Morgunblaðið - 17.10.2000, Qupperneq 43

MORGUNBLAÐIÐ
MENNTUN
ÞRIÐJUDAGUR 17. OKTÓBER 2000 43
Fólk skapar frið. Hann er settur saman af einstaklingum.
Associated Press

UNESCO-nefnd menntamála-
ráðuneytis umsjón með verkefn-
inu og hefur hún nýlega látið þýða
yfirlýsinguna og hvatt Islendinga
með því til að kynna sér málið.
(sjá rammagrein) Vonast er til að
yfirlýsingin verði einnig kynnt í
skólum landsins fyrir börnum og
foreldrum þeirra áður en árið er
liðið.
Hreyfing kólumbískra
barna fyrir friði
Vitnisburður um áðurnefndar
60 milljónir undirskrifta var af-
hentur allsherjarþingi SÞ á ár-
þúsundamótaráðstefnunni í New
York á friðardeginum 19. septem-
ber, en söfnunin stendur áfram til
áramóta. Enn vantar tæplega 40
milljónir undirskrifta ef tekið er
mið af markmiðinu (100 m.). Ind-
verjar hafa verið duglegasta þjóð-
in til að skrifa undir eða yfir 30
milljónir undirskrifta. í Kólumbíu
hafa svp safnast yfir 11 milljónir
nafna. í fréttabréfi SÞ á Netinu
(wwTV.un.org/news/index.html) frá
18. september sagði Carol Bell-
amy, framkvæmdastjóri Barna-
hjálpar SÞ, að kólumbísk börn
væru, undir nafninu „Barnahreyf-
ing fyrir friði“, þau öflugustu í
friðarbaráttunni sem hún vissi
um. Heimildarmynd var sýnd um
þau 19. sept á CNN-stöðinni.
„Soldiers of Peace: A Childrens’s
Crusade“ heitir þátturinn. Nohra
de Pastrana, kólumbíska forseta-
frúin, sagði af sama tilefni að
Manifesto 2000 væri mjög mikil-
væg fyrir börnin í landi hennar og
hjálpaði þjóðinni til að snúa sér
frá ofbeldi og stríði sem margir
hafa þurft að líða fyrir á 20. öld-
inni. Frú Pastrana hefur verið
sérstakur talsmaður Manifesto
2000 í Kólumbíu og safnað undir-
skriftum stíft á ferðalögum sínum
um landið. Hún sagði að börnin
þar liðu m.a. fyrir landlægt heim-
ilisofbeldi, en nú hefði loks opnast
umræða um það í landi hennar.
Hreyfing kólumbískra barna fyrir
friði var tilnefnd til friðarverð-
launa Nóbels 1998, 1999 og 2000.
Kennsluefni um frið
Antonio Garothinho, ríkisstjóri
í Rio de Janeiro, sagði á fundi SÞ
að á hans heimaslóðum hefði
námsefni verið gefið út í tilefni af
friðarmenningarári og nú þegar
verið kynnt 180 þúsund börnum
og foreldrum þeirra. UNESCO
hefur einnig dreift kennsluefni
um frið og er það vistað á vefslóð-
inni: http://www.un.org/Pubs/
CyberSchoolBus. Þar er að finna
kennsluefni undir kjörorðinu
„Vegurinn liggur ekki til friðar,
vegurinn er friðurinn" og er það
haft eftir M.K. Gandhi. Þar má
finna kennsluefni sem flokkað er
eftir aldurshópum. Barn ritar t.d.:
„Ég vil þakka fyrir mig, því friður
er nú orðinn hluti af lífi mínu.“ í
friðarmenntun eru lykilspurning-
arnar eftirfarandi og þeirra eiga
nemendur að spyrja sig: „Hvað er
friður? Ríkir friður í lífi mínu?
