Morgunblaðið - 08.01.1999, Qupperneq 1

5. TBL. 87. ÁRG.
FÖSTUDAGUR 8. JANÚAR 1999 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Söguleg réttarhöld hefjast í öldungadeild yfír Bandaríkjaforseta
Hvfta húsið mótmælir
Ófriður í Kosovo-héraði
Serbar
setja upp
vegatálma
Pristina. Reuters.
VOPNAÐIR serbneskii- borgarar
hafa komið upp vegatálmum á nær
öllum vegum sem liggja að Pristina,
höfuðstað Kosovo-héraðs. Að sögn
vitna og alþjóðlegra eftirlitsmanna
vilja Serbar með þessu mótmæla
morði á serbneskum öryggisverði á
miðvikudag, sem var aðfangadagur
jóla samkvæmt tímatali rétttrúnað-
arkirkjunnar.
Vitni sem reyndu að komast frá
Pristina sögðu að Serbarnir hefðu
verið vopnaðir hálfsjálfvirkum byss-
um og vélbyssum og að engum hefði
verið hleypt í gegn.
Serbamir kröfðust þess að fá að
ræða við Slobodan Milosevic og hót-
uðu að flýja héraðið, þai’ sem 90%
íbúa eru af albönskum ættum, yrði
öryggi þeirra ekki tryggt.
■ Varað við borgarastríði/20
--------------
Flugfélög
safni erfða-
efni áhafna
TVEIR fremstu meinafræðingar
Kanada hafa hvatt til þess að flug-
félögum um heim allan verði gert
að safna erfðaefni flugáhafna, sem
nota mætti til að bera kennsl á lík-
amsleifar þeirra í kjölfar flugslysa.
Meinafræðingamir stýrðu rann-
sókninni á þeim sem fórust með
þotu Swissair er fórst undan Nova
Scotia 2. september sl. en tekist
hefur að bera kennsl á öll fórnar-
lömbin 229 í slysinu. Þeir segja að
upplýsingar um erfðaefni flug-
áhafna á sérstökum gagnabanka
myndu spara þeim sem rannsök-
uðu flugslys geysilega fyrirhöfn og
mikla (jármuni við að bera kennsl
á lík fórnarlamba flugslysa.
óvissu við upphaf réttar
Washington. Reuters.
HINN 96 ára gamli Strom Thurmond, settur þingforseti, t.v., lætur William Rehnquist, forseta hæstaréttar,
sverja eiðstaf við upphaf réttarhaldanna í öldungadeild Bandaríkjaþings í gær.
RETTUR var settur í öldungadeild
Bandaríkjaþings í gær í máli full-
trúadeildar þingsins gegn Bill Clint-
on Bandaríkjaforseta, sem ákærður
er fyrir meinsæri og að vinna gegn
framgangi réttvísinnar. Er þetta í
annað sinn í sögu Bandaríkjanna
sem efnt er til slíkra réttarhalda en
forsetinn var ekki viðstaddur upphaf
þeirra. Atkvæðagreiðslu um hvaða
háttur yrði hafður á réttarhaldinu
var frestað þar sem reyna átti til
þrautar að ná samkomulagi um það.
Bjuggust leiðtogar þingflokkana
jafnvel við því að gi’eidd yrðu at-
kvæði um væntanlegar tillögur kl. 18
í kvöld að ísl. tíma. Talsmaður Hvíta
hússins mótmælti því harðlega í gær
að ekki skyldi liggja fyrir við upphaf
réttarhaldanna hvernig málinu yrði
fram haldið og sagði slíka málsmeð-
ferð „augljóslega óréttláta". Ekki
væri hægt að rétta í máli og semja
reglurnar eftir því sem málið þokað-
ist áfram.
Bein útsending var frá upphafí
réttarhaldanna í öldungadeildinni í
gær, auk þess sem fjöldi fólks kom
saman við þinghúsið. Fylgdust sjón-
varpsáhorfendur með því er Henry
Hyde fór fyrir þrettán saksóknurum
fulltrúadeildarinnar úr þingsal henn-
ar og yfír í öldungadeildina, þar sem
hann las upp ákærui-nar á hendur
forsetanum. Skömmu síðar gekk
William Rehnquist, forseti hæsta-
réttar, í þingsalinn og sór eið. Að því
búnu fóru allir öldungadeildarþing-
mennirnir, 100 að tölu, með eiðstaf
kviðdómara.
Reynt að hindra vitnaleiðslur
I kjölfarið var rétti frestað en
reynt var í gær og væntanlega áfram
í dag að komast að samkomulagi um
tilhögun réttarhaldanna. Sögðu
Trent Lott, leiðtogi repúblikana, og
Tom Daschle, leiðtogi demókrata, að
flokkarnir kynnu að vera nær sam-
komulagi en þingmenn hygðu. Kváð-
ust þeir ekki útiloka neina möguleika
hvað varðaði samkomulagið.
Fyrir lá tillaga repúblikana um að
réttur verði settur að nýju nk.
fimmtudag og honum ljúki þremur
vikum síðar, 5. febrúar, eða í síðasta
lagi 12. febrúar. Vilja repúblikanar
kalla um tíu vitni fyrir.
Demókratar hafa reynt að koma í
veg fyrir að vitni verði kölluð fyrir
og lögðu til að báðir aðilar málsins,
saksóknarai- fulltrúadeildarinnar og
lögmenn Clintons, fengju að flytja
mál sitt og að því búnu yrðu greidd
atkvæði um hvort halda ætti réttar-
höldunum áfram eða samþykkja vít-
ur á forsetann.
