Morgunblaðið - 21.05.1998, Blaðsíða 57

Morgunblaðið - 21.05.1998, Blaðsíða 57
MORGUNBLAÐIÐ AÐSENDAR GREINAR FIMMTUDAGUR 21. MAÍ 1998 57 Almenningur og upplýsinga- samfélagið VARLA líður sá dagur að ekki sé rætt og ritað um upplýsinga- samfélagið og þær miklu breytingar sem það hefur í för með sér fyrir líf okkar og störf. Ljóst er að aðgangur fólks og kunnátta í að nálgast og nýta sér upplýsingar verður sí- fellt mikilvægari. Sam- keppnishæfni fyrir- tækja byggist í aukn- um mæli á þeim þekk- ingarbrunnum sem þau hafa aðgang að, sem og færni í að nýta sér upplýsingarnar. Samkeppnishæfni þjóða fer einnig eftir því hversu vel tekst að aðlaga og nýta upplýsingatækn- ina. í nýlegri úttekt Samtaka iðnað- Fólk kemst ótrúlega fljótt upp á lag með að nýta sér tölvutæknina til upplýsingaöflunar og skemmtunar, segir Vilmar Pétursson, ef það einungis fær að- gang að nauðsynlegum tækjum og efni. arins er t.d. líkum að því leitt að verðmætasköpun í sjávarútvegi hafi náð jafnvægi og aukist því óverulega í framtíðinni. Krafan um meiri lífsgæði muni hins vegar aukast verulega, sem leiðir af sér aukinn innflutning og bilið milli innflutnings og útflutnings vex að öðru óbreyttu. Aukin stóriðja nær engan veginn að brúa þetta bil og því þarf að leita nýrra leiða í verðmætasköp- un þjóðarinnar. Þar hljóta menn að líta til upplýsingaiðnaðarins sem veigamikils þátt- ar. Með upplýsinga- iðnaði er ekki einungis átt við þróun tölvutækni og forrita heldur einnig söfnun og vinnslu upplýsinga á öllum sviðum, þannig að þær verði aðgengilegar á raf- rænu formi til verðmætasköpunar og skemmtunar. Þróunin er hröð og því ljóst að ríki og sveitarfélög verða að axla þá ábyrgð að opna almenningi möguleika á að nýta sér gæði nýrra tíma. MIDAS-NET og bókasöfnin Evrópusambandið leggur mikla áherslu á að styrkja samkeppnis- hæfni evrópsks upplýsingaiðnaðar og auka tækifæri almennings til að nýta sér hann. Á vegum IN- F02000-margmiðlunaráætlunar- innar eru t.d. reknar 23 upplýs- ingaskrifstofur sem kallast MIDAS-NET og er ein slík starf- andi hér á landi. Auk Evrópusam- bandsins standa að þeirri skrif- stofu Samtök iðnaðarins, Rannsóknarþjónusta HÍ, SÍTF og Starfsmenntafélagið. Ein leið MIDAS-NETS á ís- landi til að glæða áhuga og vitund almennings á möguleikum upplýs- ingasamfélagsins er að lána marg- miðlunartölvur á almennings- bókasöfn. Fyrstu bókasöfnin þar sem þessu var hrint í framkvæmd eru Bókasafn Kópavogs og Bóka- safn Reykjanesbæjar. Reynslan þar leiddi ýmislegt athyglisvert í ljós: Aðgangur að tækninni getur áorkað miklu. Fólk kemst ótrú- Vilmar Pétursson lega fljótt upp á lag með að nýta sér tölvutæknina til upplýs- ingaöflunar og skemmtunar ef það einungis fær aðgang að nauð- synlegum tækjum og efni. Tæknin sjálf er ekki áhugaverð heldur þeir nýju möguleikar sem hún veitir í aðgangi að upplýsingum og skemmtun. Gott dæmi um þetta er að fátt eldra fólk hefur áhuga á hversu stórt innra minni tölvunnar er, en það hefur hins vegar áhuga á að nýta sér tölvuna til ættfræðigrúsks. Gamall nemur ungur temur Margir þeir eldri eru hræddir við hina nýju tækni. I Kópavogi urðu menn hins vegar vitni að því að foreldrar eða afar og ömmur sátu hjá börnunum og fylgdust með þeim í tölvunum. Þeir full- orðnu fóru síðan smám saman að ýta á takka og takka og ísinn var brotinn. Dæmi voru um það að ellilífeyrisþegar spurðust fyrir um hvort hægt væri að fá tilsögn eða námskeið í nýtingu hinnar nýju tækni. Lestraraukning Margir óttast að lestur eigi undir högg að sækja með tilkomu tölva. Reynslan úr Bókasafninu í Kópavogi er hins vegar allt önnur. Fólk fékk gjarnan lánaðar bækur um áhugaverð