Morgunblaðið - 04.10.2000, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 4. OKTÓBER 2000 41«^_
UMRÆÐAN
Staðreyndir um
ávaxtasýrukrem
Stefana Ólafur Kr.
Karlsddttir Ólafsson
í NÝLEGRI blaða-
grein með fyrirsögn-
inni „Efast um
hrukkukremið“ var
gefið til kynna að vör-
ur með ávaxtasýrum
stuðluðu að ótíma-
bærri öldrun húðar-
innar. Þetta er fárán-
leg fullyrðing því
staðreyndin er reynd-
ar sú að það eru út-
fjólubláir geislar sól-
arinnar sem valda
(öldrunar)skaða á
húðinni. Þetta hefur
verið vitað um aldir.
Ávaxtasýrur eru not-
aðar til að bæta sólar-
skaða.
Húðmeðferðir sem byggjast á
ávaxtasýrum til að endurnýja og
yngja upp húðina ættu í öllum til-
vikum að innifela mikilvægustu
fyrirbyggjandi aðgerðirnar. S.s. að
stunda hvorki sól- og ljósaböð og
nota sólarvörn til að forðast frekari
öldrunarskemmdir. Þessi tilmæli
eru kjarninn í boðskap þeirra sem
framleiða og selja vörur af þessu
tagi.
Það vantar hlutlæga umfjöllun
um hin raunverulegu vísindi að
baki ávaxtasýrum, sem sé framsett
á sanngjarnan, ábyrgan óg fagleg-
an hátt. Hið augljósa markmið
svona greinar er að selja meiri
fréttir... því neikvæð „hystería"
selur dagblöð! Á læknaþingi sem
haldið var í Bandaríkjunum 1995
og fjallaði eingöngu um ávaxtasýr-
ur sátu fjórir íslenskir húðlæknar.
Þar voru meðal annars birtar nið-
urstöður rannsókna sem sýndu að
notkun ávaxtasýra jók heildar-
þykkt húðarinnar verulega og þar
með hæfileika hennar til að verjast
sólai-geislum. Rannsóknirnar
sýndu að „sólarvarnarstuðull" húð-
arinnar meira en tvöfaldaðist!
Þ.e.a.s. notkun þessara vara jafn-
gilti því að nota sólarvörn með
SPF 2+. Vissulega bendir ýmislegt
til þess að strax eftir „peel“ sé
húðin eilítið berskjaldaðri... Þegar
efstu frumulögin hafa verið fjar-
lægð... áður en neðri lög yfirhúðar-
innar hafa náð að þykkna. Þarna er
verið að tala um daga eða vikur.
Notkun á sólarvörn með SPF 15
eins og mælt er með gerir miklu
betur en að vinna þetta upp.
Á sama læknaþingi birti fulltrúi
FDA (bandaríska matvæla- og
lyfjaeftirlitsins) bráðabirgðaniður-
stöður þess sem hafði verið beðið í
ofvæni, bæði af læknum og
snyrtivöruframleiðendum. I
Bandaríkjunum era hráefni í
snyrtivörum aðeins háð eftirliti
FDA með tilliti til almenns öryggis
og fullyrðinga (Þ.e.a.s. Ólöglegt er
að framleiða skaðlegar snyrtivörar,
og einnig að fullyrða að þær verki
sem lyf.) Samkvæmt þeim álitu
sérfræðingarnir að ekki væri nauð-
synlegt að flokka ávaxtasýrar sem
lyf, eða að læknar sæju einir um að
úthluta þeim til sjúklinga sinna. Þó
að áhrif ávaxtasýra bendi vissulega
til þess að virkni þeirra líkist frek-
ar áhrifum lyfja en snyrtivara hafa
þær verið framleiddar og seldar
með góðum árangri í svo mörg ár
að það þyrfti mjög sterk rök til að
fara að flokka þær sem lyf úr því
sem komið er.
Ábyrgir snyrtivöruframleiðendur
sem nota ávaxtasýrur sem áhrifa-
efni hafa selt þessar vörar síðustu
tíu ár til notenda um allan heim, og
árangurinn er frábær. Ávaxtasýrur
hafa reyndar verið notaðar í fegr-
unarmeðul öldum saman.
Snemma á tíunda áratugnum
fóru ávaxtasýrur að njóta aukinna
vinsælda sem fegrunarhráefni.
Þær voru í raun endurappgötvaðar
Svar við grein Óðins
Sigþórssonar
ENN skrifa andstæð-
ingar laxeldis um skað-
semi eldisstofna á villta
laxastofninn. I þetta
sinn er það Óðinn Sig-
þórsson, seiðaframleið-
andi og bleikjubóndi úr
Borgarfirði, sem skrifar
og finn ég mig knúinn
að svara honum í örfá-
um línum. Óðinn hefur
mál sitt á ofnotuðum og
alröngum fullyrðingum
andstæðinga laxeldis og
segist óttast genameng-
un og sjúkdóma, sem
laxeldið muni færa vill-
ilaxastofni okkar, og að
þetta sé reynsla nágr-
anna okkar Norðmanna og Skota.
