Morgunblaðið - 22.04.1997, Qupperneq 1

112 SIÐURB/C
90. TBL. 85. ÁRG.
ÞRIÐJUDAGUR 22. APRÍL1997 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Netanyahu ekki sóttur til saka
Itrekar stefnu
stjórnaiinnar
Jerúsalem, Washington. Reuter.
Reuter
Duttlungafullt vor
ÍSRAELSKA stjórnarandstaðan
krafðist þess í gær, að hæstiréttur
landsins höfðaði mál á hendur Benj-
amin Netanyahu, forsætisráðherra
ísraels, vegna spillingar en ríkissak-
sóknaraembættið tilkynnti á sunnu-
dag, að ekki væru fyrir hendi nægar
sannanir gegn honum. Netanyahu
flutti ræðu, sem var sjónvarpað, á
sunnudagskvöld þar sem hann réðst
gegn andstæðingum sínum í stjórn-
málum og meðal fjölmiðlamanna og
ítrekaði harða stefnu stjórnar sinnar
gegn Palestínumönnum.
Þingmenn Verkamannaflokksins
skoruðu í gær á Netanyahu að segja
af sér og sögðu, að hann væri öllu
trausti rúinn. Sögðu þeir það vera
„mjög óeðlilegt", að hann skyldi
sleppa við ákæru eftir að lögreglan
hefði lagt til, að hann yrði ákærður.
„Afbrotamaður hefði fagnað, for-
sætisráðherra hefði sagt af sér og
nú verður Netanyahu að ákveða
hvort hann er afbrotamaður eða for-
sætisráðherra," sagði Yossi Beilin,
einn þingmanna Verkamannaflokks-
ins, þegar úrskurður ríkissaksókn-
ara lá fyrir. Sérfræðingar í lögum
telja samt ekki líklegt, að hæstirétt-
ur muni taka upp málið gégn Net-
anyahu.
Kynt undir klofningi
í sjónvarpsræðu, sem Netanyahu
flutti á sunnudagskvöld, sagði hann,
að niðurstaða saksóknara sýndi, að
hann væri saklaus en baðst þó afsök-
unar á hugsanlegum mistökum varð-
andi skipan í embætti ríkissaksókn-
ara í janúar. Sagði hann, að fjölmiðl-
arnir og stjórnarandstaðan hefðu
reynt að nota þetta mál til að steypa
stjórninni og fór hörðum orðum um
andstæðinga sína. ítrekaði hann
stefnu stjórnarinnar hvað varðar
byggingu gyðingahverfis í Austur-
Jerúsalem, lagði áherslu á „einingu"
borgarinnar og að Golanhæðir yrðu
varðar. Þótti ræða hans kynda undir
klofningnum, sem er á meðal Israela
í þessum efnum.
SNEMMSPROTTIÐ hveiti gulnar
og veslast upp á ökrunum í Aust-
ur-Englandi, vorfrost hafa valdið
miklum skaða á sykurrófnaekrun-
um í Serbíu; á Spáni rigndi í síð-
ustu viku í fyrsta sinn í þijá mán-
uði og í Frakklandi eru bændur í
öngum sínum vegna langvarandi
þurrka og frostnótta að auki. I
Evrópu finnst mörgum, að ekki
sé allt með felldu með veðrið á
þessu vori en veðurfræðingar taka
þó ekki svo djúpt í árinni. I Frakk-
landi voraði óvenju snemma og
þrátt fyrir þurrka blómgaðist vín-
viðurinn þremur vikum fyrr en í
meðalári. Aðfaranótt sl. fimmtu-
dags gerði hins vegar hörkufrost
í sumum héruðum í Suður-Frakk-
landi, aðallega í Cotes-du-Rhone.
Michel Rieu, vínræktarbóndi og
bæjarstjóri í Suze La Rousse, held-
ur hér á frostskemmdum vínviðar-
teinungum en talið er, að uppsker-
an verði 50 til 80% minni en venju-
lega.
Ræðið
málin við
reifa-
börnin
NÝJAR rannsóknir í Banda-
ríkjunum á starfsemi heilans
sýna, að fólk getur aukið vits-
muni eða vitsmunalegan
þroska barna sinna með því að
tala við þau. Það má hins veg-
ar ekki dragast neitt því að
strax á fyrsta árinu mótast
hæfileiki barnsins til fijórrar
hugsunar síðar á ævinni.
Frá þessu segir í frétt í
danska blaðinu Berlingske Tid-
ende og þar kemur fram, að
tala verði við börnin af tilfinn-
ingu.
Lengi hefur verið vitað, að
málþroski barna ræðst af því
hve mikið er við þau talað en
þetta er í fyrsta sinn sem sýnt
er fram á hve málleg sam-
skipti eru mikilvæg strax frá
upphafi. Er það niðurstaða vís-
indamannanna, að sú örvun,
sem talið er barninu strax á
fyrsta aldursári, móti vits-
munalíf þess síðar á ævinni.
