Morgunblaðið - 13.12.2000, Síða 29

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 13. DESEMBER 2000 29
LISTIR
Morgunblaðið/Halldór B. Runólfsson
Silfurþeysir Errós séður frá tengigangi við aðalæð Kringlunnar.
Listin að
segja sögu
MY]\DLIST
Kringlan
KERAMIKFLÍSAR
ERRÓ
SILFURÞEYSIR heitir verk eftir
Erró sem var afhjúpað í síðustu viku.
Það er sett saman úr 2.475 keramik-
flísum sem framleiddar voru hjá
þekktri keramikverksmiðju í Port-
úgal. Það var Listasjóður atvinnu-
lífsins sem studdi framtakið og satt
best að segja hefur það lukkast með
ágætum. Silfurþeysir er íslenskun á
nafni ofurhetjunnar Silver Surfer,
en hasarblaðahetjur hafa löngum
verið eftirlæti Errós.
Eins og fram kom í viðtali við lista-
manninn í Lesbók Morgunblaðsins
getur Erró heimfært aðferðafræði
sína til teikninga frá unglingsárun-
um. Þá bárust daglega skelfilegar
fréttir af átökunum utan úr hinum
stóra heimi þar sem heimsstyrjöldin
síðari var á lokastigi. Til er mergjuð
mynd eftir Erró frá 1946 af beina-
grindum umhverfis stóra sprengju
sem varpað er úr flugvél. Áhorfand-
anum verður óhjákvæmilega hugsað
til fyrstu atómsprengjunnar og
óhugnanlegra afleiðinga hennar, en
hvað listamanninn varðar var stíll
hans þegar kominn ljóslifandi.
Mergðin þar sem hver lófastór
blettur er gjörnýttur stóð þarna
mótuð með líkum hætti og nú má sjá
í risamyndinni í Kringlunni. Vissu-
lega hefur tækni listamannsins
fleygt fram, einkum hæfileika hans
til að lýsa fjarvídd. Það er ekki svo
galið hjá Arthur C. Danto að líkja
teiknimyndastíl Errós við barokk því
það fyrsta sem áhorfanda dettur í
hug frammi fyrir Silfurþeysi er
Kvadratúra föður Andrea Pozzo í
Ignasarkirkjunni í Róm, eða annar
ámóta hvirfilbylur úr hvelfmgum
barokkaldarinnar.
Annað sem gerir samanburðinn
við barokklistina nærtæka er alþýð-
leg höfðunin. Það er ekki einasta að í
Silfurþeysi séu saman komnar ýms-
ar hetjur hasarmyndasögunnar
heldur eru svipbrigðin á þessum
margbreytilega herskara tjáningar-
ríkur með afbrigðum. Ýkt geðbrigði
eru meðal áberandi sérkenna bar-
okkstílsins ásamt þöndum formum
og krepptum líkamsstellingum, en af
nægu er að taka í þeim efnum í Silf-
urþeysi Errós.
Varla var hægt að ramba á betri
skreytilausn í Kringlunni en þessa
margslungnu mynd. I jólahringið-
unni umhverfis Silfurþeysi birtast
einmitt flest þau einkenni sem sjá
má í þessari risaflísamynd. Hraðinn,
þrengslin, hamagangurinn og eftir-
væntingin þegar almenningur fyllir
ganga ofurmarkaðarins í Mýrinni
endurspeglast í ímyndaðri veröld
Silfurþeysis þar sem hann stendur
keikur eins og michelangelísk Krist-
mynd á efsta degi með silfurbrim-
bretti sitt, eða óttalaus Mikjáll úr
þrykkmynd Dúrers þar sem hann
rekur drekann á hol.
Þannig byggir Erró vissulega
risamynd sína í Kringlunni á alda-
langii hefð alþýðuvænnar myndlist-
ar um leið og áhorfendum finnst sem
þeir heyri lúðrablástur með symfón-
ísku þemanu úr Stjörnustríði Lucas
meðan riddari hins góða sveiflar
geislasverðinu sínu og afhausar
gunnsprengi andskotans.
