Morgunblaðið - 04.10.2000, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
MIÐVIKUDAGUR 4. OKTÓBER 2000 29
Ekki létt
að vera
mann-
eskja
KVIKMYIVÐIR
I! í ó b o r g i n
SÖNGVAR AF ANNARRI HÆÐ
(SÁNGER FRÁN ANDRA VÁN-
INGEN) ★ ★★%
Leikstjórn og handrit: Roy Andersson. Aðal-
leikarar: Lars Nordh, Jöran Mueller, Fredrik
Sjögren og Lugio Uucinia. Svíþjóð 2000.
ÞAÐ er erfítt að vera undirförull, vanmátt-
ugur, fégráðugur, staðnaður, tilfinningasnauð-
ur og snobbaður. Og sá sem sér fegurðina í líf-
inu og skrifar um það ljóð verður geðveikur í
þessum gráa heimi, þar sem allt snýr eins og
allir ganga í sömu átt. Þess vegna var víst líka
Jesús krossfestur, af því að hann var góður.
Enda er honum hent á haugana í þessari mynd,
á honum er víst lítið að græða.
Söngvar af annarri hæð er ótrúleg kvikmynd
á allan hátt. Það er mjög langt síðan ég hef séð
jafn flotta mynd og sterka.
Handritið er magnað og mjög frumlegt. Þar
segir frá mörgu fólki sem við kynnumst mis-
jafnlega mikið, en feðgana Kalle og Stefan sjá-
um við mest. Lítið eða ekkert tengir persón-
urnar saman nema að þær búa allar í sömu
Bróður-
kærleikur
Bíðborgin
HVERNIG VIÐ HLÓGUM
(COSI RIDEVANO) ★★★
Leikstjórn og handrit: Gianni Ameilo.
Tónlist: Franco Piersanti. Aðalldutverk:
Francesco Giuffrida, Enrico Lo Verso. Itah'a.
ÍTALSKA verðlaunamyndin „Hvemig við
hlógum“ segh’ sögu af tveimm- gjörólíkum
bræðmm í Turin á Ítalíu á árunum kringum
1960. Þeir koma frá Sikiley og eru bláfátækir en
eldri bróðirinn er gersamlega himinlifandi yfíi'
því að sá yngri er greindur, læs bæði og skrif-
andi og gengur menntaveginn. í bláfátækt sinni
fórnar hann sér svo að bróðir hans megi læra og
vonar að einn daginn verði hann kennari. Það
sem hann veit ekki er að yngri bróðhinn er hálf-
gerður gallagripur, hefur engan áhuga á nám-
inu, beith- blekkingum og virðist alls ekki kæra
sig um alltumvefjandi ást eldii bróður síns.
Leikstjórinn og handritshöfundurinn Gianni
Ameilo segir söguna af bræðrum þessum án
þess nokkru sinni að víkja út af sporinu. Myndin
hans er um bróðurást og brothætt samband
bræðra og það er nákvæmlega ekkert sem flæk-
ist inn í þá frásögn. Fókusinn er allan tímann á
bræðurna tvo, sem eru í mynd nær allan tímann,
en hið þrönga sjónarhorn gerir kröfur til áhorf-
andans. Það vekur nánast innilokunarkennd.
Ameilo lokar okkur gersamlega af með
aðalpersónum sínum tveimur. Frásögnin spann-
ar fimm eða sex ár og á þeim tíma verða tals-
verðar breytingar á lifnaðarháttum bræðranna
án þess að maður fái nema veika tilfmningu fyrir
því, klæðnaðurinn skánar, húsakynnin verða
betri, jafnvel veðrið batnar - sólin fer að skína.
Myndmni er skipt í nokkra kafla sem heita t.d.
„Blekking“, „Blóð“ og „Peningar“ og taka á
nokkrum afgerandi þáttum í lífi bræðranna. Sá
eldri er miklum mun sterkari, vinnuþjarkur sem
veit hvernig hann á að koma sér áfram í lífinu.
Sá yngri er viðkvæmari sál sem finnst bróður-
kærleikurinn á tímabili yfírþyrmandi. Hann
forðast bróður sinn, kiknai' undan kröfunum
sem gerðar eru til hans. Hann virkar vanþakk-
látur og heldur ómerkilegur en vill þó vel. At-
burður í lífi þeirra verður til þess að álit okkai'
breytist skyndilega. Kannski skynjaði yngri
bróðirinn alltaf hættuna í kringum þann eldri.
Hvemig við hlógum er áhugaverð úttekt á
sambandi bræðra og fjölskyldutengslum, lista-
vel tekin í Turin-borg og ágætlega leikin.
