Morgunblaðið - 09.11.2000, Page 12

12 FIMMTUDAGUR 9. NÓVEMBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Stjórnarformaður Rannsóknaþings norðurslóða ánægður með útkomuna
Háskóli án veggja
Morgunblaðið/Kristján
Lassi Heininen, stjómarformaður Rannsóknaþings norðurslóða, í ræð-
ustóli á þinginu á Akureyri.
STJÓRNARFORMAÐUR Rann-
sóknaþings norðurslóða, Lassi
Heininen, telur helstu niðurstöðu
þingsins, sem haldið var á Akur-
eyri um síðustu helgi, vera þá að
formlegum umræðum um rann-
sóknir og vísindi á þessum heims-
hluta hafi verið hrundið af stað.
Það sé mikilvægt skref í verkefn-
inu um stofnun Háskóla norður-
slóða, skóla sem hefur engar sér-
stakar höfuðstöðvar, skóla sem er
án veggja. Ákveðið var að svipað
rannsóknaþing yrði næst haldið ár-
ið 2002, annaðhvort í Rússlandi eða
Finnlandi en fram að þeim tíma
munu rannsakendur og vísinda-
menn á norðurslóðum vera í sam-
skiptum um Netið og sitja ráðstefn-
ur og málþing á mismunandi
stöðum.
Alls sóttu þingið um 100 vísinda-
menn og rannsakendur frá Rúss-
landi, Kanada, Bandaríkjunum,
Norðurlöndum og fleiri löndum.
Háskólinn á Akureyri og Háskóli
Lapplands voru ásamt forseta Is-
lands, Ólafi Ragnari Grímssyni,
frumkvöðlar að því að efnt var til
rannsóknaþingsins. Yfírskrift þess
var: „Stefnumót í norðri.“
Þörf fyrir umræður
Lassi Heininen, sem er prófessor
við háskólann í Urova í Finnlandi,
segist í samtali við Morgunblaðið
vera ánægður með hvernig rann-
sóknaþingið fór fram. Það sé góð
byrjun á verkefni sem hrundið hef-
ur verið af stað á skömmum tíma.
„Við viljum ekki vera nein stofn-
un og sendum engar ályktanir frá
okkur. Meðal niðurstaðna okkar er
að við erum fullvissir um þörf fyrir
samstarf og umræður, sem þeim
sem fram fóru á þinginu. Þegar
slík þörf er fyrir hendi er enn meiri
þörf á svona rannsóknaþingum,
þar sem við getum rætt sameigin-
leg vandamál og þau tækifæri sem
við sjáum í framtíðinni fyrir þjóðfé-
lögin við norðurheimskautið," seg-
ir Heininen.
Hann segir Háskóla norðurslóða
spanna vítt svið í umræðunni, hvort
heldur sem um er að ræða efna-
hagsmál, umhverfismál, líftækni,
menntamál, sagnfræði eða önnur
vísindi.
„Meðal þess við ræddum um er
hvemig sagan getur kennt okkur
að takast á við framtíðina. Það má
heldur ekki einblína á vandamál
sem við stöndum frammi fyrir held-
ur einnig að skoða þau tækifæri
sem eru til staðar, en eru kannski
ekki sýnileg öllum. Við þurfum að
geta rætt, viðkvæm mál, sem stjórn-
völd í þessum löndum líta framhjá,
og reynt að komast að einhverri
niðurstöðu. Við höfum engra hags-
muna að gæta. Það ánægjulega við
þingið er að þátttakendur komust
að því að þeir áttu sameiginleg
áhugamál og höfðu svipaða sýn á
ýmis mál, þegar farið var að ræða
hlutina. Ég held að þetta sé eitt-
hvað sem aldrei gæti gerst innan
raða stjórnmálamanna frá þessum
svæðum,“ segir Heininen.
