Morgunblaðið - 04.09.1997, Page 12

12 FIMMTUDAGUR 4. SEPTEMBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
ÞORBJÖRG Stella og Edgar Solheim með drengina Elvar og Hafþór Solheim.
Morgunblaðið/RÞB
DANMÖRK fyrir stafni, Guðrún með drengina Birgi Má, Baldur, Gunnar Inga og Harald.
Leitin að
betra lífi
LEITIN að betra lífí er helsta ástæða þess
að íslenskar fjölskyldur flytja til útlanda og
er þá ekki átt við námsfólk. Rúnar Þór
Bjömsson hitti að máli þrjár fjölskyldur um
borð í ferjunni Norröna á leið til Danmerk-
ur, en tvær þeirra voru að flytja búferlum
til Noregs og ein til Danmerkur.
JÓN Trausti og Vala Kolbrún áttu langa leið fyrir höndum þegar
þau voru komin til Esbjerg, því seinna um kvöldið ætluðu þau að
ná ferju yfir til Noregs.
MARGRA ára erfíðleikar við
að koma sér upp húsnæði,
langur vinnutími og fáar
sameiginlegar frístundir fjölskyld-
unnar eru þeir þættir í íslensku
þjóðlífí sem fær fólk til að yfírgefa
ættingja og vini og flytja til ann-
arra landa.
Guðrún Haraldsdóttir er 44 ára
einstæð móðir úr Reykjavík sem er
að flytja til Danmerkur með fjóra
drengi á aldrinum 9 til 17 ára. Hún
segist vera orðin öryrki í dag af
vanefnum og álagi og leitar í félags-
legt öryggi og jafnvægi eftir
margra ára basl. Hún hefur lifað á
barnabótum og barnameðlagi síð-
ustu árin ásamt fasteignabraski og
hefur keypt 10 íbúðir á 8 árum,
gert þær upp og selt að því loknu.
í ár minnkuðu svo barnabæturn-
ar og barnabótaaukinn um meira
en helming ásamt minnkandi endur-
greiðslu frá skattinum og hún sá
fram á að geta ekki framfleytt sér
og drengjunum, en þeir eru alls 5.
Eftir að hafa farið til Noregs fyrr
á þessu ári til að athuga með að-
stæður og möguleika fyrir fjölskyld-
una þar, sá hún að þar yrði of dýrt
fyrir þau að lifá, og eftir svolitla
leit fann hún á alnetinu heimilisfang
á búsetufélagi í Hadeslev á Suður-
Jótlandi þar sem hún sótti um íbúð.
„Finnst ég
loksins vera frjáls“
Hún fékk fljótlega tilboð um 112
fm íbúð á um 4 þús. dkr. á mánuði
og ákvað að slá til, seldi mest af
húsgögnunum og sigldi af stað með
fjóra af drengjunum, en einn varð
eftir heima vegna skólagöngu. „Það
er ótrúlegt að geta bara labbað burtu
úr þessu öllu, mér fínnst ég loksins
frjáls,“ sagði Guðrún, „en það sem
er líka ofarlega í huga mér er þakk-
læti fyrir alla þá aðstoð sem ég hef
notið hjá fólki í gegnum árin.“
Hún hefur starfað í um 20 ár sem
læknamiðill og verið með fyrirbæn-
ir, en því ætlar hún að halda áfram
í Danmörku. Það kom Guðrúnu
einnig á óvart hversu margir hafa
beðið hana um heimilisfangið hjá
þessu búsetufélagi í Danmörku eft-
ir að það spurðist út að hún ætlaði
að flytja, en það voru að mestu ein-
stæðar mæður. Guðrún sagðist vera
bjartsýn á framtíðina og drengirnir
væru spenntir fyrir að flytja og
þótt ekkert þeirra talaði dönsku þá
hlyti það að ganga hjá þeim eins
og öðrum.
Hjónin Edgar Solheim og Þor-
björg Stella Axelsdóttir voru að
flytja frá Neskaupstað til Noregs
aftur, eftir rúmlega 10 ára búsetu,
með tvo yngri drengina, en elsti
drengurinn þeirra varð einnig eftir
vegna skólagöngu á íslandi. Edgar,
sem er að hálfu Norðmaður, hefur
verið í útgerð frá því þau fluttu til
íslands 1987 og átti fyrst 7 tonna
bát og var kominn með 70 tonna
bát en þá var kvótinn minnkaður
úr 250 tonnum niður í 50 tonn. Það
ásamt öðrum erfiðleikum varð til
þess að hann varð að minnka við
sig og hefur hann síðustu árin ver-
ið með minni bát. „Þetta var ekki
orðið neitt líf,“ sagði Edgar, „mað-
ur þvældist um allt land þar sem
kvóta var að hafa, svaf í bátnum
og vann eins og skepna og sá aldr-
ei fjölskylduna."
