Morgunblaðið - 17.10.2000, Blaðsíða 10

Morgunblaðið - 17.10.2000, Blaðsíða 10
10 ÞRIÐJUDAGUR 17. OKTÓBER 2000 FRETTIR MORGUNBLAÐIÐ Viðskiptaráðherra við utandagskrárumræðu um samruna Búnaðarbanka op: Landsbanka Sameining leiðir til aukins hagnaðar og hærra verðgildis VALGERÐUR Sverrisdóttir við- skiptaráðherra sagði á Alþingi í gær að spamaður, sem næðist fram í rekstri ríkisbankanna tveggja með sameiningu þeirra, myndi leiða til meiri hagnaðar og þar með hærra verðmætis þeirra á verðbréfamark- aði. Össur Skaiphéðinsson, formaður Samfylkingarinnar, dró hins vegar í efa að þetta gerðist og benti á að markaðsvirði Islandsbanka og FBA hefði samanlagt verið 60-70 milljarðar króna fyrir sameiningu en væri nú um 49 milljarðar. Spurði hann því hvort ríkisstjómin væri ekki í reynd að draga úr verðgildi bankanna með sameiningu og vinna þannig gegn því yíirlýsta markmiði að auka verðgildi þeirra. Össur fór fram á utandagskrárum- ræðu um sameiningu Búnaðarbank- ans og Landsbankans. Sagði hann m.a. að sameinaður banki myndi hafa ofurtök á markaðnum og ástæða væri til að óttast fyrir hönd neytenda. Þannig myndi samanlögð markaðs- hlutdeild bankanna vera um 40%, þeir hefðu um 56% af sparilánum, 46% af útlánum, 50-52% af veltu debetkorta og tékkareikninga, 57% af rekstrar- lánum og vel yfu- 60% af gjaldeyris- viðskiptum. Össur sagði að viðskiptaráðherra hefði fært fram ákaflega hæpin rök fyrir sameiningunni sem stæðust ekki próf reynslunnar. Lýsti Össur m.a. efasemdum um að sameining og þar með hagræðing myndi leiða til lægri vaxta og þjónustugjalda, því reynslan hefði sýnt að arður slíkrar hagræð- ingar rynni frekar í vasa eigenda en neytenda. Þá spurði Össur hvort væntanleg hagræðing fælist í lokun útibúa á landsbyggðinni eða uppsögn- um starfsmanna og gagnrýndi að ekkert samstarf hefði verið haft við starfsmenn bankanna áður en ríkis- stjómin gaf yfirlýsingu. Össur spurði viðskiptaráðherra ALÞINGI hvort hún væri tilbúin að birta út- reikninga um hve hagræðið af sam- einingunni yrði mikið og hvemig ætti að ná því fram. Einnig hvort hún væri tilbúin að birta útreikninga sem sýndu fram á að ríkið fengi meira fyr- ir bankana með því að selja þá saman en hvom í sínu lagi. Loks spurði hann Valgerði um samráð við starfsmenn. Engin ákvörðun enn tekin um samrunann Valgerður Svemsdóttir sagði ástæðu til að taka fram að ríkisstjóm- in hefði beint þeim tilmælum til bankaráða Landsbanka og Búnaðar- banka að hefja viðræður um samrana en engin ákvörðun hefði enn verið tekin um þennan samrana. M.a. yrði að fá úr því skorið hvort samrani bankanna samræmdist ákvæðum samkeppnislaga og hefði verið óskað eftir forúrskurði samkeppnisráðs. Valgerður sagðist sannfærð um að samrani bankanna tveggja yrði hag- stæður fyrir íslenskan fjármagns- markað. Hér væra starfandi of marg- ir bankar og íslendingar yrðu að geta boðið sambærileg kjör og erlendir bankar. Með samruna væri verið að tryggja íslenska bankakerflð í sessi, tryggja þannig að bankarnir yrðu reknir af íslenskum aðilum og jafn- framt að tryggja með þeim hætti störf íslenskra bankamanna. Valgerður sagðist leggja mikla áherslu á að starfsfólk gæti fylgst ná- ið með framvindu málsins en það væri bankaráðanna að ákveða hvaða hátt- ur yrði á því. Hún sagðist telja líklegt að