Morgunblaðið - 01.05.1997, Blaðsíða 52

52 FIMMTUDAGUR 1. MAÍ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
+
AÐSENDAR GREIIMAR
Lýðræðið sjálft í húfi
ingu að hafa skikkanlegt hlutfall
kvenna).
6. Stuðla ætti að stofnun sjóða
til þess að fjármagna kosningabar-
áttu kvenna.
Síðari grein
ÞAÐ VAR stórkostleg reynsla
að sitja ráðstefnu Alþjóða þing-
mannasambandsins um samstarf
kvenna og karla í stjórnmálum, sem
haldin var í Nýju-Delhi fyrr á þessu
ári. í heila fjóra daga ræddu 140
þingmenn fram og aftur hinar ýmsu
leiðir að því markmiði að efla og
tryggja þátttöku kvenna til jafns
við karla í stjórnmálum. Þar vöfð-
ust ekki fyrir mönnum efasemdir
um nauðsyn þess að ná þessu mark-
miði, og enginn spurði um tilgang
þess, heldur aðeins hvernig og hvað
þyrfti að gera. Þannig var þessi
ráðstefna nánast samfelld hátíð
fyrir kvennalistakonu ofan af ís-
landi, sem oft hefur verið harla
döpur yfir skilningsleysi landans.
Hér bólar ekki á vilja valdhafa til
stefnumörkunar og aðgerða í því
skyni að rétta af hallann á jafnrétt-
isskálunum.
ræðuefni á ráðstefn-
unni og tók mikið rúm,
þegar skipt var í um-
ræðuhópa eftir heims-
svæðum. Undirrituð
notaði tækifærið og
lýsti þeirri skoðun, að
þjálfun til stjórnmála-
starfa væri körlum
ekkert síður nauðsyn-
leg en konum. Hins
vegar þyrftu konur sér-
staka hvatningu og
stuðning umfram
karla, það þyrfti að
efla trú þeirra á eigin
hæfileika og fæmi. En
umfram allt ætti ekki
að kenna þeim að gera
Kristín
Halldórsdóttir
Þjálfun og hvatning
Menntun kvenna og þjálfun til
stjórnmálastarfa var sérstakt um-
allt eins og körlum er tamt, heldur
hvetja þær til að vera eins og þeim
sjálfum er eiginlegt. Kynin haga
sér á margan hátt ólíkt, og konur
eiga ekki að þurfa að breyta sjálfum
sér til að verða gjaldgengar í stjórn-
málaheiminum.
Helstu niðurstöður umræðunnar
voru, að stjórnmálaflokkum og
þjóðþingum bæri að taka til höndum

Þráðlaus Telia Handy
heimilissími á frábœru verði.
Léttur o
þœgilegur
10 númera skammvalsminni
72 klst. rafhlaða í biðstöðu
innbyggt loftnet
Endurval
PÓSTUR OG SÍMI HF
Söludeild Ármúla 27, sfmi 550 7800
http://www.simi.is/simabunadur/simabunadur/
Söludeild Kringlunni, símí 550 6690 • Þjónustumiðstöðin i Kirkjustræti, sími 800 7000
og á póst- og símstöðvum um land allt.
FlCStð víngerdarefni
Nú loksins far^verð og gæði samai
Eitt af vinsælustu víngerðarefnum á Norðurlöndum er nú komiðtil íslands.\
Verðdaemi: Rósavín 1.700 • Hvítvín 1.700 * Vermouth 1.900
Ath. 30 flöskur «rem%i lögn
Höfurtueinnig víngexöarefm fyrir
rauðvín, sérrí-crg púrtvín.
ílSeridUfn í póstkröfu
Vínstofan
I ai inarnQct/oni CTT ^
Laugarnesvegi 52,
sími 533 1888, FAX, 5
í þessum efnum, en
einnig gegndu háskól-
ar, óháðar stofnanir og
samtök grundvallar-
hlutverki. Sýnt þótti,
að leggja bæri áherslu
á eftirfarandi atriði:
1. Bæði kynin
þyrftu á fræðslu og
þjálfun að halda, og
bæði kynin þyrftu að
miðla henni.