Arnaldur Indriðason
borg þar sem er mikil umferðarteppa. Með
þessu fólki gefur Andersson okkur yfirgi'ips-
mikla mynd af því hvemig hann sér fyrir sér
sálarlegt ástand okkar Vesturlandabúa og við-
horf okkar til lífsins. Það er sorgleg sýn en
bæði kómísk og íronísk frá hendi leikstjórans
Isklumpurinn
Onegin
Regnboginn
ONEGIN ★★★
Leikstjóri: Martha Fiennes. Handrit: Michael
Ignatieff og Peter Ettedgul eftir sögu Púsk-
ins. Aðalhlutverk: Ralph Fiennes, Liv Tyler,
Martin Donovan. Bretland.
AÐALSMAÐURINN Évegní Onegin í St.
Pétursborg er ein þekktasta skáldsagnapersóna
rússnesku bókmenntanna og sprettur ljóslifandi
fram á sviðið í túlkun breska leikarans Ralphs
Fiennes í myndinni Onegin, sem systir Ralphs,
Martha Fiennes, leikstýiir. Ralph lýsir vel hin-
um lífsleiða og kalda Onegin með einföldum
svipbrigðum, svo fráhrindandi, kaldhæðnisleg-
ur og sneyddur mannlegri hlýju eða tilfinning-
um yfiiieitt að vekur hroll. Letilíf aðalsins hefur
gert úr honum þróttlausa mannleysu og Ralph
er einkar lagið að undirstrika það.
Onegin drattast af stað tilneyddur úr gleði-
borginni St. Pétursborg þegar föðurbróðir hans
geispar golunni og út á landsbyggðina þai' sem
hann erfir stórhýsi og landareignir. Onegin gæti
ekki staðið meira á sama. I viðburðaleysi sveit-
arinnar vingast hann við Lensky og unnustu
hans, Olgu, af næsta herragarði. Þar býr önnur
systir, Tatjana, sem verður yfír sig ástfangin af
ísklumpinum Onegin en tekst ekki að bræða
hann. Kannski er það vegna þess að hún er af
lægri stigum, eins og hún bendir honum á síðar,
en miklu fremur vegna þess að hann veit ekki,
skilur ekki, hvað ást er. Onegin er maður sem
hefur ekkert að gefa.
Hann munai- hins vegar ekki um að særa fólk
með eitraðri heinskilni en úr því verður haiTnur
sem á eftir að opna augu hans og kveikir loks
innra líf með honum en of seint.
Fáum er betur treystandi fyrir því að koma
stórum bókmenntaverkum á hvíta tjaldið en
Bretum og það sýnir sig enn og aftur í tilfelli
Onegins. Martha Fiennes heldur utan um hina
dramatísku spennu af alúð og lýsir handbragð
hennai' skilningi á mörkum hins bókmenntalega
og kvikmyndalega. Leikur allra er fyi'sta ílokks,
sérstaklega Ralphs bróður hennai' eins og áður
er getið, en ekki síður bandarísku leikkonunnai'
Liv Tyler, sem fer með hlutverk Tatjönu. Rúss-
neski veturinn er tilvalin umgjörð utan um svo
nístandi ástarsögu og leikmynd og búningar all-
ir til fyrirmyndar. Myndin slær ekki feilnótu og
er akkur þeim sem unna góðri kvikmyndaút-
færslu á bókmenntaverki.
Arnaldur Indriðason
Kalle karlinn á ekki sjö dagana sæla.
sem sýnir okkur fram á hversu fáránleg við er-
um. Hversu auðtrúa, ginnkeypt og metnaðar-
laus við erum þegar kemur að lífi okkar og ör-
lögum. Myndatakan er flott, við fáum bara eina
mynd af hverju atriði, myndavélin hreyfist
ekkert. Sviðshönnunin þjónar sögunni full-
Kókhald á
áströlskum
útkjálkum
Háskólabfó
KÓKA KÓLA-STRÁKURINN
(THE COCA COLA KID) ★★
Leikstjóri: Dusan Makavejev.
Handritshöfundur: Frank Moorhouse.
Kvikmyndataka: Dean Semler. Aðal-
leikendur: Eric Roberts, Greta Scacchi,
Bill Kerr, Max Gillies. Ástralía 1985.
