Morgunblaðið - 11.02.2000, Blaðsíða 66

66 FÖSTUDAGUR 11. FEBRÚAR 2000
HESTAR
MORGUNBLAÐIÐ
Hraustir og sprækir
hestar í S-Kaliforníu
Riðið út í briminu á Kaliforníuströnd við landamæri Mexfkd. Frá vinstri, Valur Blomsterberg, Þðrir Hólmgeirs-
son, Kristinn Skúlason og Jenny Winbigler.
Eftir ánægjulegan reiðtúr í fallegu umhverfi í kringum búgarðinn reyn-
ist mörgum erfitt að neita sér um að kaupa einn íslenskan.
Valur Blomsterberg og
fjölskylda hafa komið
sér vel fyrir í Suður-
Kaliforníu þar sem þau
hafa búið með hesta í
þrjú ár á búgarði sínum
ICEhorse USA Ranch.
Asdís Haraldsdóttir
spjallaði við Val sem
segir að betur hafí
gengið að selja íslenska
hesta á þessu svæði en
hann hafí dreymt um.
ÁÐUR en Valur flutti út dvaldi hann
í nokkra mánuði í Kalifomíu til að
kanna markaðinn. Hann menntaði
sig í markaðsfræðum í Bandaríkjun-
um og ákvað að kynna sér málin vel
áður en hann hæfist handa. Hann
kynnti sér meðal annars verðlag og
hvaða möguleikar væru á að komast
inn á markaðinn auk þess sem hann
talaði við alla sem áttu íslenska hesta
á svæðinu.
Valur og Brynhildur kona hans
festu síðan kaup á búgarði sem stað-
settur er í fjalllendi mitt á milli Los
Angeles og San Diego og nefndu
ICEhorse USA Ranch og fluttu út
ásamt sonum sínum, Bjarna og Val,
fyrir um þremur árum.
Björninn unninn í
fallegu umhverfí
„Staðurinn er ákaflega fallegur og
skemmtilegur og hér eru endalausar
reiðleiðir. Þessi staðsetning á stóran
þátt í hversu vel okkur hefur gengið
að selja hesta. Við höfum tekið þátt í
stórum hestasýning þar sem við
kynnum íslenska hestinn og vekjum
athygli á okkur. I Iqölfar þeirra leit-
ar fólk til okkar og kemur í heim-
sókn. Þeim er boðið í útreiðartúr á
góðum hestum í þessu fallega um-
hverfi og þar með er bjöminn unn-
inn,“ segirValur.
„Við seljum mest af góðum, þæg-
um og skapgóðum fjölskylduhestum
sem tölta vel og era góðir í beisli. Ég
hef líka flutt frá íslandi betri hesta
sem við notum í sýningarnar og þeir
seljast ágætlega líka. Þeir höfða til
betri reiðmanna og einnig þeirra
sem byrjuðu á þægu fjölskylduhest-
unum en vilja fá eitthvað meira
spennandi að fást við og færa sig upp
á næsta þrep.“
Ábyrgist mma hesta
Valur segir skipta gífurlega miklu
máli að fólk byrji á vönduðum hest-
um. Þess vegna hafi hann haft það
markmið frá upphafi að ábyrgjast
sína hesta. Ef einhver kaupir hest
sem ekki reynist rétti hesturinn fær
viðkomandi að skila honum og fá
annan í staðinn. Ekki sé hætt að leita
að réttum hesti íyrr en viðskiptavin-
urinn er fullkomlega ánægður. Hann
segir þetta tryggja að viðskiptin endi
alltaf vel fyrir alla aðila og núorðið
selji hann aðallega út á orðsporið.
„í mínum huga er það grundvall-
aratriði að finna réttan hest handa
viðskiptavinunum," segir hann.
„Fyrstu árin seldum við ekki marga
hesta. Við lögðum áherslu á að
kynna íslenska hestinn og koma fólki
á bak. Við ákváðum að þrýsta alls
ekki á fólk til að kaupa. Frekar vild-
um við hætta við sölu en að selja hest
sem við vorum ekki viss um að myndi
henta fólkinu. Ef það er ekki gert er
auðvelt að kippa fótunum undan við-
skiptunum.
