Morgunblaðið - 17.06.2000, Síða 34

LISTIR
34 LAUGARDAGUR 17. JÚNÍ 2000
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Réttað verði
yfír kommún-
ismanum
Tallinn. AFP.
EFNA ætti til alþjóðlegra réttar-
halda og uppgjörs yfir kommún-
ismanum eins og var með nasism-
ann eftir stríð. Kom þetta fram
hjá Mart Laar, forsætisráðherra
Eistlands, á alþjóðlegri ráðstefnu
um glæpi kommúnista í Tallinn,
höfuðborg landsins.
Laar sagði að sér þætti það
skammarlegt að ekki skyldi vera
búið að gera upp við kommúnism-
ann, siðferðilega og lagalega, með
sama hætti og gert var við nas-
ismann enda væru þessar tvær
kenningar „ótrúlega líkar“.
Sagði Laar að sú barátta sem
tekin hefði verið upp gegn nas-
isma í Þýskalandi eftir stríð hefði
verið forsenda lýðræðislegrar
þróunar þar í landi og yrði komm-
únisminn ekki tekinn sömu tökum
yrði erfitt fyrir margar þjóðir að
feta sig í átt til betri framtíðar.
Kvaðst Laar vera sammála Viktor
Orban, forsætisráðherra Ung-
verjalands, en hann lagði til fyrr í
mánuðinum að ríkin tvö, Eistland
og Ungverjaland, kæmu á fót al-
þjóðlegri rannsóknastofnun þar
sem kannaðir yrðu glæpir komm-
únista.
Tunne Kelam, varaforseti eist-
neska þingsins, sagði að því miður
hefði kommúnismanum tekist að
koma sér fyrir í smákima á nýrri
þúsöld og því væri ekki útilokað að
hann gæti aftur látið að sér kveða.
Sagði hann að sumar kommúnískar
stofnanir lifðu áfram undir nýju
nafni, t.d. í Rússlandi, og minnti á
að Rússar héldu því enn fram að
Eystrasaltsríkin hefðu gengið í
Sovétríkin af fúsum og frjálsum
vilja árið 1940 og því þyrftu Rúss-
ar ekki að biðjast afsökunar á einu
eða neinu.
Leiðinlegar kosn-
ingar framundan?
Washington. Reuters.
SUMIR bandarísktr fréttaskýrend-
ur, og margir kjósendur, eru nú
þeirrar skoðunar að komandi for-
setakosningar í landinu muni verða
þær leiðinlegustu sem elstu menn
muni. Kosið verður milli Georges
W. Bush, frambjóðanda Repúblik-
anaflokksins, og Als Gores, fram-
bjóðanda Demókrataflokksins,
sjöunda nóvember nk.
„Hvað getur maður sagt um Bush
og Gore, annað en að þeir eru leið-
inlegir?" sagði Lee Peckarsky, fyrr-
verandi málpípa gagnvart þinginu
og yfirlýstur st jómmálafíkill.
Syíjuleg tíð
„Þetta er einhver syQulegasta
kosningatíð sem sést hefur,“ sagði
Allan Lichtman, stjórnmálasagn-
fræðingur við Bandaríska háskól-
ann. í könnun sem gerð var á veg-
um Harvardháskóla í síðustu viku
kom í ljós að 66% aðspurðra töldu
að kosningabaráttan í vikunni á
undan hefði verið leiðinleg.
„Landsmenn eru ákaflega af-
slappaðir, það eru tveir miðjusinn-
aðir frambjóðendur og engin að-
kallandi málefni. Er við öðru að
búast?“ sagði Lichtman. Átta pró-
sent svarenda í könnuninni sögðu
kosningabaráttuna hafa verið
spennandi.
Skiptir forsetinn máli?
Stjórnmálaskýrendur telja að
ýmsar ástæður geti legið að baki,
m.a. að fólki þyki sem forsetar
skipti ekki eins miklu máli núorðið
og áður hafi verið. Nú séu önnur öfl
mikilvægari, t.d. telji fólk að yfir-
maður bandan'ska Seðlabankans,
Alan Greenspan, og alþjóðleg öfl
hafi meiri áhrif í efnahagslífinu en
forsetinn.