Að mati Heininens gæti rann-
sóknaþingið, og hugmyndin um Há-
skóla norðurslóða, orðið vettvang-
ur fyrir samstarf vísindamanna og
rannsakenda landa á milli. Sem
dæmi nefnir hann samstarf í rann-
sóknum á sjávarspendýrum milli
Grænlands, íslands og Noregs. Þar
geti fleiri lönd komið til sögunnar,
t.d. Finnland.
Heinien segir, aðspurður, að
stuðningur og frumkvæði forseta
íslands í þessu verkefni sé jákvætt
og afar mikilvægt. Bakgrunnur
hans sem fræðimanns og sljórn-
málamanns hjálpi þar til, hann sýni
samstarfi ríkja á norðurslóð mik-
inn áhuga. Hann segir stjórnvöld í
öðrum samstarfsríkjum ekki liafa
tekið formlega þátt í þessu verk-
efni en þau verði upplýst um gang
mála. Þannig mun Heininen gefa
stjómvöldum í Finnlandi skýrslu
um hvernig til tókst á Akureyri og
framvindu verkefnisins Háskóli á
norðurslóðum.
Bjóða I
bein-
þéttni-
mælingu
FRÁ og með deginum í dag getur al-
menningur á íslandi fengið mælda j
beinþéttni. Lyfja býður upp á þessa *
þjónustu í samvinnu við Beinvernd.
Ingibjörg Pálmadóttir heilbrigðis-
ráðherra verður fyrst til að gangast
undir slíka beinþéttnimælingu en
stuðst er við nýja tækni sem banda-
ríska lyfjaeftirlitið hefur samþykkt.
Almenningi mun standa til boða að ;
gangast undir beinþéttnimælingu í
lyfjabúðum Lyíju og mun hluti af i
gjaldi íyrir mælinguna renna til j
Beinverndar. I fréttatilkynningu frá 1
Lyfju og Beinvernd segh' að árlega f
verði 1.300 einstaklingar hér á landi
fyrir beinbi'otum sem rekja megi til
beinþynningar.
---------------
Arekstur á
Rauðarárstíg
LAUST fyrir klukkan fjögur í gær- 1
varð árekstur á milli tveggja bifreiða f
á Rauðarárstíg við Laugaveg. Oku-
maður annamar bifreiðarinnar var
fluttur meðvitundarlaus á sjúkrahús.
Tildrög slyssins eru óljós.
Sigurjón Sighvatsson og Sigurður Gísli Pálmason sýna áhuga á fjárfestingum á Eiðum
Fjárfestar keppa nú um húseignir og jarðir á Eiðum á Héraði og sýna staðnum mikinn áhuga. Bæjarstjórn Aust-
ur-Héraðs sá sér ekki fært að verða við framkomnum tilboðum í eignirnar.
Bæjarstjórn Aust-
ur-Héraðs hafnar
öllum tilboðum
Fallið frá samningi við eignarhaldsfélagið Bakka ehf.
BÆJARSTJÓRN Austur-Héraðs
tilkynnti í gær þá ákvörðun meiri-
hlutans að hafna öllum framkomnum
tilboðum í eignir Eiðastaðar á Hér-
aði, auk þess sem fallið var frá samn-
ingi við eignarhaldsfélagið Bakka
ehf. um sölu á eignunum til félagsins
sem undirritaður var á dögunum,
með fyrirvara um samþykki bæjar-
stjórnar og sölu ríkissjóðs á um-
ræddum eignum. Ástæða ákvörðun-
arinnar er einkum sú að nýir aðilar
hafa lýst yfir áhuga á Eiðum, þeir
Sigurjón Sighvatsson kvikmynda-
framleiðandi og Sigurður Gísli
Pálmason athafnamaður, sem hafa
uppi áform um að byggja upp „al-
þjóðlegt menningarsetur" á Eiðum,
að því er fram kemur í tilkynningu
frá sveitarfélaginu. Eigandi Bakka,
Örn Kjærnested í Reykjavík, er
undrandi á niðurstöðunni en segist
ekki hafa gefist upp. Hann segist enn
hafa áform um að flytja austur og
byggja upp Eiðastað.
