Morgunblaðið - 28.01.1997, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREINAR
ÞRIÐJUDAGUR 28. JANÚAR 1997 35
800 milljóna
króna sparnað-
ur ÁTVR?
SKRIF nokkurra
starfsmanna Verslunar-
ráðs og Samtaka iðn-
aðarins um málefni
ÁTVR hafa birst á síð-
um dagblaða undan-
farna daga. Síðust í röð
þessara skrifa er grein
lögfræðings Verslunar-
ráðsins sem birtist í
Morgunblaðinu 21. jan-
úar. Greinin fjallar, sem
hinar fyrri, um phag-
kvæmni rekstrar ÁTVR
um leið og rekstur
einkaaðila er hafinn til
skýjanna. Lögfræðing-
urinn hefur að sjálf-
sögðu fullan rétt á að
hafa sína skoðun á mál-
um ÁTVR og hagkvæmni einka-
reksturs. Það er því ekki skoðun lög-
fræðingsins sem veldur því að undir-
ÁTVR greiðir allan
hagnað sinn til ríkis-
sjóðs og 32 mkr. betur.
Þór Oddgeirssoii spyr
hvort aðrir innflytjendur
áfengis sætti sig við
slíka skattlagningu.
ritaður telur sig knúinn til að stinga
niður penna, heldur röksemdir og
tölulegar upplýsingar sem koma
fram í greininni.
Skoðanir greinarhöfunda um hag-
kvæmni einkareksturs eru mjög þær
sömu og talsmenn Verslunarráðs
hafa endurtekið í skrifum sínum um
málefni ÁTVR. Það eru hins vegar
tvö atriði í grein lögfræðingsins sem
mig langar að fjalla um. Hið fyrra
er greiðsla skatta til ríkissjóðs og
hið síðara meðaltalsálagning ÁTVR
á áfengissölu.
Skattar - greiðslur
í ríkissjóð
í grein lögfræðingsins segir: „I
þessu sambandi er í fyrsta lagi nauð-
synlegt að hafa í huga að ÁTVR
greiðir hvorki tekju- og eignarskatt
né sérstakan skatt á skrifstofu- og
verslunarhúsnæði. Þetta þýðir hugs-
anlega um 800 milljóna króna sparn-
að fyrir fyrirtækið á ári.“
Starfs míns vegna tel ég mig
þekkja nokkuð sæmilega til rekstrar
og efnahags ÁTVR. Ég verð þó því
miður að viðurkenna að ég botna
hvorki upp né niður í fyrrgreindri til-
vitnun. Þeim, sem taka að sér að
skrifa um málefni ÁTVR, hlýtur að
vera það ljóst, að nær allur hagnaður
ÁTVR hefur verið greiddur beint til
ríkissjóðs. Skiptir þá í sjálfu sér ekki
máli hvort við köllum þessar greiðslur
ÁTVR skatt, arð eða eitthvað annað.
í fjárlögum fyrir árið 1997 er gert
ráð fyrir að hagnaður verði 2.273
milljónir kr. Skil ÁTVR til ríkissjóðs
samkvæmt sömu fjárlögum eru
2.305 milljónir kr. ÁTVR er þannig
gert að skila í ríkissjóð 32 milljónum
kr. umfram hagnað. Mér er ekki ljóst
hvemig hugleiðingar um 800 millj-
óna kr. árlegan spamað ÁTVR,
vegna þess að verslunin greiði ekki
tekjuskatt, falla að þessum saman-
burði. Tekjuskattur hlutafélaga er
þó ekki nema 33% af hagnaði, en
ÁTVR greiðir allan hagnað til ríkis-
sjóðs og 32 milljónum kr. betur.
Spyija má hvort aðrir innflytjendur
áfengis sættu sig við slíka skattlagn-
ingu.
Alagning - kostnaðarverð
I kjöifar afnáms einkaréttar
ÁTVR á innflutningi áfengis voru
sett lög um áfengisgjald. Gjaldskyld-
an tekur til allra sem flytja inn eða
framleiða áfengi hér á landi til sölu
eða vinnslu. Gjald af innfluttu áfengi
skal greitt við tollaf-
greiðslu þess. Veittur
er gjaldfrestur við inn-
flutning í allt að tvær
vikur. ÁTVR nýtur
engra sérkjara við
greiðslu gjaldsins og
situr þar við sama borð
og aðrir innflytjendur.