Öðruvísi mynd í Kringlunni, þessu
musteri viðskiptanna, hefði verið
helgispjöll. Með Silfurþeysi höfum
við fengið altaristöfluna sem hæfir
musterinu og mun vonandi standa
eins lengi og almenningur fyllir
Kringluna.
Halldór Björn Runólfsson
Casco
HARÐVIÐARVAL EHF.
Krókhálsi4 llOReykjavík Sími: 567 1010
Vetfang: http://www.parket.is E-matl: parket@parket.is

I rl YT'T'lGr rJ f. i
FLj DT'X T'Lj DT'T
Flotgólf undir öll gólfefni tilbúið eftir 24 tíma
I
!
i
Ferða-
lag
gegn-
um
tíðina
.. Morgunblaðið/Ásdís
Hilmar Orn Agnarsson og Sverrir Guðjónsson.
„ÞETTA er ferðalag gegnum
tfðina. Pilagrimsför hins trúaða
manns," segir Hilmar Örn Agn-
arsson, stjórnandi Kammerkórs
Suðurlands, sem sent hefur frá
sér í samvinnu við Smekkleysu
geislaplötuna Eg byrja reisu
mín.
Undirtitill plötunnar er fs-
lensk kirkjutónlist í þúsund ár.
Tilefnið, eins og getur nærri,
kristnitökuafmælj íslensku þjóð-
arinnar. Hilmar Örn segir kór-
inn hins vegar hafa þrætt
framhjá frægustu og mest fluttu
verkunum - einblínt á það sem
sjaldan er flutt, hvað þá hljóð-
ritað.
„Við unnum þessa plötu út frá
ákveðinni stemmningu," segir
Sverrir Guðjónsson, upptöku-
stjóri og listrænn umsjónar-
maður Ég byrja reisu mín.
„Þetta er enginn kokkteill.
Manni er ekki skutlað fram og
til baka i stíl, eins og stundum
gerist þegar unnið er með tónlist
frá svona löngu tímaskeiði. Við
leituðum að lit sem tengir tón-
verkin saman og fundum hann.“
Platan er, eins og Hilmar Örn
gat um, samfellt ferðalag. Lögin
eru fjórtán, líkt og vörðurnar
helgu. Ferðin hefst á þjóðlaginu
Ó, Guð ég aumur leita sem leiðir
inn í annað þjóðlag, Ég byrja
reisu mín. I miðjunni mætir
Verónika Kristi í enn einu þjóð-
laginu áður en hringnum er lok-
að, Ó, guð ég aumur leita í út-
setningu Hróðmars Inga Sigur-
björnssonar. Að lokum er efnt til
messu að tuttugustu aldar sið,
Missa Piccola, þar sem Gunnar
Reynir Sveinsson leggur til tón-
ana. Textar eru úr Passíusálm-
um Hallgríms Péturssonar.
Mikið
trúartónskáld
Hilmar Örn og Sverrir bera
lof á Gunnar Reyni. Hann sé
mikið trúartónskáld. „Gunnar
hefur samið mörg frábær verk
og hefur ákaflega sérstakan stfl.
Hann hefur alls ekki verið áber-
andi hin síðari ár en ég er sann-
færður um að verk hans eiga
eftir að verða mikið flutt á
næstu misserum og árum,“ segir
Sverrir.
Hilmar Örn segir eldri verkin
á plötunni eiga það sameiginlegt
að þjóðin hafi kunnað þau á sín-
um tfma, þótt ekki hafi þau verið
mikið flutt á siðari öldum. Lögin
eru sótt í gömul sönghandrit
sem Collegium Musicum hefur
dustað rykið af.
Kórinn fékk Báru Gríms-
dóttur, Elínu Gunnlaugsdóttur,
sem er félagi í kórnum, Jakob
Hallgrímsson og Smára Ólason
til að útsetja fyrir sig sum af
þessum lögum. Auk útsctninga
annaðist Smári grúsk, er meðal
annars fjölfróður um Hallgrím
Pétursson, og söng með kórnum.