„Á tímum kalda stríðsins var for-
setinn með puttann á kjamorku-
hnappnum. Þetta er liðin tíð,“ sagði
Constantine Spiliotes, stjórnmála-
fræðingur við Dartmouth-háskóla í
New Hampshire, og bætti við að
sjálfur hefði hann næstum verið
búinn að gleyma því að kosninga-
barátta stæði yfir.
Frambjóðendurnir hafa sjálfir í
raun og vem gengist við þessu og
báðir haldið þvf fram, að mestu
langvarandi áhrifin sem þeir komi
til með að hafa á þjóðina verði það,
hvaða hæstaréttardómara þeir til-
nefni.
Þá telja sljómmálaskýrendur það
hafa mikil áhrif, að friður ríki og
efnahagslífið blómstri. Spiliotes
Reuters
Gore talar við kjósendur á fram-
boðsfundi í Detroit.
orðaði það sem svo, að fólk „virðist
bara ekki hafa áhyggjur af nokkr-
um sköpuðum hlut.“
Einnig hefur áhrif, að undanfarin
40 ár hefur stöðugt dregið úr þátt-
töku almennings á opinberum vett-
vangi og í stjómmálum. Kemur
þetta fram í minnkandi kjörsókn,
minni dagblaðalestri, minnkaðri
þátttöku í samtökum og borgar-
legum stofnunum og samdrætti í
umfjöllun fjölmiðla um stjómmál.
Á þessu ári munu stærstu sjón-
varpsstöðvamar f Bandaríkjunum
allar verja minni tíma en áður í
fréttaflutning af landsfundum
fiokkanna tveggja. Munu kapal-
sjónvarpsstöðvar og Netið verða
helstu fréttalindimar af þessum
fundum.
Enginn McCain
Sumir fréttaskýrendur segja að
það hafí áhrif að frambjóðendurnir
tveir séu einfaldlega leiðinlegir. í
forkosningunum hafi John McCain,
sem atti kappi við Bush, vakið
mikla athygli bæði álitsgjafa og al-
mennra kjósenda, vegna óvenju-
lega beinskeyttrar framkomu. Um
leið og McCain heltist úr lestinni
hvarf áhugi fólks eins og dögg fyrir
sólu.
Enn er þó von. Keppni Bush og
Gores hefur þann eina kost, að hún
er jöfn. Þegar kemur fram á haust-
ið og fjölmiðlar fara að fjalla um
baráttuna eins og íþróttaviðburð
kann áhugi kjósenda að vakna.
Tónleikar þriggja hljóðfæraleikara í Salnum
Betra seint en...
Morgunblaðið/Arnaldur
Sigurbjörn Bernharðsson, Naomi Iwase og Jón Ragnar Omólfsson.
Annað kvöld halda Jón
Ragnar Örnólfsson
sellóleikari og Naomi
Iwase píanóleikari tón-
leika í Salnum með lið-
sinni Sigurbjörns Bern-
harðssonar fíðluleikara.
Eyrún Baldursdóttir
komst að því að þríeykið
hefur í níu ár stefnt að
því að standa saman á
-------------7-----------
sviði á Islandi.
„OKKUR fannst kominn tími til að
spila aftur hér heima,“ segir Jón
Ragnar Ömólfsson sellóleikari um
kveikjuna að tónleikunum sem haldn-
ir verða í Salnum í Kópavogi kl. 20.30
á sunnudagskvöld. Hann mun ásamt
Naomi Iwase flytja þrjár sónótur eft-
ir Boccherini, Debussy og Franck.
Þau Naomi hafa um nokkurt skeið
haft búsetu í London og spiluðu síð-
ast hér heima árið 1994 í Bústaða-
kirkju. Bæði hafa lokið mastemámi
við Royal Northem College of Music
í Manchester á Englandi.
Sigurbjöm Bemharðsson mun
leggja þeim lið á tónleikunum og
spila með þeim píanótríó eftir
Rachmaninov. Sigurbjöm hefur
mastersgráðu í fiðluleik frá Univers-
ity of Northem Illonois í Bandaríkj-
unum og býr um þessar mundir í
Chicago.