Hvar þá? I bekknum? A heimili
mínu? I hverfinu? I borginni? I
landinu? Hvar í lífi mínu gæti ver-
ALÞJÓÐAÁR FRIÐARMENNINGAR - YFIRLÝSINGING 2000
YFIRLÝSINGING 2000 um
friðarmenningu og afnám ofbeld-
is.
Við berum ábyrgð á
friði!
Takið þátt í al-
þjóðlegri hreyfingu fyrir friðar-
menningu og gegn ofbeldi!
• vegna þess að ár-
ið 2000 verður að ma'rka nýtt
upphaf, tækifæri til að breyta
menningu ófriðar og ofbeldis í
menningu friðar og sátta.
• vegna jæss að
þessi breyting krefst þátttöku
okkar allra og breytingin verð-
ur að efla með ungu fólki og
kynslóðum frátntíðarinnar
gildismat sem hvetur þau til
að móta heiminn á grundvelli
réttlætis, samstöðu, frelsis,
virðingar, samlyndis og hag-
sældar öllum til handa.
• vegna þess að
friðarmenning getur rennt
styrkari stoðum undir sjálf-
bæra þróun, verndun um-
hverfisins og velferð fyrir alla.
• vegna þess að
mér er ljóst að ég ber einnig
ábyrgð á framtíð mannkyns,
sérstaklega framtíð barnanna.
Ég heiti því að dags daglega, í
fjölskyldu minni, í vinnunni, í
heimabyggð minni, í landinu
mínu og í heimshluta mínum
að:
1 Virða allt líf. Virða
lífið og sæmd hvers einstakl-
ings án mismununar eða for-
dóma.
2 Hafna ofbeldi.
Vera friðsamur, hafna hvers
konar ofbeldi: líkamlegu, kyn-
ferðislegu, andlegu, efnahags-
legu og félagslegu, sérstaklega
gagnvart þeim sem enj vam-
arlausastir, s.s. böm og ungl-
ingar.
3 Deila með öðrum.
Deila af örlæti tíma mínum og
efnislegum gæðum til að vinna
á óréttlæti og stjómmálalegri
og efnahagslegri undirokun.
4 Hlusta til að
skilja. Vejja málfrelsi og
menningarlega fjölbreytni,
ræða málin og hlusta án þess
að taka þátt í öfgum, rógburði
eða útskúfun.
5 Vemda jörðina.
Láta mér annt um lífið og vera
varkár og ábyrgur neytandi
sem gæth- jafnvægis í náttúru
jarðar.
6 Éndurvekja sam-
ábyrgð. Leggja mitt af mörk-
um við þróun samfélagsins
með jafnrétti og virðingu fyrir
lýðræðislegum gildum að leið-
arljósi svo að saman getum við
mótað nýja samstöðu. Dag-
setn. og undirritun viðkom-
andi. www.unesco.org/
manifesto2000.
Þráðlaust netkerfí í HI
HÁSKÓLI íslands mun á næstu
mánuðum byggja upp þráðlaust
netkerfi til tengingar fartölva
stúdenta og starfsmanna skólans.
Heildarkostnaður vegna þessa
verkefnis, svo sem vegna netkerf-
is, rafmagnstenginga, skjávarpa
og tölvukaupa, er áætlaður um 24
milljónir ki’óna. Háskólasjóður
Eimskipafélags íslands hf. mun
veita 15 milljónir króna til þessa
verkefnis.
„Þetta átak mun gjörbreyta
starfsaðstöðu nemenda við Há-
skóla Islands sem era tæplega sjö
þúsund talsins. Fartölvuvæðing,
nýtt þi’áðlaust netkerfi og annar
tækjabúnaður mun á næstu miss-
eram koma Háskóla Islands í
fremstu röð á þessu sviði,“ segir í
fréttatilkynningu frá stjórn Há-
skólasjóðs Eimskipafélags Islands,
en sjóðurinn var stofnaður ái’ið
1964 til minningar um alla þá Vest-
ur-íslendinga sem hlut áttu að
stofnun félagsins.