„Við fórum líka í grasrótina.
Þarna er til dæmis yndislegt lag
eftir Ingibjörgu Bergþórsdóttur,
systur Páls Bergþórssonar veð-
urfræðings. Sýn mér sólar faðir
heitir það og er dæmi um það
hvernig tónlist trúuð kona upp
til sveita getur samið,“ segir
Hilmar Örn.
Ég byrja reisu mín hefur verið
lengi í vinnslu. „Við gáfum okk-
ur tvö ár til að vinna plötuna,"
segir Sverrir. „Hún er að lang-
mestu leyti tekin upp f Skálholts-
kirkju, sem þýddi ferðalag fyrir
hverja upptöku. Platan er því
ferðalag í þeim skilningi lika.“
Upptökumaður var ðlafur Elí-
asson. „Það var mjög ljúft að
vinna með honum,“ segir Hilmar
Örn.
Gamla
Skálholtsstiftið
Kammerkór Suðurlands er
skipaður starfandi tónlistarfólki
á Suðurlandi, úr Reykjavík, frá
Akranesi og Höfn í Hornafirði.
Menn koma því víða að. „Við
göntumst alltaf með það að þetta
sé gamla Skálholtsstiftið,“ segir
Hilmar Örn.
Sverrir segir Skálholtskirkju
upplagða fyrir verkefni af þessu
tagi. Þar sé mjög sérstakt
andrúmsloft. „Ég hef á til-
finningunni að Skálholt sé
verndað svæði," segir hann og
Hilmar Örn staðfestir að á
stundum sé sem Þorlákur helgi
taki undir sönginn. Stemmningin
við hljóðritanirnar var siðan
mögnuð upp með kertaljósi.
Menn gáfu sér góðan tíma í
eftirvinnslu plötunnar. „Það er
ekki nóg að taka bara upp.
Tónlistin þarf að skila sér inn í
stofu til fólks. Við lögðum mikla
vinnu í hljóðvinnslu og -blöndun.
Fengum meðal annars Kjartan
Kjartansson kvikmyndahljóð-
mann til liðs við okkúr. Við
erum mjög ánægð með
árangurinn - hljóðið er alveg
sérstaklega gott,“ segir Sverrir
sem lýsir upptökustjórn sem
spennandi og skapandi starfi.
Einnig hefur verið vandað til
umgjarðar plötunnar en
umslagið prýða altaristaflan í
Skálholt skirkju og myndir úr
gömlum tónlistarhandritum sem
gat að líta á sýningu Collegium
Musicum í Skálholti síðasta
sumar. „Þessar myndir kölluðu á
okkur. Vinnan við plötuumslagið
tók langan tíma en var
sérstaklega ánægjuleg og
gjöful," segir Sverrir. Hönnun
umslags var í höndum Halldórs
Ásgrí ms Elvarssonar.
Ég byrja reisu mín er framlag
Skálholtsstaðar til kristnihátiðar
og kann Hilmar Örn Sigurði
Sigurðarsyni vígslubiskup bestu
þakkir fyrir áhuga hans og
stuðning við verkefnið.
Þátttaka í happdrætti Krabbameinsfélagsins
er stuðningur við mikilvægt forvarnastarf
^Peittu stiufni^a - oertume^S
f/e&emáer
ICrabbaLeinsfélagsins
Upplysíngdi un.
»
<,ín.un»S40 1918
(sirpsV'iri).
S40 1900 otj á
betmasiðd
K.iabbamei;L
téiaqsu.v
http;//www.
krabþ.Wbapp.1
1 Volkswagen Bjalla
Verðmæti 1.800.000 kr.
1 Bifreið eða greiðsla upp í Ibúð
Verðmæti 1.000.000 Wr.
158 Úttekt hjá (erðaskrifstofu
oða verslun
Verðmæti 100.000 kr.
fjðtdi útgdlitn* mid*: