður helst um
þau störf sem unnin voru hveiju
sinni. Það átti reyndar eftir að
breytast. Berti þurfti aldrei að segja
okkur hlutina tvisvar. Það sem hann
sagði stóð og var framkvæmt. Allt
sem kom frá Berta var vel ígrundað
og var óhætt að treysta því.
Það er margt sem situr eftir í
minningunni um hann Berta, en
eitt situr þó fastar en margt ann-
að. Það var vinátta hans og
væntumþykja við dýrin á Halls-
stöðum. Það var sama hvort það
var Surtla í íjósinu eða Bletta í
fjárhúsunum alltaf umgekkst hann
dýrin af kostgæfni og sá til þess
að engri skepnu liði illa. Bara þetta
eitt segir margt um þá persónu sem
Berti hafði að geyma. Það sem
hann gaf af sjálfum sér við bústörf-
in var til hreinnar fyrirmyndar og
er íhugunarefni fyrir marga í þess-
um heimi.
Mig langar að miiinast einnar
dagstundar sem við Berti áttum
saman fyrir 14 árum. Þetta var síð-
asta árið sem Berti fór á fjall með
gangnamönnum. Við fórum tveir
saman til móts við gangnamenn,
ofarlega í Stykkinu á Hafnardals-
fjallinu, ég 12 ára og hann á sjötug-
asta árinu. Þetta voru fyrstu göng-
urnar mínar og því stór stund fyrir
tólf ára snáða sem loksins var kom-
inn upp á fjall með gangnamönnum
en ekki niðri að standa fyrir. Aldrei
þessu vant var Berti nokkuð skraf-
hreifinn, benti mér á kennileiti og
gekk það svo langt að hann hafði
mig með í ráðum um hvar við ætt-
um að staðsetja okkur þegar féð
kæmi niður. Ég gerði mér grein
fyrir því að hann var ekki að biðja
um mín ráð heldur var hann að
viðurkenna mig sem fullgildan
starfskraft. Það var þá sem ég fann
að Berti hafði tekið mig í fullorð-
inna manna tölu.
Seinna þegar hefðbundnum
sveitastörfum lauk og önnur störf
tóku við, miðuðu allar okkar frí-
stundir að því að komast heim að
Hallsstöðum. Berti sem áður var í
uppeldishlutverkinu var orðinn fé-
lagi. Viðhorf hans til okkar hafði
breyst frá bamaskólaárunum. Nú
leit hann á okkur sem jafningja og
vini sína; einfaldast er að lýsa sam-
skiptum okkar við Berta í fjórum
orðum: hlýleiki, kímni, stríðni og
orðheppni. Á seinni árum gerði
hann mikið af því að sýna mér vís-
ur og hafði ég sérlega gaman af
vísnagátunum hans. Hlýhugur hans
í garð okkar bræðranna og vina
okkar var mikill og ómetanlegur.
Alltaf kvaddi hann okkur með fal-
legum blessunarorðum eftir hveija
heimsókn og langar mig að vitna í
vísu sem hann orti mér og unnustu
minni til heilla fyrir nokkrum mán-
uðum:
Hamingjuna höndli þið
heilla tengist böndum.
Auðna styðji ástar svið
ykkar lífs á ströndum.
Ég hugsa til þess nú eftir á að
þó svo að Djúpið sé fallegt og marg-
ar góðar minningar sitji eftir frá
Hallsstöðum, þá verður staðurinn
ekki samur án Lóu og Berta. Á því
ári sem liðið er frá því að þau fluttu
frá Hallsstöðum í Kópavoginn hef
ég ekki farið eina ferð vestur. Ferð-
ir okkar bræðranna í Kópavoginn
eru hins vegar óteljandi, þar sem
við höfum sótt í sömu hlýjuna og
öryggið sem við fengum á Halls-
stöðum.