Það er erfitt að komast inn á
Bandaríkjamarkað vegna þess að
hér er allt í boði. Bandaríkjamenn
halda að sér höndum og hlaupa ekki
til. En þegar búið er að vinna traust
þeirra og útvega þeim góða vöru á
góðu verði verða þeir ánægðir og
verða alltaf traustir viðskiptavinir.
Með hverjum hesti fylgir frí kennsla
og við reynum að láta aldrei hest frá
okkur fyrr en eigandinn kann að ríða
honum og umgangast hann. Þetta
hefur reynst vel. Algengt vandamál
sem við glímum við er að bandarískir
reiðmenn eiga það til að kreista hest-
inn með fótunum þegar þeir vilja að
hann stoppi. Flestir íslenskir hestar
túlka það hins vegar sem hvatningu
og herða á sér. Reiðmaðurinn kreist-
ir því meira og hesturinn herðir enn
meira á sér. Einnig þurfum við oft að
kenna fólki, sérstaklega þeim sem
eru vanir kúrekareiðmennsku, að
ríða hestunum með taumsambandi.
Læðumst inn á
ganghestamarkaðinn
En hér er einnig fólk sem er vant
að ríða ganghestum og það er fljótt
að læra að ríða íslenskum hestum.
Við erum aðeins að læðast inn á
þennan markað. Fólk sem hefur ver-
ið með Paso Fino, Peruvian Paso og
American Saddlebred svo dæmi sé
tekið er að uppgötva íslenska hest-
inn. Það er að gera sér ljóst að þótt
hann sé minni er hann kraftmeiri og
með geðslag sem ekki finnst í nokkru
öðru hestakyni.
Við bjóðum líka upp á námskeið
með íslenskum reiðkennurum. Einn-
ig höfum við boðið fólki upp á að
senda hestana sína hingað eftir að
það hefur átt þá í smátíma. Hestarn-
ir eiga það til að dala eftir nokkra
mánuði, sérstaklega hjá byijendum,
þá bjóðum við því að taka þá og
fríska svolítið upp á þá og kenna eig-
endunum betur.“
fslenskir hestar
á stórsýningu í Del Mar
Nú stendur til að taka þátt í stóru
hestamóti á Del Mar sýningarsvæð-
inu í San Diego. Þetta er stærsta
sýningarsvæði í Kaliforníu og stend-
ur mótið í þrjár vikur. I slenskir hest-
ar verða ekki á mótinu að öðru leyti
en því að þeir taka þátt í stórsýningu
sem haldin verður fyrsta laugardag-
skvöldið á mótinu hinn 22. apríl nk.
Hugmyndin er að sýna 18 íslenska
hesta og leggja áherslu á fjölbreyti-
leikann í kyninu. Boðið verður upp á
hefðbundnar, hraðar tölt- og
skeiðsýningar, en einnig koma fram
venjulega reiðmenn og börn. Is-
lenski hesturinn hefur einmitt vakið
athygli ytra vegna fjölhæfni. Flestir
sem taka þátt í sýningunni eru við-
skiptavinir Vals og annað fólk sem á
íslenska hesta. Auk þeirra er stefnt
að því að fá sex reiðmenn frá Islandi.
Valur segir þetta stórskemmtilega
sýningu. Um 4.400 áhorfendur kom-
ast að og var uppselt fyrir ári. I stúk-
unni klæðast konur síðkjólum og
mannskapurinn drekkur kampavín
og er með þjón á hveijum fingri.
Hann segir það vissulega mikinn
heiður að fá að taka þátt í þessari
sýningu. „Sérstaklega þegar manni
er boðið því mér skilst að biðlistinn
yfir áhugasama þátttakendur sé
nokkuð langur."
Augljóst að hestunum líður vel
Þótt Valur vilji ekki nefna neinar
tölur segir hann að þrátt fyrir umtal
um minni sölu á íslenskum hestum
hafi þessu verið öfugt farið hjá þeim.
Þau hafi selt mun meira árið 1999 en
allar áætlanir gerðu ráð fyrir og sal-
an hefur tvöfaldast á milli ára frá
byijun.
„Suður-Kalifornía er mjög góður
staður fyrir íslenska hesta og það er
augljóst hvað þeim líður vel. Ég
hafði áhyggjur af því í byijun hvern-
ig þeim gengi að aðlagast hitanum.
