Morgunblaðið - 21.05.1998, Blaðsíða 70

70 FIMMTUDAGUR 21. MAÍ 1998
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ

Ástkær faðir okkar, tengdafaðir, afi og langafi,
EINAR ÁRNASON
frá Stóra Hrauni,
Minni-Grund,
áður Hólmgarði 1,
lést á Borgarspítalanum þriðjudaginn 19. maí.
Útförin fer fram frá Fossvogskirkju miðviku-
daginn 27. maí kl. 15.00.
Blóm og kransar afþakkaðir, en þeim, sem vildu minnast hans, er bent á
líknarstofnanir.
Ingibjörg Einarsdóttir, Þórir Þórðarson,
Sigurður L. Einarsson, Guðbjörg Friðriksdóttir,
Anna María Einarsdóttir, Gústaf Guðmundsson,
Árni Einarsson, Ragnhildur Nordgulen,
Sigurbjörg Einarsdóttir, Eyþór Árnason,
barnabörn og barnabarnabörn.
+
Ástkær faðir okkar, tengdafaöir, afi, langafi og
bróðir,
EGGERT BOGASON,
húsgagnasmiður,
Dalhús 3,
lést á Borgarspítalanum þriðjudaginn 19. maí.
Bogi Eggertsson,
Guðmundur Eggertsson,
Hólmfríður Eggertsdóttir,
Stefanfa Eggertsdóttir,
tengdabörn, barnabörn, barnabamabörn
og systkini hins látna.
+
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og
langamma,
SÓLVEIG BERGÞÓRA
ÞORSTEINSDÓTTIR,
Baughóli 26,
Húsavik,
lést á Sjúkrahúsi Þingeyinga föstudaginn
15. maí.
Útför hennar fer fram frá Húsavíkurkirkju föstudaginn 22. maí og hefst
athöfnin kl. 14.00.
Bðm, tengdabörn,
barnabörn og barnabarnabörn.
+
Móðir okkar, tengdamóðir, amma og langamma,
RAGNHILDUR GUÐMUNDSDÓTTIR
frá Seyðisfirði,
Skúlagötu 40,
Reykjavfk,
sem andaðist á hjúkrunarheimilinu Eir föstudaginn 15. maí sl., verður
jarðsungin frá Fossvogskapellu föstudaginn 22. mal kl. 10.30.
Anna Þóra Benediktsdóttir Manger, Arnold Manger,
Guðmundur Benediktsson, Ásthildur Þórðardóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
+
Ástkær dóttir okkar,
ÁSTA GUÐRÚN
listmálari,
er látin.
Sjöfn Halldórsdóttir,
Eyvindur Erlendsson
og fjölskyldan.
+
SVEINN GUÐMUNDSSON
fyrrv. kaupfélagsstjóri
Kaupfélags Skagfirðinga
á Sauðárkróki,
síðast til heimilis
í Vfðigrund 45, Kópavogi,
lést þriðjudaginn 12. maí sl.
Jarðarförin fer fram frá Dómkirkjunni föstu-
daginn 22. maí kl. 10.30.
Börn, tengdaböm og barnabörn.
EINAR J. GÍSLASON
Gíslason féll frá dreymdi hann
draum. Hann dreymdi að hann væri
að fara í langt ferðalag og það
lagðist vel í hann. Hann hafði aldrei
verið verkkvíðinn maður. Þegar
hann vaknaði mundi hann drauminn
vel og velti honum fyrir sér, en áður
en maður leggur í löng ferðalög þá
sinnir maður því brýnasta heima-
fyrir. Hann fór og kaus utankjör-
staða í borgarstjómarkosningun-
um, því þar lá mikið við að hans
mati. Þegar Guðni sonur hans sagði
mér þetta vorum við sammála um
að þetta hefði ekki verið tilviljun
frekar en annað sem Einar gerði.
Hann var á vegum aflsins sem var
hægt að treysta. Þetta minnti mig á
það þegar Albert stofnaði Borgara-
flokkinn 1987. Þá fór hann til Ein-
ars í Betel og bað hann að koma í
Borgaraflokkinn og vinna með sér.
„Það kemur ekki til greina," svaraði
Einar að bragði, „ég myndi aldrei
svíkja Sjálfstæðisflokkinn frekar en
söfnuðinn minn. Ég er í fimmta lið
frá Fjalla-Eyvindi og við höfum allir
verið sjálfstæðismenn." Þetta var
Einari líkt, næmari en flestir aðrir
og aldrei efaðist hann um sjálf-
stæðið og frelsið sem Fjalla-Ey-
vindur barðist fyrir gegn nið ald-
anna.
