Morgunblaðið - 08.01.1999, Qupperneq 31

MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREINAR
FÖSTUDAGUR 8. JANÚAR 1999 31
DRENGIRNIR, sem getið er um í greininni, í kapellu séra Priðriks, höfundur til vinstri
og Ingólfur Steinsson til hægri.
Séra Friðriks minnst á
100 ára afmæli KFUM
2. janúar sl., er þess var minnst
að 100 ár voru liðin frá því æsku-
lýðsleiðtoginn séra Friðrik Frið-
riksson stofnaði Kristilegt Félag
Ungra Manna í Reykjavík, þá vitj-
uðu tveir af drengjunum hans
þriggja staða í höfuðborginni sem
sérstaklega eru tengdir nafni hans.
Með þeim í fór voru fjórar góðar
konur, yngri og eldri. Umræddir
tveir drengir, sem nú eru báðir silf-
urhærðir, voru Ingólfur Steinsson
systursonur sr. Friðriks og Her-
mann Þorsteinsson, sem 7 ára gam-
all, með mjög sérstökum hætti eins
og fyrir handleiðslu, eignaðist var-
anlega vináttu þessa Norðlendings
til afgerandi þýðingar fyrir öll lífs-
árin hans framundan. Þessir tveir,
Ingólfur og Hermann, voru á árum
áður samherjar í fræknu hand-
boltaliði, sem náði hér allt upp í 1.
sætið í þeirri grein. Veðrið var
kyrrt og bjart og undurfagurt.
Fyrst var farið að legstað hans í
kirkjugarðinum við Suðurgötu, en
þar mjög nærri er hvílustaður heið-
urshjónanna Ingibjargar og Jóns
Sigurðssonar forseta og fer vel á
þeirri nálægð. Lagður var sveigur á
leiði vinarins góða og lifandi ljós
tendrað og um stund staldrað þar
við í kyrrð. Þá tóku kærar minning-
ar að tala. Sr. Friðrik lést á 93. ald-
ursári 1961. Úr þessum gamla garði
var haldið á Bernhöftstorfuna á
mótum Amtmannsstígs og Lækjar-
götu, og þar sem stendur stytta Sig-
urjóns Ólafssonar myndhöggvara af
síra Friðrik með drengnum, en
drengurinn sá er tákn allra þeirra
drengja, sem hann með þeim hætti,
er honum einum var lagið, upp-
fræddi og leiddi til lifandi trúar á
Jesú, höfund og fullkomnara hinnar
kristnu trúar. Á kyrrðarstund
þarna, nálægt hinu fyrrum góða að-
setri KFUM og K og heimilis sr.
Friðriks við Amtmannsstíginn,
sóttu enn að kærar minningar hjá
drengjunum hans. Þaðan var haldið
til Friðrikskapellu við Hlíðarenda
Vals, sem sr. Friðrik stofnaði
einnig. Þar var staldrað við hjá
varða hans, sem á er letruð ábend-
ing hans til íþróttamanna: „Látið
aldrei kappið bera fegurðina ofur-
liði.“ Hlutast var um að íslenski fán-
inn var dreginn þarna að hún á
þessum afmælisdegi. Síðan var
gengið inn í þennan fagra, kæra
helgidóm, sem vígður var á afmæl-
isdegi sr. Friðriks 25. maí 1993. Þar
inni átti þessi litli hópur góða sam-
verustund við lestur úr Heilagri
ritningu og þakkargjörð fyrir hann,
sem vel á við að segja hér um með
orðum Ritningarinnar: „Maður kom
fram sendur af Guði...“ þjóð okkar
og kirkju til ómetanlegrar blessun-
ar á þessari öld. Úr röðum drengj-
anna hans hefur gengið til þjónustu
við íslensku kirkjuna mikill fjöldi
Séra Friðrik Friðriksson
Tveir af drengjunum
hans vitjuðu þriggja
staða í höfuðborginni,
segir Hermann
Þorsteinsson, sem
sérstaklega eru tengdir
nafni séra Friðriks.