Þær áhyggjur eru óþarfar því hest-
arnir eru mjög hraustir. Sumarexem
þekkist til dæmis ekki hér. Ég hef
ekki heyrt um eitt einasta tilfelli af
því á þessum slóðum. Hestarnir
verða oft viljugri þegar þeir koma
hingað, alveg öfugt við það sem ég
bjóst við. Það eru því nægar ástæður
fyrir því að horfa bjartsýnn fram á
veginn," sagði Valur Blomsterberg.
Rannsóknir
á Keldum
Engin ný
vitneskja
um hita-
sóttar-
veiruna
ENN hefur ekki tekist að finna
aðferð til að greina veiruna sem
olli smitandi hitasótt í hrossum
og breiddist út um landið árið
1998. Nú virðist sem þessi sama
veira sé farin að herja á einstök
hross á ný. Að sögn Vilhjáms
Svanssonar dýralæknis verður
þessum rannsóknum haldið
áfram, en þær eru aðeins stund-
aðar hér á landi.
Áður óþekkt veira
Vilhjálmur Svansson dýra-
læknir, sem stundað hefur
rannsóknimar á smitandi hita-
sótt í hrossum á Keldum um
nokkui-t skeið, segir að stöðugt
sé reynt að finna út hvaða veira
það er sem veldur hitasóttinni.
Einu vísbendingarnar sem
hingað til hafa fundist séu raf-
eindasmásjármynd af veirunni
sem gefur til kynna af hvaða
veiruflokki hún er.
Veiran hefur verið borin
saman við aðrar þekktar veirur
sem mögulega koma til greina
og geta valdið svipuðum sjúk-
dómseinkennum í hrossum og
einnig veirur sem valda líkum
einkennum í öðrum dýrateg-
undum. Ljóst er að hér er um
áður óþekkta veiru að ræða,
eins og fram kom á sínum tíma.
Ekkert hægt
að staðfesta
Að undanförnu hefur orðið
vart veiki í ungum hrossum á
Suðurlandi og hefur verið tahð
að þar sé um sömu hitasótt að
ræða.
Vilhjálmur segir að á meðan
ekki finnst aðferð til að greina
veiruna verði ekki hægt að fá
staðfestingu á því hvort um
sömu veiru er að ræða heldur
verði að ráða í sjúkdómsein-
kenni hrossa sem veikjast. Tek-
in eru sýni og útilokað að um
aðra orsakavalda geti verið að
ræða svo sem salmonellu og
lysteríu en þær valda svipuðum
sjúkdómseinkennum í hrossum.
Þótt salmonellan sé smitandi
er hitasóttin það í mun meira
mæli og getur salmonella ekki
komið af stað slíkum faraldri
sem hitasóttin gerði á sínum
tíma.
Litlar líkur á
nýjum faraldri
Ekki telur Vilhjálmur líklegt
að óttast þurfi annan hitasótt-
arfaraldur hér á landi. Þrátt
fyrir það megi alltaf búast við
að ung hross, sem ekki hafa
myndað ónæmi, geti tekið hita-
sóttina.
Einnig gætu fullorðin hross
sem eru með veiklað ónæmis-
kerfi, meðal annars vegna
aldurs, veikst af hitasóttinni.
Nýr skólastjóri ráðinn að
Hestaskólanum í Ölfusi
REYNIR Aðalsteinsson hefur verið
ráðinn skólastjóri Hestaskólans á
Ingólfshvoli í Olfusi og mun hann
hefja störf í aprílbyijun. Hestaskól-
inn mun starfa sem hluti af íslenska
reiðskólanum, sem einnig starfar á
Ingólfshvoli, og verður starfsemin
með sama hætti og verið hefur, auk
þess sem boðið verður upp á fjöl-
breyttari námskeið en áður.
Fjögur námskeið voru haldin á
vegum Hestaskólans á síðasta ári
en hló gert á starfseminni eftir að
upp kom ágreiningur milli nem-
enda og þáverandi skólastjóra.
Unnið hefur verið að endurskipu-
lagningu skólans siðan, m.a. leitað
nýrra hluthafa inn í reksturinn en
núverandi eigandi beggja skólanna
er Örn Karlsson á Ingólfshvoli.
Þá er einnig stefnt að þyí að
koma á fót námsbraut við Islenska
reiðskólann, sem geti tengst ís-
lenska menntakerfinu.