I bókun meirihlutans segh' að eftir
ítarlegar umræður innan bæjar-
stjómarinnar um kaupsamning við
Bakka ehf., og í ljósi nýrra upplýs-
inga, telji bæjarstjórnin hagsmunum
sveitarfélagsins best borgið með því
að hafna umræddum samningi. Síð-
an segir í bókuninni: „Ljóst er að fyr-
ir liggur mikill áhugi aðila, sem hafa
öflug menningartengsl á alþjóðleg-
um mælikvarða, og telur bæjar-
stjórnin rétt að kanna frekar þann
áhuga, sem þeir hafa lýst, á að
byggja upp alþjóðlegt menningar-
setur á Eiðum.“ Tillagan um að
hafna öllum tilboðum og fyrirliggj-
andi samningi við Bakka ehf. var
samþykkt með 6 atkvæðum meiri-
hluta Sjálfstæðisflokks og Fram-
sóknarflokks, gegn þrem atkvæðum
minnihlutans, sem skipaður er full-
trúum Félagshyggju við fljótið. Aft-
ur á móti samþykkti meirihlutinn að
taka tilboði í eina húseign á Eiðum,
Garð, frá erlendum tónlistarkennur-
um sem búið hafa á Héraði i nokkur
ár, hjónunum Suncana Slamning og
Charles Ross.
Á fundi sínum á þriðjudag fjallaði
bæjarstjórnin sérstaklega um tvö til-
boð af þeim 10 sem bárustí húseignir
og jarðir Eiðastaða. Auk tilboðs
Bakka ehf„ sem hljóðaði upp á 25
milljónir króna, var fjallað um tilboð
Stefáns H. Jóhannssonar frá Þránd-
arstöðum á Héraði, sem var upp á 30
milljónir króna en ekki í eins margar
eignir og Bakki bauð í. Önnur tilboð
voru í einstakar eignir eða jarðir.
Eignirnar sem auglýstar voru til sölu
í lok ágúst sl. voru jarðirnar Gröf og
Eiðar, skólahúsnæði fyrrverandi Al-
þýðuskólans á Eiðum ásamt Þórar-
inshúsi og þremur einbýlishúsum á
Eiðum; skólastjórabústaðnum, Her-
mannshúsi og Garði. Eignirnar voru
auglýstar með fyrirvara um eignar-
heimild Austur-Héraðs og forkaups-
réttarákvæði ríkisins í gildandi
kaupsamningi milli þeirra aðila. Áð-
ur höfðu fjórir vinnuhópar, svo-
nefndir Eiðahópar, á vegum Aust-
firðinga og síðar bæjarstjórnar
Austur-Héraðs, starfað frá vorinu
1998 að málefnum Eiðastaðar og
skilað frá sér tillögum um starfsemi
og nýtingu húsnæðis á Eiðum. Hefð-
bundnu skólastarfi lauk á Eiðum
vorið 1998.
Örn Kjæmested, eigandi Bakka
ehf., sagðist í samtali við Morgun-
blaðið vera undrandi á ákvörðun
bæjarstjórnarinnar í Ijósi þess að
hann var með samning í höndunum
og hafði ekki fundið annað en velvilja
af hálfu bæjaryfirvalda og íbúa á
svæðinu. Öm sagðist ekki vera búinn
að gefast upp, hann hefði enn áform
um að flytjast búferlum austur og
byggja upp Eiðastað af miklum
myndarskap.
Hann sagði Eiðahópinn hafa geng-
ið til samninga við sig, gegn ákveðn-
um skilyrðum sem hann hefði síðan
uppfyllt, og þá hefði verið gerður
kaupsamningur 26. október síðast-
liðinn. Tveimur dögum síðar hefði
hópurinn hins vegar verið kominn í
viðræður við Sigurjón Sighvatsson.
Öm sagði að auk 25 milljóna króna
tilboðs í húseignirnar hefði hann ver-
ið tilbúinn til að setja hundrað millj-
ónir króna í endurbætur á staðnum á
næstu fimm ámm.
