Morgunblaðið - 24.10.1998, Qupperneq 32

32 LAUGARDAGUR 24. OKTÓBER 1998
7 BARNA MÓÐIR UR HAFNARFIRÐINUM
TEKUR ÞÁTT í VAXTARRÆKTARKEPPNI
I SLANDS
MORGUMBLAÐBD
HÚN mætir aðeins of
seint í tímann hjá Unn-
ari. Yngstu börnin
hennar, tvíburarnir Sig-
ríður Erla og Vilhjálmur Snær
Ólafsbörn sem eru fjögurra ára,
höfðu verið með uppsteyt heima-
fyrir. Þau vildu fara með nýju inni-
skóna í leikskólann sem mamman
hafði keypt deginum áður en
skórnir voru of litlir svo það þarf
að skipta þeim. Lítil börn skilja
ekki smáatriði eins og að skór
þurfí að vera aðeins of stórir til
þess að hægt sé að eiga þá lengur.
Agústa dæsir þegar hún útskýrir
þetta fyrir okkur Unnari um leið
og hún sest á háan barstól sem
stendur við próteinbarinn í Betr-
unarhúsinu.
Já, þetta er Agústa, þessi 39 ára
gamla, sjö barna móðir sem ætlar
að taka þátt í Vaxtarræktarkeppni
Islands í næsta mánuði, hugsar
blaðamaður og virðir hana íyrir sér
þar sem hún situr hnarreist og
spengileg. Það er ekki gramm af
aukfitu á líkama hennar, maginn er
sléttur sem fjöl þrátt fyrir barn-
eignirnar og upphandleggsvöðvarn-
ir ávalir og þéttir. Hvernig fer hún
eiginlega að þessu? Eftir því sem
þjálfarinn hennar sagði áður en hún
kom, hefur Agústa æft aðeins í eitt
ár, þrisvar í viku, einn klukkutíma í
senn! Sumir sem hafa ef til vill æft í
tíu ár
hafa
ekki náð líkt
eins góðum árangiá.
Unnar segir skýringuna
á þessum góða árangri megi rekja
til þess að Agústa hafi að upplagi
góða líkamsbyggingu fyrir vaxtar-
rækt auk þess sem hún fari sam-
viskusamlega eftir þeim ráðlegg-
ingum sem hann gefí henni um
mataræði og æfingar. Agústa er
meira að segja svo gerhugul að
þegar hún sest síðar í fótapressuna
sem er ætlað að styrkja lærvöðvana
þá spyr hún Unnar hvoi-t fæturnir
séu ekki rétt staðsettir. „Eg er enn-
þá að spyrja hann hvort ég geri
Þegar Ágústa
steig fyrst inn fyr-
ir dyr Betrunar-
hússins var hún
að koma mannin-
um sínum í lík-
amsrækt
/ /
Agústa Olafsdóttir er 39 ára 7 barna móðir
unni 21. nóvember næstkomandi. Hildur
Einarsdóttir leit inn á æfingu hjá Agústu
og þjálfara hennar Unnari Karlssyni í
heilsuræktinni Betrunarhúsinu.
sem ætlar að taka þátt í Vaxtarræktar-
7 7
keppni Islands sem haldin verður í Oper-
Hægðir og aldur
MAGNÚS JÓHANNSSON LÆKNIR SVARAR SPURNINGUM LESENDA
Spurning: Fram undir fertugt
hafði ég nokkuð reglulegar hægð-
ir, þ.e.a.s. einu sinni á dag. En
upp úr fertugu fór að gæta öllu
meiri og öflugri starfsemi þarna
neðan beltis, hægðirnar urðu
miklu tíðari, nokkrum sinnum á
dag og stundum mjög vatns-
kenndar. Það sem verra er að
vindgangur er orðinn mikill. Mér
þykir ástandið orðið ansi þreyt-
andi; hvað fæ ég að gert?
Svar: Hægðavandamál er eitt al-
gengasta heilbrigðisvandamál
sem við höfum við að glíma og
hægðavandamálum fylgir oft
vindgangur. Hægðatregða eða
niðurgangur getur hrjáð fólk á
öllum aldri en slík vandamál
verða algengari þegar aldurinn
færist yfir. Þegar fólk eldist er
hægðatregða mjög algengt
vandamál og eru margar ástæður
fyrir því. Meltingarfærin eldast
eins og önnur líffæri og hæfileiki
þeirra til að flytja fæðuna á eðli-
legan hátt eftir smáþörmum og
ristli minnkar, þetta leiðir til þess
að hægðirnar innihalda minna
vatn en áður og verða harðar. Þar
við bætist að gamalt fólk hreyfir
sig venjulega minna en þeir sem
yngri eru en hreyfing hefur mikla
þýðingu fyrir eðlilegar hægðir.