Langur aðdragandi
Jón Ragnar og Sigurbjöm vom
mjög samstiga í námi sínu hér á ís-
landi og komu oft fram á tónleikum
saman áður en þeir fluttu utan. „Við
Jón Ragnar höfum eiginlega alist upp
saman í þessu tónlistarbrölti okkar,“
segir Sigurbjöm hlæjandi. „Við vor-
um saman í Tónmenntaskólanum
sem strákar og útskrifuðumst einnig
saman úr, Tónlistarskólanum árið
1991. Á þeim tíma spiluðum við heil-
mikið saman, bæði með kammer-
sveitum og skólahljómsveitum." Vin-
átta hefur haldist með þeim æ síðan
en lítið farið fyrir sameiginlegu tón-
leikahaldi.
Naomi segir að þau þrjú hafi rætt
um það í níu ár að halda tónleika en
því hafi árlega verið slegið á frest.
Ástæðuna telur Sigurbjöm vera að
þau vora aldrei samtímis á landinu.
„Þegar þau Naomi sögðu mér svo að
þau ætluðu að halda tónleika kom í
ljós að ég yrði hér á sama tíma,“ segir
hann og leggur áherslu á að hann
spih eitt verk en að öðra leyti séu
þetta tónleikamir þeirra Jóns Ragn-
ars og Naomi.
Margfaldur verðlaunahafi
Naomi hefur á sínum ferli unnið til
Qölda verðlauna í alþjóðlegum tón-
Ustarkeppnum í Evrópu og Ameríku.
„Hún er feikilega góður píanóleik-
ari,“ segir Sigurbjöm. „Þetta verk
sem við spilum eftir Rachmaninov
stendur og fellur með góðum pían-
ista.“ Sjálf segist hún hafa sérstak-
lega gaman af að spila Rachmaninov
og bendir á að það bijóti hka upp
formið á tónleikunum að spila þrjú
saman. Hún nefnir að sónatan eftir
Franck sé eftir sem áður viðamesta
verkið sem þau flytja á tónleikunum.
Tónhstarmönnunum þremur verð-
ur tíðrætt um Salinn í Kópavogi en
þar hafa þau lítillega æft og Ust mjög
vel á. Jón Ragnar bendir á að það sé
mikil framþróun fyrir tónlistarlíf í
landinu að geta státað af húsi sem frá
grunni er hannað fyrir tónUstarflutn-
ing.
Það er mikil tilhlökkun í þeim fyrir
tónleikana og nefnir Jón Ragnar að
það verði gaman að spila á Islandi
eftir svona langan tíma. Samvinnan
virðist enn sem áður ganga vel hjá
þeim félögum. „Lengi lifir í gömlum
glæðum,“ útskýrir Sigurbjöm hlæj-
andi.
Græða, græða
KVIKMYJVDIR
S a m b í ó i n
„BOILER ROOM"**1/*
Leikstjórn og handrit: Ben Young-
er. Aðalhlutverk: Giovanni Ribisi,
Nia Long, Ben Affleck, Vin Diesel
og Ron Rifkin. New Line
Cinema 2000.
SKJÓTFENGINN gróði, miklir
peningar, ríkidæmi. Svo einfaldur
er draumur margra og sumir gera
hvað sem er til að láta hann rætast.
í myndinni Kyndiklefanum segir frá
Seth Davis sem hefur alltaf viljað
tvennt í lífinu: verða mUljónamær-
ingur og ná virðingu föður síns,
virts dómara í New York, sem hefur
aldrei sýnt honum neina ástúð. Það
reynist Seth erfitt þar sem hann
rekur fyrst spilavíti í búðinni sinni,
en til að ganga í augun á pabba
gamla gengur hann til liðs við J.T.
Marlin verðbréfasalana. Seth er
skýr náungi og nær skjótum árangri
innan fyrirtækisins, en tvær grímur
renna á hann þegar hann fer að
gruna að starfsemin sé ólögmæt.