„Það er enginn bilbugur í mér og
þótt einhverjir hnökrar hafi komið
upp í bæjarstjórninni lít ég á það
sem minniháttar vandamál. Því hlýt-
ur að verða kippt í liðinn á næstu
dögum, enda hafa margir hringt í
mig að austan og hvatt mig til að gef-
ast ekki upp. Enda verður sigurinn
bara sætari eftir því sem maður þarf
meira fyrir honum að hafa,“ sagði
Öm.
Eftir að hafa skoðað aðstæður á
Eiðum í sumar fékk Örn áhuga á
staðnum og sendi inn tilboð til bæj-
arstjómar Austur-Héraðs. Því til-
boði var hafnað munnlega, að sögn
Amar, og eignirnar auglýstar form-
lega til sölu.
„Markmið mín með fjárfestingu á
Eiðum eru að byggja upp fjölnota
skólasetur sem starfrækt yrði allt
árið, byggja upp aðstöðu fyrir frum- |
kvöðla og endurmenntun, byggja I
upp endurhæfingar- og útivistarstöð f
fyrir almenning, byggja upp menn-
ingarmiðstöð og nýta hið merka
starf sem fram hefur farið á Eiðum.
Sem dæmi um þetta ætla ég að fá
Flugskóla íslands þarna inn, koma
upp skólastarfi á háskólastigi með
Listaháskóla íslands og iðnmennta-
skóla. Einnig er ég með hugmyndir
um að vera þarna með gistiheimili og
hótelrekstur í ætt við farfuglaheim-
ili,“ sagði Örn og bætti því við að |
hann hefði verið búinn að semja við |
Óperustúdíó Austurlands um að vera
áfram með aðstöðu á Eiðum.
Björn Hafþór Guðmundsson, bæj-
arstjóri á Austur-Héraði, sagði við
Morgunblaðið að það væri sín skoð-
un að nú þyrfti endanlega að ganga
frá kaupum sveitarfélagsins á Eiða-
stað af ríkinu áður en lengra yrði
haldið með málið. I samningnum við
ríkið væri forkaupsréttarákvæði og |
hefði bæjarstjórnin samþykkt eitt- J
hvert af tilboðunum hefði þurft að J
ganga úr skugga um vilja ríkisins til
slíks samnings. Það sama gilti um til-
boð tónlistarkennaranna sem tekið
var.
Sigurjón og Sigurður Gísli með
35 milljóna króna tilboð
Ekki náðist í Sigurjón og Sigurð
Gísla í gær vegna þessa máls, en þeir
eru báðir búsettir í Los Angeles í |
Bandaríkjunum ásamt fjölskyldum J
sínum og eru svilar. Samkvæmt 1
áreiðanlegum heimildum Morgun-
blaðsins eru þeir tilbúnir að greiða
35 milljónir króna fyrir allar hús-
eignir og jarðir, eða 5 milljónum
meira en hæsta tilboð sem barst.
Upphæðin yrði greidd á einu ári með
tíu milljóna króna útborgun. Þá eru
þeir reiðubúnir að setja sjötíu til
hundrað milljónir króna í endurupp-
byggingu á svæðinu. Hugmynd |
þeirra, eins og kom fram í upphafi, er
að reisa alþjóðlegt menningarsetur á J
Eiðum. Þar yrði miðstöð menningar *
og lista í landinu með þátttöku inn;
lendra og erlendra listamanna. I
tengslum við menningarsetrið hafa
þeir svilar áhuga á að starfrækja
ferðaþjónustu á Eiðum, sumarbúðir
fyrir fötluð og ófötluð börn og að á
veturna yrði rekið nýsköpunarsetur.
Mun það vera ætlun Sigurjóns og
Sigurðar Gísla að reka sjóð í tengsl-
um við nýsköpunarsetrið sem myndi
styrkja verkefni og hugmyndir sem |
yrðu til á staðnum.