Morgunblaðið - 22.04.1997, Side 17

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 22. APRÍL 1997 17
LÍFEYRIR LANDSMAIMNA
Séreignasjóðirnir bjóða
félögum sínum aö kaupa
sérstakar tryggingar
lagar hefðu lent í vanda vegna þess
að inneign þeirra var upp urin of
fljótt.
Bergsteinn kvaðst telja það af-
leita hugmynd að breyta lögum á
þann veg, að allir verði skyldaðir
til að greiða til sameignarsjóða.
„Við viljum sameina Lífeyrissjóð
tæknifræðinga og Lífeyrissjóð arki-
tekta og höfum sent fjármálaráðu-
neytinu reglugerð slíks sameinaðs
sjóðs til samþykktar. Hún miðast
við að hluti iðgjalds renni í sameign-
arsjóð, til að tryggja mönnum ævi-
lífeyri, en hluti gæti runnið til
myndunar séreignar. Með þessu
móti yrði komið í veg fyrir að menn
þyrftu að treysta á almannatrygg-
ingar með ellilífeyri, yrði séreign
þeirra upp urin eftir 10, 15 eða 20
ár. Það væri jafnvel hægt að miða
við að menn greiði nóg í sameignar-
sjóðinn til að fá það háan ellilífeyri
að tekjutrygging almannatrygg-
inga falli niður, en það sem umfram
er myndi séreign. Núna virðist hins
vegar lausn ríkisins felast í að
banna séreignasjóðum að starfa."
11 þúsund manns greiða í
sjóði verðbréfafyrirtækja
' ' éreignasjóðir verð-
bréfafyrirtækjanna
eru fullgildir lífeyr-
issjóðir, því sjálf-
stæðir atvinnurek-
endur og ýmsir sem
standa utan stéttarfélaga geta ráð-
stafað 10% af heildarlaunum til
þessara sjóða, miðað við núgildandi
lög. Sjóðir þessir eiga það sameigin-
legt að bjóða með þessu móti upp
á reglubundinn sparnað, sem mynd-
ar séreign sjóðsfélaga. Reglur
þeirra um útborgun séreignarinnar
eru nánast eins, þ.e. miðað er við
að sjóðsfélagi geti byijað að taka
út 60 ára og inneign sé greitt út á
skemmst tíu árum. Þannig eru regl-
ur séreignasjóða stéttarfélaga og
séreignasjóða verðbréfafyrirtækja
nánast hinar sömu varðandi mynd-
un séreignar, en reglur sjóða verð-
bréfafyrirtækja kveða ekki á um
skyldu sjóðsfélaga til að kaupa
tryggingar eins og örorkutrygg-
ingu. Ýmsir tryggingakostir eru þó
í boði.
Um ellefu þúsund manns greiddu
í lífeyrissjóði verðbréfafyrirtækj-
anna um síðustu áramót. Stærstur
sjóðanna er Frjálsi lífeyrissjóðurinn,
sem rekinn er af Fjárvangi. Um
síðustu áramót voru 3,6 milljarðar
í sjóðnum og félagar voru 3.410.
Líkt og aðrir séreignasjóðir verð-
bréfafyrirtækja býður hann bæði
upp á fulla aðild, þ.e. að sjóðsfélag-
ar greiði sín lögboðnu 10% í sjóð-
inn, og aukaaðild, en þá geta menn
greitt umfram 10%, sem þeir greiða
þá e.t.v. í samtryggingarsjóði.
Frjálsi lífeyrissjóðurinn býður
sjóðsfélögum sérkjör á líf- og
heilsutryggingum.
Almennur lífeyrissjóður VÍB
(ALVÍB) er rekinn af Verðbréfa-
markaði íslandsbanka. Um síðustu
áramót var eign sjóðsfélaga um 2,4
milljarðar. Það á við um ALVÍB og
aðra séreignasjóði að vöxtur hans
hefur verið örastur síðustu misseri.