presta og leikmanna mótaðir af hin-
um gegnheila kristna manni, sem
verður er þess að bera heitið leið-
togi, eins og meitlað er á stall stytt-
unnar í miðborginni. Þama inni í
kapellunni var vissulega helg stund
á þessum minningardegi. Þar á
steindum glugga Leifs Breiðfjörð
glerlistamanns, eru áletranir úr
söngvum sr. Friðriks: „Afram
kristsmenn, krossmenn.“ „Fram á
lýsandi leið, skal þér litið í trá, þar
sem ljómandi takmark þér skín.“
Vikulega em þarna samvemstundir
í hádeginu á mánudögum - öllum
opnar - þar sem drengir sr. Frið-
riks o.fl. í prestastétt leiða kyrrðar-
stundir. Þar er lesið guðspjall liðins
sunnudags, máltíðar Drottins neytt,
beðið fyrir sjúkum og nauðstöddum
og gömlu, góðu söngvar sr. Friðriks
sungnir fullum hálsi. Nærandi og
styrkjandi er að byrja nýja vinnu-
viku með þessum hætti - og það
gerir góður hópur, bæði karlar og
konur. Við samveruna þarna 2. þ.m.
var m.a. rifjaður upp og lesinn eftir-
farandi formáli Sigurbjörns biskups
um skáldið sr. Friðrik í bók kapell-
unnar „Söngvar séra Friðriks“. Að
lokinni samverunni þama á Hlíðar-
enda var haldið í afmæliskaffið í
Perlunni, hinni einstöku í víðri ver-
öld. Og kvöldroðinn þarna á þessum
sérstaka degi var einnig alveg ein-
stakur - eins og kærleiksgjöf frá
himni Guðs. Já, þökkum Guði því
hann er góður og miskunn hans var-
ir að eilífu.
Formálsorð Sigurbjöms Einars-
sonar biskups um skáldið sr. Frið-
rik:
„Séra Friðrik Friðriksson var
meira skáld en aðrir sem ég hef
kynnst. Það mat er ekki miðað við
skráðan skáldskap hans og má þó
með sanni meta hann mikils. En ég
hef í huga þá gáfu skálds að skynja
veruleikann á ferskan og frumlegan
hátt og geta opnað öðrum innsæi og
útsýn um það fram, sem flestir
megna. Þessi gáfa var svo rík með
séra Friðrik að telja má til fágætra
yfirburða. Hún átti sér rætur í með-
fæddri gerð, en náði vexti og þroska
samfara því trúarlífi, þeirri helgun,
sem mótaði hans innri mann. Hann
komst svo nærri því að sjá með aug-
um Krists. Þess vegna var heimur
hans stærri og auðugri en gerist.
Ekkert sem fyrir hann bar í dag-
legu lífi var litlaust eða ómerkilegt.
Ósjálfrátt vakti hann hugboð um,
hvað lífið er stórbrotið ævintýri. Og
mörgum hjálpaði hann til þess að
sjá það ævintýri í sönnu ljósi og lifa
það sér og öðrum til gæfu og bless-
unar.
Séra Friðrik hafði mikla og fjöl-
þætta hæfileika. Hann beindi þeim
öllum í einn farveg, vígði þá Jesú
Kristi, lífsköllun sinni í þjónustu
hans. „Ég allt þér gef, mitt líf, mitt
pund.“ Hann var elskur að ljóðum
frá barnæsku, orti og samdi af innri
þörf. En það var þörf starfsins, sem
kallaði hann til afkasta á sviði skáld-
skapar. En persóna hans var svo
sérstæð og starf hans í heild svo
stórt í broti, að afrek hans hurfu
hvert í annað ellegar þá að engum
þótti neitt tiltökumál, þó að hann
gerði merkilega hluti. Séra Friðrik
fékk ekki orð á sig út í frá sem
skáld og sjálfur leit hann ekki
þannig á sig. Ljóð sín, sálma og sög-
ur samdi hann handa þeim „æsku-
skara á íslandsströnd", sem hann
fylkti undir merki Krists. En þar
hitti hann á tón, sem vakti djúpan,
máttugan enduróm og mun lengi
hljóma. Hann var alger nýjung hér
á landi. Söngvar séra Friðriks voru
smitandi, hrífandi vitnisburður um
heila, sterka, glaða trá. Aldrei áður
höfðu ungar íslenskar raddir fengið
slíka texta til flutnings né þvílíkan
forsöngvara. Meðal ljóða hans voru
sálmar, þýddir og frumsamdir, sem
fyrir löngu eru komnir í flokk
þeirra, sem söfnuðir landsins unna
mest. Og þeir eru líklegir til þess að
endast betur en flest annað, sem nú
er sungið á Islandi."
Höfundur cr fyrrverandi fnun-
kvæmdastjríri.
