Morgunblaðið - 17.06.2000, Blaðsíða 30

30 LAUGARDAGUR 17. JÚNÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Viðræður Færeyinga og Dana um sjálfstæðismálin
„Ég er mjög
vonsvikinn“
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
Vuk Draskovic, stjórnarandstöðu-
leiðtoga í Serbíu, sýnt banatilræði
Segir Milos-
evic forseta
ábyrgan
DANIR halda sem fyrr fast við fyrri
yfirlýsingar um að lengri aðlögunar-
tími en fjögur ár komi ekki til
greina, lýsi Færeyingar yfir fullu
sjálfstæði. Eftir viðræður Færey-
inga og Dana á fimmtudag um sjálf-
stæðismálin er erfitt að sjá hvemig
viðræðurnar eiga að halda áfram
þótt að því sé stefnt.
Vilja ekki ræða
tillögur Færeyinga
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins var fátt um kveðjur er
fundi þeirra Anfinns Kallsbergs,
lögmanns Færeyja, og Poul Nyrup
Rasmussens, forsætisráðherra Dan-
merkur, lauk og ljóst var, að Danir
höfðu í engu hvikað frá sinni fyrri
afstöðu. Danir hafna því einnig að
þriðji aðili verði fenginn til að miðla
málum og færeysk-dönsk nefnd
verði fengin til að fara yfir efna-
hagshliðina.
„Eg er mjög vonsvikinn með gang
viðræðnanna," sagði Kallsberg á
blaðamannafundinum í fyrradag.
Nyrup notaði engin slík orð en und-
irstrikaði æ ofan í æ að hann og
Kallsberg væru ósammála um ýmis
atriði. Nú sem fyrr kæmi lengri að-
lögunartími en fjögur ár ekki til
greina. Kallsberg hafði annars
stungið upp á því fyrir fundinn í
gær að eftir fjögur ár yrði framlag
Dana háð oiíutekjum og yrði í raun
lán.
Á blaðamannafundinum í gær
þvertók Nyrup hins vegar fyrir að
ræða þá uppástungu. Hún væri að-
eins önnur leið til að fá fimmtán ára
aðlögunartíma eins og Færeyingar
hafa hingað til farið fram á.
Nyrup undirstrikaði að enginn
gæti létt þeirri ábyrgð af dönsku
stjórninni að finna lausn, sem full-
nægði hagsmunum danskra skatt-
greiðenda. „Þetta eru viðræður milli
tveggja aðila og það er ekki grund-
völlur til að draga fieiri inn í þær,“
sagði Nyrup. „Þetta eru ekki neinir
launasamningar," bætti hann við.
Næstu viðræður verða eftir sum-
ai'leyfi. Nyrup segir að Færeyingar
hafi fallist á að huga að einstökum
atriðum. Á Færeyingum mátti þó
skilja að erfitt væri að sjá hvernig
hægt væri að halda áfram og það
var tekið fram í færeyskri yfirlýs-
ingu í lok fundarins. Þeir ætla þó
ekki að gefast upp að svo stöddu.
Deilt um vald en
ekki efnahagsmál
Flest bendir til, að sjálfstæðisvið-
ræðurnar muni stranda á efnahags-
málunum. Nyrup sagði að vel mið-
aði með önnur mikilvæg málefni
eins og einstök samstarfssvið en það
leyndi sér þó ekki að viðræðurnar
enduðu í sjálfheldu í gær.
„Þetta snýst ekki um efnahags-
mál, heldur vald,“ sagði Kallsberg í
samtali við Morgunblaðið eftir fund-
inn. „Ef við yfirgefum Dani hvað
gera Grænlendingar þá? Og þá
minnkar Danmörk enn og er nú lítil
fyrir.“
Budva. Reuters.
VUK Draskovic, stjómarandstöðu-
leiðtoga í Serbíu, var í gær sýnt
banatilræði á dvalarstað sínum við
Adríahafsströnd Svartfjallalands
og lýsti hann Slobodan Milosevic
Júgóslavíuforseta ábyrgan fyrir
verknaðinum. Vuk Boskovic, að-
stoðarinnanríkisráðherra Svart-
fjallalands, tilkynnti í gærkvöldi að
lögregla hefði handtekið tilræðis-
manninn.
Skotið var að Draskovic úr vél-
byssu þar sem hann sat í hæginda-
stól í húsi sínu og hlaut hann
minniháttar skotsár á höfði. Sagði
hann að einn eða fleiri tilræðis-
menn hefðu hafið skothríð inn um
opinn glugga á húsinu en að hann
hefði náð að skríða í skjól. Að-
spurður hvort hann teldi Milosevic
standa að baki tilræðinu fullyrti
Draskovic að svo væri. „Það er
fullvíst að þeir gerðu þetta og það
er einnig fullvíst að ef einhver
hefði ætlað sér að myrða mig hefðu
Reuters
Vuk Draskovic ræðir við frétta-
menn á heimili sínu í gær.
stjórnvöld í Belgrad vitað af því
áður,“ sagði Draskovic í gær. Sér
hefði borist til eyrna að til stæði að
sýna sér banatilræði og að hand-
taka lífvarða hans, í liðinni viku,
hefði verið hluti af þeirri áætlun.
„Það er ljóst að þeir munu reyna
að ráðast á mig að nýju. Þeir munu
líklega ráðast á mikið af öðru fólki
í Serbíu því þannig stjórna þeir,“
sagði Draskovic í samtali við Reut-
ers á heimili hans í Budva í Svart-
fjallalandi síðdegis í gær.