Nú liggur það hins vegar endanlega
á borðinu að þetta er alrangt, og vísa
ég hér til skýrslu frá NOU 1999:9,
sem er mjög vönduð óháð samantekt
unnin af „Riebermohn utvalget" fyr-
ir norsku ríkisstjórnina, sem upp-
gjör á orsökum fyrir niðursveiflu
norska villilaxastofnsins. Enn er
tekið í sama streng í NF 1999/6 af
sömu aðilum. Meginniðurstöður
þessara skýrslna era að laxeldi hef-
ur ekki verið meginorsakavaldur af
slæmum viðgangi norska villilaxa-
stofnsins heldur era talin upp 4
meginatriði: 1) Súrt regn. 2) Virkjun
vatnsfalla. 3) Snýkjudýrið Gyr-
odaetilus. 4) Nábýli manna og laxa.
Þarna er þó sagt að minnka beri
strok eldislaxa og vinna beri að því
að kveða niður laxalús. Síðan þá
hafa komið á markaðinn ný og bylt-
ingarkennd umhverfisvæn lyf, sem
auðveldlega slá niður lúsina og strok
minnkar ár frá ári.
Þó að þessar skýrslur dragi upp
svarta mynd af ástandi norska villi-
laxastofnsins þá virðist starf veiði-
réttareigenda og stangveiðifélaga
vera betur heppnað þar, en hér á
Fróni. Norski villi-
laxastofninn er nú í
miklum uppgangi og
var veiðin í sumar sú
besta í 10-12 ár (DFN
sept. 2000) og síðast-
liðin 10 ár hefur 4-9%
af stangveiðinni verið
eldislax (NINA Opp-
dragsmelding 659).
Þetta gerist þrátt fýr-
ir að laxeldi þar hafi
fjórfaldast á síðustu
10 áram.
Enn bendir Óðinn á
að hann hafi undir
höndum skýrslur, sem
sýna að 2-5% eldis-
laxa sleppi. Ég veit
einnig að til era skýrslur, sem sýna
að tóbaksreykingai’ eru ekki skað-
legar mönnum. Hins vegar sýnir
Laxeldi
Grein Óðins, segir Jón-
atan Þórðarson, er lýs-
andi fyrir lítinn skilning
andstæðinga laxeldis á
umhverfismálum.
uppgjör fyrir 98-árganginn af öllu
laxeldi í Noregi, að minna en 0,5%
hafi sloppið (Fiskeridir. Aar-
srapport 1998). Uppgjör fyrir 99-ár-
ganginn liggur ekki fyrir, en ljóst er
að strok er minna. Uppgjör fyrir 3
síðustu ár í Kanada sýnir að minna
en 0,3% hafi sloppið, og slapp allur
sá lax í 3 slysum hjá sama fyrirtæk-
inu, þ.a. segja má að laxastrok er
ekki vinnuregla í eldi heldur vinnus-
lys, oft orsakað af vangá.
Undir lok greinarinnar lýsir Óð-
inn miklum áhyggjum sínum af
Jónatan
Þórðarson
slæmum afleiðingum, sem sjókvía-
eldi undir Vogastapa muni geta haft
á villilaxinn. Hann segir að staðsetn-
ingin sé óheppileg, vegna návígis við
mestu laxveiðiár landsins á Faxa-
flóasvæðinu. Þetta þykir mér undar-
legt, sérstaklega þar sem þetta
kemur frá Óðni. Ég veit ekki betur
en að um 50 kílómetrar séu í næstu
laxveiðiá frá Vogastapa og að hann
sjálfur stundi stórfellt seiðaeldi með
hina ýmsustu laxastofna, ásamt
stórfelldu bleikjueldi nánast úti í
miðri laxveiðiá, sem rennur svo í eitt
viðkvæmasta vatnasvæði landsins.
Ég skil nú ekki hvernig Óðinn Sig-
þórsson fékk leyfi fyrir þessu og hafi
hann svona miklar áhyggjur af eldi
Silungs ehf. undir Vogastapa þá skil
ég ekki hvernig hann ætti að sofa á
nóttunni fyrir áhyggjum af villta
laxastofninum í Borgarfjarðaránum,
hann sjálfur hafandi fiskeldi í miðju
vatnasvæðinu. Að lokum vil ég þó
segja, að mér lýst reyndar ákaflega
vel á þessa grein Óðins, þar sem hún
er mjög lýsandi fyrir lítinn skilning
andstæðinga laxeldis á umhverfis-
málum, sem og allan þeirra málatil-
búnað, sem er með ólíkindum.