bankaráðin teldu það þjóna hags- munum starfsfólks síns að það væri með í ráðum. A sama hátt sagði Val- gerður að það væri hlutverk banka- ráðanna að semja greinargerð um það hve hagræðið af sameiningunni yrði mikið og hvemig ætti að ná því fram. Valgerður lagði einnig áherslu á að ríkisstjómin væri með skipan þriggja manna starfshóps, sem falið hefur verið að gæta hagsmuna ríkisins í sameiningarferlinu, ekki að skipa bankaráðunum að hafa eingöngu hagsmuni ríkisins að ieiðarljósi. Þá hefði aldrei staðið til að breyta sam- keppnislögum ef í ijós kæmi að sam- raninn stæðist ekki núgildandi lög eins og látið hefur verið liggja að. Væntanlegur samruni stórpólitískt slys? Skiptar skoðanir komu fram um væntanlegan bankasamrana í um- ræðum sem fylgdu á eftir. Ögmundur Jónasson, Vinstri grænum, kvaðst ekki skilja hvað réði for hjá ríkis- stjóminni enda væri óljóst hvaða hag- ræði hlytist af samrananum. Sigríður Anna Þórðardóttir, Sjálfstæðisflokki, sagði ákvörðun um samrana hins veg- ar í fullu samræmi við þá stefnumörk- un ríkisstjómarinnar að selja ætti ríkisbankana. Sverrir Hermannsson, Fijálsiynda flokknum, sagði að menn hlytu að fyll- ast gransemdum um ráðagerðir ríkis- stjómarinnar ef þeir hefðu í huga söl- una á SR-mjöli. Hann neitaði þó að trúa því að stjómvöld gengju svo langt að breyta samkeppnislögum til þess að ná samrana þessum í gegn. Margrét Frímannsdóttir, þingmaður Samfylkingai’innar, sagði að miðað við málatilbúnað ríkisstjómarinnar yrði um að ræða stórpólitískt slys ef Össur Skarphéðinsson, formað- ur Samfylkingarinnar, fór fram á utandagskrárumræðu um sameiningu Búnaðarbanka og Landsbanka. af samrana bankanna tveggja yrði og Lúðvík Bergvinsson, þingmaður sama flokks, sagði að viðskipta- ráðherra væri á flótta undan eigin ákvörðun með því að láta nú h'ta út fyrir að bankaráðin væru að kanna hvort samraninn væri mögulegur. Þá sagði Lúðvík ljóst að samraninn myndi ekki standast lög og vísaði m.a. í umsögn samkeppnisráðs um sam- rana íslandsbanka og FBA. Isólfur Gylfi Pálmason, Framsókn- arflokki, lagði áherslu á að verið væri að auka verðgildi ríkisbankanna en Steingrímur J. Sigfússon, Vinstri grænum, spurði hvers vegna ríkis- stjómin hefði verið að grípa inn í mál fyrir helgi ef það væri rétt, sem við- skiptaráðherra hafði sagt, að væntan- legur samrani væri fyrst og fremst málefni bankaráðanna tveggja. Vilhjálmur Egilsson, þingmaður Sjálfstæðisflokks, sagðist hins vegar efast um að samkeppnisyfirvöld myndu gera athugasemdir við sam- ranann. Jón Kristjánsson, þingmaður Framsóknarflokks, sagði að sam- keppnisstaða þessara banka hefði versnað við núverandi aðstæður. Þar með væri hagsmunum hluthafa hætt og hagur viðskiptavina fælist einnig í hagræðingu sem af þessu hlytist. Sagði Jón að ekki hefði verið sýnt að vaxtamunur gæti ekki minnkað. Utanríkisráðherra vill endurskoða lög um erlendar f]árfestingar í sjávarútvegi Laga þarf sjávarútveg að breyttu umhverfí á fjármagnsmarkaði HALLDÓR Ásgrímsson sagði á Alþingi í gær að tímabært væri að fara í endurskoðun á þeim lög- um og reglum sem um fjárfestingar erlendra aðila í sjávarútvegi giltu hér á landi. Sagði hann að ef gengið yrði í fijálsræðisátt í þessum efnum kæmi til greina að setja í lög ákvæði sem skylduðu menn til að landa öllum