MARGT breytist á skemmri tíma en þeim
fimmtán ánam sem liðin eru síðan Dusan Maka-
vejev, gestur kvikmyndahátíðai' í ár, frumsýndi
þessa stundum hnyttnu, en oftar ofurvenjulegu,
satíru. Báðar aðalstjörnurnar eni fallnar í ónáð
og kókþambið ógnarlegra en nokkru sinni fyrr,
en myndin fjallar einmitt um sendiför banda-
rísks „umba“ Coca Cola (Eric Roberts) sem
sendur er á ástralskan útnára til þess að hægja
á innfæddum kaupahéðni sem storkar fjölþjóða-
veldinu. Hefur bniggað sitt eigið ropvatn með
slíkum árangii að það hefur hertekið markað-
inn. Ádeilin, smáslú'ýtin, hálffyndin og óvenju-
snyrtileg mynd frá Makavejev sem nær furðu
góðum leik hjá Roberts, en honum hefur hvorki
fyrr né síðar tekist að vera nokkum veginn eðli-
legur. Scacchi er flott og synd hvað lítið vai'ð úr
henni. Myndin rennur átakalítið og hneykslun-
arlaust hjá. /Ástæða er til að geta fallegrar
myndatöku Ástralans Deans Semler, sem átti
eftir að hefjast til vegs og virðingar sem töku-
stjóri Dansar við úlfa - Dances with Wolves. Sú
ágæta og langbesta mynd Kevins Costners
færði Semler Oskarsverðlaunin árið 1990.
Sæbjörn Valdimarsson
*
Ut úr stofu-
fangelsinu
H á s k ó I a b í ó
MONTENEGRO ★★★%
Leikstjóri: Dusan Makavejev. Tónlist: Kornell
Kovach. Aðalhlutverk: Susan Anspach,
Erland Josephson, Per Oscarsson. Svíþjóð.
VIÐ þrjátíu og sjö ára aldurinn komst
Lucy Jordan að því að hún ætti aldrei eftir
komlega. Allt smellpasssar í einfaldleikanum
og formfestunni í takt við góða tónlist.
Þessi sænska kvikmynd hefur allt annan frá-
sagnarmáta en við erum vön, sem er vissulega
hressandi og sérstaklega þar sem hann gengur
algjörlega upp. Eitthvað nýtt er alltaf svo
skemmtilegt.
Það er verst að „Sánger frán andra váning-
en“ var bara sýnd tvisvar, ég þarf eiginlega að
sjá hana aftur og taka alla vini mína með mér.
Hildur Loftsdóttir
að aka um stræti Parísar í sportbíl með hlýj-
an andvarann í hárinu, syngur Marianne
Faithfull angurvært í bestu mynd júgó-
slavneska leikstjórans Dusans Makavejevs,
Montenegro. Hún er líka að syngja um aðal-
persónuna, húsmóðurina sem Susan An-
spach leikur, sem hefur verið dæmd í ævi-
langt stofufangelsi innan um pottablómin í
fallegu, sænsku úthverfi. Hún gerir uppreisn
og leggur einn daginn á flótta og lendir inni
á einstaklega frísklegri krá júgóslavneskra
innflytjenda og fær heldur betur að kynnast
lífinu utan heimilismúranna.
Montenegro, sem gerð er árið 1981, er
ásamt öðru frábært innlegg í kvenréttinda-
baráttu á hvaða tíma sem er. Hún er dásam-
lega ýkt og káldhæðnisleg en einnig sterk og
lýsandi úttekt á stöðu konunnar sem bundin
er við heimilið og ekkert minna en ævintýra-
leg þegar hún lýsir útrás hennar. Myndin er
full af orku og lífi og virkar eins og kynngi-
mögnuð og fjörleg veisla.
Arnaldur Indriðason
KVIKMYNDAHATIÐ I REYKJAVIK
MIÐVIKUDAGUR
Bíóborg'in
Kl. 15.40 The Straight Story
Kl. 15.55 The Loss of Sexual Inn
oeence
Kl. 16.00 Buena Vista Social Club
Kl. 17.50 The Straight Story
Kl. 18.00 Buena Vista Social Club
Kl. 20.00 Buena Vista Social Club,
Cosi
Ri
devano
Kl. 22.00 Happy Toghether, The Loss
of
Sexual Innocence, Buena Vista Social
Club.
Háskólabíd
Kl. 18.00 Manifesto
Kl. 20.00 Kikujiro
Kl. 22.15 The Filth and the Fury.
Regnboginn
Kl. 16.00 Onegin, Felicia’s Journey,
Cosy
dens
Kl. 18.00 Crouching Tiger..., Miss
Julie
Kl. 20.00 Onegin
Kl. 22.00 Crouching Tiger, Hidden
Dragon
iiMiiiiiiiiiiiiiiiiiniiriiiiimiiiiiMiiiiiiimm'nnfiHfTm
KVIKMYNDAHATIÐ I REYKJAVIK
UUUlUllllHIHIIimili