Tilgangur Háskólasjóðsins er _að
stuðla að velgengni Háskóla Is-
lands og styi’kja efnilega stúdenta
til náms við háskólann samkvæmt
ákvörðun háskólaráðs.
Með þessu fjárframlagi vill
stjórn Háskólasjóðsins leggja sitt
af mörkum til þeirrar mikilvægu
tæknivæðingar sem framundan er
hjá Háskóla íslands.
ið friðsamara? Hvað er mikilvægt
fyrir mig að læra? Hvernig get ég
svo notað þá þekkingu?" (http://-
www.un.org/Pubs/CyberSchool-
Bus/peace/frame.htm).
Áhugaleysi á
Norðurlöndum?
Finninn Harri Holkeri, forseti
allsherjarþingsins, sagði þennan
dag, 19. september, að hver sá
sem undirritaði Manifesto 2000
skuldbindi sig til að temja sér
friðsemd og læra umburðarlyndi.
Aðrar þjóðir en Indverjar og
Kólumbíumenn sem hafa heitið
þessu og safnað mörgum und-
irskriftum eru frá Brasilíu, Kór-
eu, Japan, Nepal og Alsír. Flest-
ar undirskriftir í Evrópu eru frá
Ítalíu eða tæplega 500.000. Þjóð-
ir hafa staðið sig mjög mismun-
andi í því að skrifa undir og teng-
ist það sennilega kynningarstarfi
innanlands og návíginu við frið-
inn. Norðurlandaþjóðirnar eru til
að mynda fremur áhugalausar af
undirskriftum að dæma: Norð-
menn með 1.192 hinn 16. októ-
ber, Danir 653, Svíar 528, Finnar
420 og Islendingar 65 undir-
skriftir.
Hlutur Islands á Manifesto
2000 gæti þó batnað því ef til vill
verður yfii’lýsingin um friðar-
menninguna kynnt í íslenskum
leik- og grunnskólum, bæði börn-
um og foreldrum. En UNESCO
hefur lagt sérstaka áherslu á að
höfða til ungmenna vegna friðar-
ársins. Þar liggur vonin um betri
heim, og kom það sterklega í ljós
á heimsþingi æskunnar árið 1999
þar sem ungmenni tilnefndu fi’ið-
inn ásamt menntun mikilvægasta
verkefni næstu aldar. Stofnunin
hefur lýst því yfir að skoðanir og
ályktanir ungs fólks á friðarmál-
um séu jafnmikils virði og fullorð-
inna.
Um hvað
er friðurinn?
Börn eru einnig þungamiðjan í
öðru verkefni sem allsherjarþingi
SÞ var afhent á táknrænan hátt
19. september: Kílómeti’a langt
fi’iðarljóð (peacepoem project)
sem börn og fullorðnir 104 aðild-
arríkja SÞ sömdu og var þjóðfán-
um þeirra flaggað af því tilefni,
m.a. þeim íslenska.
Börn hafa einnig staðið sig best
allra hópa við undirskriftirnar á
Manifesto 2000. Þau eiga mesti’a
hagsmuna að gæta. En námsefni
þeiri'a um friðarmenningu hvetur
ævinlega til umræðu og fjallar
m.a. um umburðarlyndi, jafnrétti
og fordóma. Það elur aldrei á
hatri og hefnd heldur miðlar
fyrirgefningu og rósemd hjart-
ans. Vefslóð undii’skriftar er
http://www.unesco.org/manifesto-
2000 og er þar hægt að kynna sér
efni yfirlýsingai’innar vandlega.
Einnig má prenta hana út með
eigin undirskrift. Spurt er um
„Account number“ þegar skrifað
er undir og má þá skrifa IND/
ICE/003/RQE.