Það skiptir einnig miklu máli að
fólk drekki nægjanlega mikið
magn af vökva og borði hollan og
trefjaríkan mat. Ymsir sjúkdómar
sem hrjá fólk og sum lyf geta
stuðlað að hægðatregðu og
langvarandi hægðatregða getur
aftur á móti valdið sjúkdómum
eins og t.d. gyllinæð og tapi á
vissum söltum úr líkamanum.
Langvarandi niðurgangur er ekki
eins algengt vandamál og hægða-
tregða hjá þeim sem eldri eru en
fyrir honum geta legið margvís-
Hægða-
vandamál
legar ástæður. Ein algengasta
ástæðan fyrir langvarandi niður-
gangi á öllum aldri er óþol fyrir
vissum sykurtegundum, oftast
mjólkursykri. Þetta byggist á því
að meltingarfæri sumra einstak-
linga skortir ensím (efnahvata)
sem brjóta niður eða melta við-
komandi sykurtegund. Mjólkur-
sykuróþol eða öðru nafni laktósu-
óþol kemur oft með aldrinum og
hrjáir vissan hluta fullorðins fólks
þó svo að þetta sé mun sjald-
gæfara hér en í mörgum öðrum
löndum. Þeir sem eru með þenn-
an kvilla verða að forðast alla
fæðu sem inniheldur mjólkursyk-
ur, að öðrum kosti eru þeir með
stöðugan niðurgang og vindgang.
Sætuefnin sem er að finna í
megrunarfæði og sælgæti, t.d.
sykurlausum gosdrykkjum og
tyggigúmmíi, geta haft svipuð
áhrif ef þeirra er neytt í miklu
magni. I þessum tilvikum er talað
um megrunarfæðis- eða
tyggigúmmís-niðurgang. Ýmsir
sjúkdómar í meltingarfærum geta
valdið langvarandi niðurgangi og
sama er að segja eftir vissar
skurðaðgerðir t.d. brottnám hluta
meltingarfæranna. Meðal auka-
verkana ýmiss konar lyfja er nið-
urgangur og er um að ræða lyf af
margvíslegu tagi. Mörg geðlyf
geta valdið niðurgangi svo og
sýiubindandi lyf sem innihalda
magnesíum (magníum). Ef mikið
er drukkið af kaffi, te eða kóla-
drykkjum getur það valdið niður-
gangi eða gert hann verri. Ef ekki
finnst nein sérstök ástæða fyrir
langvarandi niðurgangi eða
hægðatregðu er oftast besta ráðið
að breyta mataræði sínu. Til eru
mörg lyf sem duga vel við hægða-
tregðu og niðurgangi en mjög
varasamt er að nota þau nema í
fáeina daga, t.d. til að leysa úr
bráðum vanda. Eina langtímaráð-
ið sem hægt er að mæla með er að
borða meira af trefjum. Trefjar er
m.a. að finna í grænmeti, grófu
brauði og sumu morgunkorni en
einnig má kaupa sérstakt duft og
töflur sem innihalda mikið af
jurtatrefjum. Trefjar geta dugað
mjög vel við niðurgangi ef ekki er
tekið of mikið af þeim og ásamt
inkulegu magni af vatni eru þær
kjörmeðferð við hægðatregðu.
• Lesendur Movgunblaðsins geta spurt
lækninn uni það sem þeini Jiggur á
bjarta. Tekið er á móti spumingum á
virkum dögum milli klukkan 10 og 17 í
síma 569 1100 og bréfum eða símbréfum
merkt: Vikulok, Fax: 569 1222.
s
Armbandsúr á Islandi
HjtZ
Helgi Guðmundsson, Laugavegi 82 • Guðmundur Hermannsson, Laugavegi 74 • Gilbert, Laugavegi 62 • Jón & Óskar, Laugavegi 67 • Franch Michelsen, Laugavegi 15 • Garðar, Lækj
Paul E. Heide, Glæsibæ • Gullúrið, Mjódd • Jón Bjarnason, Akureyri • Halldór Ólafsson, Akureyri • George V. Hannah, Keflavik • Guðmundur B. Hannah, Akranesi • Gilbert, Grindavik • Karl R. G
____________ Helgi Sigurðsson, Skólavörðustig 3 • Gunni Magg, Hafnarfirði • Tryggvi Ólafsson, Hafnarfirði • Birta, Egilsstöðum • MEBA, Kringlunni • Axel Eiríksson, Isafirði • Carl A. Bergmann,