Morgunblaðið - 09.10.1998, Blaðsíða 16

16 FÖSTUDAGUR 9. OKTÓBER 1998
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
PAVEHAWK HH-60G þyrla frá 56. björgunarsveit æfir aðflug nálægt Hengli 6. júlí 1998.
F-15C frá 390. flugsveit lendir á Keflavíkurflugvelli 1. október sl.
VARNARLIÐIÐ skipti um mán-
aðamótin um flugsveit F-15 véla
eins og verið hefur frá 1995. Að
þessu sinni komu hingað fimm F-
15C Eagle vélar frá flugsveit sem
aldrei hefur komið hingað áður
eða 390. flugsveit 366. flugdeild-
ar sem staðsett er á Mountain
Home flugstöðinni í Idaho-fylki.
Þetta er í ijórða skipti á þessu
ári sem ný flugsveit kemur hing-
að. Fyrst var það flugsveit frá
þjóðvarðliði Flórídafylkis í aprfl,
siðan sveit sex F-15E véla frá Lak-
enheath-flugstöðinni í Bretlandi,
en hún hafði aðeins viðveru hér í
júlímánuði og því næst sveit sex F-
15C vélar frá Spangdalem-flug-
stöðmni í Þýskalandi. 390. sveit
verður hér á landi í sex vikur.
Spyrja má hvers vegna nú séu
svona tið umskipti í iiðinu sem
hingað kemur. Nokkrar ástæður
má nefna. Flugherinn hefur
áhyggjur af því hve mikið flug-
menn ákveðinna sveita þurfa að
vera að heiman frá sér á því sem
nefna má friðartímum. Því er
álaginu dreift á margar deildir
og venjulegur dvalartími hverrar
sveitar er nú 45 dagar. Að vísu
dvelur hver flugmaður aðeins í
tvær vikur hér.
Auðvelt er fyrir flugmenn
flughersins að fá atvinnu hjá
bandarískum flugfélögum og hef-
ur því verið haldið fram að til
séu stöður fyrir flestalla flug-
menn flughersins hjá flugfélög-
unum. Einnig þess vegna er
æskilegt að dreifa álaginu á
margar deildir í styttri tíma.
Æskilegt er að gefa fleiri deild-
um kost á að kynna sér aðstöð-
una hér og nýta lágflugsvæðin
yfir landinu, en framboð af slík-
um svæðum fer minnkandi, sér-
staklega í Evrópu.
Ný flug-
sveit hjá
varnar-
liðinu
Viðbragðssveit
366. flugdeildin á Mountain
Home flugstöðinni er einstök
innan raða bandaríska flughers-
ins. Hún er mynduð af flugsveit-
um sem búnar eru mörgum
gerðum flugvéla. Ein sveitin er
búin B-IB Lancer sprengjuflug-
vélum, önnur F-15E Strike Eagle
orrustu- og árásarvélum, þriðja
F-15C Eagle orrustuvélum,
Qórða F-16C Viper orrustuvélum
og sú fimmta er búin KC-135R
eldsneytisáfyllingarvélum.
Þannig er 366. deild í raun eins
og sjálfstæður lítill flugher sem
hægt er með litlum eða engum
fyrirvara að senda til átaka-
svæða sé þörf á. Allar sveitirnar
eru vanar að vinna saman,
stjórnendur kunnugir hver öðr-
um og því virkar deildin sem ein
heild.
300. björgunarleiðangur þyrlu-
sveitar varnarliðsins
56. björgunarsveitin fór laug-
ardaginn 3. október í 300. björg-
unarleiðangurinn siðan flugher-
inn tók við björgunarhlutverki
varnarliðsins aftur árið 1971.
Fyrirrennari 56. sveitarinnar var
14. sveit (det 14) sem var hluti
67. flugdeildar sem var staðsett á
Woodbridge flugvelli í Englandi.
Nafni 14. sveitar var síðar breytt
í 67. björgunarsveitin. Þessi sveit
notaði HH-3E Jolly Green Giant
þyrlur og er Islendingum að
góðu kunn. Eftir að 56. björgun-
arsveitin kom hefur hún ein-
göngu notast við nýjar HH-60G
Pavehawk þyrlur.