Höfundur er frumkvæmdustjóri
Silungs ehf.
GOJU-RYU
KARATE
m
Karatedeild Fylkis
Byrjendanámskeiðin eru hafin
Stundaskra:
Böm byrjendur:
Mán. og Föstud. kl. 18:15
Fullorðnir byrjendur:
Mán., mið. og Föstud. kl. 19:15
Upplýsingar í síma:
896 3010 eða 567 6467
Hrukkukrem
Það eru útfjólubláir
geislar sólarinnar sem
valda ótímabærri öldrun
húðarinnar, segja
Stefana Karlsdóttir
og Ólafur Kr. Ólafsson.
Ekki vörur með
ávaxtasýrum!
vegna óviðjafnanlegra eiginleika
sinna til að bæta útlit húðar. Þær
gefa sýnilegan árangur á tiltölu-
lega skömmum tíma, án óþæginda.
Þennan árangur má þakka þeirri
staðreynd að ávaxtasýrurnar eru
raunverulegur rakagjafi, og þær
losa efstu lög dauðra húðfruma af
húðinni. Vegna þessara auknu vin-
sælda, markaðssetningar og um-
fjöllunar urðu ávaxtasýrurnar
helsta „cosmeceutical" snyrtivöru-
hráefnið á markaðnum. Orðið
cosmeceutical er samansett úr
cosmetic (snyrtivöru-) og pharma-
ceutical (lyfja-). Vegna hinnar
miklu virkni fengu ávaxtasýrurnar
athygli þeirra stofnana sem annast
öryggiseftirlit og almannavernd,
bæði í Bandaríkjunum og alþjóð-
lega.
Við, sem höfum unnið að
markaðssetningu og fræðslu um
M.D. Formulations og M.D. Forté
húðvörar með glýkólsýru síðan
1993, fylgjumst grannt með öllum
rannsóknum og þróun mála. Fram-
leiðandinn kallar okkur til sín einu
sinni til tvisvar á ári til kennslu og
fræðslufunda, þann síðasta 30. maí
- 3. júní í Las Vegas. Þar svaraði
Joseph A. Lewis II efnafræðingur
fyrirspurnum og greindi frá nýj-
ustu rannsóknum og framförum á
þessu sviði. Hann hefur stundað
rannsóknir á glýkólsýra og vöru- .
þróun á húðvörum síðan 1983, og *
hefur áreiðanlega meiri reynslu en
nokkur annar sérfræðingur í þess-
um geira. Á þessu þingi héldu
margir læknar og aðrir vísinda-
menn fyiirlestra um ýmsar hliðar
fegranariðnaðarins. Þeirra á meðal
var Dr. Joe DiNardo, sem hefur
birt niðurstöður rannsókna sinna á
glýkólsýru og öðrum húðvöruhrá-
efnum í bandarískum og alþjóðleg-
um fagtímaritum lækna, auk þess
að vera eftirsóttur fyrirlesari.
Okkur, sem stundum þennan
innflutning, er lagt á herðar að
miðla fræðslu til snyrtistofa sem
selja M.D. Formulations vörurnar,
og þeirra viðskiptavina. Fræðsla
um skaðsemi sólar, og hvernig
megi verjast henni er mikilvægur
hluti af þeim boðskap.
Það er viðurkennt af lýtalækn-
um, að með glýkólsýru má ná 30%
af þeim árangri sem hægt er að ná
með leysitækni og sú meðferð er
bæði sársauka- og áhættulaus.
Húðin verður unglegri og frískari,
og skilar hlutverki sínu betur. Það
á við um glýkólsýruvörar eins og
bætiefni (t.d. vítamín og lýsi) að
langtímanotkun skiptir máli. Glýk-
ólsýran veitir raka, losar stíflur úr
húðinni og eykur teygjanleika
hennar.
Að lokum viljum við benda á
grein í tímaritinu Lyf og heilsa 1.
tbl. 2000 sem fæst ókeypis í apót-
ekum og lyfjabúðum. Greinin heitir
„Hvernig snúum við á Elli kerl-
ingu“ og þar fjallar Bárður Sigur-
geirsson húðsérfræðingur m.a. um
þessi efni í víðu samhengi.
Stefana er umboðsmaður M.D.
Formulations og M.D. Forte. Ólafur
er framkvæmdastjóri Reisnarhf.
ALBRAUTIR
Míkið úrval af áibrautum
___sem við mótum eftír
þinum óskum
O
O
W
ir>
co
oo
ÍTí
Allt fyrir
. i
gluggann

Þakrennur
Vandaðar þakrennur á góðu verði
Fjórir litir
Frábær ending
OPH) ÖLL KVÖLD TIL KL. 21
ilft METRO
Skeifan 7 • Sími 328 0800
Plaslmo