Seldu einbýlishúsið
á hálfvirði
Þau ákvaðu því að selja allt, þar
á meðal fallegt einbýlishús með öllu,
jafnvel þótt ekki fengist nema u.þ.b.
helmingur að brunabótamati húss-
ins. Edgar fékk vinnu á fiskiskipi
í Noregi þar sem tekjumöguleikar
eru mjög góðir og eftir um 15 daga
túra er 10 daga frí á milli. Hús-
næði fengu þau í bænum Aakre-
hamn á Karmo sem er eyja á milli
Stavanger og Bergen á vestur-
strönd Npregs, en þar búa nú þegar
um 150 íslendingar að sögn þeirra
hjóna.
Svo skemmtilega vildi til að
þriðja fjölskyldan sem blaðamaður
hitti var einnig að flytja á sama
stað í Noregi, en það er mótorhjóla-
parið Jón Trausti Lúthersson og
Vala Kolbrún Hreinsdóttir. Þau
bjuggu áður í Breiðholtinu í Reykja-
vík, en þar vann Jón Trausti við
mótorhjólaviðgerðir og sprautun.
„Ég fékk launin bæði seint og illa,“
sagði Jón Trausti, „og það var ekki
hægt að lifa á þessum launum".
Þau ætla bæði að fara í nám, hann
ætlar að byrja á að læra norsku
og málmsuðu og fara síðan að vinna
en Vala Kolbrún, sem á von á barni,
ætlar að sjá hvaða möguleikar eru
fyrir hendi í Aakrehamn. Astæða
þess að þau fara til Kartno er að
faðir Jóns Trausta flutti þangað
fyrr á þessu ári og lét vel af aðstæð-
um þar svo þau ákváðu að slá til
og freista gæfunnar í nýju landi.
Fleiri flytja
burt
en koma
FYRSTU sjö mánuði ársins
hélst brottflutningur og að-
flutningur fólks til landsins nán-
ast í hendur. Það voru þó ívið
fleiri sem fluttu frá landinu en
til þess eða 1.974 en 1.920
manns fluttust til landsins á
tímabilinu.
Ef eingöngu er litið til ís-
lenskra ríkisborgara munar
hins vegar talsvert meiru á
þeim sem fluttust að og frá
landinu. 280 fleiri fluttust frá
landinu en til þess. 1.315 ís-
lenskir ríkisborgarar fluttust til
landsins á tímabilinu, en frá
landinu fluttust 1.595.
Samkvæmt upplýsingum
Hagstofunnar fluttu flestir til
Norðurlandanna og þaðan
komu einnig flestir sem fluttust
til landsins. 1.412 manns flutt-
ust til Norðurlandanna á þessu
timabili. Flestir fluttust til Dan-
merkur eða 719 og næstflestir
til Noregs eða 407 manns og
196 til Svíþjóðar.
Til muna færri fluttust til
landsins frá Norðurlöndunum
en fluttu til þeirra eða 1.170
manns samanlagt á þessu tíma-
bili. Þar af komu flestir frá
Danmörku, 569, frá Svíþjóð
komu 335 og frá Noregi 207,
sem er nær helmingi færra fólk
en fluttist þangað á tímabilinu.
Ef flutningur íslenskra ríkis-
borgara til Norðurlandanna er
eingöngu skoðaður kemur fram
að 996 fluttust frá Norðurlönd-
unum til íslands, en 1.171 fór
frá íslandi til að seljast að á
einhverju hinna Norðurland-
anna.
Færri til annarra
Evrópulanda
Ef litið er til annarra Evrópu-
landa en Norðurlandanna flytj-
ast til muna færri til þeirra en
koma frá þeim á þessu tímabili.
291 flyst til annarra Evrópu-
landa en Norðurlandanna og
hingað koma 413 manns. Þar
af eru þó einungis 152 íslenskir
ríkisborgarar, en 252 voru með
erlent ríkisfang.
Brottflutningur til og að-
flutningur fólks frá Ameríku
er svipaður. 182 fluttust til
Ameríku á tímabilinu og þaðan
fluttust 172. 43 flytjast frá Afr-
íku og þangað flyijast 15 manns.
Frá Asíu koma 107 manns, þar
af 88 erlendir ríkisborgarar,
og þangað flytjast 44.
Þar af eru 39 íslenskir ríkis-
borgarar.
3
RANNIS
Ferðamálaráð íslands
Fyrirlestur um ferðaþjónustu tengda
náttúru og auðlindum hafs og vatns
Fimmtudaginn 4. september kl. 16.15 mun
Yvonne Shields, frá Hafrannsóknastofnun ír-
lands, halda fyrirlestur um reynslu íra af þróun
ferðaþjónustu tengda náttúru og auðlindum
hafs og vatns. Skýrt verður frá stefnumörkun,
rannsóknum og þróunarstarfi á þessu sviði.
Fyrirlesturinn er haldinn í boði Rannsókn-
arráðs íslands, Ferðamálaráðs Islands og
Kynningarmiðstöðvar Evrópurannsókna
(KER) og verður haldinn í fyrirlestrarsal
Hótels Loftleiða. Fyrirlesturinn er opinn
öllu áhugafólki um ferðaþjónustu.
ITTracr1