Morgunblaðið - 17.10.1998, Síða 57

Morgunblaðið - 17.10.1998, Síða 57
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 17. OKTÓBER 1998 57 AÐSENPAR GREINAR Kennari eða flóttamaður? ÞEGAR litið er yfir íslenska skólasögu síð- ustu áratuga er það ekki beinlínis eins og glæsileg skrúðganga upp að altari manns- andans er blasir við. Víða hefur okkur orðið á og við höldum áfram að brenna okkur á sama soðinu sem er óafsakanlegt. Ekki veit ég skýringu þessa en mig grunar að oft sé tískan látin ráða á kostnað heilbrigðrar skynsemi. Skilgreiningar- vandinn Tískan er fyrirbrigði sem höfðar til tilfínninga en ekki skynsemi - en þó kannski aðallega til spé- hræðslu. Þegar tískan á í hlut þor- um við ekki að spyrja. Það er þó fyllilega tímabært að við veltum því fyrir okkur hvert eigi að vera hlutverk grunnskól- anna. Við settum mishæfa nem- endur saman í deildir. Það átti öðr- um þræði að gera einstaklingana að betri manneskjum, hins vegar að sannfæra okkur foreldrana um að mannréttindi væru virt í skól- um. Við ákváðum að einsetja skólana. Sú ráðagerð hefur alltaf lyktað af vöntun okkar foreldranna á heils- dagsgæslu fyrir börnin okkar. Það er svo sem ekkert ljótt við að gera geymsluhlutverkið að einu mikil- vægasta stefí skólastarfsins. Það er hins vegar ámælisvert að þora ekki að horfast í augu við þessa staðreynd. Eg veit að margir, líklega flestir, munu mótmæla þessari fullyrðingu minni. En ég staðhæfí á móti að hefðum við í raun og veru viljað bæta menntun barna okkar þá hefðum við mun frekar sett það á oddinn að fækkað yrði í bekkjar- deildum. Og við hefðum heimtað að í íyrsta, öðrum og þriðja bekk (að minnsta kosti) væru aldrei fleiri en 10 til 14 nemendur. Eg er sannfærður um að ef þetta kæmist í gegn þá myndi verkefn- um sérgreinakennara fækka að miklum mun og alvarleg agavanda- mál í eldri bekkjum yrðu fátíðari. Auðveldara yrði að fá kennara og öllum myndi líða betur í skólanum. Og enn erum við að innleiða nýja kerfisbreytingu, að þessu sinni há- vaðalaust, sem sækir helstu til- verurök sín í uppeldishlutverk skólanna líkt og blöndunin gerði að einhverju leyti. Safnskólum, þar sem miðskólabörn (8., 9. og 10. bekkur) koma saman, er að fækka en í staðinn spretta upp svokallaðir heildstæðir skólar eða hverfísskól- ar sem breiða sig yfír alla tíu bekki grunnskólans. Afleiðingin er sú að ófáir hverfisskólar verða það smáir að sérgreinakennarar munu eiga erfitt með að fá fulla kennslu í sér- grein sinni og samfélag, t.d. stærð- fræðikennara, myndast aldrei við skólana. Á meðan þessu fer fram hyggst menntamálaráðherra færa hluta af því grunnnámi, sem nú fer fram í framhaldsskólum, niður í grunn- Nýbýlavegi 30, (Dalbrekkumegin), símí 554 6300. www.mira.is skólana (þetta gildir t.d. um bæði stærð- fræði og íslensku). Þörfín íyrir sérgreina- kennara mun því enn vaxa á sama tíma og við gerum skólunum erfíðara um vik að bjóða þeim viðunandi starfsumhverfi. Menntamálaráð- herra talar líka um að efla þátt valgreina í efri bekkjum grunn- skólans (sem ég held reyndar að sé alröng stefna) og einnig að gefa duglegum nem- endum kost á að ljúka grunnskóla- prófi í níunda bekk í stað tíunda. Hvernig skyldi nú eiga að fram- fylgja þessari stefnu í hverfísskóla þar sem eru kannski þrjár til sex bekkjardeildir samanlagt í elstu árgöngunum þremur? Stefnan sett Okkar bíður það verk að viður- kenna að grunnskólinn á fyrst og fremst að vera kennslustofnun en hvorki uppeldisstofnun né geymslupláss fyrir bömin okkar. Þegar tískan á í hlut þorum við ekki að spyrja, segir Jón Hjaltason, í þriðju og síðustu grein sinni um skólamál. Akvarðanir um framtíð skólans á því að taka með tilliti til þess að hinum gleymda manni skólastof- unnar, kennaranum, verði gert sem hægast að sinna starfi sínu. Það á að fækka í bekkjardeildum, efla miðskólann (8., 9. og 10. bekk) með það að markmiði að kennarar er lokið hafa háskólaprófi í kennslugreininni fáist til skólanna, bekkjarkennsla í yngri bekkjum á að vera fullt starf og efla á sí- menntun kennara. Ég vil líka staðhæfa að með þessu móti mun skólinn ná miklu betri árangri í uppeldi barna okkar en með því beinlínis að setja sér reglur sem sniðnar eru að uppeld- ismarkmiðum. Tökum dæmi. Ein röksemdin fyrir heildstæðum skóla er að hann bjóði síður heim fíkniefnavanda og afbrotum en unglingaskólinn. Mín sannfæring er sú að það myndi ekki skila síðri árangri ef bekkjardeildirnar væru minnkaðar úr 20 til 30 nemendum í kannski 10 til 14. Kennarinn ætti þess þá loks kost að sinna hverjum og einum nemanda sem yrði fyrir vikið hæfari til að takast á við námið og þá um leið lífið utan skól- ans. Þess vegna segi ég; gerum grunnskólann að góðri kennslu- stofnun og þá mun hitt fylgja á eft- ir. Höfundur er sagnfræðingur. Ertþú EINN í heiminum? Við erum til staðar! VINALÍNAN Jón Hjaltason ORIGINAL B E A V E R gallarnir fást rauðu, bláu og grænu daður skíða- galli 4.995 erkur lda- HAGKAUP Meira úrval - betri kaup www.mbl.is >

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.