Þannig má nefna, að í árslok 1995
var eign sjóðsfélaga samtals 1,3
milljarðar og þeir voru 2.220 tals-
ins, en í lok síðasta árs voru þeir
4.811 og sjóðurinn fjölmennastur
séreignasjóða.
Reglur um útborgun úr ALVÍB
eru mjög á sömu lund og hjá Fijálsa
lífeyrissjóðnum, þ.e. miðað er við
útborgun á skemmst tíu árum, sér-
eignin erfist o.s.frv. Ef sjóðsfélagi
óskar þess spyrðir ALVÍB lífeyris-
tryggingar hjá Sameinaða líftrygg-
ingarfélaginu við séreignasjóðinn.
Ef sá kostur er valinn sér ALVÍB
um að greiða tryggingariðgjaldið.
Með þessum hætti geta sjóðsfélagar
keypt sér líftryggingu, afkomu- og
iðgjaldstryggingu, sjúkra- og slysa-
tryggingu og jafnframt tryggt sér
ævilífeyri, t.d. eftir að inneign í
ALVÍB er upp urin. Nánar verður
vikið að tryggingaþætti séreigna-
sjóðanna síðar.
íslenski lífeyrissjóðurinn er rek-
inn af Landsbréfum og eign 1.436
sjóðsfélaga í lok síðasta árs var 775
milljónir. Enn skal bent á, til sam-
anburðar um öran vöxt þessara
sjóða, að í árslok 1994 voru sjóðsfé-
lagar 518, í árslok 1995 1.093 og
nú 1.436 eins og áður sagði. Sömu
grundvallarreglur gilda hjá íslenska
lífeyrissjóðnum og öðrum séreigna-
sjóðum, inneign er greidd út í fyrsta
lagi við 60 ára aldur og skemmst
á 10 árum.
íslenski lífeyrissjóðurinn býður
sjóðsfélögum upp á að kaupa líf-
tryggingu, sjúkra- og slysatrygg-
ingu og lífeyristryggingu með ið-
gjöldum sínum í sjóðinn.
Lífeyrissjóðurinn Eining er rekinn
af Kaupþingi og er líkt og aðrir
séreignasjóðir fullgildur lífeyrissjóð-
ur. Eining býður sjóðsfélögum
tryggingavemd í samvinnu við Al-
þjóða líftryggingarfélagið, þ.e.
vegna örorkulífeyris, makalífeyris
og bamalífeyris. Nú eiga 988 manns
aðild að sjóðnum og eign þeirra í
árslok 1996 var 436 milljónir.
Séreignalífeyrissjóði Búnaðar-
banka íslands var komið á laggirn-
ar nýlega og reglugerð hans stað-
fest af fjármálaráðuneytinu 17. jan-
úar sl. Starfsemi hans er því rétt
að hefjast, en reglugerð hans er
mjög á sömu lund og annarra sér-
eignasjóða.
Fjármunir séreignasjóðanna eru
notaðir til kaupa á ýmsum skulda-
bréfum og hlutabréfum, til að
tryggja stöðu þeirra. Meirihluti
eigna sjóðanna em skuldabréf með
ríkisábyrgð og þeim næst koma
skuldabréf fjármálastofnana, sveit-
arfélaga og fyrirtækja, hlutabréf
og hlutir í erlendum verðbréfasjóð-
um. Eign sjóðsfélaga er því tryggð
á svipaðan hátt og eign sjóðsfélaga
í sameignarsjóðunum.
Sem dæmi um þá inneign, sem
myndast í séreignasjóðunum, má
nefna mann sem greiðir 10 þúsund
krónur á mánuði í 30 ár og ákveð-
ur að taka lífeyrinn út á 20 árum.
Ef 6% raunávöxtun næst á tímabil-
inu fær hann tæpar 69 þúsund
krónur í lífeyri á mánuði. Ef raun-
ávöxtun er 4% verða mánaðarlegar
greiðslur rúmt 41 þúsund. Greiði
þessi sami maður 15 þúsund krónur
á mánuði í 30 ár og raunávöxtun
er 6% fær hann um 122 þúsund á
mánuði í 15 ár eða rúm 103 þúsund
á mánuði í 20 ár.
Annað dæmi er af manni sem
greiðir 15 þúsund krónur á mánuði
í séreignasjóð í 40 ár, frá 25 til 65
ára aldurs, en byijar þá að taka
séreign sína út. Áætluð raunávöxtun
sjóðsins er 4% og hann á þá tæplega
17,5 milljónir til ráðstöfunar. Ef
hann tekur eign sína út á 15 árum
fær hann um 130 þúsund krónur á
mánuði í lífeyri. Ef raunávöxtun
sjóðsins er 5% fær hann tæpar 175
þúsund krónur á mánuði í fimmtán
ár, ef hún er 6% verða mánaðarleg-
ar greiðslur tæpar 240 þúsund krón-
ur og þær ná tæpum 330 þúsund
krónum sé raunávöxtun 7%.
Veikari tryggingaþáttur
Aðild að séreignasjóðum veitir
ekki rétt til örorkulífeyris, makalíf-
eyris og barnalífeyris í þeim skiln-
ingi sem almennir lífeyrissjóðir
veita og veikari tryggingaþáttur
séreignasjóðanna í samanburði við
samtryggingarsjóði hefur verið til-
efni til gagnrýni.
Líkt og hjá séreignasjóðum stétt-
arfélaga, eins og Lífeyrissjóði
tæknifræðinga, erfíst inneign sjóðs-
félaga í lífeyrissjóðum verðbréfa-
fyrirtækja til eftirlifandi maka og
barna og er greidd út á skemmst
tíu árum, en lífeyrissjóðir verð-
bréfafyrirtækjanna miða útgreiðsl-
ur við 18 ára aldur barna, en ekki
20 ára eins og tæknifræðingar.
Þar sem inneign getur verið rýr,
hafi sjóðsfélagi aðeins greitt í
skamman tíma til sjóðsins, þá þýðir
þetta að maki og börn geta borið
skarðan hlut frá borði, miðað við
ef iðgjald hefði runnið í almennan
samtryggingarsjóð og verið fram-
reiknað til 67 ára aldurs sjóðsfé-
laga.
Til að koma til móts við sjóðsfé-
laga, sem vilja tryggja hag fjöl-
skyldu sinnar betur, bjóða séreigna-
sjóðir ýmiss konar tryggingar. Ef
sjóðsfélagi ákveður t.d. að kaupa
líftryggingu, þá gildir hið sama og
á tryggingamarkaði almennt, að
honum er í sjálfsvald sett fýrir hve
háa fjárhæð hann tryggir sig.
Séreignasjóðir hafa hvatt sjóðs-
félaga sína til að kaupa tryggingar,
sem veita þeim rétt umfram inneign
í sjóðunum og bjóða þeim afslátt
af iðgjöldum. Sjóðimir benda á, að
hagstæðara sé að greiða tryggingar
af óskattlagðri séreign en af ráð-
stöfunartekjum.
Þeir sem telja skylduaðild að líf-
eyrissjóðum nauðsynlega til að allir
búi í haginn fyrir eftirlaunaárin
telja að sama skapi ekki nóg að
gert, þegar sjóðsfélögum séreigna-
sjóða er sjálfum gert að taka
ákvarðanir um að kaupa sér ýmis
konar tryggingarvernd. Láti menn
undir höfuð leggjast að kaupa
tryggingar bjóða séreignasjóðir ein-
göngu upp á reglubundinn spamað,
sem kemur ekki í stað trygginga-
verndar sameignarsjóða, en reynist
hins vegar vel sem viðbót. Þá ber
að hafa í huga, að semji launþegi
um að lífeyrisiðgjald umfram 10%
skylduiðgjaldið renni í séreignasjóð,
þá er slíkur sparnaður hagkvæmari
en annar reglubundinn sparnaður
að því leyti, að ekki er tekinn tekju-
skattur af iðgjaldinu, en að öðrum
kosti leggja menn fyrir af tekjum
eftir skatt.