Nakinn
sannleikur
ORSAKIR fíkniefna-
vandans á íslandi eru
fjölmargar og engin
einhlít skýring er þar á,
flókið orsakasamhengi
liggur að baki, en nefna
má nokkur dæmi sem
vert er að koma fram
með. Þróun er líklega
eitt skæðasta vanda-
málið. I samfélagi þar
sem einstaklingar eru
misleitur hópur manna
úr öllum þjóðfélags-
stéttum verður til þrór
un á ýmsum sviðum
mannlífsins bæði til
góðs og ills. Það góða
verður að hornsteinum
í samfélaginu sem við teljum eðli-
lega hluti, t.d. góð kirkja, gott heil-
brigðiskerfi, góð félagsleg þjónusta
og öflug löggæsla. Þetta velou- okk-
ur öryggiskennd og trú á þá þjóð
Neytendur fíkniefna,
segir Samúel Ingi
Þórisson, eru frá
óþroskuðum börnum
upp í rígfullorðið fólk.
sem við lifum og hrærumst í, við
getum sofið róleg.
Öðru máli gegnir um glæpi, en
þar verður líka til þróun. Þeir hafa
tilhneigingu til að teygja sig inn á öll
svið samfélagsins og búa þar um sig
huldir sjónum almennings, breiða
svo úr sér rólega en örugglega eins
og illgresi. En eins og í öllum görð-
um er erfitt að losna við þær plöntur
þó við séum dugleg að reyta. Það fer
líka eftir því hvort við þróum varn-
araðgerðir í takt við útbreiðsluna og
líka hvort þeir sem garðsins eiga að
gæta fái til verksins nægan mann-
afla, menntun, tæki og fjármuni til
að ráða niðurlögum vandans. Að
þeir séu samhentir og einhuga um
að halda garðinum hreinum. Ef
garðeigandinn tímir ekki að hirða
garðinn sinn þá yfirgnæfir illgresið
og hann veslast upp og deyr.
Svo eru það lögmál markaðarins,
framboð og eftirspurn, markaðs-
setning og sala, hámarksávöxtun og
síðast en ekki síst, hinn „góði“ sölu-
maður selur allt, þessi lögmál eru á
engan hátt undanskilin á markaði
fíkniefnanna frekar en í lögmætum
viðskiptum og í raun forsenda fyrir
tilveru hans. Þar er það gróða-
hyggja glæpamanna ein sem ræður
ríkjum og velferð fársjúkra neyt-
enda eða aðstandenda
þeirra skiptir þá engu
máli, þar verður blóð
barnanna að máltíðum
á borðum þessara
manna. Neytendurnir
verða að fá sitt til að
losa um þær þjáningar
sem fiknin veldur, þeir
eru áskrifendur að eig-
in dauða hvort sem
þeim líkar það betur
eða verr. Það sorglega
er að enginn þeirra
ætlaði í áskrift og oft
eru þetta bara börn,
börnin okkar. Varan
sem þau fá dregur þau
svo út í glæpi, svo sem
vændi, þjófnaði, innbrot, ofbeldi og
síðast en ekki síst sjálfstortímingu.
„Hver er svo þessi svokallaði
fíkniefnaneytandi?" Svar við þessari
spurningu er nokkuð ljóst. Það er-
um við sjálf og börnin okkar. Þegar
svona stór alhæfing er sett fram
hlýtur einhverjum að bregða í brán
en hún er ekki fjarri sanni. Neysla
fíkniefna spyr ekki að aldri, neyt-
endur eru frá óþroskuðum bömum
upp í rígfullorðið fólk, ömmur og
afa. I þessum hópi eru ekki örfáir,
heldur þúsundir. Það er engin ein-
hlít skýring til á því hvers vegna ein-
staklingar fara út í neyslu fíkniefna.
Þar kemur svo margt til að vart
verður sett fram einhver kenning
þar um sem gæti staðist eða talist
einhlít. Það hefur hins vegar verið
staðreynt að neytendur koma úr öll-
um stéttum þjóðfélagsins án tillits
til efnahags, stöðu, menntunar eða
annars. Þetta vandamál er alþjóð-
legt og einhver versta plága sem yf-
ir mannkynið hefur gengið og hittir
okkur fyrir þegar minnst varir. Ver-
ið því á varðbergi, ógnin er áþreifan-
leg.
Höfundur er tollvörður.
Byrjendanámskeið
í karate að hefjast.
Upplýsingar i síma 551 4003
www.itn.is/thorshamar
Samúel Ingi
Þórisson
Utsalan er hafin
JOSS
Opið virka daga 10-18, lau. 10-16.
Laugavegi 20, sími 562 6062.