2. Fræðslan ætti að
beinast að starfsemi
ríkisstjórna, uppbygg-
ingu lýðræðis, hlut-
verki stjómmálaflokka
og samskiptum kynj-
anna, það þyrfti að
þjálfa fólk í tjáskiptum, skipulagn-
Meginniðurstaðan
Stj órnmálakonur
og fjölmiðlar
var, segir Kristín
Halldórsdóttir, að þörf
væn a gagngern
viðhorfsbreytingu.
ingu kosningabaráttu, störfum með
sjálfboðaliðum, íjölmiðlum og óop-
inberum stofnunum og samtökum.
3. Mikilvægt væri að kenna fóiki
að lesa fjárlagafrumvörp og skilja
hina ýmsu iiði þess til að komast
að raun um, að hvaða marki þau
taki mið af þörfum kvenna.
4. Námskeið ættu að miðla
heimspeki mannréttinda og baráttu
gegn fastmótaðri hlutverkaskipt-
ingu kynjanna, og tengja þyrfti
þessi atriði áherslum í stjórnmálum
og lagasetningu.
Konur og
kosningafé
Einn hluti ráðstefnunnar fjallaði
um leiðir til að fjármagna kosninga-
baráttu kvenna. Miklar kröfur voru
á lofti um að lækka þyrfti svimandi
háan kostnað við kosningabaráttu,
en slíkt mundi jafna stöðu kynj-
anna, þar sem konur hefðu almennt
iakari aðgang að ijármagni en karl-
ar. E.t.v. grípa fijálshyggjumenn
andann á lofti við tilhugsunina um
eftirfarandi hugmyndir til úrbóta,
sem fram komu í umræðunum:
1. Stjórnmálaflokkar ættu að
hafa það sem grundvallarregiu, að
konur skipuðu a.m.k. þriðjung sæta
á framboðslistum og fengju þriðj-
ung heildarfjármagns kosningabar-
áttunnar.
2. Stjórnmálaflokkar og alþjóð-
legar ijármálastofnanir, s.s. Alþjóða-
bankinn, ættu að koma á fót sérstök-
um sjóðum, sem veittu styrki eða
vaxtalaus lán til kvenna, sem bjóða
sig fram, eða til að endurgreiða
kostnað við kosningabaráttu þeirra.
3. Almennt ætti að gilda sú regla,
að kosningabarátta væri kostuð af
almannafé, a.m.k. að hluta.
4. Þar sem stjórnmálaflokkar
eru styrktir með almannafé ætti
að koma á hvetjandi kerfi, þ.e.a.s.
að upphæð framlags til hvers flokks
réðist af hlutfalli kvenna í framboði
og/eða þingsætum á hans vegum.
5. í styrkjum til þingflokka ætti
að gera ráð fyrir aukagreiðslum,
sem tækju mið af hlutfalli kvenna
í þingflokknum (þ.e.a.s. að það
borgaði sig í orðsins fyllstu merk-
Enginn stjórnmálamaður, hvort
sem er kvenkyns eða karlkyns, get-
ur leítt hjá sér áhrifamátt ijölmiðl-
anna. Imynd stjórnmálakvenna í
fjölmiðlum var því eitt af umræðu-
efnum ráðstefnunnar og reyndar
ekki í fyrsta sinn, því Alþjóða þing-
mannasambandið hefur talsvert
rætt og ályktað um þetta efni. Mér
fannst það mjög fróðlegt, ekki síst
í ljósi þess að við höfum reynt að
taka á þessu efni hér heima við lít-
inn fögnuð ijölmiðla, sem finna
enga ábyrgð í eigin garði, heldur
segjast aðeins endurspegla þjóðfé-
lagið eins og það er.
Meginniðurstaða umræðunnar
var sú, að þörf væri á gagngerri
viðhorfsbreytingu til þess að sú
ímynd, sem fjölmiðlar gefa af kon-
um í stjórnmálum, takmarkist ekki
aðeins við ímynd þeirra sem konur,
heldur sem fullgildir þátttakendur
í stjórnmálum. Ef íjölmiðlum væri
það ljóst, að ijölgun kvenna í stjórn-
málum styrkir lýðræðið, þá ættu
þeir að leitast við að koma þeim
skilaboðum á framfæri með öllum
ráðum, þar sem þeir gegna mikil-
vægu hlutverki í framgangi lýðræð-
isins. Eftirfarandi tillögur komu
fram um aðgerðir til úrbóta:
1. Þjóðþing og stjórnmálaflokk-
ar ættu að skipuleggja opna fundi
og ráðstefnur um ímynd stjórn-
málakvenna í fjölmiðlum.