Tilræðið er hið síðasta í röð
banatilræða á valdamiklum stjórn-
mála- og glæpamönnum í Serbíu
undanfarin misseri. Fyrr í þessum
mánuði var þjóðaröryggisráðgjafi
forseta Svartfjallalands skotinn til
bana. Hefur ríkisstjórn Milosevics
sakað vestræna njósnara um til-
ræðisölduna sem hann segir vera
lið í áætlunum þeirra um að her-
sitja Júgóslavíu og nýta til þess
krafta ýmissa stjórnarandstöðu-
leiðtoga.
Rússlandsstjórn fordæmdi til-
ræðið sem Draskovic var sýnt og
sagði það vera áfall fyrir lýðræðis-
þróun 1 Serbíu. Þá sagði Javier
Solana, sem hefur öryggis- og
varnarmál framkvæmdastjórnar
Evrópusambandsins í sínum verka-
hring, að tilræðið bæri glöggt vitni
því sorglega ástandi sem nú ríkti í
Serbíu.
I fyrra slapp Draskovic ómeidd-
ur úr árekstri sem olli dauða
þriggja samstarfsmanna hans. Eft-
ir atburðinn fullyrti Draskovic að
áreksturinn hefði verið tilræði.
Reuters
Nauðlending á Nýja-Sjálandi
SLOKKVIKVOÐU var úðað yfir Metroliner-farþegavél nýsjálenska flugfé- Sjálandi í fyrradag. Tveir flugmenn voru um borð og sakaði hvorugan. Bil-
lagsins Eagle Airways sem nauðlenti á flugvellinum í Hamilton á Nýja- un í lendingarhjólum olli því að nauðlending var óhjákvæinileg.
Nagako
keisaraynja
í Japanlátin
Gúsinskí látinn laus
úr fangelsi í Moskvu
Tákýd. Reuters.
NAGAKO, keisaraynja í Japan,
lést í gær, 97 ára að aldri. Hún
var dóttir
Kunihiko Kuni
prins. 14 ára
var hún valin úr
hópi ungra
meyja til að
giftast Hirohito
keisara. Gengu
þau í hjónaband
1924 og voru
gift í 65 ár, þar
til keisarinn lést
1989. Lítið hafði sést til Nagako
opinberlega á siðustu árum. Er
hún sögð hafa verið fasthcldin á
hefðir og venjur keisarafjölskyld-
unnar og var dáð fyrir mannkosti
sfna, Ijóðagerð og annað listfengi.
Moskvu. Reuters, AP.
SAKSÓKNARAR í Moskvu birtu í
gær ákæru á hendur rússneska
fjölmiðlakónginum og auðjöfrinum
Vladímír Gúsinskí fyrir fjárdrátt.
Síðdegis í gær var hann látinn laus
úr fangelsi.
Gúsínskí var handtekinn á þriðju-
dag og íluttur í iilræmt fangelsi í
Moskvu. Búist hafði verið við að
hann yrði leystur úr haldi vegna
gagnrýni fjölmargra stjórnmála-
manna og mannréttindahreyfinga,
bæði innan og utan Rússlands, sem
líta á handtökuna sem atlögu að
fjölmiðlafrelsi í landinu. Gúsinskí á
m.a. sjónvarpsstöðina NTV og út-
varpsstöðina Ekho Moskví, auk
tveggja frjálslyndra dagblaða, og
fjölmiðlar hans hafa gagnrýnt
stefnu rússneskra stjómvalda, með-
al annars hernaðaraðgerðirnar í
Tsjetsjníu.
Þarf að játa
sig sekan
Vladímír Pútín Rússlandsforseti,
sem er í opinberri heimsókn í
Þýskalandi, hafði lýst því yfir að
saksóknararnir hefðu farið offari og
ekki hefði verið rétt að handtaka
Gúsinskí. Forsetinn kvaðst ekki
hafa skipt sér af rannsókn sak-
sóknaranna, sem hann sagði óháða
stjómvöldum í Kreml.
Ummæli forsetans vöktu vonir
um að Gúsínskí yrði leystur úr haldi
en einn lögfræðinga hans sagði eftir
að ákæran var birt í gær að hann
teldi litlar líkur á að auðjöfrinum
yrði sleppt á næstunni. Annar lög-
fræðingur Gúsínskís sagði þó að
saksóknararnir hefðu lofað að íhuga
málið betur á mánudag.
Lögfræðingar hafa sagt að hand-
takan sé ólögmæt vegna þess að
rússneska ríkið hafi sæmt hann
orðu og þingið hafi samþykkt fyrr á
árinu að veita handhöfum rúss-
neskra heiðursmerkja sakarupp-
gjöf. Saksóknararnir sögðu hins
vegar að sakaruppgjöfin gilti ekki
nema Gúsinskí játaði sig sekan. At-
kvæðamiklir fjármálamenn og þing-
menn í nær öllum flokkum Rúss-
lands hafa krafist þess að Gúsinskí
verði leystur úr haldi og segja hand-
tökuna hafa valdið landinu álits-
hnekki erlendis. Bandaríkjastjórn
og alþjóðlegar mannréttindahreyf-
ingar hafa látið í ljósi áhyggjur af
handtöku Gúsínskís, sem er einnig á
meðal forystumanna gyðinga í
Rússlandi.
Hópur gyðinga og 52 þingmenn í
Bandaríkjunum skoruðu í gær á
Pútín að leysa Gúsinskí úr haldi og
sögðu að málið gæti dregið úr er-
lendum fjárfestingum í Rússlandi.
Nagako