Þegar ÁTVR kaupir
áfengi til verslana sinna
af innlendum innflytj-
endum, er áfengisgjald-
ið innifalið í verðtilboði
án sérstakrar aðgrein-
ingar. Það er því vand-
séð hvað rangt er við
það að telja áfeng-
isgjald hluta af því
kostnaðarverði áfengis
sem álagning er reiknuð af. Þau rök
í grein lögfræðingsins að áfengis-
gjald geti ekki talist álagningarstofn
vegna þess að það renni til ríkissjóðs
verða að teljast harla léttvæg. Spyija
má Verslunarráðið að því hvernig
umbjóðendur þeirra sem stunda
áfengisinnflutning reikna út álagn-
ingu sína ef áfengisgjaldið er ekki
talið gilt sem álagningarstofn.
Fyrir nokkrum ámm greiddi
ÁTVR landsútvar eins og þó nokkur
fyrirtæki í höndum einkaaðila. Þess
vegna var gerð sú krafa að ársreikn-
ingur fyrirtækisins væri gerður á
sambærilegan hátt og ársreikningar
annarra fyrirtækja í landinu. Þó
landsútvar félli niður fyrir nokkram
áram hefur ársreikningur verið sam-
inn og endurskoðaður eftir sömu
reglum og markaðurinn býr við. í
upplýsingum sem ársreikningurinn
gefur sést, svo ekki verður um villst,
að meðaltalsálagning ÁTVR af
áfengissölu er mjög nálægt 10,5%.
Tilvitnun lögfræðingsins í ótil-
greind gögn frá fjármálaráðuneyt-
inu, sem segi að núverandi álagning
ÁTVR sé sambærileg við 40-55%
álagningu ef áfengisgjaldið væri ekki
inn í kostnaðarverðinu, kemur þess-
ari umræðu um meðaltalsálagningu
ekkert við.
Sem fyrr segir tel ég sjálfsagt að
menn láti skoðanir sínar í ljósi og era
þá málefni ÁTVR ekki undanskilin.
Mér fínnst hins vegar líka sjálfsagt
að þau rök sem menn færa til stuðn-
inp málflutningi sínum séu að
minnsta kosti í kallfæri við sannleik-
ann.
Höfundur er aðstoðarforstjóri
ÁTVR.
DRÁTTAR-
BEISLI
Eigum fyrirliggjandi dráttarbeisli í flestar
gerðir bifreiða. Rafmagnstengi einnig
fáanleg. Nánari upplýsingar fást hjá sölu-
mönnum okkar í síma 588 2550.
BílavörubúÖin
FJÖÐRIN
ífararbroddi
SKEIFUNNI 2,108 REYKJAVÍK SÍMI 588 2550

Þór
Oddgeirsson
Meira um
pínukvótann
ÝMSIR hafa orðið
til þess, að þakka mér
skrifin um pínukvót-
ann. Nafnið þykir
passa vel. Hinn snjalli
fiskifræðingur Jón
Kristjánsson á heiður-
inn af því. Skrif hans
hér í blaði 8. þ.m. á
bls. C7 og Fiskifrétt-
um 10. þ.m. bls. 8 eru
mjög athyglisverð og
hefur verið stuðst við
sumt af því í þessari
grein minni.
Orðið pínukvóti
hefur a.m.k. þrjár
merkingar. í fyrsta
lagi vísar það til pínu íslensku
þjóðarinnar að verða að þola
pínukvótann, í öðru lagi þá pínu
margra útgerðarmanna að verða
að standa undir honum og loks í
þriðja lagi hve skelfilega lítill
pínukvóti Þorsteins Pálssonar er.
Aðrir hafa talið, að eigi sé gerð
nægileg grein fyrir undirlægju-
hætti ráðherrans t.d. hafi NAFO.
(Fiskveiðistofnun Norður-Atlants-
hafs), aðeins óskað því, að hver
veiðiþjóð skerði veiði skipa sinna
um 10%, en sjávarútvegsráðherra
hafi lagst alveg flatur fyrir NAFO
í algjöru tilgangsleysi með 70%
skurði á fiskkvóta íslensku veiði-
skipanna, til ófyrirséðs tjóns ís-
lensku þjóðarinnar.