Allar flugsveitir flughersins
hér á landi eru nú undir stjórn
85. deildar varnarliðsins. Þyrlu-
sveitin stundar æfingar til að
vera fær um að bjarga mönnum
af sjó eða landi í vinveittu eða
óvinveittu landi. Aðalhlutverk
hennar hér er að vera til taks ef
einhver af orrustuflugvélum
varnarliðsins ferst, og mun hún
því fara ef orrustuflugvélarnar
verða ekki staðsettar hér lengur.
Meðan sveitin er hér njóta Is-
lendingar góðs að velvilja varn-
arliðsins til að takast á hendur
björgunarleiðangra sem þyrlu-
sveit Landhelgisgæslunnar getur
ekki sinnt vegna vegalengdar, en
hvorug þyrla gæslunnar getur
tekið eldsneyti á flugi eins og
Pavehawk þyrlurnar geta.
Björgunin sem um ræðir fór
fram aðfaranótt laugardagsins.
Sjómaður á rússneska togaran-
um Staryj Arbat var með blæð-
andi magasár og þurfti læknis-
hjálp. Togarinn var 290 mflur
suðvestur af landinu og því ekki
innan færis þyrlu Landhelgis-
gæslunnar. Pavehawk þyrlan tók
eldsneyti á leiðinni út. Vel gekk
að finna togarann þrátt fyrir lé-
legj; skyggni og tók björgunin
sjálf ekki nema 30 mínútur en fer
oft upp í klukkustund. Þyrlan
lenti við Sjúkrahús Reykjavíkur
kl. 4.25 á laugardagsmorgun.
KC-135R eldsneytisáfyllingarvél frá 366. deild á
Keflavíkurflugvelli 7. október sl.

KC-150H Herkúles björgunar- og eldsneytisvél gefur Pavehawk þyrlu
eldsneyti 6. júlí sl. Takið eftir slöngunni sein fer í inntaksstútinn sem
er hægra megin á Pavehawk þyrlunni. Myndin er tekin með 28 mm
linsu og sýnir vel hve nálægt hvor annarri vélarnar eru.
Skipuð verði sex
manna miðborgar-
stjórn í Reykjavík
Framkvæmdastjóri ráðinn
MEIRIHLUTI borgarráðs hefur samþykkt
tillögu undirbúningshóps miðborgarstjórnar
um að skipuð verði sem fyrst sérstök sex
manna miðborgarstjórn í Reykjavík. Tillag-
an gerir ráð fyrir að borgarstjóri verði for-
maður stjórnarinnar, en að auki eigi þar sæti
tveir fulltrúar borgarinnar og þrír fulltrúar
utan borgarkerfisins. Ahersla er lögð á að
sem fyrst verði ráðinn framkvæmdastjóri
miðborgarinnar, sem heyri beint undir borg-
arstjóra með aðsetur í Ráðhúsinu.
í greinargerð með tillögunni kemur meðai
annars fram að borgaryfirvöld hafi haft for-
göngu um stofnun Þróunarfélags Reykjavík-
ur og að ýmis félagasamtök, síðast Miðborg-
arsamtökin, hafi verið stofnuð í svipuðum til-
gangi. Borgaryfirvöld hafi einnig starfrækt
sérstaka framkvæmdanefnd um miðborgar-
málefni og margvíslegar úttektir og kannan-
ir hafi verið gerðar en þrátt fyrir viðleitni
hafi ekki tekist að ná þeim árangri sem að
var stefnt og því Ijóst að leita þurfti nýrra
leiða.
Þróunarfélagið verði lagt niður
Undirbúningshópurinn gerir ráð fyrir að
framkvæmdastjóri miðborgarinnar fái út-
gjaldaramma af fjárhagsáætlun borgarinnar
eins og aðrar rekstrareiningar. Athygli er
vakin á að framlag borgarinnar til Þróunar-
félagsins hafi verið 6 millj. á síðasta ári og
að borgaryfirvöld standi frammi fyrir
ákvörðun um hvort halda skuli áfram sam-
starfi við Þróunarfélagið eftir að tillagan
hefur verið samþykkt. Verkefni og hlutverk
miðborgarstjórnar og Þróunarfélagsins falli
að mestu leyti saman og því telji hópurinn
eðlilegt að teknar verði upp viðræður um að
leggja félagið niður með tilkomu miðborgar-
stjórnar.