2. Valdhafar ættu að bæta upp-
lýsingastefnu sína þannig að meiri
gaumur sé gefinn að félagslegu
misvægi karla og kvenna og réttari
mynd sé gefin af stjórnmálakonum.
Um ábyrgð o g aðhald
innan þjóðkirkjunnar
UM ÞESSAR mund-
ir hefur hið háa Al-
þingi til umfjöllunar
frumvarp til laga um
stöðu, stjórn og starfs-
hætti þjóðkirkjunnar.
Tilgangur frumvarps-
ins er að auka á sjálf-
stæði og sjálfsforræði
íslensku þjóðkirkjunn-
ar og draga skýrar lín-
ur í samskiptum ríkis-
valds og kirkju.
Vonandi þjónar
þessi málatilbúnaður
þeim tilgangi sem
kirkjan hefur í heimin-
um, að auka veg og
áhrif fagnaðarerindis-
Kristján Einar
Þorvarðarson
ins um Drottinn Jesú Krist í lífi
fólks.
Við skyldum ætla að það yrði
kirkjunni til hagræðis og hjálpar
að hafa á sinni könnu skipan mála
um það hvernig hún hyggst skipu-
leggja starf sitt og nýta sem best
þann mannafla og fjármuni sem
hún hefur úr að spila
á hverjum tíma. I
veigamiklum atriðum
hefur kirkjan raunar
haft mjög mikið sjálf-
stæði og á það m.a.
við um það íjármagn
sem hún hefur til ráð-
stöfunar í formi sókn-
argjalda og
tekna.
Með lögum um
sóknargjöld o.fl. nr.
91/1987 varð á mikil
breyting til batnaðar í
Qárhagslegu tilliti, en
þá var kirkjunni
tryggður sá tekjustofn
sem hún hefur að
mestu ieyti búið við síðan. í stuttu
máli varð afleiðingin sú að undan-
farin 10 ár hafa þeir sem ábyrgð
bera á starfsemi kirkjusóknanna,
sóknarnefndir og vígðir þjónar,
getað gert áætlanir og tekið
ákvarðanir um framkvæmdir og
fjárfestingar, á þann veg að sjá
Þeir sem voru
„bjartsýnastir“ í
kirkjulegum fjárfest-
ingum, segir Kristján
Einar Þorvarðarson,
annara létu söfnuðinn taka
á sig tugmillj óna
fj árskuldbindingar.
Novell Netware 4.11 netstjóm
N á m s k e i ð

24 klst. 35.990 stgr

24 klst.
35.990 stgr
Tölvu- og
verkfræðiþjónustan
sm
Grensásvegi 16 • 108 Reykjavík • sími 568 8090
mætti fyrir hvenær kostun eða
fjármögnun yrði lokið.
Eftir langvarandi fjársvelti og
óvissu um skil á því fjármagni sem
kirkjunni bar, áður en umrædd
löggjöf varð að veruleika árið
1987, þótti mönnum að upp væri
runnin ný og betri tíð með blóm í
haga. Þó að ekki væri það að bytja,
að forsvarsmenn safnaðanna væru
íjárfestingaglaðir, þá voru arki-
tektar og orgelsmiðir hvaðanæva
að kailaðir til og í mörgum tilvikum
voru teknar stórhuga ákvarðanir.
Eins og gengur og gerist voru
mismikil hyggindi og forsjá að
baki mjög afdrifaríkum ákvörðun-
um sem teknar voru. Þeir sem
voru hvað „bjartsýnastir" og ákaf-
astir í kirkjulegum ijárfestingum,
hikuðu ekki við að láta söfnuðina,
sem þeir voru kosnir til ábyrgðar
fyrir, taka á sig tugmilljóna og
jafnvel hundraða milljóna fjár-
skuldbindingar. Engar reglur voru
þá til um það hvernig standa bæri
að svo þýðingarmiklum ákvörðun-
um og sumir virtust ana út í botn-
laust fenið, án þess að tekið væri
í taumana. Menn virtust ætla að
láta sameiginlega sjóði kirkjunnar
borga það sem út af stæði, eins
og Kirkjubyggingasjóð, Jöfnunar-