afla á íslandsmiðum í íslenskum fiskihöfnum til sölu og úrvinnslu þar til að tryggja áfram hagsmuni íslendinga. Hann sagðist hins vegar ekki telja að lífið lægi á að gera þessar breytingar og tók enn fremur fram að hann hefði aldrei talað fyrir algera frelsi í þessum málum þó að hann hefði gert þau að umtalsefni að undan- fömu. Halldór lét þessi orð falla við framhald fyrstu umræðu um frumvarp til laga um breytingu á lög- um um fjárfestingu erlendra aðila í atvinnurekstri sem þingmenn Samíylkingar hafa lagt fram en framvarpið felur í sér að um fiskiðnað gildi al- mennt sömu reglur og annan iðnað hvað varðar fjárfestingar eriendra aðila. Ekki er þó gert ráð fyrir breytingum á gildandi lögum um útgerð. Halldór kvaðst ekki sjá ástæðu til að óttast svo mjög fjárfestingar erlendra aðila í vinnslu sjávara- furða. Menn hefðu hins vegar verið hræddir um að tapa yfirráðum yfir auðlindinni sjálfri og það hefði valdið því að núverandi lög litu út eins og raun bæri vitni. Sagði Halldór að hann teldi hins vegar tímabært að fai-a yfir það hvort ekki væri hægt að tryggja yfirráðin með öðram hætti. Halldór tók fram að hann hefði aldrei mælst til þess að algert frelsi yrði tekið upp í fjárfestingum erlendra aðila í sjávarútvegi. Hann hefði aðeins lýst þeirri skoðun sinni að rétt væri að endurskoða lög sem um þau mál giltu enda væra þau ekki lengur í takt við tímann og þjónuðu ekki hagsmun- um sjávarútvegsins eins vel og menn töldu í upp- hafi. Hitt lægi hins vegar fyrir að mörg fyrirtæki í sjávarútvegi væru í blönduðum rekstri, þ.e. bæði í veiðum og vinnslu. Afskaplega óheppilegt væri að skilja þar alveg á milli og gera rótgrónum fyrir- tækjum að reka vinnslu og útgerð í tvennu lagi. Þess vegna hefði verið sett þak á það magn hluta- fjár sem erlendir aðilar mættu eiga í fyrirtækjum. „Ég tel að við þurfum að fara yfir þetta á nýjan leik,“ sagði Halldór og bætti við: „Með því er ég ekki að segja að það þurfi ekki aðrar girðingar og önnur ákvæði sem tryggi betur vinnslu aflans hér á landi. Það kemur að mínu mati fyllilega til greina að setja það í lög að það sé skylt að landa öllum afla af íslandsmiðum í íslenskum fiskihöfnum til sölu og úrvinnslu þar.“ Sagði hann að slíkt hefði verið gert í vaxandi mæli í Evrópusambandsríkjunum og Evrópudóm- stóllinn hefði fyrir sitt leyti viðurkennt slíkar ráð- stafanir. Ekki fullreynt með núgildandi lög Halldór sagði að þegar til lengri tíma væri litið þyrfti íslenskur sjávarútvegur á nýju fjármagni að halda. Hann sagði það rétta ábendingu hjá flutn- ingsmönnum að misvægi hefði skapast í verð- bréfaeign íslendinga erlendis annars vegar og verðbréfaeign erlendra aðila hér á íslandi hins vegar. Þetta misvægi hefði skapað vanda í ís- lenska hagkerfinu og miðað við það mikla fjár- magn sem leitað hefði út þyrfti að fá meira inn í landið til mótvægis. Sagði Halldór að laga yrði sjávarútveginn að nýju umhverfi á fjármagnsmark- aði og því þyrfti að endurskoða gildandi reglur. Svanfríður Jónasdóttir, fyrsti flutningsmaður frumvarpsins, innti Halldór eftir því hvaða farveg hann teldi þetta mál eiga að fara í. Utanríkisráð- herra sagði þá að málið hefði ekki verið rætt í rík- isstjóm og hannteldi reyndar ekki lífið liggja á. Sighvatur Björgvinsson, Samfylkingu, spurðist hins vegar fyrir