í skrifum sínum fjallar fiski-
fræðingurinn af mikilli þekkingu
um pennaglöp sjávarútvegsráð-
herrans. Kjarni þeirra er fordæm-
ing á afstöðu sérfræð-
inga á Hafró, þegar
þar er fullyrt, að end-
urskoðun á pínukvót-
anum á Flæmska
hattinum fyrir árið
1997, kæmi ekki til
greina, þrátt fyrir að
engar haldbærar
fiskifræðilegar tölur
liggi að baki pínukvót-
anum. Þá bendir fiski-
fræðingurinn líka á,
að stærð rækjustofns-
ins á Flæmska hattin-
um sé sennilega meiri
en haldið var á NAFO-
fundinym í september
sl. og að nýliðun í hann sé betri
en menn héldu. Einnig að vafa-
samt sé, að sjálf veiðin verki veru-
lega á stofnstærð sjávardýra, þar
Fiskifræðingnum finnst
vinnubrögð Hafró, segir
Gunnlaugur Þórðar-
son, skorta vísindalegt
yfirbragð.
hafi klak, veðrátta og hafstraumar
svo og veiði annarra sjávardýra
miklu meiri áhrif. Merkileg er
ábendingin um, að skammlíf rækja
lifir að verulegu leyti á eigin af-
kvæmum.
Þá var frétt hér í blaði um hor-
aðan þorsk, sem veiðst hefur á
Breiðafirði og sýnir að þar þarf
Gunnlaugur
Þórðarson
að veiða meira. Bændur við Mý-
vatn vita, að ef of lítið er veitt,
verður fiskurinn magur og vart
ætur. Þá berast fréttir um mok-
veiði á grunnsævinu allt í kringum
landið, en vanhugsaðar skorður
koma í veg fyrir að aflinn sé nýtt-
ur að fullu.
Það hlýtur að vekja furðu
sannra vísindamanna, sem jafnan
eru gagnrýnir hver á annars störf,
að innan þess „Hæstaréttar“, sem
Hafró er í sjávarútvegsmálum, að
aldrei birtast frá þeim starfsmönn-
um aðrar skoðanir en þær sem
stofnunin lætur frá sér fara. Eng-
in gagnrýni á jafn hæpnar niður-
stöður og þar með tillögur þeirrar
stofnunar. Líkt og er t.d. með sér-
atkvæði dómara í Hæstarétti ís-
lands. Aðal lögfræðinnar er sú
gagnrýni, sem á sér stað innan
hennar.
Ljóst er að fiskifræðingnum
finnst vinnubrögð í Hafró skorta
vísindalegt yfirbragð, t.d. bendir
hann á að umræddir ráðgjafar
sjávarútvegsráðherrans séu á villi-
götum í kvótamálum og það sé
fjarstæða, er þeir halda því fram,
að veiðistýring sjávarútvegsráð-
herrans á Flæmska hattinum sé
nútímaleg. Aftur á móti sé veiði-
stýring í stað framseljanlegs og
skammtaðs kvóta á veiðiskip.
Spilling hlýtur að fylgja slíkri út-
hlutun.
Það er mikið umhugsunarefni
fyrir íslensku þjóðina, að sjávarút-
vegsráðherra skuli í skjóli hinnar
nýju löggjafar um úthafsveiði hafa
komið sér upp eins konar Matador-
spili um pínukvótann á Flæmska
hattinum, þar sem ráðherrann fær
einn að úthluta óhemju verðmæt-
um; án efa fyrst og fremst í hend-
ur stórútgerðarinnar.
Höfundur er
hæstaréttarlögmaður.
Lífræn ab-mjólk er í meginatriðum lík ab-mjólkinni, sem á undanförnum árum hefur notið
fádæma vinsælda. Mjólkin sem notuð er í Lífræna ab-mjólk er framleidd eftir reglum um
lífrænan landbúnað og við vinnslu hennar em notaðar lífrænar aðferðir. Mjólkin er ófitusprengd
og sýrð með ab-gerlum (Lactobacillus acidophilus og Bifidobacterium bifidum).
Mjólkurbú Flóamanna hefur fengið vottun Túns ehf. og er fyrst mjólkurbúa til að hefja
framleiðslu á lífrænni mjólkurvöru fyrir almennan markað. Enn sem komið er hafa aðeins
örfáir bændur fengið vottun til framleiðslu á lífrænni mjólk og því verður til að byrja með
aðeins framleitt takmarkað magn af Lífrænni ab-mjólk. Eftirspurn ræður miklu um hvernig
þessi nýsköpun í matvælaframleiðslu þróast, en hjá nágrannaþjóðum okkar hafa þessir
framleiðsluhættir rutt sér æ meira til rúms á undanförnum árum.

riti e.j Jaw v’- ‘