Ég minnist stundanna með hon-
um síðustu mánuðina. Maður, sem
var uppi á tímum torfkofa, hringdi
í mig nú í haust og bað mig um
aðstoð við tölvukaup. Hann lét ekki
sitja við orðin tóm heidur keypti
tölvu, fékk mig til að kenna sér á
„galdratækið" eins og hann kallaði
hana og var farinn að nota hana
nokkrum dögum síðar. Það var
hreint með ólíkindum hversu fljótt
hann náði þessu og sannaðist það
enn betur að Berti var þúsund þjala
smiður. Á þessum skamma tíma
tókst honum að færa inn fleiri síður
um örnefni í Hallsstaðalandi ásamt
þó nokkrum vísum eftir sjálfan sig.
Elsku Berti, vinur og afi, við
strákarnir þínir kveðjum þig á þess-
um tímamótum og megi Guð vera
með þér. Við þökkum þér fyrir þá
leiðsögn sem þú gafst okkur fyrir
framtíðina.
Olafur Gylfason, Heimir
Gylfason, Engilbert Gylfason.
+
Eiginmaður minn,
ÞÓRÐUR EINARSSON,
Sigtúni 35,
andaðist á gjörgaesludeild Landspítal-
ans sunnudaginn 24. nóvember.
Fyrir hönd vandamanna,
María Sigríður Júliusdóttir.
ÞRIÐJUDAGUR 26. NÓVEMBER 1996 53
Frændi okkar og vinur, h
BENEDIKT KRISTJÁNSSON frá Álfsnesi, Kjalarnesi,
lést á Sjúkrahúsi Reykjavíkur föstudaginn 22. nóvember. Jarðarförin auglýst síðar.
Frændsystkin og vinir.
i Frændi okkar, h
LEÓ STEINAR LEÓSSON, Bjarnastöðum, Grimsnesi,
lést föstudaginn 22. nóvember. Fyrir hönd ættingja og vina, Jóhannes Bjarnason, Bjarni Helgason.

Ástkær móðir okkar, tengdamóðir og
amma,
JÓNÍNA KRISTÍN
GUNNARSDÓTTIR,
Eskihlið 8,
Reykjavík,
verður jarðsungin frá Fossvogskirkju
miðvikudaginn 27. nóvember kl. 1 5.00.
Elsa Rúna Antonsdóttir, Eyjólfur Björgvinsson,
Gunnar Halldór Antonsson,
Anton Eyjóifsson.
+
Astkaer eiginkona mín, móðir okkar,
tengdamóðir og amma,
MARÍA JAKOBSDÓTTIR,
Jörfabakka 12,
Reykjavík,
lést aðfaranótt laugardagsins 23. nóv-
ember.
Jarðarförin auglýst síðar.
Magnús Þorsteinsson,
Sigurbjörn H. Magnússon, Berglind Magnúsdóttir,
Þorsteinn Magnússon,
Hafdís Magnúsdóttir, Þórhallur G. Kristvinsson,
Jakob S. Magnússon, Áslaug Pétursdóttir
og barnabörn.
+
Ástkær eiginmaður minn og faðir okkar,
VILHJÁLMUR FRIÐRIKSSON,
Skúlagötu 74,
Reykjavik,
lést á hjartadeild Sjúkrahúss Reykjavík-
ur 24. nóvember.
Fyrir hönd barna, tengdabarna og
barnabarna hins látna,
Guðrún Jóakimsdóttir.
+
Elskuleg amma mín,
ÞÓRDÍS HALLDÓRSDÓTTIR
frá Sauðholti,
síðasttil heimilis
á Norðurbrún 1,
andaðist á Landspítalanum föstudaginn
22. nóvember.
Fyrir hönd aðstandenda,
Þórdís Guðmundsdóttir.
+
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir og
amma,
LAUFEY ÁRNADÓTTIR,
Neðstaleiti 5,
Reykjavík,
lést á Sjúkrahúsi Reykjavíkur þann
24. nóvember.
Börn, tengdabörn
og barnabörn.