Til að koma í veg fyrir vitnaleiðsl-
ur buðust fulltrúar forsetans til að
fallast á að málið yrði byggt á 7.000
síðna skýrslu Kenneths Starrs, sér-
skipaðs saksóknara í málum forset-
ans, þrátt fyrir að hún væri „hlut-
drægasta skýrsla sem gæti hugsan-
lega verið til“, að sögn Joe Lock-
harts, talsmanns Clintons. Lockhart
sagði að yrði tilboðinu ekki tekið,
væru lögfræðingar forsetans reiðu-
búnir til að yfirheyra vitni saksókn-
ara og kalla fyrir vitni og því gætu
réttarhöldin dregist fram úr hófí.
Ákæra um ljúgvitni
Kenneth Starr, sem rannsakað
hefur ásakanir á hendur Clinton m.a.
um framhjáhald og kynferðislega
áreitni, ákærði í gær Julie Hyatt
Steele fyrir að Ijúga eiðsvarin. Hún
lýsti því yfír að Kathleen Willey,
starfsmaður í Hvíta húsinu, hefði
sagt sér að forsetinn hefði leitað á
hana. Steele bar frásögn sína síðar
til baka við vitnaleiðslur og sagði
Willey hafa beðið sig að segja ósatt.
Er Steele ákærð fyrir meinsæri.
Enn skerst í odda á flugbannsvæðinu yfír írak
Bandarísk herþota
skýtur á ratsjárstöð
Ankara, Washington, París, Kaíró. Reuters.
Grannir á
sífelldu iði
Washington. Reuters.
SÍFELLT ið kann að vera
ástæða þess að sumir eru
grannir þótt þeir raði í sig sæl-
gæti og skyndifæði, að mati
bandarískra vísindamanna, sem
starfa við Mayo-rannsóknastöð-
ina í Minnesota.
Vísindamennirnir gerðu rann-
sókn á sextán konum og körlum
í meðalholdum, sem voru látin
neyta 1.000 hitaeininga til við-
bótar við venjulegan dag-
skammt í tvo mánuði. Fólkið
þyngdist mismikið og í beinum
tengslum við það hversu mikið
það hreyfði sig. Er þá ekki átt
við líkamsrækt, heldur teygjur
og aðra óreglulega hreyfingu.
Þeir sem hreyfðu sig mest, voru
á sífelldu iði, þyngdust síður en
þeh’ sem héldu kyrru fyrir.
Segja sérfræðingarnir að svo
virðist sem sumir hreyfi sig
ósjálfrátt meira en venjulega
þegar þeir borði of mikið og þeir
eigi síst á hættu að þyngjast.
Reuters
3.000 ára
lífsganga
EGYPSKUR forvörður lagfærir
um 3.000 ára gamlar tréstyttur,
sem fundust fyrir skömmu við
Saqqara-píramítana. Þijár styttur
fundust en talið er að þær séu af
embættismönnum faraós og eigi að
tákna lífsgöngu þeirra.
BANDARISK F-16 herþota skaut
flugskeyti á ratsjárstöð tuttugu og
fimm kílómetra norðvestur af Mos-
ul í Norður-írak um hádegisbilið í
gær eftir að flugmenn urðu varir við
að ratsjárstöðin, sem er vopnuð
flugskeytum í varnarskyni, hafði
fest nokkrar af þotunum í skotmiði
sínu. Herþoturnar bandarísku voru
á eftirlitsflugi um ílugbannsvæði í
norðurhluta landsins.
Þetta er í fjórða skipti, eftir að
árásum Breta og Bandaríkjamanna
á írak lauk í desember, sem skerst í
odda á flugbannsvæðinu, en Irakar
segjast ekki lengur viðurkenna það
bann sem er í gildi á öllu flugi yfir
meirihluta Iraks.
Að sögn bandaríska varnarmála-
ráðuneytisins skaut flugmaður her-
þotunnar í sjálfsvörn en engar upp-
lýsingar voru íyrirliggjandi um
skemmdir eða mannfall í írösku
ratsjárstöðinni. Munu allar þoturn-
ar hafa snúið heilu og höldnu aftur
til bækistöðva sinna í Incirlik í
Tyrklandi.
Chirac gagnrýnir
Bandaríkj amenn
Jaques Chirac, forseti Frakk-
lands, gagm-ýndi í gær stefnu
Bandaríkjanna í málefnum íraks
þegar hann sagði að öryggisráð
Sameinuðu þjóðanna ætti að stýra
tilraunum til að leysa Iraksdeiluna.
„Arásir Breta og Bandaríkjamanna
á írak leystu ekki deiluna og örygg-
isráð SÞ ætti á nýjan leik að taka
upp forystuhlutverk sitt í málinu.
Lærdómurinn af þessari kreppu er
sá að enginn ætti að grafa undan
áhrifum öryggisráðsins af því að
ekkert getur komið í stað þess.“
Haft var eftir hópi íraskra stjórn-
arandstæðinga í gær, sem eru í út-
legð í Kaíró, að áttatíu og einn
Iraki, þ.m.t. átján foringjar í hern-
um, hefðu verið teknir af lífi meðan
á ái’ásum Breta og Bandaríkja-
manna stóð í síðasta mánuði. Voru
mennirnir dæmdir samkvæmt grein
223 í refsilögunum en í henni segir
að dæma eigi hvern þann til dauða
sem reyni að myrða forseta Iraks.
■ Færir írökum/22