um það hvort Árni M. Mathiesen sjávaiútvegsráðherra, sem var viðstaddur um- ræðuna í gær, væri einnig þeirrar skoðunar að efna bæri til endurskoðunar á reglum um fjárfest- ingar erlendra aðila í sjávarútvegi. Ámi svaraði því til að hann myndi ekki setja neina vinnu af stað í þessu máli enda félli það undir starfsvið við- skiptaráðherra. Hann upplýsti hins vegar að hann hefði nýlega lagst yfir þessi mál og niðurstaða sín væri sú að erlendir aðilar gætu með óbeinum hætti komist yfir 49,9% í fyrirtækjum sem bæði væru í flskvinnslu og útgerð. Það væri sambærilegt við það sem gerðist í þeim löndum sem íslendingar hefðu verið að fjárfesta, t.d. í Chile og Mexíkó. Jafnframt hefði komið í ljós að þessar heimildir hefðu tiltölulega lítið verið notaðar af hálfu ís- lenskra fyrirtækja. Sagði Árni að hann gæti ekki séð að löggjöfin um þessi mál hamlaði sókn íslenskra fyrirtækja á erlendum vettvangi og þar til fullreynt væri með núgildandi lög að þessu leyti til teldi hann ekki ástæðu til aðgerða. Morgunblaðið/Asdis Valgerður Sverrisdóttir við- skiptaráðherra var til andsvara við umræðu um bankamálin. Alþingi Dagskrá ALÞINGI kemur saman kl. 13.30 í dag. Eftirfarandi mál eru á dagskrá þingfundar: 1. Grundvöllur nýrrar fiskveiði- sijórnar. Frh. fyrri umræðu. (At- kvæðagreiðsla.) 2. Stjóm fiskveiða. Frh. 1. um- ræðu. (Atkvæðagreiðsla.) 3. Stjórn fiskveiða. Frh. 1. um- ræðu. (Atkvæðagreiðsla.) 4. Fjárfesting erlcndra aðila í at- vinnurekstri. Frh. 1. umræðu. (Atkvæðagreiðsla.) 5. Matvæli. 1. umræða. 6. Landmælingar og kortagerð. 1. umræða. 7. Dómtúlkar og skjalaþýðendur. l.umræða. 8. Norðurlandasamningar um al- þjóðleg einkamálaréttarákvæði 1. umræða. 9. Meðferð opinberra mála. 1. um- ræða. 10. Skaðabótalög. 1. umræða. 11. Uppsagnir eða mismunun í starfí vegna aldurs. Fyrri umræða. 12. Smásala á tóbaki. Fyrri umræða. 13. Orkusjóður. 1. umræða. 14. Tóbaksverð og vísitala. Fyrri umræða. 15. Þróun sjálfbærs samfélags í Hrísey. Fyrri umræða. 16. Heildarstefhumótun í málefnum barna og unglinga. Fyrri um- ræða. 17. Tekjuskattur og eignarskattur. 1. umræða. 18. Mælistuðlar í fiskveiðum og vinnslu sjávarafla. Fyrri um- ræða. -------------------- Yfírlýsing MORGUNBLAÐINU hefur borist eftirfarandi yfirlýsing: „Fundur miðstjórnar, fjármála- ráðs og þingflokks Frjálslynda flokksins, haldinn 15. október 2000, vísar á bug fullyrðingum fyrrver- andi varaformanns flokksins, Gunn- ars Inga Gunnai-ssonar, um óeðlileg afskipti formannsins, Svenis Her- mannssonar, af fjármálum flokksins, sem tilhæfulausri fjarstæðu. Fund- urinn lýsir því yfir að fjölmiðla- umfjöllun Gunnars um fjáiTnál flokksins sé með öllu tilefnislaus, enda Frjálslyndi flokkurinn einn flokka með opið bókhald, aðgengi- legt öllum á heimasíðu flokksins. Samþykkt einróma: Barði Frið- riksson, Björgvin E. Arngrímsson, Erna Ingólfsdóttir, Eyþór Sig- mundsson, Geir Birgir Guðmunds- son, Grétar Mar Jónsson, Guðjón A. Kristjánsson, Helgi G. Þórðarson, Hlöðver Kjartansson, Margrét K. Sverrisdóttir, Óskar Þór Karlsson, Reynir H. Jóhannsson, Valdimar Jó- hannesson. Fjarstaddir fundinn en samþykk- ir yfirlýsingunni: Bjarni Ólafsson, Birgir Hólm Björgvinsson, Eðvarð Árnason, Ragnheiður Ólafsdóttir og Rósa Jónsdóttir."
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.