Tekið er fram að tillögur um skipan mið-
borgarstjórnar og stöðu framkvæmdastjóra
innan stjórnsýslunnar mótist ekki síst af
þeirri skoðun að mikilvægt sé að bregðast
skjótt við ýmsum ábendingum og kvörtunum
sem fram hafa komið og tengjast þjónustu
borgarinnar. Jafnframt er talið rétt að leitað
verði leiða til að koma á auknu samstai’fi
borgarinnar og einkaaðila t.d. með sam-
starfssamningum um ákveðin verkefni. Enn-
fremur sé æskilegt að leita eftir sérstöku
samkomulagi við ríkisvaldið um málefni mið-
borgarinnar. Ríkið eigi þar mikilla hagsmuna
að gæta og skyldum að gegna. í lokaorðum
greinargerðarinnar er tekið fram að tillaga
undirbúningshópsins eigi sér hvergi hlið-
stæðu í þeim erlendu borgum sem litið var
til.
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson, borgarráðsfull-
trúi Sjálfstæðisflokksins og varaformaður
Þróunarfélagsins, gagnrýndi í bókun þá
ákvörðun meirihluta borgarráðs að stofna
miðborgarstjóm sem hluta af stjórnkerfi
borgarinnar, þar sem borgarstjóri tæki
ákvörðun um hverjir yrðu fulltrúar hags-
munaaðila í stjórninni. Eðlilegra væri að mið-
borgarstjórnin yrði samstarfsvettvangur full-
trúa atvinnulífsins og borgarinnar þar sem
þau samtök sem hefðu hagsmuni að gæta til-
nefndu sjálf fulltrúa. Með þessu fyrirkomulagi
væri verið að draga úr áhrifum og frumkvæði
hagsmunaaðila og þjappa saman valdinu í
Ráðhúsinu og ráða þangað enn einn embætt-
ismann.
Frumkvæði fái
notið sín
Síðan segir: „Ég tel að það hefði verið bæði
auðvelt og skynsamlegt að gera breytingar á
samþykkt fyrir Þróunarfélag Reykjavlkur og
fela félaginu þau verkefni sem gert er ráð fyr-
ir að miðborgarstjómin hafí, enda eru þau í
meginatriðum í samræmi við þau verkefni
sem Þróunarfélagið hefur unnið að og við
samþykktir félagsins."
I bókun borgarstjóra er bent á að tillaga
um miðborgarstjórn og stöðu framkvæmda-
stjóra sé ekki sett fram af R-listanum heldur
af sérstökum vinnuhópi embættismanna borg-
arinnar og einstaklinga sem starfa, búa og
eiga hagsmuna að gæta í miðborginni. Með
nýju fyrirkomulagi sé ekki verið að draga úr
áhrifum og frumkvæði samstarfsaðila borgar-
innar í Þróunarfélaginu heldur sé þvert á móti
verið að gefa þeim hlutdeild í framkvæmda-
valdinu þannig að frumkvæði þeirra fái betur
notið sín.
Framkvæmdavald hjá
miðborgarstjórn
Guðrún Agústsdóttir, borgarfulltrúi
Reykjavíkurlistans og stjórnarformaður Þró-
unarfélagsins, bendir á að það sé undirbún-
ingshópur sem borgarstjóri skipaði, sem leggi
fram tillögu um miðborgarstjórn. „Ég er í
raun mjög sátt við það,“ sagði hún. „Þetta er í
samræmi við tillögur í þróunaráætlun mið-
borgarinnar sem breskir ráðgjafar hafa unnið
með okkur. Að vera með sérstaka miðborgar-
stjórn er mjög jákvætt, því þar liggur þá
framkvæmdavaldið líka. Borgarstjóri er for-
maður og þar verða fulltrúar frá meiri- og
minnihluta. Ég held að þetta sé rétt ákvörð-
un.“
Guðrún sagði ljóst að Þróunarfélagið myndi
ekki starfa áfram með sama hætti. „Við erum
að undirbúa stjórnarfund hjá Þróunarfélag-
inu, þar sem við munum leggja til breytingar
á starfsemi félagsins, en til þess þarf ekki að
breyta samþykktum félagsins," sagði hún.