Morgunblaðið - 28.01.1997, Síða 29

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 28. JANÚAR 1997 29
MEIMNTUN
AÐSENDAR GREINAR
NOKKRIR af nemendum blóma- og markaðsbrautarinnar. F.v.
Bríet Einarsdóttir, Hrönn Óskarsdóttir, Uffe Balslev kennari,
Björg Jóna Sigtryggsdóttir, Aldís Björg Guðjónsdóttir, Jón Þ.
Olafsson, Christine Gísladóttir og Boga Kristín Thorlacius.
Garðyrkjuskóli ríkisins
Níu nemendur á blóma-
og markaðsbraut
NÍU nemendur, átta konur og einn
karlmaður, eru nú við nám á blóma-
og markaðsbraut Garðyrkjuskóla
ríkisins að Reykjum í Ölfusi. Fólkið
kemur víða að af landinu og hefur
flest verið í verknámi í blómaversl-
unum.
Um er að ræða tveggja ára nám,
sem er blanda af bóklegu námi og
verklegu á viðurkenndum verk-
námsstað. Að sögn Magnúsar Hlyns
Hreiðarssonar upplýsingafulltrúa
skólans er markmiðið með náminu
að mennta fólk í blómaskreytingum,
sölu, geymslu og notkun garðyrkju-
afurða, bæði hvað varðar afskorin
blóm, pottaplöntur, grænmeti og
ávexti.
Aðalkennari á brautinni er Uffe
Balslev blómaskreytingamaður.
Ný reglugerð um
undanþágu sam-
ræmdra prófa
NÝ reglugerð hefur tekið gildi um
nemendur á skyldunámsaldri, sem
af viðurkenndum greiningaraðilum
eru taldir víkja svo frá almennum
þroska að þeim henta ekki sam-
ræmd próf samkvæmt grunnskóla-
lögum. Allir aðrir nemendur í
skyldunámi verða að gangast undir
samræmt próf.
Samkvæmt þessari skilgreiningu
fellur fjölnám nemenda í Réttar-
holtsskóla og Fellaskóla ekki undir
undanþágur laganna frá próftöku.
Eins og skýrt var frá í Morgunblað-
inu sl. þriðjudag hafa umsjónar-
menn námsins að undanförnu verið
að kanna hvort möguleikar séu á
framhaldsnámi fyrir nemendur án
þess að þeir hafi lokið samræmdum
prófi. Tuttugu nemendur stunda
fjölnám í 10. bekk Réttarholtsskóla
og fimmtán nemendur í Fellaskóla.
Var fjölnámið hugsað sem valkostur
nemenda sem bóknám hentar ekki.
Ásdís Halla Bragadóttir aðstoð-
armaður menntamálaráðherra segir
að starfsreglur um fjölnám í Fella-
skóla og Réttarholtsskóla hafi ekki
borist ráðuneytinu til staðfestingar.
„Ráðuneytinu er því ekki kunnugt
um skipan þeirra deilda, utan þess
sem fram kemur í námskrá fyrir
fjölnámið frá því í september 1996.
Fjölnámið virðist ekki vera skil-
greint sem sérskóli/sérdeild sam-
kvæmt 38. gr. grunnskólaiaganna,"
sagði hún.
Að undanförnu hefur verið unnið
að því að koma á verkaskiptingu
milli skóla í landinu og að festa í
sessi ákveðið framboð náms í hvetj-
um skóla. Segir Ásdís Halla Braga-
dóttir að framboð náms fyrir þann
hóp nemenda, sem hér um ræðir,
verði einnig tekið til sérstakrar at-
hugunar á næstu vikum með það
að markmiði að mæta þeirri þörf
sem fyrir hendi er.
Fórnarkostnaður
samfylkingar
UM ÞESSAR mundir
fara fram miklar orð-
ræður um samfylkingu
vinstri flokkanna í
landinu. Allt hljómar
það tal kunnuglega í
eyrum enda ekki nýtt
af nálinni. En ugglaust
eru meiri líkur á fram-
boðsbræðingi af því
tagi nú en oftast nær
áður.
Þetta tal um sam-
fylkingu hefur staðið
með litlum hléum í þtjá
aldarfjórðunga, eða frá
því að kommúnistar
bytjuðu að kljúfa sig
frá Alþýðuflokknum á sínum tíma.
Þessir flokkar hafa síðan klofnað
með vissu árabili og yfirleitt hefur
hugsjón samfylkingar verið helsta
ástæða slíkra atburða.
Framboðstækni eða
pólitísk afstaða
En líklega er það svo að pólitískar
þrengingar og skortur á hugmynda-
fræði hafa leitt til þess að nú er að
duga eða drepast fyrir vinstri flokk-
ana. í sjálfu sér er ekkert nema
gott um það að segja.
Það sem athygli vekur í þessari
umræðu allri er að samfylkingar-
áformin virðast engu hafa breytt um
hugmyndafræðilegt skipbrot vinstri
flokkanna. Þar sem áður var talað
um hugsjónir er nú einvörðungu
fjallað um framboðstæknileg atriði.
En auðvitað þyrfti það ekki að vera
slæmt, ef þar við sæti.
Ljóst er á hinn bóginn að flokk-
arnir sem hér um ræðir komast ekki
hjá því að taka afstöðu til helstu
álitaefna í íslenskum stjórnmálum
verði samfylkingin að veruleika.
Fall sósíalismans hefur vissulega
dregið úr pólitískum ágreiningi. Ur-
lausnarefnin á því sviði þurfa því
ekki að verða æði mörg.
í raun réttri þurfa vinstri flokk-
arnir fyrst og fremst að taka afstöðu
til Evrópusambandsins og fiskveiði-
stefnunnar. Þetta eru þau grundvall-
aratriði sem mestu munu skipta um
afkomu þjóðarinnar og stöðu hennar
í samfélagi þjóðanna á komandi
árum.
Það eina áhugaverða við umræð-
una um samfylkingu vinstri manna
er það hvernig spumingum um þessi
efni verður svarað. Og verði svörin
gefín þarf svo að meta hver áhrif
þau hafi á þjóðarbúskapinn og þjóðlíf-
ið. Hvað þau muni kosta samfélagið.
Líklegur málefnabræðingur
Alþýðubandalagið var andvígt
samningnum um Evrópska efna-
hags'svæðið og hefur lýst eindreginni
andstöðu við allar hugmyndir um
aðild að Evrópusambandinu. Al-
þýðuflokkurinn hefur á
hinn bóginn gert aðild
að Evrópusambandinu
að öðru helsta stefnu-
máli sínu. í sjávar-
útvegsmálum hefur Al-
þýðuflokkurinn gert
kröfuna um sérstakan
fiskveiðiskatt að höfuð-
stefnumáli sínu. En inn-
an Alþýðubandalagsins
hafa verið skiptar skoð-
anir þar um.
Það virðist því blasa
við hver niðurstaða
bræðingsins verður. Al-
þýðuflokkurinn þarf að
gefa eftir kröfuna um
tafarlausa umsókn um aðild að Evr-
ópusambandinu. Á hinn bóginn verð-
ur Alþýðubandalagið væntanlega að
kyngja þeirri kröfu Alþýðuflokksins
að leggja þegar í stað á 5-6 millj-
arða fiskveiðiskatt. Hann yrði varla
hærri í byijun þótt stærri tölur hafí
verið nefndar.
En þá er komið að því að reyna
Samfylkingaráformin
virðast engu hafa
breytt, segir Þorsteinn
Pálsson, um hugmynda-
fræðilegt skipbrot
vinstri flokkanna.
að meta hvaða afleiðingar það myndi
hafa fyrir þjóðarbúskapinn ef þessi
samfylking fengi tækifæri eftir
næstu kosningar til þess að gera
þennan bræðing að veruleika. Mikil-
vægt er að menn átti sig á því í tíma.
Líkleg niðurstaða um evrópu-
stefnu samfylkingarinnar mun
væntanlega ekki breyta mjög miklu
um þróun efnahagsmála á Islandi.
Fyrirsjáanlegt er að litlar breytingar
verða á sameiginlegri sjávarútvegs-
stefnu Evrópusambandsins á næst-
unni. Og um það hefur verið sam-
staða að íslendingar geti ekki beygt
sig undir hana. Ýmsar óæskilegar
tafir gætu þó orðið á þróun sam-
starfs íslands og Evrópusambands-
ríkjanna en ólíklegt er að það valdi
meiriháttar vandkvæðum.
Stórfelld byggðaröskun
Afleiðingarnar af líklegum bræð-
ingi í fískveiðistjórnarmálum yrðu
hins vegar miklu alvarlegri. Líklegur
5-6 milljarða fiskveiðiskattur er íjór-
falt hærri upphæð en samanlagður
ágóði sjávarútvegsfyrirtækja um
þessar mundir. Um leið er ljóst að
vinnsla botnfiskafurða á við veruleg-
an vanda að etja sem ekki leysist
nema með umfangsmiklum skipu-
lagsbreytingum og kostnaðarsömu
markaðsstarfi á næstu árum.
Fiskveiðiskatturinn, sem samfylk-
ing vinstri manna mun leggja á, mun
því ekki aðeins veikja samkeppnis-
stöðu sjávarútvegsins heldur bijóta
hana gjörsamlega niður. Landvinnsla
á botnfíski og frekari fullvinnsla af-
urða mundi að stórum hluta heyra
sögunni til. Frumvinnsia færðist í
stórauknum mæli út á sjó og full-
vinnslan til útlanda. Ég tel ekki ólík-
legt að þessi aðgerð gæti fækkað
fískvinnslustörfum um þriðjung eða
2000. Snögg stórfelld byggðaröskun
myndi augljóslega eiga sér stað.
Þetta eru þær augljósu afleiðingar
sem hljótast af fyrirsjáanlegum
bræðingi samfylkingar vinstri
manna. Það yrði þjóðinni dýrkeypt
að veita þeim tækifæri til þess að
kollvarpa því uppbyggingarstarfi
sem átt hefur sér stað í íslenskum
sjávarútvegi á undanförnum árum.
Lífskjaraklukkuna yrði að færa aftur
á bak um mörg ár.
Dýrkeypt „réttlæti"
Fyrir aðeins fjórum árum taldi
Alþýðuflokkurinn það vera meiri-
háttar árangur og mestu uppskeru
í pólitísku striti flokksins í 80 ár að
eiga dijúgan hlut að því með samn-
ingnum um Evrópska efnahags-
svæðið að lækka tollgreiðslur á is-
lenskum afurðum um 1,5 milljarða
króna. Þessi mikilvægi samningur
var af hálfu Alþýðuflokksins talinn
forsenda fyrir framþróun í íslenskum
sjávarútvegi. Þessi reiknaði ávinn-
ingur kemur hins vegar að litlu haldi,
ef fyrirtækin hafa ekki bolmagn til
þess að fjárfesta í nýrri tækni, vöru-
þróun og markaðsstarfi.
Það var alveg rétt að það skipti
sjávarútveginn miklu máli að tollar
sem lögðust á íslenskar afurðir í
útlöndum yrðu felldir niður. En það
skýtur hins vegar nokkuð skökku
við að þeir sömu menn sem tóku
þátt í því að knýja ríkisstjórnir Evr-
ópusambandsríkjanna til að fella nið-
ur tolla á íslenskar sjávarafurðir
skuli nú gera það að helsta hugsjón-
armáli sínu að leggja á íslenska
skatta sem eru fjórfalt hærri.
Eins og tollalækkanirnar voru
nauðsynlegar er þessi fiskveiðiskatt-
ur ónauðsynlegur og meira en það.
Hann mun btjóta niður samkeppnis-
stöðu sjávarútvegsins. Það hlýtur
að verða óskemmtilegt hlutskipti
forustumanna vinstri samfylkingar-
innar að gera forustumönnum
verkalýsfélaganna grein fyrir því að
nauðsynlegt hafi verið að lækka lífs-
kjörin í landinu eða fækka störfum
í fiskvinnslu til þess að ná þessu
mikla „réttlætismáli“ fram.
Höfundur er
sjávarútvegsráðherra
Þorsteinn Pálsson