NÝJAR BÆKUR
• Mál og menning hefur gefið
út Stærðfræði 3000 eftir
Lars-Eric Björk og Hans
Brolin, nýja grannbók í stærð-
fræði fýrir framhaldsskólana,
ætlaða nemendum í áfanga
103. Tekið er mið af þeim
markmiðum sem sett era í
nýrri námsskrá menntamála-
ráðuneytisins. Bókin er þýdd
en er rækilega staðfærð og
aukin efnisþáttum sem sam-
ræmast námskránni. Þýðingu
og gei’ð riðbótarefnis önnuð-
ust stærðfræðikennarar rið
Menntaskólann í Kópavogi;
Ásgeir Torfason, Guðmundur
Jónsson, Jóhann ísak Péturs-
son og Jón Eggert Bogason.
Stærðfræði 3000 er ætlað
að þjálfa færni, skilning og ög-
uð rinnubrögð. I bókinni eru
sex kaflai’: Almenn grann-
atriði, Að teikna og túlka gröf,
Prósentubreytingar, vextir og
veldi, Rúmfræði, Algebra og
í-úmfræði og Línuleg föll. Gert
er ráð fyrir að nemendur hafi
aðgang að reiknivélum og
tölvum. Kennisetningar og að-
ferðir eru settar fram með það
í huga að nemendurnir geti til-
einkað sér efnið á sem auð-
veldastan hátt. Mikið er af
leystum dæmum sem sýna
mikilvægustu aðferðir og
svörum fylgja leiðbeiningar
um lausnir. Þetta má nýta til
sjálfsnáms í áfanganum. Æf-
ingum er skipt í þrjá þyngdar-
flokka. I bókinni er að finna
þætti um hlutverk, söguog
þróun stærðfi’æðinnar. I lok
hvers kafla eru m.a.: tillögur
að heimaverkefnum, æfingar
sem miðast rið að þjálfa reikn-
ing án reiknitækja, stærð-
fræðiþrauth’, samantekt með
mikilvægustu efnisþáttum,
pi’óf úr efni kaflans, blandaðar
æfingar úr efni kaflans í
þremur þyngdai’flokkum,
stærri verkefni sem miðast rið
hópvinnuog verklega
kennslu. I bókinni eru fjöl-
margar skýringarmyndir og
svör rið öllum dæmum.
Bókin er 319 bls., prentuð í
prentsmiðjunni Oddn hf. Kápu
gerði Loftur Olafur Leifsson.
Verð bókarinnar er 4.490 kr.
skélar/námskeíð
tungumál
■ Enskunám í Engiandi
Bjóðum enskunám við einn virtasta mála-
skóla Englands. Skóiinn sér þér fyrir fæði
og húsnæði hjá enskri fjölskyldu.
Um er að ræða alhliða ensku 18 ára og
eldri og viðskiptaensku.
Unglingaskóli í júlí og ágúst.
Upplýsingar gefur Jóna María Júlíusdóttir,
sími 862 682S eftir kl. 18.1X1.
SPARTAN SCHOOL OF
AERONAUTICS, Bandaríkjunum
mun halda kynningarfundi fyrir þá
sem hyggja á starfsferil innan flugiönaöarins!
18., 19. og 20. október kl. 19.30—21.30
@ Hótel Sögu.
‘Það verður einnig samkoma fyrir fyrrverandi nemendur Spartan School
laugardaginn 21. okt. kl. 19,30-21.30.
Fundirnir eru fyrir þá sem hafa áhuga á flugþjálfun, flugvirkjun,
gæðastjórnun, samskiptatækni, "non-destructive" prófun
og rafeindatækni.
Hittið fulltrúa okkar, Rami Masri og Pam Gibson.
Þeir sem vilja prófa nýjan starfsferil eða skipta um vinnu eru vel-
komnir! Fræðist um flugheiminn eins og hann er, íslensk námslán,
nám í boði í skólanum og aðstæður í Tulsa, Oklahoma.
Þeir sem vilja nánari upplýsingar, sendi okkur tölvupóst:
rmasri@mail.spartan.edu
Fax 001 918 831 5287 eða sími 001 918 836 6886
SCHDDL OF ^RpNAUTIIZS