Einar var hrífandi persónuleiki,
einhver mesti prédikari aldarinnar
á íslandi, eða man einhver núlifandi
eftir öðrum eins, nema Sigurbimi
biskupi og Olafi kristniboða og
Gústa Guðsmanni, þótt hver væri
með sitt afgerandi svipmót. Einar
var rómaðui* prédikari á Norður-
löndum og ef land eins og Bandarík-
in hefði verið svo lánsamt að eignast
hann þá hefði hann sómt sér vel í
flokki með Billy Graham og hinum
strákunum sem hafa staðið allt af
sér. Einar sagði alltaf allt, hann
hafði ekkert að fela. Stundum
virkaði það eins og of mikil ein-
lægni, en hann smíðaði úr því öllu
og úr varð hreinlyndi og falslaus
veröld, nokkuð sem mikill skortur
er á í tíðaranda dagsins í dag. Hann
var stundum harðskeyttur og gaf
ekkert færi á að semja um hviklyndi
og kvalalosta yfirgangsmanna. Það
Ijótasta sem hann sagði um menn
var að þeir væru drekasæði, það
voru kommúnistar.
Fyrri hluta ævinnar bjó Einar og
starfaði í fæðingarbæ sínum, Vest-
mannaeyjum, sem sjómaður, út-
gerðarmaður, vélstjóri, eftirlitsmað-
ur björgunarbáta og safnaðarleið-
togi í Betel. Guðný fyrri kona hans
dó við bamsburð, en seinni kona
hans, Sigurlína, lifir mann sinn.
Báðar afburða konur, glæsilegar og
gáfaðar og hlýleikinn uppmálaður,
böm þeirra mannkostafólk sem
sver sig að fullu til ætta. Seinni
hluta ævinnar bjó Einar og starfaði
í Reykjavík, lengst af sem safnaðar-
Ieiðtogi Hvítasunnumanna. Hvar
sem hann fór skildi hann eftir sig
djúp spor og eftirminnileg vegna
geislunar sinnar. Hann hafði ótrú-
legt minni. Fyrir 20 áram sat ég á
samkomu hjá honum og skrifaði
niður ræðu hans, en hann talaði
alltaf blaðalaust, innblásinn af
heilögum anda. Tólf áram síðar
notaði ég kafla úr ræðu hans í viðtal
sem ég tók við hann í Morgunblaðið.
Þegar hann las viðtalið yfir
staldraði hann við þennan stutta
kafla úr gömlu ræðunni sem hann
vissi ekki að ég hafði punktað niður
og sagði: IHA.ddi, það vantar eina
setningu inn í ræðuna,“ og svo kom
hún. Þetta var alveg rétt, ég hafði
sleppt einni setningu viljandi, en
hún fór ekki framhjá honum. I
þessu sem svo mörgu öðra var hann
eins og fjölfræðibók.
í rauninni fór Einar í Betel aldrei
frá Eyjum, hann var hluti af dag-
legu lífi Eyjamanna og sögumar af
honum era í senn þjóðsögur og
helgigripir, því það er einhvem veg-
inn boðskapur í þeim öllum. Eg
hafði sérstakt leyfi hans til að segja
sögur af honum og herma eftir hon-
um, því stfll hans var svo sjaldgæfur
að það var hluti af lífsmelódíunni.
Það var stórkostlegt að eignast
vináttu hans og traust, það er nesti
sem fylgir manni ævina alla.
Orðbragð hans var svo tært, ís-
lenskan meitluð, hugsunin klár. Ég
spurði hann einu sinni í viðtali hvað
væri það besta sem Guð hefði
skapað. „Konur og feitt kjöt,“
svaraði hann að bragði og meinti
það að sjálfsögðu. Fyrir skömmu
kom ég til hans og hann dásamaði
lífið, kunni ekki annað og hann
sagði að sér liði svo vel, Lína
annaðist sig, hann hefði söfnuðinn
sinn og kysi Sjálfstæðisflokkinn og
Lína gerði það meira að segja líka
þótt hún væri af framsóknarkyni.
„Hvers get ég óskað mér meira?"
sagði hann og brosið geislaði. En nú
er hann farinn í ferðina miklu, rétt
fyrir svartfuglaeggin. Það var synd,
en ugglaust kemur hann við á lang-
víubælum eilífðarinnar. En kaus áð-
ur, hugsið ykkur. Þeir sem það at-
kvæði fá tapa ekki kosningu, hvem-
ig sem allt fer, því í þessari vissu
býr tónn eilífðarinnar og sigur-
gleðinnar yfir því sem manni er
trúað fyrir.
Fyrir mörgum áram var ég sem
blaðamaður í Keflavík um áramót.
Þá átti að brenna gamlan Eyjabát á
áramótebáli, Gæfuna VE, sem Ein-
ar og Óskar bróðir hans og jafnoki
höfðu átt. Rattið var í bátnum og ég
fékk að hirða það. Nokkrum áram
síðar sá Einar stýrishjólið heima
hjá mér og segir með undrun í
röddinni: „Ertu með Gæfurattið,
Addi, það er frábært, ég hélt það
væri glateð. Addi, er þér það fast í
hendi?“ Ég kvað svo ekki vera og
Einar hélt áfram: „Já, þetta var
stórkostlegt ratt, það þurfti nánast
aldrei að taka á því, Addi, hönd
Drottins sá um að stýra beint
þangað sem fiskurinn var og þetta
var áhyggjulaust, maður rétt greip í
það stöku sinnum til þess að vera
með. Addi, er þér það mjög fast í
hendi?“ „Nei, nei,“ svaraði ég, „en
ég hugsaði það þannig, Einar, að
það væri gott fyrir brokkgengan
mann eins og mig að hafa hjá mér
ratt sem þið Drottinn hefðuð stýrt
með saman.“ ,Addi,“ sagði Einar og
hugsaði sig um stundarkom, „hafðu
það.“
Líf Einars í Betel var blessað.
Hann var fyrst og fremst maður
hjálpræðisins á akrinum óendan-
lega. Hann var kristniboðinn sem
kunni að sá í hugsunina og nú er
hann á heimleið. Þar verður fógnuð-
ur og okkur er ætlað að fagna líka,
því besta ferðin af öllum er heim-
ferðin.
Árni Johnsen.
Ungur að áram heyrði Einar
Jóhannes Gíslason rödd sem sagði
„fylg þú mér!“. Það var í fiskibæn-
um Vestmannaeyjum og leiksviðið,
Genesaretvatnið, var hið svalsalta
Atlantshaf.
Við það hófst ferill eins merkasta
prédikara sem ísland hefur átt,
raustar sem óbifanlega vísaði
þjóðinni til betri leiðar á Guðs veg-
um. Fyrsti starfsvettvangur prédik-
arans var í Betel í Vestmannaeyjum
en síðar í Fíladelfíu í Reykjavík á
þriðja áratug. Nú hefur Einar lagt
úr höfn í hinsta sinni og haldið á hin
djúpu mið til órjúfanlegrar sam-
fylgdar við fiskimanninn góða, sem
hann átti svo gott samstarf við í
meira en hálfa öld.
Bakgrunnur Einars í sjómennsku
og seinna sauðfjárrækt tengdi hann
náttúranni með einstökum hætti.
Gaman gat verið að hitta Einar í
kindastússi á Amarhóli í Vest-
mannaeyjum; lífsgleði hans var ein-
stök og snarpur húmorinn naut sín
þegar hann lagði út af kollóttri
gimbrinni eða sauðþráum hrútnum.
Fyrir Einari vora skepnumar allar
gæddar persónueiginleikum og
hann gat vitnað í og höfðað til
mannlegra eiginleika í hegðun
þeirra og tilveru. f sálgæslunni gat
Einar óspart vitnað til eigin reynslu
af sjó og landi. Hann var meistari
dæmisögunnar.
En Einar fékkst ekki ein-
vörðungu við björgun sálna. Örygg-
ismál sjómanna vora honum hug-
leikin og hann var um árabil
skoðunarmaður öryggistækja á bát-
um í Vestmannaeyjum. Sem
sjómaður hafði hann kynnst hætt-
um Ægis og komist í hann krappan,
en Einar og Óskar bróðir hans
gerðu út vélbátinn Gæfuna frá Eyj-
um um árabil. Margar skemmtileg-
ar sögur eru sagðar af útgerð þeirra
bræðra, kappsfullri sjómennsku
þegar siglt var nærri heljar slóð, og
viðskiptum við Landhelgisgæsluna
þegar þeir fóru nærri landhelg-
islínu.
Sá siður var lengi á sjómanna-
daginn í Vestmannaeyjum að Einar
veitti fyrir hönd sjómannadagsráðs
öldnum sjómönnum viðurkenningu
fyrir unnin störf. Veitingin fór fram
við minnismerkið í garði Landa-
kirkju. Við það tilefni gat Einar
tvinnað saman reynsluheim sinn
sem sjómanns og hátíðastund sjó-
mannadagsins og ræðumar á sjó-
mannadaginn urðu margar fleygar
og til umræðu mörg ár á eftir. Þeg-
ar Einar heiðraði eitt sinn aldinn
sjómann gat hann þess að margan
fiskinn hefði öldungurinn úr sjó
dregið á langri lífsleið. Svo horfði
Einar rannsakandi til himins og
bætti því við að allra besta dráttinn
hefði heiðursmaðurinn fengið þegar
hann gekk að eiga konu sína indæla
á árunum eftir stríð. í pönnuköku-
kaffinu eftir athöfnina spurði ein-
hver hann um meintan orðaleikinn
sem Einar svaraði með undranar-
svip.
Éinar nýtti vel reynslu sína af
námi í biblíuskóla í Svíþjóð. Hann
var fljótt fær í sænskunni og var í
raun mikill málamaður. Hann
túlkaði oft ræður erlendra gesta í
Ffladelfíu og gerði það svo að ræð-
an fékk nýja vængi og tók hærra
flug en ræðumanninn sjálfan hafði
órað fyrir og styrkti þannig ræðuna
verulega. Einar hafði einstaka
þrumuraust og í henni mátti greina
syngjandi tón ef til vill af sænskum
toga sem jók áhrif hennar og
áherslur þannig að eftir var tekið. I
ræðum sínum naut hann yfírgrips-
mikillar þekkingar á biblíunni en
safn Einars af gömlum útgáfum
hennar var einstakt.
A menntaskólaáram mínum höfð-
um við strákamir sér deild í „Mann-
vitsfélaginu" sem fjallaði um
orðfæri, mælsku og rökræðu Einars
í Betel. Þegar við Bergþóra fóram
til náms erlendis að loknu
stúdentsprófi heimsóttum við Einar
og sögðum honum ráðahaginn. Það
var í skrifstofu Einars í Fíladelfíu.
Einar bað fyrir og blessaði ferð
okkar af einstakri einlægni og orð
hans urðu okkur veganesti í áratug
á erlendri grand. Áherslur hans og
andlegur móður standa okkur enn
lifandi fyrir hugskotssjónum.
Ég veit að Einari verður búin sér-
stök vist í nýjum heimkynnum. Ein-
ar virtist vita upp á hár hvenær
hann yrði kallaður burt og beið þess
tíma með þolinmæði. Síðasta verald-
lega skyldan sem hann óskaði eftir
að inna af hendi nokkram stundum
fyrir andlátið var að fara og kjósa
„sinn mann“ utan kjörfundar í borg-
arstjómarkosningum í Reykjavík.
Með Einari er genginn geislandi
persónuleiki og hrífandi prédikari,
góður fjölskyldumaður og frábær
hirðir. Island hefur misst hljóm-
mikla rödd í víðri skilgreiningu við
fráfall hans. Guð blessi fjölskyldu og
minningu Einars J. Gíslasonar. Með
þessum orðum fylgja kveðjur fjöl-
skyldu minnar.
Þorsteinn Ingi Sigfússon.
Þegar hugurinn leitar til baka til
unglingsáranna á Einar J. Gíslason
þar dágott pláss. Minningamar era
margar og margvíslegar og þakkar-
verðar. I sumum þeirra sér maður
Einar eins og hann var,
harðákveðinn og lét engan bilbug á
sér finna. Þar sem sannfæring hans
stóð, stóð hann enn fastari fyrir
sjálfur. Á öðram stundum sá maður
meyran mann sem margt hafði
reynt umvefja auman mann og
hugga. Maður sá mann sem beitti
sér til að rétta hag þeirra sem undir
höfðu orðið, og var þá gripið til fjöl-
breytiiegra ráða. Þar sem ég bjó
sem unglingur vora stopular stræt-
isvagnaferðir. Og áður en bflprófinu
var náð kom það oftar en eklri fyrir
að við bræðumir voram svona hálf-
vegalausir á heimleiðinni eftir sam-
|
i
i
i
(
i
í
<
i
i
<
(
(
(
(
(
I
(
<
I
(
I
I
I
I