efni sem það hafði kynnst með aðstoð margmiðlunar- tölvanna. Flest almenningsbókasöfnin eru vanbúin í að veita almenningi tækifæri til að kynnast og nýta sér möguleika upplýsingasamfélags- ins. Á Bókasafni Kópavogs er t.d. einungis ein tölva til almennings- nota. Ekki er ósennilegt að misjafn aðgangur að upplýsingum verði eitt stærsta jafnréttismál komandi ára. Nýleg könnun Gallups hér á landi undirstrikar þetta, því þar kemur fram að kyn, tekjur og bú- seta virðast vera ákvarðandi þættir varðandi aðgang og notkun á inter- netinu. Því er ekki óraunhæft að gera þær væntingar og kröfur til sveitarfélaga að þau komi á fót vel tækjum búnum upplýsinga- miðstöðvum með aðgangi að marg- miðlunardiskum og gagnabönkum sem almenningur, skólar og at- vinnulíf geta nýtt sér. Höfundur er verkefnastjóri MIDAS-NET og SÍTF. Innihaldslaus leiðindi MÉR leiðast þær vægðarlausu árásir sem uppi hafa verið gegn þeim minnihluta fólks sem býr utan höfuðborgarsvæðisins. Tilefnið að þessu sinni ekki merkilegt. Til stendur að lögfesta mörk sveitarfélaga, þannig að allt landið tlheyri tveimur stjórnsýslustigum, landsstjórn og sveitar- stjórn. Núna eru mörk sveitarfélaga á hálend- inu sums staðar óljós og sum svæði, s.s. jökl- ar, tilheyra engu sveitarfélagi. í einhverjum tilfellum hefur ríkt stjórnleysi á þessum svæðum, lít- ið eftirlit með umferð og skálar reistir án umhverfismats eða til- skilinna leyfa. Undanfarin ár hefur verið lögð vinna í að semja um mörk milli sveitarfélaga með það að mark- miði að koma öllu landinu undir lög. Samkomulag þar að lútandi liggur fyrir, að undanskilinni Þórsmörk, þar sem sveitarfélög koma sér ekki saman um markalínur. Málið var lagt fyrir Alþingi til að lögbinda samkomulag sveit- arfélaganna, sem ríkisvaldið hafði reyndar átt frumkvæði að. Jafn- framt voru lögð fyrir þingið frum- varp um þjóðlendur sem tekur á eign- arrétti lands í óbyggð- um og frumvarp um eignarhald á auðlind- um í jörðu sem tekur á nýtingarréttinum. Þegar sveit- arfélagafrumvarpið kom fyrir þingið brá svo við að stór hluti stjórnarandstöðu lýsti yfir fullkomnu van- trausti á hendur þeim sveitarfélögum sem ná inná óbyggðirnar. Vikum saman lögðu andstæðingar frum- varpsins nótt við dag í þinginu til þess að tala niður til íbúa sveitarfélaga sem eiga lögsögu á hálendinu. Mér gremst þegar tiltölulega fámennur hópur leggur fjölmiðla landsins undir sig til þess að tala illa um fólk sem á þess lítinn kost að svara fyrir sig. Það er talað um landsbyggðarmenn eins og ein- hverja bjálfa, annars flokks þjóð- flokk, sem skyndilega er ekki treystandi til þess að fara með verkefni sem sama Alþingi hefur falið þeim með lögum og hingað til hafa verið framkvæmd af sveit- arfélögum án þess að spurt sé hvar þau eru staðsett á landinu. Þetta gera menn kinnroðalaust þó að hér sé hvorki verið að tala um eignarhald á landi né nýting- arrétt auðlinda. Ekki verið að tala um almannarétt til umferðar sem fer eftir lögum um náttúruvernd og ekki heldur um breytingu á skipulagsmálum sem fara eftir skipulagslögum. Full ástæða er til að ræða nýtingu og skipulag hálendisins. Arni Gunnarsson hvetur áhugamenn um náttúruvernd og útivist til að taka þátt í þeirri umræðu. Ég tel fulla ástæðu til þess að ræða nýtingu og skipulag hálend- isins og hvet alla áhugamenn um náttúruvernd og útivist til þess, eindregið, að taka þátt í þeirri umræðu. Við getum haft misjafn- ar skoðanir á þessum málum en við verðum að leggja það á okkur að ná sameiginlegri niðurstöðu sem allir geta sæst á. Því miður hefur þessi hálendisumræða aldrei komist á það stig að fjalla um náttúruvernd eða landnýt- ingu. Höfundur er formaður