Þær hugmyndir hafa verið reifað-
ar að bjóða sjóðsfélögum séreigna-
sjóða að breyta hluta eða allri inn-
eign sinni í lífeyrisgreiðslur til ævi-
loka. í viðtali við Morgunblaðið I
febrúar sl. sagði Gunnar Baldvins-
son, forstöðumaður VÍB, að slíkt
væri í bígerð hjá ALVÍB. Til dæm-
is mætti hugsa sér að 25-50% af
inneign rynni til að tryggja lífeyris-
greiðslur til æviloka, en menn yrðu
að afsala sér réttindum til erfða af
þessum hluta inneignarinnar.
Ýmsar tryggingar í boði
Sem dæmi um þær tryggingar,
sem séreignasjóðirnir bjóða, má
nefna tryggingar stærstu sjóð-
anna5 Frjálsa lífeyrissjóðsins og
ALVIB.
Fijálsi lífeyrissjóðurinn selur
líf-, heilsu-, slysa- og sjúkratrygg-
ingu. Sjóðurinn býður lágmark
20% afslátt af iðgjöldum til sjóðsfé-
laga. Að sögn Guðlaugs Þórs Þórð-
arsonar hjá Fjárvangi nýtir æ
stærri hluti sjóðsfélaga sér trygg-
ingatilboð. Hann segir hins vegar
mjög misjafnt hvað henti hverjum
og einum, því margir séu t.d. þeg-
ar með ýmsar tryggingar á vegum
vinnuveitenda sinna. Ungt fólk líf-
tryggi sig fyrir hærri upphæð en
eldra fólk, en dragi svo úr líftrygg-
ingarfjárhæð eftir því sem inneign
verður meiri og skuldir heimilisins
minnka. Að sama skapi kaupir
yngra fólk hærri sjúkra- og örorku-
tryggingu.
Guðlaugur Þór nefnir dæmi af
þrítugum sjóðsfélaga, sem kaupir
heilsutryggingu sem veitir honum
rétt á 100 þúsund krónum á mán-
uði, örorkutryggingu sem kveður á
um 9 milljón króna greiðslu og 5
milljón króna líftryggingu. „Iðgjald
þessa manns er um 4.500-5.000
krónur á mánuði. Fólk, sem ákveð-
ur að leggja 10 eða 15 þúsund krón-
ur í séreignasjóð, bætir upphæð
tryggingaiðgjalda iðulega þar ofan
á.“
Fijálsi lífeyrissjóðurinn hyggst
bjóða upp á ellilífeyristryggingu
fyrr en seinna, að sögn Guðlaugs
Þórs.
ALVÍB selur líftryggingu, af-
komu- og iðgjaldstryggingu sem
tryggir mánaðarlegar tekjur og
áframhaldandi greiðslu í lífeyrissjóð
til 65 ára aldurs ef starfs- ^
Lazy-boy 3ja sætameð
skemli báðum megin
kostar frá kr. 110.990,-
Margar gerðir og ákl.litir.
Einnig fæst hann líka
2ja sæta.
Það jafnast enginn sófi á við Lazy-boy sjónvarps-
sófann. Komdu og skoðaðu þessa frábæru sófa
jb
strax í dag. -Næg bílastæði og heitt á könnunni.
Lazy-boy 2ja sæta með
skammel og ruggu í
báðumendum, borði
og 2 skúffum frá kr. 140.590,
Margir áklæðalitir.
Opnunartimi fram a haust
Má til Fi. 9-18 Fö. 9-19
5% staögreiðsluafslattur
eða góð greiðslukjör til
margra mánaða.
umí4fm
HÚSGAGNAHÖLUN
Bíldshöfði 20 °*'n' °rtnn
V/SA