Forseti Frakklands rýfur þing og boðar til kosninga
Vill fá umboð fyrir
EMU og niðurskurð
Talinn taka mikla áhættu en stjórninni spáð meirihluta áfram
París. Reuter.
• •
Ongþveiti
í London
SAMGÖNGUR fóru meira og
minna úr skorðum í London í gær
vegna sprengjuhótana, sem Irski
lýðveldisherinn, IRA, er grunaður
um. Var fimm jámbrautarstöðvum
og þremur millilandaflugvöllum
lokað með þeim afleiðingum, að
umferð í borginni stöðvaðist næst-
um í þrjár klukkustundir. „Það
mátti heyra saumnál detta á Traf-
algar-torgi,“ sagði einn frétta-
manna breska ríkisútvarpsins,
BBC, en þaðan og víðar var öllum
skipað burt meðan leitað var að
sprengjum. Þær fundust engar en
talið er, að með þessum aðferðum
sé IRA að reyna að neyða bresk
stjórnvöld til að veita fulltrúum
lýðveldishersins aðild að viðræðun-
um um frið á N-írlandi. Myndin
var tekin á Trafalgar-torgi.
JACQUES Chirac, forseti Frakk-
lands, leysti í gær upp þingið og
boðaði til kosninga 25. maí og 1.
júní. Sagði hann, að nauðsynlegt
hefði verið að flýta kosningunum til
að franskur almenningur fengi tæki-
færi til að taka afstöðu til þeirra
miklu breytinga, sem vænta mætti
á næstu fimm árum, ekki síst mynt-
bandalagsins, EMU, og nánari sam-
vinnu Evrópusambandsríkjanna.
Skoðanakönnun, sem birt var í gær,
bendir til, að stjórnin muni tapa
allmiklu fylgi en hafa samt áfram
öruggan meirihluta.
Chirac sagði í 10 mínútna langri
ræðu, sem var sjónvarpað beint, að
hann hefði talið nauðsynlegt að rjúfa
þing og boða til kosninga til að fá
samþykki þjóðarinnar við þeim verk-
um, sem framundan eru, „að smíða
nýja Evrópu, sem metur að verðleik-
um framlag allra aðildarríkjanna og
getur staðið jafnfætis öðrum stór-
veldum". Hvatti hann líka til mikilla
umbóta í ríkiskerfinu og sagði, að
lækkun ríkisútgjalda væri forsenda
skattalækkana. Eins og nú væri
komið væru velferðarútgjöldin að
sliga þjóðina alla og lömuðu framtak
og nýsköpun.
Mikil áhætta
Að loknu ávarpinu ræddi Chirac
við Helmut Kohl, kanslara Þýska-
lands, í síma og þótti það táknrænt
fyrir nána samvinnu þeirra en þeir
hafa gengið harðast fram í því að
Evrópusambandsríkin taki upp sam-
eiginlegan gjaldmiðil.
Stjórnmálaskýrendur segja, að
ákvörðun Chiracs sé skiljanleg, hann
vilji koma kosningum frá til að geta
tekist á við þær óvinsælu aðgerðir,
sem óhjákvæmilegar séu. Hann taki
hins vegar mikla áhættu með henni,
ekki síst vegna þess, að hann sé um
leið að biðja kjósendur að taka af-
stöðu til Evrópumálanna.
Það er hins vegar haft eftir
ónefndum heimildarmönnum en
nánum forsetanum, að hann ætli sér
ekki að segja af sér þótt vinstriflokk-
arnir vinni, heldur reyna að deila
völdum með þeim. Segja þessar
sömu heimildir, að Chirac hafi flýtt
kosningum til að koma í veg fyrir,
að ýmsir þrýstihópar fengju ráðrúm
til að gera aðhaldsaðgerðir stjórnar-
innar að engu.
„Engilsaxneskur kapitalismi“
Lionel Jospin, leiðtogi jafnaðar-
manna, sakaði Chirac um að stefna
að „harðneskjulegum, engilsaxnesk-
um kapitalisma" og sagði, að hann
vildi hafa kosningabaráttuna stutta
til að fela mistök stjórnarinnar.
Samsteypustjórn mið- og hægri-
flokkanna í Frakklandi hefur nú 464
sæti af 577 á þingi en samkvæmt
skoðanakönnun, sem dagblaðið Le
Figaro birti í gær, munu stjórnar-
flokkarnir tapa 150 þingsætum en
hafa meirihluta áfram.
Ýmsir frammámenn í frönsku
efnahagslífi lýstu nokkrum áhyggj-
um með ákvörðun Chiracs í gær og
kváðust óttast, að tapaði stjórnin
kosningum, gæti það haft alvarleg
áhrif á þátttöku Frakka i EMU.
Reuter
AVARPI Jacques Chiracs,
forseta Frakklands, var sjón-
varpað beint en þar tilkynnti
hann, að efnt yrði til kosninga
26. maí og 1. júní. Er það níu
mánuðum fyrr en vera átti.
■ Reyntáþolrif/25
Reuter