Morgunblaðið - 03.10.1999, Blaðsíða 18

18 SUNNUDAGUR 3. OKTÓBER 1999
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Haraldur Baldur
Bessason Hafstað
• HEIÐIN minni - greinar um
fornar bókmenntir. Þessi bók er
safn greina um heiðin norræn
minni og fomar bókmenntir. Höf-
undar eru fimmtán, þ. á m. fjórir
erlendir fræðimenn sem ekki hafa
áður birt greinar á íslensku á sviði
fomra fræða. I fréttatilkynningu
segir að efnið sé fjölbreytilegt en
tengist allt norrænni goðafræði og
hetjubókmenntum.
Höfundar greinanna nálgast efn-
ið hver með sínum hætti: Sumir
beina athyglinni að ákveðnu verki
eða safnriti og rýna í tiltekin minni
sérstaklega til athugunar og finna
þeim stað í fleiri en einu bók-
menntaverki. Hverri grein fylgir
útdráttur á ensku.
Eftirtaldir fræðimenn eiga grein-
ar í bókinni: Theodore M. Anders-
son, Ásdís Egilsdóttir, Baldur Haf-
stað, Gísli Sigurðsson, Guðrún Nor-
dal, Haraldur Bessason, Joseph
Harris, Heimir Pálsson, Hermann
Pálsson, Jón Hnefill Aðalsteinsson,
Jean Renaud, Kurt Schier, Torfi
TuJinius, Vésteinn Ólason og Viðar
Hreinsson.
Ritið er árangur samstarfs Kenn-
araháskóla íslands og Háskólans á
Akureyri og ritstjórar em þeir
Haraldur Bessason og Baldur Haf-
stað.
Útgefandi er Heimskringla, Há-
skólaforlag Máls og menningar.
Ritið er 367 bls.
Norrænni ráðstefnu lýkur á tónleikum með verkum Jóns Leifs
Nýjar bækur
• UNDIR Dalanna sól - einsöngs-
og tvísöngslög em nótnabækur
eftir Björgvin Þ. Valdimarsson.
Framsamið útgefið efni er 12 ein-
söngslög og 2 dúettar (1984), 12
píanólög (1988), styrkt af Menning-
arsjóði, Átta
dúettar (1988),
Sönglög 1. hefti
fyrir blandaðan
kór (10 lög)
(1998), Sönglög 1.
hefti fyrir karla-
kór (10 lög)
(1998), Sönglög 1.
Björgvin Þ. hefti fyrir barna-
Valdimarsson °S kvennakor (10
lög) (1998). Lög
eftir Björgvin em á geislaplötu
með Samkór Selfoss, Karlakór Sel-
foss, Skagfisku söngsveitinni í
Reykjavík, Árnesingakórnum í
Reykjavík, Karlakór Keflavíkur,
Karlakórnum Heimi í Skagfirði,
Álftagerðisbræðrum, Samkórnum
Björk á Blönduósi, Karlakórnum
Hreimi og Karlakórnum Jökli á
Höfn í Hornafirði.
Þá hefur Björgvin gefið út
kennsluefni sem hann hefur samið
og útsett. Utgefið kennsluefni fyrir
píanó er Píanó-leikur L, 2. og 3.
hefti (ætlað byrjendum). I sama
bókaflokki em Jólalög L, 2. og 3.
hefti og Lagasafn 1. hefti. Sígild ís-
lensk og erlend dægurlög 1., 2. og
3. hefti er væntanlegt. Fyrsta heft-
ið kemur út næsta haust. Einnig er
væntanleg bók þar sem nemendum
er kennt að lesa hljóma og spila
einföld lög eftir eyranu, og útsetja
þau. Utgefið kennsluefni fyrir
trompet er Trompet-leikur 1. og 2.
hefti (ætlað byrjendum).
Hljómeyki flytur nokkur sálmalög og úr Erfiljóðum.
Morgunblaðið/Þorkell
Fjölþjóðleg útgáfa á sex tungumálum
Náttúran
fæðir af sér
menningu
NÁTTÚRA og menning er yfir-
skrift söngtónleika sem haldnir
verða í Salnum í Kópavogi þriðju-
dagskvöldið 5. október kl. 20. Þar
flytja Orn Magnússon píanóleikari,
Marta Guðrún Halldórsdóttir
sópransöngkona og sönghópurinn
Hljómeyki tónlist eftir Jón Leifs en
fyrir tónleikunum standa handverk-
stæðið Ásgarður í Lækjarbotnum
og Skaftholt, sambýli og vinnustað-
ur í Gnúpverjahreppi. Tónleikamir
era lokaatriði á dagskrá fimm daga
norrænnar ráðstefnu sem þessir að-
ilar standa að fyrir skyldar stofnan-
ir og heimili á Norðurlöndunum.
Ráðstefnugestir, sem eru 65 tals-
ins, eiga það sameiginlegt að starfa
að málefnum þroskaheftra og hafa
þar til grundvallar hugmyndir Rud-
olfs Steiners. Að sögn Guðjóns
Amasonar í Ásgarði er grandvallar-
sýnin sú að í sérhverri manneskju,
þroskaheftum jafnt sem öðram og
hvað sem öllum ytri einkennum líði,
búi heilbrigður kjarni. „Við reynum
að nálgast okkar fólk þannig að
þessi heilbrigði kjarni fái tækifæri
til að koma fram og reynum að laða
fram ýmislegt sem hefur blundað í
viðkomandi. Það má segja að upp-
vakningin sé meira á hinu listræna
sviði en beint á hinu vitsmunalega,"
segir Guðjón.
Þjóðlög og rímnadansar,
sálmalög og Erfiljóð
Auk þess að bjóða norrænum
ráðstefnugestum og öðram tón-
leikagestum að hlýða á sýnishorn af
rammíslenskri tónlistarmenningu
vilja aðstandendur ráðstefnunnar
leggja áherslu á mikilvægi náttúr-
unnar sem uppsprettu upplifana og
nálgunar við æðri og göfugri sann-
leika en þann sem skynheimurinn
Morgunblaðið/Golli
Marta Guðrún Halldórsdóttir og Orn Magnússon.
býður upp á. Guðjón segir tónlist
Jóns Leifs stórkostlegt dæmi um
það hvemig náttúran fæði af sér
menningu. „Það er eins og hann
taki bókstaflega allt þetta land á
herðar sér. Maður upplifir virkilega
að Jón axli þennan óstjórnlega kraft
sem hér er og miðli honum í tónlist
sinni. Tónskáld annars staðar í
heiminum hafa hreinlega ekki feng-
ið þennan innblástur, því þau
þekktu ekki til þessarar náttúru,"
segir hann.
Á tónleikunum mun Öm Magnús-
son leika íslensk þjóðlög og rímna-
dansa í útsetningum Jóns Leifs, auk
þess sem hann leikur undir hjá
Mörtu Guðrúnu Halldórsdóttur,
sem syngur þrjú lög Jóns, tvö þeirra
við ljóð eftir Einar Benediktsson.
Ennfremur flytur Hljómeyki nokk-
ur sálmalög og úr Erfiljóðum Jóns
Leifs. Stjórnandi Hljómeykis er
Bernharður Wilkinson.
Þó að tónleikarnir séu fyrir ráð-
stefnugesti eru aðgöngumiðar
einnig til sölu fyrir almenning með-
an húsrúm leyfir.
Þjóðsögur við sjó
ÞJÓÐSÖGUR við sjó nefnist ný
bók sem er fjölþjóðleg útgáfa á ís-
lenskum, færeyskum, grænlensk-
um, norður-norskum og samískum
þjóðsögum og kemur bókin út á sex
tungumálum samtímis.
Þjóðsögur við sjó varpa ljósi á líf
og hugmyndir fólks sem á það sam-
eiginlegt að búa við hafið á norðlæg-
um slóðum. Sögumar eru fengnar
úr þjóðsagnasöfnum frá árunum
1850-1945.
Vaka-Helgafell hannaði útlit bók-
arinnar og hafði umsjón með útgáfu
verksins á öllum tungumálunum.
Bækumar eru prýddar litmyndum
sem listamaður frá hverri þjóð hef-
ur málað og sá Elías B. Halldórsson
um myndskreytingu af Islands
hálfu. Baldur Hafstað valdi íslensku
þjóðsögurnar í bókina og þýddi þær
norrænu.
Námsgagnastofnun hefur fest
kaup á þúsund eintökum af bókinni
sem nýta á í skólastarfi og svo verð-
ur einnig í hinum þátttökulöndun-
um. Á kynningarfundi í tilefni út-
gáfu bókarinnar tóku þau Björn
Bjarnason menntamálaráðherra og
Ingibjörg Ásgeirsdóttir, forstjóri
Námsgagnastofnunar, við fyrstu
eintökunum úr hendi Ólafs Ragn-
Morgunblaðið/Ásdís
Björn Bjarnason og Ingibjörg Ásgeirsdóttir tóku við þjóðsögunum úr
hendi Olafs Ragnarssonar.
arssonar hjá Vöku-Helgafelli. Ráð-
herrann minnti á árangursríkt vest-
norrænt samstarf á fundinum og
taldi útgáfu bókarinnar vitna um
það.
Meðal þeirra útgáfufyrirtækja
sem að útgáfunni standa, utan
Vöku-Helgafells, eru Gyldendal í
Danmörku og Cappelen í Noregi.
Norræni menningarsjóðurinn og
Nordbok veittu verkefninu styrk.
Bókin er 160 blaðsíður. Prent-
myndastofan vann filmur að bókinni
sem er litprentuð í Danmörku.
Ljósmynda-
sýninff
í Eden
Á SLÓÐUM Gauguins er heiti
ljósmyndasýningar sem nú
stendur jfir í Eden í Hvera-
gerði. Á sýningunni era 19 ljós-
myndir sem Margrét Margeirs-
dóttir tók á ferðalagi sínu á Ta-
hiti haustið 1998 er hún ferðað-
ist á slóðum franska málarans
Pauls Gauguins, sem bjó þar
um nokkurra ára skeið um og
eftir síðustu aldamót og málaði
þar nokkur sinna frægustu
málverka. Tahiti er eldfjalla-
eyja í Kyrrahafi og tilheyrir
frönsku Pólýnesíu og er eink-
um þekkt fyrir mikla náttúra-
fegurð og litskrúðugt mannlíf.
Sýning Margrétar stendur
yfir til 11. október og er opið
alla daga frá kl. 9-19.
Ný sýning
á Kaffístíg
STEINGRÍMUR St. Th. Sig-
urðarson opnar sýningu með 13
nýjum verkum í dag, sunnudag,
kl. 11, á Kaffistíg. Sýningin ber
yfirskriftina Ný sýning og
stendur til miðnættis.
Steingrímur mun teikna
myndir á staðnum eftir beiðni.