Mer finnst þessi mynd ekki sér-
lega skemmtileg, enda hef ég engan
áhuga á verðbréfum né þessum pen-
ingaheimi yfir höfuð. Mér þótti samt
áhugavert að fá nasasjón af þessum
heimi og þykir margt vel gert í
myndinni. Það besta er stemmning-
in sem leikstjórinn nær í myndinni,
sem er áreiðanlega mjög raunsönn.
Hugsanagangurinn á vinnustaðn-
um, remban í þessum heimi hvíta
unga karlmannsins í Bandaríkjun-
um og þessi sorglega falska vinátta
manna sem lifa bara fyrir peninga,
bara fyrir að græða á kostnað hvers
sem er, og þess vegna náungans við
hliðina á sér. Seth karlinn rankar þó
við sér, enda virðist hann aldrei eiga
heimi í þessum heimi þar sem hann
hefur samvisku og getur þótt vænt
um annað fólk en sjálfan sig.
Því miður kemur persónusköpun-
in og fléttan ekki nógu vel út. Giov-
anni Ribisi er mjög fínn leikari, en
mér finnst hann ekki réttur í þetta
hlutverk, og ég trúði því miður
aldrei á samband hans og hinnar fal-
legu Niu Long. Sum atriðin með
pabba hans era ansi átakanleg, en
þrátt fyrir allt þá náði ég Seth aldrei
almennilega, hvað hann vildi. Hvað
hann bað pabba sinn að gera í lokin
skildi ég heldur ekki og uppgjör
þeirra feðga var heldur hlunkalegt,
verður að segjast. En innlegg fjöl-
skylduföðursins virkaði mjög vel og
atriðið þegar sölumaðurinn hringir
heim til Seth er býsna gott.
Leikur í myndinni er yfir höfuð
mjög fínn. Ribisi gerir sitt vel, og
Vin Diesel sem leikur Chris, sem vill
ekki horfast í augu við veraleikann,
er mjög góður. Áreiðanlega leikari
sem við eigum eftir að sjá meira af
bráðum. Ben Affleck, sem er ekki
ofarlega á vinsældalistanum hjá
mér, er skemmtilegur í hlutverki
Jim sem tuskar nýliðana til, en hlut-
verkið er hálf kómískt og minnir
óneitanlega á Alec Baldwin í
Glengarry Glen Ross. Kvikmynda-
takan er oft byrjendaleg, en það má
horfa fram hjá því. Hins vegar skildi
ég ekki notkunina á rapptónlist í
myndinni. Var það til að setja kraft í
hana eða þar sem textamir fjalla oft
um skjótfenginn og ólöglegan
gróða?
Ég efast ekki um að einhverjir
munu þó hafa gaman af þessari
mynd, og þá helst ungir menn á
uppleið sem geta samsamað sig
strákafílingnum, þegar gæjarnir
koma saman og horfa á Wall Street
og Glengarry Glen Ross og kunna
textann utan að. Eða þá bara allir
nýju verðbréfabraskarnir á íslandi.
Þeir eru ekki svo fáir.
Hildur Loftsdóttir
Nýjar bækur
• LÍTIÐ kver um kristna trú er
eftir Karl Sigurbjörnsson biskup.
Kverið er gefið út í tilefni 1000 ára
kristni á íslandi. Viðfangsefni era
meðal annars
Faðir vorið,
trúarjátningin og
ýmsar hátíðir
kirkjuársins. Um-
fjöllunin byggist
öll á veruleika nú-
tímamannsins.
Karl Sigur-
bjömsson hefur
ritað fjölda bóka
undanfarin ár.
Má þar nefna
Hvaðtekurvið
þegar ég dey og Til þín sem átt um
sárt að binda, Bókina um englana,
Táknmál trúarinnar og Bænabókina.
Utgefandi er Skálholtsútgáfan, út-
gáfufélag þjóðkirkjunnar. Bókin er
76 bls. Skerpla annaðist hönnun og
umbrot en Steindórsprent - Guten-
bergprentaði. Mynd á bókarkápu er
eftir Karólínu Lárusdóttur og nefn-
ist hún Engillinn sem hvarf fyrir
hornið á kaupfélagshúsinu. Verð:
1.500 kr.
Karl Sigur-
björnsson