Sambands ungra framsóknarmanna og aðstoð- armaður félagsmálaráðberra. Árni Gunnarsson Biðlaun alþingismanna í 10 ÁR, upp- styttulítið, hafa menn teygt lopann um bið- laun Sverris Her- mannssonar frá Alþingi og aldrei farið rétt með. Upphafmu stýrði þáverandi fjár- málaráðherra og for- maður Alþýðubanda- lagsins - sá hinn sami og samdi við Björgvin Vilmundarson um greiðslu á 106 millj. kr. skuld Þjóðviljans í Landsbankanum - og sveik. Tilgangurinn var að reyna að hafa æruna af Sverri eins og furðu- lega margir virðast sækjast eftir. Sannleikur biðlaunamálsins var Aðvörunum mínum var í engu sinnt, segir Sverrir Hermannsson, og lögin sett. þessi: Þegar borið var fram nýtt lagafrumvarp á Alþingi um biðlaun þingmanna, þar sem beinlínis var tekið fram að þingmenn skyldu fá greidd biðlaun þótt þeir tækju samstundis við nýju starfi, hærra launuðu ef svo vildi verkast, þá varaði Sverrir Hermannsson við slíkri lagasetningu og taldi hana byggða á misskilningi á eðli bið- launa. Aðvörunum Sverris var í engu sinnt % og lögin sett. Þegar svo kom að framkvæmd- inni runnu tvær grímur á menn og kjarkinn brast. Þáverandi fjár- málaráðherra sá sér hinsvegar fyrrnefndan leik á borði. Til vonar og vara létum við forseti Sam- einaðs þings, Þorvaldur Garðar Kristjánsson, umboðsmann Alþingis skera úr málinu, sem felldi þennan úrskurð, að Alþingi bæri að greiða biðlaun skv. lögum, sem þingmenn settu vitandi vits þrátt fyrir aðvaranir Sverris Her- mannssonar. Þetta er öll sagan. Göbbels heit- r inn sálugi kunni aðferðina. Að ljúga nógu oft því sama svo trúað yrði. Höfundur er fv. bankastjóri. Sverrir Hermannsson Rétt skal vera rétt ÁÐUR en lengra er haldið skal það tekið fram að með eftirfar- andi pistli er ekki ætl- unin að hefja bréfa- skipti um landvernd- armál heldur koma á framfæri leiðrétting- um við grein eftir Herdísi Þoi-valdsdótt- ur sem birtist í Mbl. fimmtudaginn 30. apríl og bar nafnið „Hvar liggur vandi sauðfj árbænda?“ Svar greinarhöfund- ar við spurningunni var: „Hann liggur íþví að of margir eru að framleiða kjöt sem ekki selst" (leturbr.mín). Þetta er alls ekki rétt, dilkakjöt selst nú nokkuð Það er skoðun mín, segir Álfhiidur Ólafs- dóttir, að íslenskir sauðfjárbændur hafa ekkert minni áhuga á gróðri og velferð lands- ins okkar en Herdís Þorvaldsdóttir. jöfnum höndum. Skal í því sam- bandi bent á að síðastliðið sumar hófst dilkaslátrun strax í júlí og birgðir eldra kjöts voru nær upp í sambandi við neytendur frá morgni til kvölds! gengnar í ágústlok. Og það koma fleiri rang- færslur: „Útflutningur borgar sig ekki þar sem greiða þarf millj- ónatugi úr ríkissjóði í niðurgreiðslur með af- urðinni." Þetta er líka kolrangt og sýnir að greinarhöfundur fylgist hreint ekkert með tímanum. Út- flutningsbætur voru aflagðar árið 1992 og allur útflutningur kindakjöts er nú á >-» ábyrgð bænda og af- urðastöðva. Þess má geta að bændur hafa ástæðu til að binda við útflutning- inn vaxandi vonir. Að öðru leyti ætla ég ekki að fjalla um grein Herdísar en vona að hún geti komið skoðunum sín- um á framfæri í framtíðinni án þess að grípa til ósanninda. Ég vil einungis lýsa þeirri skoðun minni að yfirgnæfandi meirihluti ís- lenskra sauðfjárbænda hafi hreint ekkert minni áhuga á gróðri og velferð landsins okkar en Herdís Þorvaldsdóttir. Að lokum. Sagt er að jákvæðnin geri okkur gott., Myndin sem bar nafnið' „Rányrkja - ræktun“ hefði alveg eins getað heitið „Sjáið hvað blessuð lúpínan getur gert“. Þetta er bara spurning um hugarfar. Höfundur er forstöðumaður Upp- lýsingaþjónustu landbúnaðarins. Álfhildur Ólafsdóttir.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.